Morgunblaðið - 07.01.1999, Blaðsíða 47

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 7. JANÚAR 1999 4Í
Fyrst þú ert koinin á fjórða ár / fara áttu að
vinna. / Þú átt að læra Iistir þrjár: / lesa, prjóna
og spinna.
Þessi gamli húsgangur er að öllum líkindum
nokkur hundruð ára gamall. Þó ekki eldri en fjög-
ur til fimm hundruð ára, því eitt orð í vísunni gef-
ur mikla heimild um að hægt er að takmarka aldur
hennar en það er orðið að „prjóna". I vísunni kem-
ur fram að bamið eigi að læra að prjóna en íslend-
ingar kunnu ekkert með prjóna að fara fyrr en á
16. öld. í íslenskum ritum kemur orðið „prjónað-
ur“ fyrst fyrir í biblíu Guðbrands biskups árið 1584. Áður en prjónið
kom til vora ofnar flestar þær flíkur sem nú þykir eðlilegt að prjóna.
Þessi vísa ber í sér, fyrir utan það að vera til skemmtunar, merki-
legar heimildir um hversu ung börn vora þegar þau fóra að taka full-
an þátt í vinnu og lífi fullorðna fólksins. Þótt í dag þyki óraunhæft að
kenna þriggja ára gömlu barni að lesa, pijóna og spinna þá var það
ekki svo á þessum tíma sem um ræðir því þegar málið er skoðað ofan
í kjölinn þá er þetta alltaf spurning um viðmið. Miðað við nútímabarn
sem elst upp í venjulegu nútímasamfélagi er þetta nokkuð ósannfær-
andi lýsing en þannig er viðmiðið líka rangt eins og oft hættir til þeg-
ar verið er að meta hluti hvort þeir era tníverðugir eða ekki. Aðstæð-
ur þá vora allt aðrar, bæði samfélagslegar og svo aðstæður á heimil-
um, en þær stuðluðu að því að börnin voru tekin strax inn í samfélag
fullorðinna.
Börnin höfðu engin tækifæri þá til að hlaupa um víðan völl og rífa
allt og tæta eins og þau eru mörg hver þekkt fyrir nú. í fyrsta lagi
voru húsakynnin það lítil og í öðru lagi var ekkert til að rífa og tæta.
Fyrir utan það að liýsakynnin vora ekki stór þá var íverastaður heim-
ilisfólksins nánast eingöngu í baðstofunni. Fólk sat á rúmum sínum
við að koma ull í fat eða við aðra vinnu er til féll því þá var það heim-
ilið sjálft sem var hin viðurkennda vinnueining samfélagsins. Nálægð
fólksins við hvert annað var því mjög náið og skapaði aðstæður sem
við þekkjum ekki í dag og nærri má geta að börn á mannmörgum
heimiium voru fljót að verða vör við hvað fullorðna fólkið var að að-
hafast allan daginn. Börnin vissu því fljótt hvers var ætlast til af þeim
því það var íjótt Iitið á þau sem nánast fullorðnar manneskjur að einu
undanskildu, þau voru smávaxnar manneskjur. Þar ineð höfðu þau
heldur engin forréttindi umfram aðra innan heimilisins. Ut frá því
viðmiði hversu mikil nærvera barnanna var við fullorðna fólkið öllum
stundum, bæði gamalt og ungt, þá skilur maður frekar af hverju og
hvernig börnin lærðu svo fljótt listir hinna eldri, að lesa, prjóna og
spinna. Börn hafa og munu alltaf tileinka sér það sem fyrir þeim er
haft og eru fljót að því.
f fyrsta þætti Spuna á nýju ári er boðið upp á kaðlapeysu úr Sisu-ull-
argarni sem er vélþvæg ull, einstaklega létt og þægileg að vinna með.
Hún er örlítið fínni en t.d. Peer Gynt og hentar vel bæði í fullorðins-
og baraaflíkur. Þessi jakkapeysa er þægileg á hvaða mannamótum
sem er, vinnunni, sumarbústaðnum, veislunni eða kránni. Gleðilegt ár!
KAÐLAJAKKINN er pijónaður úr Sisugarai sem er
80% ull og 20 nylon.
X ó V 7 V X
X V V V V X
X V V V V X
X V V V V X
X V V V V X
X V V V V X
XI V V V V X
X V V V V X
X V V V V xí
& Y v v1 Y xi
X V v V Y X
X V V V Y X
X v V V V X
X V V V V X
X V V V V X
X V V V V X
X V V V V X
X X
X V V V V X
Xj Y y Y Y '
X V V V V V V V Y
X V V' V V V V Y V X
X V V V V V V V V X
X, V V y V V V V Y X
X V V y V V V Y Y IX
X V V V 4 V V V V V X
X V V V V V V V V X
X V V ý V V V V y X
X V V V V V Y Y V X
& V. Y, V V V i2

f Munstur B,
endurtekið
prjóna hér
’ Munstur Á
Endurtakið
Endið hér
Byijið hér
H = Kantlykkja, slétt bæði á réttu og röngu.
Cl = Slétt á réttu, brugðið á röngu.
12! = Bmgðið á réttu, slétt á röngu.
B = Slétt með bláu. ^
I-----11 = Setjið 2 lykkjur á kaðlapijón fyrir aftan, 2 sléttar,
pijónið lykkjumar af kaðlapijóninum sléttar.
