Morgunblaðið - 19.11.1998, Qupperneq 54

FIMMTUDAGUR 19. NÓVEMBER 1998
MORGUNBLAÐIÐ
Gerðu
bókakaupin á
bókatorgi mbl.is
Nú getur þú sparað þér sporin og
keypt bækurnar sem fjallað er um í
Bókatíðindum á mbl.is. Þar er að finna
455 titla og er hægt að leita eftir titli og
höfundi eða skoða listann yfir allar bækurnar.
amazon.com
Á mbl.is er einnig að finna stærstu bókaverslun
heims á Netinu. í samvinnu við Amazon.com
er hægt að leita að og kaupa erlendar bækur,
geisladiska, myndbönd og gjafavörur.
www.mbl.is
AÐSENPAR GREINAR
Innflutning-
ur á olíu
KRISTINN Björns-
son, forstjóri Skeljungs
hf., sendi mér kveðju í
Mbl. 9. október, og seg-
ir mig skrifa of mikið í
blöð, en of lítið um olíu.
Eg er honum sammála.
Hann skrifar of mikið í
blöð. Eftir athugun vil
ég þó ítreka, að mark-
aðshlutdeild Skeljungs
fór árlega minnkandi,
og er nú talin um 20%,
en Skeljungur hætti að
gefa upp sölutölur í
júní 1997, sem minnir á
aðferð strútsins, þegar
hann stingur höfðinu í
sandinn.
Eftir að brezkir út-
gerðarmenn höfðu sett löndunar-
bann á íslenzkan ísfisk 1953 var
gerður samningur við Rússa um
kaup á svo til öllum fljótandi olíu-
tegundum, nema flugeldsneyti. Allir
Með tilkomu
olíuhreinsunarstöðva í
Noregi hafa
flutningaleiðir stytzt,
-------------rs--------------
segir Onundur
Asgeirsson, og skammt
mun í framleiðslu í
Færeyjum.
flutningar voru fyrstu tíu árin frá
Svartahafinu, í smáum skipum
vegna grunnsævis þar. Síðan lögðu
Rússar olíuleiðsluna „drushba"
(vináttuna) til hafna við Eystrasalt
og hófust þá flutningar á stærri
skipum þaðan til íslands. Þetta
hafði í fór með sér, að þrengdist um
í olíugeymum Olís i Laugamesi.
Olís sótti þá um leyfi fyrir byggingu
15.000 rúmmetra nýs olíugeymis á
lóð félagsins í Laugarnesi, en af
óskýrðum ástæðum fékkst bygging-
arleyfi ekki hjá bæjaryfírvöldum.
Kom þá til athugunar hvernig skyn-
samlegast væri að bregðast við og
haga innflutningi til landsins, og var
geymirinn síðan settur upp árið
1965 á frábærri aðstöðu fyrir olíu-
stöð á Seyðisfirði. Innflutningur
þangað var síðan ýmist í um 11-
12.000 tonna rússneskum skipum,
en einnig voru notuð stærri skip,
sem settu hluta farmsins á land þar,
og þeim síðan beint til Reykjavíkur-
svæðisins. Aukagjald við tveggja
hafna losun er lítið.
Þetta reyndist frábærlega vel.
Það sem mestu máli skiptir í sam-
bandi við slíka olíuflutninga er að
velja sem stystar flutningaleiðir yfir
hafið, og að komast hjá tómsigling-
um skipanna við dreifingu á strönd-
inni. Seyðisfjörður er sá staður, sem
fullnægði báðum þessum forsend-
um. Strandflutningaskip siglir með
svartolíu frá Reykjavíkursvæðinu,
landar hluta farmsins í Vestmanna-
Tölvur og tækni
á Netinu
mbl.is
---<\LL.Tj*/= e/TTHV'AO NÝTT
eyjum og fyllir upp á
Austfj ar ðahöfnum.
Tekur gasolíu á Seyðis-
firði og dreifir á Aust-
firði. Tekur síðan
gasolíufarm á Seyðis-
firði til Norðurlands-
ins, og tómsigling er
aðeins þaðan og til
Reykjavíkur. Þetta er
hagkvæmasta nýting
skipsins. Samt eru
menn að ræða um að
setja upp innflutnings-
höfn á Akureyri, en þar
er óhagkvæmasta stað-
setningin, bæði hvað
varðar innflutning og
dreifingu, og verri
staður verður ekki
fundinn. Siglingin inn og út Eyja-
fjörð til Akureyrar tekur um 5-6
klukkustundir.
Flutningaleiðir til landsins hafa
smám saman verið að styttast með
tilkomu nýrra olíuhreinsunarstöðva
í Noregi og skammt mun undan að
framleiðsla hefjist við Færeyjar.
Neðanskráð tafla sýnir þessar
flutningaleiðir í sjómílum:
Frá/til Rvk. Seyðisfj. Ak.
Bergen 875 610 780
Stavanger 930 675 850
Þórsh. í Fær. 500 290 490
Langstystu flutningaleiðirnar eru
til Seyðisfjarðar og staðsetning fyr-
ir gasolíuinnflutning þar augljós.
Dreifing á ströndina er einnig mjög
hagkvæm, fjarlægðin Seyðisfjörð-
ur-Akureyri er 215 mílur, en
Reykjavík-Akureyri er 325 mílur,
eða um hálfs sólarhrings mismunur
á siglingartíma. Núna, eftir að hætt
var að nota aðstöðuna á Seyðisfirði,
er gasolía flutt frá Stavanger til
Reykjavíkur, 930 mílur, og síðan
þaðan til Seyðisfjarðar, 380 mílur
eða heildarflutningaleið 1.310 mflur,
en gæti verið helmingi styttri eða
675 mflur. Þegar flutningar hefjast
frá Færeyjum, eftir fá ár, verður
flutningaleiðin bæði fyrir gasolíu og
svartolíu til Austurlandsins um 290
sjómílur, og verður væntanlega
flutt á smærri skipum en nú er, eða
strandflutningaskipin notuð til
þeirra flutninga og dreift beint til
verksmiðja og notenda. Það verður
styttra að sækja svartolíu til
Færeyja en til Reykjavíkur, en
tómsiglingar verða þó nokkru meiri.
Það hefir einhver verið í slæmu
skapi, þegar ákveðið var að hætta
innflutningi á gasolíu til Seyðis-
fjarðar, og notendur eiga rétt á að
fá greinargóða skýringu á þessu.
Oll olíufélögin hafa að undan-
fömu flutt inn margar tegundir af
eldsneyti fyrir fiskiflota landsins,
þar sem tvær duga. Þetta hentar
hvorugum, notendum né olíufélög-
unum. Væri nú ekki gott að KB
skýrði fyrir notendum og öllum
landslýð af nýjum vísdómi sínum,
hvers vegna slík vinnubrögð eru
tekin upp. Það tapa allir á þessu.
Höfundur er fyrrv. forstjóri OLÍS.
íþróttir á Netinu
mbl.is
__/\L.LTA/= £/TTH\SA£> NÝTTT
Önundur
Ásgeirsson