Alþýðublaðið - 02.05.1934, Blaðsíða 1

MIÐVIKUDAGINN 2. maí 1934.
XV. ARGANGUR. 159. TÖLUBL,
Etesasr « e&a «M« ðasgs fcl 3—4 hsknm&sisiA te. 2.®; 4 tKácnet — kr. 5.U0 íyrir i roa..uöí. e? gioitt er íyttrtraBt. I Ssue«sö1u toMu bSaðlfl to *era VlKirBUWMÐ
bmnr Qt & hveí}i«n mlOvfltudegl. Þ*ð keetar a&sías te. ijœ é Art. 1 jwí birtest aiiar hsbitu greinar. er Mrtn«t t dagblsöinu. irfcttir og vtenytiriit. RirgTJÓStN OO AFORHIöSLa Alpyeu.
Kaftaíns or vift Bvernsgetu or. 8— !• SlMAS: iBSB- ef'ttreiöslu og atsgiysiBgar, 486i: rftstjórn (Innlendsr fróitir), 4802: litstjóri., 4Ö83; Vilhjálraur 3. VUhJálnixson. blaOainafiur (heimet,
RtagnttC Asgeiisaoa. blaftaniahisr. Pnua»»v««f il 4994- P R Vaídsœ>*?síca. riístJAri. (heírea). 2S37: Steuröur Jóhanncsson. afffraiöiin- o* augiyslneastiðri (heimaL 4B0S: preatsmiðjan.
RtTSTJÓKS:
É. R. VALÐBHA.SSSON
DAOBLAÐ OG VÍKUBLAÐ
ÚTÖEFANDI:
ALÞÝÐUFLOKKURINN
Krðfuganga verklýðsfélaganna
f gær var hin stærsta, sem hér
hefir sést 1. mai
2000 AfpýðuflGkksmeiin tókra pátt i sOngnrani og úti-
fundinnm á Aus^urvelli
Veðurútlit va:r ilt í gærmiorgun,
og kl. um 11 gerði kaíaldshríð
til kl, 1,45.
Saimkvæmt áætlun 1 .-maí-
mefnda aipýðufélaganna átti fóTk
að mæta við Iðnó kl. IV2, en
vegna hins illa veöuris komu
fáir fyr en upp stytti. Var veð-
ur ])ó mjog tvisýnt. Kl. um 2
voru um 800 rnanns komin að
Iðti'ó, og var 'þá farið að skipu-
lieggja fylkinguna. Með,an það fór
frlaim löluðu þeir af svölum húss-
ijnis Guðtm. O. GuðmundiS'Sion, for-
maöur 1 .-mai-nefmíanna, og Jón
Báldvinsson, forseti Alþýðusam-
bar.dsins, en Lúðrasvieit Reykja-
víkur lék jafnaðarmannasöngva.
Var síðan lagt af stað í göng-
un:a.
Fynstiur gekk háfniarverikámjaður
mieð stórián stormfána með þrem-
ur örvuim, en síðan komu ungir
jáfniáðarmenn með fjöfda fána.
Var gengið Vonarstræti, Suður-
götii, Aðalstræti, Hafnarsitræti,
Hverfisigötu, Barónsistíg, Lauga-
veg, Austurstræti, Pósthússtræti,
Kirkjustræti og inn á Austurvöll.
Á Austurvelli var reistur ræðu-
pallur með gjallarhornum, og
fluttu jrar ræður: Héðinn Valdi-
marsson fyrir Dagsbrún, Guðjön
B. Baldvinisson fyrir Félag uingra
jáfnaðarinmnnia, Sigurjón Á. 01-
afsBon fyrir Sjómannafélag
Rieykjavíkur, Svavar Guðjónsson
fyrir Sendisvieinafélag Reykja-
víkur, Puríður Friðriksdóttir fyniT
verkakonur og Stefán Jóh. Ste-
fánslson fyrir Alþýðiusaimhand fs-
lands. Lúðrasveitin iék jafn-
aðarmannalög rnilli ræðanna og
Kariakór alþýðn söng.
Þrátt fyrir hið slæma veður,
sem var alt fram til kl. 2, ,var
þetta fjölmennasta kröfuganga, !
sem ýierklýðsfélögin liafa haidið, •
og myndi þáttakan j)ó áiieiðan-
lega hafa orðið rniklu rnciri. ef
ur Bankastræti var talið í henni,
og voru þar um 2000 nranns.
Það var sameiginiegt álit
manna, að þettia væni tilkomu-
roesta og glæsilegasta fylking
verklýðssamtakanna, sem nokkurn
tíma hefði sési hér á götum
Reykjavíkur.
Eftíú að ræðuhöldum var lokið
á Austurvelli va'r íánum og
kró'fuspjöldum skilað í Iðnó, en
siðán hélt hver heiim til sfn.
Kl. 7,25 flutti Pétur G. Quð-
imunid'Sisón erindi í útvarpið um
1 veðúr hiefði verið gott, því áð
S eldra fólk og þó sérstákiega
j köniur, hættu við að fara út, er
þær siáu hvernig vet'xir var kl. 12,
0;g þó bætL. t mikill fjöldi ' í
göqguna á Hverfisgötunni ,g á
Laujgavegiinum urn leið og hún
gekk um þessar götur.
Um lelð og fylkiiígin gekk miö-
prýöilega flntt og afburða snjalt.
Kl. 8j '2 hófst s .aintun i ajiþýðu-
húsiiniu Iðnó, og stóð hún til kl.
