Morgunblaðið - 21.11.1998, Qupperneq 40

-t
BEKKJARMYNDIN
Gagnfræða-
nám góð
undirstaða
Veturinn 1965-66 var Pétur A. Maack
í fjórða bekk B í Réttarholtsskólanum
í Reykjavík. Með gömlu bekkjarmyndinni
rifjar hann upp minningar frá skólaárun-
um og segir Olafí Ormssyni frá viðburða-
ríkum og skemmtilegum árum.
Morgunblaðið/Ásdís
PETUR A. Maack með myndina af gömlu bekkjar-
félögunum í „Réttó“.
MYNDIN var tekin
nokkrum dögum áður en
fjórði bekkur B útski'if-
aðist úr verslunardeild á
gangnfræðaskólaprófi frá Réttar-
holtsskóla vorið 1966. Það tíðkaðist á
þeim áimm að eftir annan bekk í
gagnfræðaskóla gátu nemendur valið
um að fara í landspróf í þriðja bekk
eða halda áfram og taka tvo bekki og
ljúka gagnfræðaskólaprófi. Ég tók
inntökupróf í Verzlunarskólann, en
svo kom það í ljós að bekkjarfélagar
mínir ætluðu allir að halda áfram og
höfðu hug á að ljúka gagnfræða-
skólaprófi þannig ég ákvað þá að
verða með í hópnum og halda áfram í
Réttarholtsskóla og ljúka gagn-
fræðaskólaprófi úr fjórða bekk. Arið
1996 voni liðin þrjátíu ár frá því við
lukum gagnfræðaprófi og þá hélt
skólinn einnig upp á fjörutíu ára af-
mæli sitt og þá hittumst við bekkj-
arfélagamir og héldum upp á
tímamótin á veglegan hátt. Eftir
þessa hátíð í skólanum, sem stóð
mestallan daginn, fórum við upp í
Skíðaskála í Hveradölum og borðuð-
um saman. Báðir fjórðu bekkirnir
voru með myndasýningu frá skólaár-
unum og myndir úr félagslífinu. Við
höfum komið saman nokkuð reglu-
lega á fimm ára fresti og við áttum
einnig myndir frá þeim tilefnum,“
segir Pétur A. Maack, framkvæmda-
stjóri og varaformaður Verzlunar-
mannafélags Reykjavíkur, og hlær
þegar hann virðir íyrir sér bekkjar-
myndina af 4. bekk B í Réttarholts-
skóla. Pétur Maack hefur gaman af
að rifja upp löngu liðna daga á skrif-
stofu sinni á áttundu hæð í Húsi
verslunarinnar í Reykjavík.
„Réttarholtsskóli hóf starfsemi
árið 1956 og hafði því starfað í áratug
þegar við vorum að ljúka gagnfræða-
skólaprófi vorið 1966. Skólinn var
fyrst til húsa í Víkingsheimilinu.
Fyrsti skólastjórinn var Ragnar Ge-
orgsson, en þegar ég kom í skólann
var Þórhallur Guttormsson skóla-
stjóri. Síðan varð Astráður Sigur-
steindórsson skólastjóri og hann var
skólastjóri þann tíma sem ég var í
skólanum og hann er þarna á bekkj-
armyndinni. Umsjónarkennari bekkj-
arins, sem situr þarna í miðjunni í
fremstu röð á bekkjai'myndinni, er
Ragnhildur Asgeirsdóttir," segir Pétr
ur A. Maack og horfir á bekkjar-
myndina og lítur yfir hópinn.
Góðir kennarar
„Skólaárin í Réttai'holtsskóla eru
auðvitað mjög minnisstæð og þarna
voru ýmsir góðir kennarar eins og
t.d. Éinar Siggeirsson, sem var
kallaður „Chandí“. Hann ræktaði af-
brigði af kartöflum og gerði það
lengi og átti mikinn þátt í ræktun
ýmissa nytjajurta. Hann var löngu
búinn að fá það viðurnefni áður en ég
kom í skólann. Hann kenndi okkur
landafræði og náttúrufræði. Þá var
þarna kennari séra Rögnvaldur, sem
var kallaður „pillan“ af því að nem-
endur voru svo syfjaðfr í tímum hjá
honum að þeir áttu það til að sofna.
Hann var ágætur maður og góður
kennari, blessaður karlinn. Þessi
nöfn voru komin löngu áður en ég
kom í skólann. Þá man ég vel eftir
Gylfa Pálssyni, sem síðar varð
þýðandi og þulur hjá Sjónvarpinu og
þótti „góður“ kennari, og líka Krist-
manni Eiðssyni, sem einnig var
þýðandi hjá Sjónvarpinu. Kristmann
kenndi ensku og einnig Gylfi. Sólveig
Jónsdóttir kenndi okkur þýsku í
þriðja og fjórða bekk. Hún var ung
þegar hún byrjaði að kenna. Við vor-
um sumir nokkuð óþekkir í bekkn-
um, en ég hef hitt hana síðar og hún
er löngu búin að fyrirgefa lætin í
okkur. Þessir kennarar eru allir góð-
ir vinir mínfr og ég hef oft hitt þá á
síðari árum. Pálmi Jónsson var yfir-
kennari og hann kenndi okkur líka.
