Morgunblaðið - 21.11.1998, Blaðsíða 42

42 LAUGARDAGUR 21. NÓVEMBER 1998
MORGUNBLAÐIÐ
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI
FRAMKVÆMDASTJÓRI
RITSTJÓRAR
Árvakur hf., Reykjavík.
Hallgrímur B. Geirsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
BYGGING NYS
BARNASPÍTALA
INGIBJÖRG PÁLMADÓTTIR heilbrigðisráðherra
tók í fyrradag fyrstu skóflustungu að byggingu nýs
barnaspítala á Landspítalalóð. Áætlaður byggingar-
kostnaður þessarar 6.500 fermetra nýbyggingar er einn
milljarður króna. Áætluð verklok eru í apríl árið 2001.
Mikið framfaraspor var stigið þegar Barnaspítali
Hringsins tók til starfa árið 1957. Frá þeim tíma hefur
landsmönnum fjölgað mjög mikið. Þjónusta spítalans
er og orðin umtalsvert fjölþættari en hún var í upp-
hafi. Álag á hann hefur því vaxið gífurlega, einkum
síðustu áratugi. Um fjögur þúsund börn leita til
bráðamóttöku barnaspítalans á ári hverju. Um þrjú
þúsund eru á sama tíma lögð inn til rannsókna og
meðferðar. Mikið er og lagt upp úr því nú orðið, að
foreldrar geti dvalið hjá veikum börnum sínum á
sjúkrahúsum, einkum langveikum börnum. Það var
því löngu orðið tímabært að reisa og starfrækja nýjan
barnaspítala.
Konur hafa komið mjög við sögu heilbrigðisstofn-
ana hér á landi. Það voru konur undir forystu Ingi-
bjargar H. Bjarnason, skólastjóra og alþingismanns,
sem áttu frumkvæði að byggingu Landspítala, sem
hóf störf árið 1930. Það var Kvenfélagið Hvíta bandið
sem stóð fyrir byggingu samnefnds sjúkrahúss, sem
hóf störf árið 1934. Og það var Kvenfélagið Hringur-
inn sem átti drýgstan hlut að máli þegar barnadeild
Landspítala, sem við Hringskonur er kennd, var
komið á fót fyrir rúmum fjörutíu árum. Hringskonur
hafa alla tíð vakað yfir starfsemi barnaspítalans og
lagt til hennar mikla fjármuni. Framlag þeirra til
byggingar nýs barnaspítala er 100 milljónir króna.
Bygging nýs Barnaspítala Hringsins á Landspítala-
lóð er fagnaðarefni. Síðan ber að leggja kapp á að ljúka
K-byggingu Landspítalans sem hafin var fyrir all-
nokkrum árum.
ÞJÓÐARBÓKHLAÐAN
LENGUR OPIN
ÞJÓÐARBÓKHLAÐAN VAR stórt framfaraspor í
húsnæðismálum Landsbókasafns og Háskólabóka-
safns, á því leikur enginn vafi. Það er hins vegar til lít-
ils að taka svo dýra byggingu í notkun ef ekki er hægt
að nýta hann til fulls. Eins og kom fram í blaðinu í gær
hafa háskólastúdentar í fjögur ár haldið uppi kröfu um
að safnið væri opið lengur en nú er en lítið hefur áunn-
ist í þeim efnum. Fimm hundruð stúdentar gripu því til
þess ráðs að sitja áfram í safninu þegar því var lokað
kl. 19 á fimmtudagskvöld. Stúdentar sátu að lestri til
kl. 22 en þá telja þeir eðlilegt að safninu sé lokað.
Að sögn Ásdísar Magnúsdóttur, formanns Stúd-
entaráðs, kostar 14 milljónir króna á ári að hafa
Þjóðarbókhlöðuna opna lengur en nú er. I Þjóðarbók-
hlöðunni eru 518 lesborð. Þar er allt fræðibókasafn
Háskólans og segir Ásdís að stúdentar líti svo á að
þarna sé vinnuaðstaða þeirra. Hún bendir á að síð-
astliðið haust hafi bókasafninu í Odda, húsi félagsvís-
indadeildar og viðskipta- og hagfræðideildar, verið
lokað en í þessum deildum stundi um 2.000 manns
nám. Hún bendir enn fremur réttilega á að það séu
ekki aðeins hagsmunir stúdenta að safnið sé opið
fram á kvöld heldur einnig alls almennings. Þannig á
fólk sem stundar vinnu að degi til afar litla mögu-
leika á því að nýta sér þjónustu safnsins ef því er lok-
að kl. 19.
