Alþýðublaðið - 08.05.1934, Side 1

ÞRIÐJUDAGINN 8. MAÍ 1934
XV. ÁRGANGUR. 164. TÖLUBL.
rfSfJéiii _ . „„„„ . OTGBPANDI:
a. VAI.DSHA&8&ON DAGBLAÐ 00 ¥ÍlClJBLAÐ alþýðuploekurinn
teegaar M *K» «l> ðaso tó. 3-4 tÍSMask. ástu*B>a&m kr. 2jBB * tmkmM - br. S.GQ tyrir 3 raiauðt, ef grettí er tyrtrtraso. t iausasðta kewtar bteföB tð asnu VIKUBLABIÐ
temr *t ft Bvtíjwra miBvlteudegL Þe® kutar aSeta* kr. SM á tti. t f»ri btrtcun aOar l*e5?,tu grataar. er MrtoM t dogblaeinu. Iréttir e® viiuyílrttt. RITSTJÓKH OQ AFORBIÐSLA Aipýets-
er vid Rvcrftsgetu ta. §— W SlMAJI: 4MB- afgistMa eg asgtfclBgar. 4GH: rStsítórn Oanlendar fréitlr). 4902: ritstjórl. 4933: Vilbjólniur 3. Vílhjdlœsssn. blaOameður (beinto).
Assrairsso*. bManato. Fiaawanrigi O, 4)04- F R VeMwmsaa dMRd. ChaáraRl. 2837: Stgurður Jehannassan. afgrailteha- ag aagtýsingastlðsf Dwtnab 4SBB: preetsraRHan.
Deilan við rikisstjðrntna
nm kanpið i rtkissjððsvinnn
Eftir Jón Baldvinsson,
forseta Alpýðusambands íslands
Veturinn 1930 tók Alpýðusam-
bandið upp samníngsumleitaniir
við páverandi atvinniumálaráð-
herra um hækkun á kaupgjaldi í
opinberri vinnu. Kaupgjald rik-
issjóðs við vega- og brúar-gerð-
ir var pá miklum mun lægra en
kaupgjald pað, sem fliest verka-
iýösfélög höfðu samið um við at-
vinnuriekendur. Nefnd manna kos-
in af stjórn Alpýðusambandsins,
hafði á hendi pessar samnings-
umíeitanir, og fékst loforð at-
vin,numálaráðherra um hækkun á
kalupgjaldi í ríkissjóðsvinnu, er
natm um 20%, en ekki vildi pó
Alpýðusambandið gera samninga
við ráðherra um kaupgjaldið, pví
nokkuð vantaði á, að kröfum pess
væri fullnægt. En pessi tilhliðrun
íiáðherra varð pó til pess að til
deilu kom ekiki, en látið af hálfu
Alpýöusambandsins við svo búið
sitja, en s'amningar voru engir
gerðir eins og áður segir.
Iringmenn Alpýðuf lokksins hafa
síðain, flutt á Alpingi frv. til laga
um kaupgjald í opinberri vinnu.
Voru par bornar fram pær kröfur
Alpýöusambandsins, að ríkis-
sjóður greiddi sama kaup í opin-
berri vinnu, eins og atvinnunek-
endum er gert að greiða, eða
greiddi kaup samkvæmt taxta
verkalýðsfélaga eða samkvæmt
kaupgjaldssamningum milli veilka-
fólks og atvinnunekenda.
Ihaldið og Hannes á Hvamms-
tanga hafði sérstakt yndi af pvj,
að svala sér á pessu máli, og
var pað að minsta kosti einu
sinni felt. frá 2. umræðu, sem
annars er pó heldur óvenjulegt á
pingi.
Nú hiefir kaupgjald í ríkissjóðs-
vinjiu iækkað talsvert síðan 1930,
sérstaklega árin 1932 og 1933.
Ríkisstjómin (atvinmumálaráð-
herra) hefir látið sér sæma pað,
og póttist hafa fjárhagsástæður
ríkissjóðs að ástæðu, að lækka
kaupgjald pess verkafólkis í lajnd-
inu, sem verst fékk borgaða
vinnu sína áður.