Matthías Frímannsson kenndi einnig
þýsku. Séra Ólafur Skúlason var
kennari við skólann og kenndi okkur
fyrstu árin. Gunnar Ásgeirsson
kenndi okkur reikning. Hann skrif-
aði með vinstri hendinni og þurrkaði
út jafnóðum með olnboganum
þannig að ég þurf'ti að vera æðislega
fljótur að skrifa niður eftir honum
meðan ég var svo til ólærður. Þá var
þarna kornungur kennari, Þorvaldur
Jónsson, sem kennir enn við skólann
og ég held að Kristmann sé enn
kennari við Réttarholtsskóla."
Hvað möguleika höfðu nemendur
á þessum árum til áframhaldandi
náms eftir að hafa lokið gagnfræða-
skólaprófi úr fjórða bekk?
„Námið veitti þau réttindi að það
var hægt að fara í annað nám en í
Háskóla Islands. Það var hægt að
fara í Verzlunarskólann, Samvinnu-
skólann og verknámsskóla. Gagn-
fræðapróf úr fjórða bekk var gott al-
mennt undirstöðunám fyrir þá sem
ekki fóru í lengra nám. Flestir
bekkjarfélaga minna fóru í iðnnám í
Iðnskólanum eða í verknámsskólann
við Lindargötu.“
Var ekki mikill fjöldi nemenda í
Réttarholtsskóla um miðjan sjöunda
áratuginn?
„Réttarholtsskóli vai- einn fjöl-
mennasti gagnfræðaskólinn í Reykja-
vík á þessum ámm og flest árin tví-
setinn skóli.“
Skólahljómsveit
í Réttarholtsskóla
Og þú kemur þá í Réttarholts-
skóla haustið 1961?
„Já, úr Breiðagerðisskóla og þá var
ég þrettán ára. Þetta er minnisstæður
tími og það var margt að gerast þarna
á fyrstu árum sjöunda áratugarins.
John F. Kennedy hafði verið forseti
Bandaríkjanna í um það bil eitt ár
þegar ég kom í Réttarholtsskólann. í
nóvembermánuði 1963 var hann síðan
myrtur í Dallas. Surtseyjargosið vai-
þama árið 1963. Bítlarnir vora að slá í
gegn og í Réttarholtsskóla var starfi
andi skólahljómsveit, Toxic. I
hljómsveitinni voru Amar Sigur-
bjömsson, Jón Cortes, Rafn Haralds-
son og Guðmundur Siguijónsson, sem
var kallaður „Gvendur Pepsí".
Hljómsveitin spilaði nýjustu bítlalögin
og lög sem breska hljómsveitin The
Shadows gerði fræg. Dansleikir voru
kallaðfr „dansæfingar" og vora í skól-
anum, í salnum sem aldrei var opnað-
m’ nema þegar eitthvað stóð til eins og
dansleikur eða skólasetning, annars
var þetta lokað svæði, núna er þetta
galopið svæði þar sem nemendur
ganga út og inn, á mínum skólaái-um
var þetta heilagur staður. Maður
hi-ökk í kút ef maður vai- kallaður á
sal. Þá var það eitthvað mjög merki-
legt.
Hvernig var félagslífið þarna í
Réttarholtsskóla?
,;Það var mjög gott.
I skólanum var leikfélag og þar
steig hinn þjóðkunni leikari Randver
Þorláksson sín fyrstu skef á leiksviði
og Ingibjörg Jóhannsdóttir og flefri
liðtækir leikarar. Það voru sett upp
ein tvö eða þrjú verk þessi ár sem ég
var í skólanum, en ekki man ég
hvaða leikrit það voru. Þarna var
líka málfundafélag og við ræddum
þjóðmálin á málfundum. Ég var ekk-
ert mjög áberandi á þessum tíma og
var ekki mikill ræðumaður og ég tók
sjaldan til máls, en hafði þó mikinn
áhuga á félagsmálum.
Þótti sæmilegur
í handbolta
Þarna var mikil uppbygging.
Bústaðahverfið og Smáíbúðahverfið
voru ný hverfí í borginni og þar vai-
vaxandi byggð allan sjöunda áratug-
inn. Ég flutti í hveifið árið 1955. Það
er margt breytt frá þeim árum þegar
ég var í Réttarholtsskóla. Það voru
þarna karftöflugarðar og golfvöllur
þar sem nú er Kringlan. Þar sem
Álftamýrin og Fellsmúlinn eru núna
voru sveitabýli. Við Espigerði voru
bóndabýli, eggjabú og svínabú. Fyrir
neðan Bústaðaveginn að sunnan
voru einnig sveitabýli. Allt þetta um-
hverfi var gósenland fyrir okkur
strákana sem voram að alast upp
þarna á sjötta og sjöunda áratug ald-
arinar.
Ég flutti í hverfið árið 1955. Faðfr
minn byggði einbýlishús við Bakka-
gerði númer fimmtán. Hann var
byggingarmeistari og byggði húsið
mefra eða minna sjálfur.