Að sögn menntamálaráðherra hefur menntamála-
ráðuneytið lagt til í fjárlagafrumvarpi fyrir 1998 og
1999 að fjárveitingar yrðu hækkaðar til Lands-
bókasfnsins til þess að lengja afgreiðslutíma þess og
það hafi verið gert. Hins vegar segir menntamálaráð-
herra að ekki hafi verið tekin afstaða til þess hve
lengi safnið á að vera opið.
I ljósi þess að stúdentar hafa ekki í mörg hús að
venda er það eðlileg krafa þeirra að Þjóðarbókhlaðan
verði opin til kl. 22 á kvöldin. Með því myndi safnið
jafnframt auka þjónustu sína við almenna notendur.
Halldór Ásgrímsson vill opna umræðu um a
Ekki rétt að líti
að ESB um all;
Það kvað við nýjan tón í
ræðu formanns Fram-
sóknarflokksins við upp-
haf flokksþings Fram-
sóknarflokksins. Halldór
--7---------------------
Asgrímsson sagði ekki
rétt að útiloka aðild að
ESB um alla framtíð.
Hann sagði einnig að
framsóknarmenn yrðu
að vinna að sáttagerð í
sj ávarútvegsmálum.
Kvótakerfinu hefði
aldrei verið ætlað að
skapa ómældan arð fyrir
fáa útvalda heldur ætti
það að skapa arð fyrir
þjóðfélagið í heild.
H':
;
ALLDÓR Ásgrímsson, for-
maður Framsóknarflokks-
sagði við upphaf
.flokksþings Framsóknar-
flokksins í gær að hann teldi ekki rétt
að útiloka það um alla framtíð að aðild
að Evrópusambandinu geti orðið
vænlegur kostur. Hann sagði að ís-
land gæti ekki orðið aðili að sjávarút-
vegsstefnu ESB, en varpaði fram
þeirri hugmynd að sérstakar reglur
og sérstök stefna yrði mótuð fyrir
hafsvæðin í N-Atlantshafi sem yrði
óháð sameiginlegri yfirstjórn ESB.
Halldór sagði að miklar breytingar
væru að verða á Evrópusambandinu.
Nú væri ekki lengur rætt um að
breyta því í einhvers konar nýtt þjóð-
ríki, heldur væri mikil áhersla lögð á
sjálfstæða stöðu einstakra ríkja um
leið og samstarfið dýpkaði. Hann sagð-
ist gera sér grein fyiir að samstarfsað-
ilar okkar í EFTA kynnu innan
skamms að huga meir að aðild að ESB.
Stækkun ESB til austurs ýtti undir
þessa þróun og þess vegna þyrfti Is-
land að huga vel að stöðu sinni í ljósi
þeirrar þróunar sem yrði á næstu ár-
um. Heimavinna okkar væri löngu haf-
in. Unga fólkið ætlaðist til þess að fjall-
að væri fordómalaust um þessi mál og
að við horfðum til allra átta.
Halldór sagðist á undanförnum ár-
um hafa reynt á vettvangi Evrópu-
ríkja að auka skilning íyrir því hvers
vegna Islendingar gætu ekki gerst
aðilar að ESB. Hann sagðist jafn-
framt hafa lagt áherslu á að Island
styddi stækkun bandalagsins til aust-
urs. Með því stækkaði Evrópska efna-
hagssvæðið og Island fengi aðild að
vaxandi markaði í Evrópu.
„Eg er þeirrar skoðunar að við höf-
um engu tapað vegna afstöðu okkar í
þessum málum. Eg tel að _________
við hefðum ekki getað náð í
aðildarviðræðum niður-
stöðu sem hefði verið við-
unandi fyrir íslenska hags-
muni og samfélag.