Að hér sé ekki farið mieð raka-
lausar fuliyrðingar sést bezt á
eftir farandi skýrslu yfir tíima-
kaup almenhra verkamatnna í
vega- og brúar-vinnu ríkissjóðs
1933, sem skrifstofa vegamála-
stjóra hefir látið stórn Alpýðu-
sambandsins í té:
vor og haust sumar
Rey k ja vífcu mágrenni 1,20 1,20
Kjósar- og Gullbringu-sýsla 0,75 0,75—0,80
Árnessýsla 0,65—0,75 0,75
Rangárvallasýsla 0,55—0,65 0,75
Viestur-Skaftafellssýsla. 0,60—0,65 0,75
Borgarfjarðar- og Mýrasýslur 0,60—0,65 0,75—0,80
Snæfellsnessýsia 0,60—0,65 0,75—0,80
Dala- og Barðastran dar-s ýs 1 ur 0,60—0,65 0,75—0,80
fsafjarðarsýsla 0,60 0,80—0,90
Strandasýsla 0,55
Húnavatnssýsla 0,55 0,75
Skagafjarðarsýsla 0,55 0,75
Eyjiafjarðarsýsla 0,60 0,75—1,00
Su ðu r-Þin;geyj ar sýs 1 a 0,60 0,75—0,80
N orður-Þingeyjarsýsla 0,55—0,60 0,70
Norður-Múlasýsla 0,55—0,60—0,75 O 'f o
Suður-Múlasýsla 0,60—0,75 0,75
Austur-Skaftafelissýsla 0,55 (Frh. á 3. s:
Stórflóð og skriðnhlanp í Noregi
Fólk fiýr bóstaði sfna og nmferð stððvsst
EINKASKEYTI TIL
ALÞÝÐUBLAÐSINS.
KAUPMANNAHÖFN í morgun.
Stórkostlegar skemdir af vatna-
vöxtum og skriðuföllum hafa orð-
ið í Noiiegi síðustu daga.
Dofra-, Rauma- og Röraas-járn-
brautirnar hafa allar stórskemst
af skriðum og jökulhlaupum, svo
að ölT umferð hefir stöðvast.
1 Röraas hafa flóðin orðið svo
mákil, að allir íbúarnir hafa orðið
að flytja sig burtu. í Lærdal og
Mjösen hafa flóðin og valdið
miklu tjóni, og er útlit talið mjög
ískyggilegt.
Tjóni!ð nemur pegar mörgum
milljónum króna. VIKAR.
Eru Jðkulfararulr ð hsettu?
3 fylgdarmenn peirra komu til bygða í gær- B]áíparleiðangur
kvöldi. Þeir skildufyrir lOdögumviðjökulfarana,
sem pá höfðu vistir að eins til 6 daga
Guðmundur Einarsson undirbýr
bjðrgunarieiðangur i dag að til>
hlutun ríkisstjómarinnar
14 dagar eru liðnir í dag síðan Vatnajökulsfararnir,
7 saman, lögðu af stað í leiðangurinn til eldstöðvanna.
Prír peirra komu til bygða í gœrkveldi, en fjórír, peir
dr Niels btielssen og Jóhannes Áskelsson, náttúrufrœð-
ingar og fylgdarmenn peirra, Jón Pálsson og Kjartan
Stefánsson, eru ókomnir enn.
í 10 daga hafa peir verið einir við eldstöðvarnar á
jöklinum, með að eins 6 daga vistaforða. Hjálpar-
leiðangur leggur af stað héðan á morgun, ef ekki frétt-
ist til peirra i dag.
t gærkveldi kornu peir prír
fylgdarmenn jökulfaranna ti.1
bygða, sem orðið höfðu eftir á
jöfculbrúninni.
28. apiil höfðu peir skilið við
dr, Nielsen og pá félaga við jök-
ulnípu eða Pálsf jaiiL Var pá'ákvieð-
ið að peir hittu jökulfarana aftur
eftir 6 daga >og höfðu jökulfar-
arnjr paðan með sér vistir til 6
daga.
Þan,n 5. maí komu peir félagar
að Pálsfjalli aftur án pess að hitta
pá jökulfarana og skildu par eftir
vistir. Voru pá liðnir 8 dagar,
sfðan peir skildu.
FyLgdarmennirnir prír iögðu af
stað frá PálsfjaOi sunnudags-
mioigun 6. maí og tjölduðu á
Hágöngum um kvöldið. Komu
peir til bygða seint í gærkveldi.
Þessir prir menn eru: Iielgi Páls-
son frá Rauðabergi, Guðlaugúr
Ölafsson frá BlómsturvöUum og
Sigmundur Helgason frá Núpum.
við Pálsfjaii, var á kafi í fönn
er við komum að pvi, og bendir
paö til mikillar fannkomu á jökl-
inum. 1
Við sáum ekkert fram undan
okkur, en tjöiduðum í kafaldsbyl
undir kvöld á sunnudag. í gær-
miorguin rofaði til og varð bjart
veður, og sáum við pá fyrst að
við höfðum tjaldað við Hágöngur.
Lögðum við pá strax af stað og
gekk ferðin vel niður af jöklinum.
Kafaldsbylur hefir verið á jökl-
inum i 8 sólarhringa sanifleytt,
og höfðum við ekkert til að fara
eftir niema áttavita og vindstöðui.