Ég stundaði handbolta í Réttar-
holtsskóla og þótfi svona sæmilegur
og æfði með Ármanni inni á
Hálogalandi tvo vetur og var
öruggur í B-liðinu og var stundum
tekinn inn í A-liðið. Víkingur var
íþróttafélagið í hverfinu og við
strákarnir vorum flestir skráðir í
félagið. Við bekkjarfélagarnir
stunduðum íþróttir af kappi. Árni
Njálsson, kunnur knattspyrnukappi
hér fyrr á árum, var leikfimikenn-
ari við Réttarholtsskóla og konan
hans, hún Kristín, var einnig leikfi-
mikennari við skólann."
Stóri draumurinn
DRAUMSTAFIR Kristjáns Frímanns
Mynd/Kristján Kristjánsson
DRAUMURINN stóri um merkisteininn í eyðimörkinni rættist.
DREYMDI þig stóra drauminn í
nótt? Var hann um happ í viðskipt-
um, réttu lottótölurnar, aflagengd
eða draumur um nýja uppfinningu?
Stóru draumar mannsins snúast um
veraldlega og andlega hluti, þeir
fjalla um óskir til æðra sjálfs og
kraft til meiri verka og betri en
vakan ljær manninum í mörgum til-
fellum. Stóri draumurinn þarf ekki
endilega að vera mikill að vöxtum
þó hann skili miklu fyrir vökuna,
líkt og draumur F.A. Kekule, pró-
fessors í efnafræði um dansandi
atóm sem síðan mynduðu snák sem
beit í halann á sér. Sá draumur
leiddi hann að formúlunni fyrir
bensíni og þar með byltingu í efna-
fræði. Draumarnir sem vekja stóru
svörin virðast oftar en ekki tilkomn-
ir úr framtíðinni um ormagöng
svefnsins, líkt og lífið framundan sé
þegar til í landi draumsins og í
svefni hafí tíminn enga merkingu.
Þannig mætti ætla að draumarnir
stóru væru verk Guðs almáttugs
frekar en ímyndun mannsins, enda
segir svo í Biblíunni: „Vissulega tal-
ar Guð ... I draumi, í nætursýn, þá
er þungur svefnhöfgi er fallinn yfir
mennina, í blundi á hvflubeði, opnar
hann eyru mannanna." Jobsbók
33:14-16.
Og um stóran draum eru þessi
eru orð í spádómsbók Jesaja, 19.
kapítula. „Á þeim degi (það er hin-
um efsta ,,degi“) mun vera altari
handa Jave (Guði) í miðju Egypta-
landi og merkissteinn við landamær-
in. Það skal vera til merkis og vitn-
isburðar um Jave hersveitanna í Eg-
yptalandi." Þessi draummæli Guðs
hafa menn átt í erfiðleikum með að
skýra, en í dag eru margir þeirrar
skoðunar að með þeim sé átt við
Keops-pýramídann (merkissteinn-
inn) og samkvæmt túlkun enska
pýramídafræðingsins Adams
Rutherfords (sem kannað hefur og
mælt pýramídann mikla) muni töl-
fræðileg þýðing á hebreskum um-
mælum Jesaja tákna landfræðilega
afstöðu pýramídans. Þessi frásögn
Biblíunar og túlkun Adams Ruther-
fords bendir til að ekki sé allt sem
sýnist með Keops-pýramídann, og
að tengsl hans við Biblíuna/Guð séu
meiri en mann grunar. Þær hug-
leiðingar velta svo upp öðrum
draumum og vangaveltum um Guð.
Draumar „Bellu“
Dreymt 6.7. ‘98. Fannst ég vera að
fá nýjar tennur í staðinn fyrir gaml-
ar. Þetta vora þrír jaxlar í neðri
góm, hvítir og fallegir. Ofan á einum
jaxlinum voru leifar af gömlum jaxli
sem ég braut af með fingrinum.
Þessar restar sem voru óskemmdar
klofnuðu í tvennt milli fingra minna.
Dreymt fyrir mörgum áram. Ég
var stödd í stóru herbergi eða sal.
Þetta var kjallari eða neðsta hæð.
Upp úr þessu herbergi gekk breiður
og bogadreginn stigi. í stiganum
voru þrjú jólatré. Efst í stiganum
var fallega skreytt tré, nokkru neðar
var hálfskreytt tré en neðst var tréð
alveg óskreytt. Mér fannst föð-
urfólkið mitt vera þarna hjá mér, við
töluðum ekkert saman.
Ráðning
Draumarnir vísa til hægrar en stíg-
andi lukku sem verðm- innsigluð með
óvæntum hætti. Seinni draumurinn
lýsir þessari stighækkandi lukku
(jólatrén í stiganum) og henni fylgir
mikil gleði. Fyrri draumurinn er svo
innsiglið á lukkuna, þar sem þér mun
hlotnast sá heiðm' að sjá þinn
leyndasta draum rætast. Talan þríi'
gefur til kynna hvers er að vænta.
„Öskubusku“ dreymdi
Júní 1998. Ég var stödd í ein-
hverjum litlum garðskika ásamt