HALLDÓR Ásgrímsson varði mestum tín
Sérstök stefna mótuð um
hafsvæðin í N-Atlantshafi
■ns nam
31 milljón“
En ég tel ekki rétt að útiloka það
um alla framtíð að aðild geti orðið
vænlegur kostur. Það er óskynsam-
legt að vera með slíkar fullyrðingar
og taka þannig afstöðu fyrir þá sem
ráða íslensku samfélagi í framtíðinni.
Við höfum aldrei hikað við að taka
þátt í alþjóðlegu samstarfi ef það hef-
ur verið mat okkar að það væri til
hagsbóta fyrir íslensku þjóðina. Við
eigum ekki að láta stjórnast af
hræðslu og ótta við hið óþekkta, held-
ur af yfirveguðu mati á aðstæðum á
hverjum tíma.“
Halldór sagði að stærsta hindrun-
in gegn því að Island gæti orðið aðili
að ESB væri sjávarútvegsstefna
þess. Þótt endurskoðun hennar
stæði fyrir dyrum yrði Island að
standa utan við hana til að tryggja
yfirráð mikilvægustu auðlinda sinna.
Þótt því væri almennt hafnað að ís-
land gæti staðið utan við sjávarút-
vegsstefnu ESB væri ekkert því til
fyrirstöðu að láta fara fram viða-
mikla athugun á því með hvaða hætti
slíkt gæti gerst og hvað væri viðun-
andi fyrir Island.
„Viðunandi lausn af okkar hálfu
gæti falist í því að um hafsvæðin í
Norður-Atlantshafi verði settar sér-
stakar reglur og sérstök stefna mótuð
sem væri óháð sameiginlegri yfir-
stjórn Evrópusambandsins. Það
styðst við margvísleg rök. Meðal
þeirra má nefna að þessi hafsvæði
liggja ekki að löndum Evrópusam-
bandsins, að fiskistofnarnir eru ekki
sameiginlegir með þeim sem Evrópu-
sambandsmenn nýta og að þeir hafa
ekki viðurkennda veiðireynslu á þessu
hafsvæði."
Halldór minnti á að Grænlendingar
og Færeyingar stæðu frammi fyrir
því að finna samskiptum sínum við
ESB þolanlegt form og við ættum
mikla sameiginlega hagsmuni með
þeim. Hann sagði að skynsamlegt
________ væri að leita samvinnu við
Dani við gerð þeirrar út-
tektar sem hann gat um.
Halldór tók fram að hann
væri ekki þeirrar skoðunar
að fsland ætti að sækja nú
Fulltrúar á þiugi í
um aðild að ESB, en ísland ætti að
taka frumkvæðið um mótun sameigin-
legrar stefnu varðandi hafsvæði á N-
Atlantshafi.
Viljum sáttagerð
í sjávarútvegsmálum
Halldór vék að vinnu svokallaðrar
auðlindanefndar, sem fjallar um þró-
un fiskveiðistjórnkerfisins og nýting-
ar auðlindanna. Hann sagði að fram-
sóknarmenn vildu vinna að sáttagerð
um þessi mál og væru „óhræddir við
að standa að nauðsynlegum breyting-
um“ ef þær gætu stuðlað að meiri sátt
og betri nýtingu.
„Það er enginn ágreiningur um að
sjávarútveginum ber að greiða fyrir
þá þjónustu sem hann fær írá samfé-
laginu. Það er enginn ágreiningur um
að honum ber að greiða skatta og
skyldur. Og nú stendur hann jafnfæt-
is öðrum atvinnugreinum, en það
gerði hann ekki áður. Að mínu mati
þurfum við fyrst og fremst að beina
athyglinni að þeim arði sem við njót-
um síðar þegar við höfum byggt fiski-
stofnana enn betur upp. Eg sagði í
ræðu á flokksþingi fyi’ir tveimur ár-
um að það kæmi til álita að taka hluta
af auknum veiðiheimildum og selja á
þeim sama markaði og útvegsmenn
versla á. Auðvitað kemur líka til
greina að úthluta einhverjum hluta af
auknum aflaheimildum í framtíðinni
með öðrum hætti en nú er, en við
megum aldrei fórna þeim árangri sem
við höfum náð og rústa grundvöll
byggðanna úti um allt land.
Það var aldrei hugsunin með nýju
fiskveiðistjórnkerfi að skapa ómældan
arð fyrir fáa útvalda. Hugsunin var að