Vtð t\eljim utst, að clr. Ntelsen
ofj félag\ar hans séii orcmir mjög
matwittltj'. Veður hefir áreiðan-
lega hamlað peim, og tel ég mjög
líklegt aö peir séu enn veður-
teptir við eldstöðvarnar. Talað
er um að efna til leitarleiðang-
urs in;n á jiökul, en um pað er
ekki nieitt fyllilega afráðið.
Viðtal við Pálma Hannesson.
Alpýðubiaðið átti í morgun tal
við Pálma Hanniesson. Var haun
pá stadd'ur í Kirkjubæjarklaustri.
Hafði hann lágt af stað austur á
laugardaginn í pví skyni að und-
irbúa leiðangur til hjálpar jökul-
förunum, ef með pyrfti.
Pálmii kvaðist í dag vera að út-
vega hesta og skíðamien.n til far-
arimnar par eystna. Sagðist hanu
myndi biða Guðmundár Einars-
sonai’, en hanm fer af stað austur
á morgun, ef engar fregnir koma
af jökulförunum í kvöld.
Pálmi kvaðst vera orðinn
hræddur um að pieir félagar væru
orðnir matarlitlir eða matarlausir,
pótt hius vegar væri enn enigin
ástæða til að örvænta um afdrif
pieirra.
Viðtal við Guðmund Einarsson
Alpýðublaðið talaði við Guðm.
Einarsson frá Miðdal á hádegi í
dag. Kvaðst hann vera í dag að
útvega hér menn og útbúnað til
hjálparleiðangurs austur að til-
hhiutun ríkisstjórnarinnar og í
samráði við hana. Taldi hann að
héðan mættu ekki fara færri en
fimm menn austur, og nefndi
hann til peirrar farar auk sjálfs
sfn Grænlandsfarana Jón Jónsson
frá Laug og Guðmund Gíslason
stúdent, og skíðamennina Axel
Grimsson og Tryggva Einarsson
frá Miðdal.
Guðmundur gerði ráð fyrlr að
verða tvo daga á leiðinni austur
að Núpsstað, en paðan mýndi
fierðin áð eldstöðvunum taka prjá
daga.
Leiðangur Guðmundar leggur
af staði í birtiugu á morgun, ef
pá verða engar fregnir komnar af
dr. Niielsson og félögum hans.
Alpýðublaðið átti viðtal við
eiinn peirra, Helga Pálsson vinnu-
mann frá Rauðabergi, í morgun,
og sagðist honum svo frá:
Þegar við skildum við pá dr.
Niialsen fyrir 9 dögum, lögðu peir
af stað til eldstöðvanna, en við
aftur niður af jökli til að sækjai
meiri vistir.
Dr. Niielsen og peir félagar
höfðu með sér vistir til 6 daga,
iog var ráðgert að við hittumst
við Pálsfjall aftur að peim tíma
liðnum.
Við fcomum aftur að Pálsfjalli
á laugardaginn var og tjölduðum
par. Biðum við par í ieinn sóiar-
hrin(g, en héldum svp aftur af
stað niður af jökli, aðalliega
vegna pess, að vi'ð vildum ekki
eyða af matvælunum.
Tjaldið, sem við skildum eftir
Deilan um Saar - héraOIO
harOnar
Oðbbels heSÍB* í hótnnnm við Frahka og
Þlóðabandalagið
EINKASKEYTI TIL
ALÞÝÐUBLAÐSINS.
KAUPMANNAHÖFN í morguin,
I gær boðuðu pýzfcir naizistar
til fundar mikils i Zweibrucken
út af hinni væntanlegu atkvæða-
greiðslu í Saarhéraðinu. Josef
Göbbels útbreiðslumálastjóri naz-
istastjórnarinnar hélt par ræðu,
par sem hann krafðist Saarhér-
aðsins aftur skilmálalaust til
handa Þýzkalandi.
Hann komst m. a. svo að orði,
að Saar væri pýzkt og skyldi
halda áfram að vera pýzkt. Hið
nýja Þýzkaland væri nógu mátt-
ugt til að hafa sitt fram í pesisu
máli, hvað sem Þjóðabandalagið
og Frakkar segðu.
Frönsku blöðin tielja, að vegna
hins sífelda undirróðurs nazista-
stjórn-arinnar pýzk-u í Saarhérað-
inu, séu engar Horfur á pví að
; atkvæðagreiðslan geti farið fram
; á hlutlausan hátt, ef efckert er
! að gert, og sé pví eins gott að
! sleppa henni alveg.
j En verði atkvæðagreiðslan lát-
in fara fram alt að eimi og gangi
Þýzkalandi í vil, sé pað réttur
og skylda frönsku stjórnarinmar
að krefjast skaðabóta. VIKAR.