31/2 í nótt. Vav húsjð troðfult,
Hátíðahöld dagsius báru giögt
roerki þess, að Alþýðufiokkurinn
ler í sókn og að lionum vex mjög
fyfgi nú. Unga fólkið, sem tók
þátt í þiekn, var miklu fjölmenn-
ara en nokkru simni áður og var
fult áf eld.móði fyrir stefnumál-
um Alþýðuflokksims.
Frh. á 4. piðu.
Ungir jafnaðarmenn undir fánum sínunr við Iðnó.
veririýðshreyiinguna. Var það
Hátiðahðld og krðfngöngur
um allan heim i g*r
Óelrðir arða i Frakblanili, Ansínrriki oy á Spáni.
Stðrkostlegar kröfngðngnr i AmerJkn
í fyrsta sinn
EiNKASKEYTI TIL
ALÞÝÐUBLAÐSINS
KAUPMANNAHÖFN f morgun.
Hátíöahöld og kröfu-
göngur ' fóru fram í gær i
nær öllum stórborgum
heimsins.
Var húist uiö óeirðum
uíða, en pœr urðu huergi
miklar, nema í París og
Austurriki. Um óeirðirnar
i Austurríki eru pó ekki
fáanlegar nákuœmar fregn-
ir vegna strangrar skeyta-
skoðunar.
Mesta athygli uekja
kröfugöngur jafnaðar-
manna / Bandarikjunum,
sem voru stórkostlegri en
nokkru sinni áður.
Knöfugöngur jafnaðaniianna á
Norðurlöndum voru mjög fjöl-
sóttar. I Dan.mörku og Svíþjóð
fóru nú ír,am hátíi ahöld og kröfu-
gönjgur, ekki að eins í borgum,
heidur einnig í þorpum og sveit-
urn.
Sfórkostlegar krðfaoðngar
í Banðarikianatn.
í öllum stærstu borgum Banda-
ríkjanna fóru fram stórkostleg há-
tíðiahöld, og stóðu jafnaðiarmenn
fyrir þieim. Er þetta í fyrsta skifti
siem borið hefir mjög á jafnaðar-
mönnum 1. mai.
Voldugastar urðu kröfugöng-
íurnar í New York, Detroit, Was-
hington og Chicago.
í kröfugöngu jafnaðarmann,a í
New York voru 200 þúsundir
þátttakenda.
Engar óeirðir urðu.
Óeirðir i Frakklandi
Alvartegastar óeirðir urðu í
París, en þó einkum í verka-
mannahverfunum kring um borg-
ina. Engar alvarlegar ó'eirðir urðu
í miðhluta borgarinnar, þar sem
aðalkröfugöngur jafnáðarmanna
fóm fr,am. En, í smábænum Man-
tes, sem er skamt frá Paris, lienti
í blóöugum hordögum út af auka-.
kosningu þingmannsins Gaston
Berigery, sem er ðháður social-
isti, Sló þar í bardaga millii fylg-
ismanna Bergerys, jafnaðarmanna
og kommúnásta armaris vegár og
lögrieglunnar. Varð Lðgreglan að
Láta undan siga í biii, en kom
briátt aftur með aukinn liðsityrk,
skaut á mannfjöldann og dreyföi
honium. 45 menn særðust í bar-
daganium.
Þessir atburðir gierðust í fyrri-
nótt iog í gærmoigun.
3500 infoaðtumena iaiselM-
öðir á eiBni nótts
Aðfaranótt 1. maí hafði Dol-
fussistjórnán í Austurríki mikinn
viðbúnað til þess að koma! í veg
fyrir kröfugönjgur j,afnaðarmann?a
og óeirðir, sem hún óttaðist í
sambanidi við þær.
Lét hún taka fasta um nóttinia
3500 jafnaðarmenn, þar á me&af
þekta foringja jafnaðarmanna,
sem ekki voru fangelsaðir eftir
borgarastyrjöldina.
Þrátt fyrir þetta munu kröfu-
g&ngur hafa farið fram og nokkr-
ar óeirðdr orðið víðs vegar um
Austurríki.
Dollfussstjórnán reyndi að gera
daginn að sérstökum þjóöhátíö-
aatdegi, með því að hin nýja
stjórnárskrá Austurríkis var sam-
þykt á mánudaginn og gekk i
igtldi í gær. Samkvæmt henni heit-
:ir Austurríki ekki lengur lýðveldi,
heldur „Kristilegt sanrbandsríki á
stéttafélaga-grundveUi". Stjómin
fer með einræðisvald, en hún hef-
ir sér við h&nd fjórar ráðgefandÍ!
niefndir: Ríkisráð, menmingaxráð,
fjárhagsráð og innanTÍkismálará'ð.
I Vínarborg sjálfri munu ekki
hafa orðið miklar óeirðir, enda
hafði .stjórnin boðið út allri Lög-
reglu og öllum her, sem hún bef ir
yfir að ráða.
„Háííöahðld" Nazfsta
Nazistastjórnin þýzka efndi tíl
stórko.stlegra hátíðahalda í gær.
Fóru aðal-hátíðahöldin fraim ,á
Tempelhof-flugvellinum í Berlín.
150 ára gömlu tré frá Schwartz-
wald hafði verið komið fyrir á
miðjunr vellinum. Stó'ð Hitler
undir því, en hersveitir Nazista
gengu fram hjá honum og hyltu
hann og aðra nazista-forimgja.
Töluverðar óeirðir urðu í Ma-
drid og í öðruni borgum á Spáni
og voru nokkrir menn teknjr
fastir, Vikar.