I —J = Setjið 2 lykkjur á kaðlapijón fyrir framan, 2 sléttar,
pijónið lykkjumar af kaðlapijóninum sléttar.
Karrýgulur
kaðlajakki
Stærðir: S M L XL
Yfirvídd: 102 108 114 120
Garn: Sisu 80% ull
Sinnepsg. nr. 2337 13 14 14 15 d
Blátt nr. 5563 1 dokka í allar stærð-
ir
Einnig er hægt að nota Mandarin
Petit
Addi-pijónar: 80 sm hringprj. nr.
2.5 og 3
Tölur: 9 stk.
Góðir fylgihlutir: Merkihringir,
prjónanælur, kaðlaprjónar, þvotta-
merki fyrir garnið.
Prjónfesta á Sisu: -27 lykkjur í
sléttu prjóni á prjóna nr. 3 = 10 sm.
34 lykkjur í kaðlaprjóni á prjóna nr.
3 = 10 sm.
Ef of laust er prjónað þarf fínni
prjóna.
Ef of fast er prjónað þarf grófari
prjóna.
Bolur: Fitjið upp með bláu á hring-
prjón nr. 2.5, 342-362-382-402
lykkjur. Slítið frá. Skiptið yfir í
sinnepsgult og prjónið munstur A
fram og til baka. Skiptið yfir á
hringprjón nr. 3 þar sem sýnt er á
teikningunni. Prjónið munstur B.
Þegar allur bolurinn mælist 30-31-
32-33 sm er skipt í hliðum með 86-
91-96-101 lykkju á hvoru fram-
stykki og 170-180-190-200 lykkjur á
bakstykki. Prjónið hvert stykki fyr-
ir sig.
Bakstykki: Haldið áfram að prjóna
munstur B. Þegar handvegurinn
mælist 22-23-24-25 sm eru 36- 38-
40-42 lykkjur í miðju felldar af.
Prjónið fyrst öðrum megin við háls-
málið. Fellið af í byrjun prjóns við
hálsmálið 5 lykkjur 3 sinnum = 52-
56-60-64 lykkjur á öxl. Prjónið
áfram þar til handvegurinn mælist
24-25-26-27 sm. Felhð af lykkjurnar
á öxlinni.
Framstykkin: Prjónið eins og bak-
stykkið, en þegar handvegurinn
mæhst 17-18-19-20 sm er komið að
hálsmálinu. Fellið af í byrjun prjóns
við hálsmálið 10-11-12-13 lykkjur 1
sinni, 7 lykkjur 1 sinni, 5 lykkjur 1
sinni, 3 lykkjur 1 sinni, 2 lykkjur 3
sinnum og 1 lykkju 3 sinnum.
Prjónið áfram þar til framstykkið er
jafn langt og bakstykkið. Felhð af.
Ermar: Fitjið upp með bláu á hring-
prjón nr. 2.5, 82 lykkjur á öllum
stærðum. Slítið frá. Skiptið yfir í
sinnepsgult og prjónið munstur A
fram og til baka. Skiptið yfír á
hringprjón nr. 3 þar sem sýnt er á
teikningunni. Prjónið munstur B og
aukið jafnframt í 1 lykkju í byrjun
og enda prjóns fyrir innan kant-
lykkjumar með 1 sm millibili þar til
164-170-176-184 lykkjur eru á
erminni. Útauknu lykkjurnar koma
smátt og smátt inn í munstrið. Þeg-
ar öll ermin mælist 48-49-50-51 sm
er fellt af.
Hálslíning: Saumið axlir saman.
Prjónið upp í hálsmálinu með sinn-
epsgulu á hringprjón nr. 2.5, 5-6
lykkjur á hverja 2 sm. Prjónið slétt
prjón fram og til baka 2.5 sm. Skipt-
ið yfir í blátt og prjónið 1 prjón
sléttan á réttunni + 1 prjón sléttan
á röngunni (garður) = brotlína.
Prjónið áfram 2.5 sm slétt prjón
með bláu. Fellið af. Brjótið hálshð^*
inguna um brotlínuna yfir á röng-
una og saumið niður.
Listar: Prjónið fyrst töluhstann.
Prjónið upp meðfram annarri fram-
brúninni með sinnepsgulu á hring-
prjón nr. 2.5, 5-6 lykkjur á hverja 2
sm. Prjónið eins og hálslíninguna.
Merkið fyrir 9 tölum á miðjan list-
ann, þeirri efstu á móts við miðja
hálslíninguna, þeirri neðstu 1.5 sm
frá brún og hinum með jöfnu milli-
bili. Prjónið hinn listann eins, en með
hnappagötum á móts við tölurnar.
Hvert hnappagat er gert yfir 3
lykkjur (munið einnig eftir að gera
hnappagöt á innafbrotið). Saumið
ermamar saman. Saumið þær í
handveginn, næhð miðjuna
erminni við axlasauminn og saumið
niður í báðai’ áttir. Festið tölumar á.
Saumið þvottamerki innan í jakkann.
Rlvöru
FRAMTIÐARSTARFSKRAFTUR FRAMTIÐARSTARFSKRAFTUR FRAMTIDARSTARFSKRAFTUR
nám í vefsíðugerð
FVRIR FOLH SEM ER
Rfl SRRPR SÉR NVTT
RTVINNUTEHIFERI
Nám í vefsíðugerð er 200 tíma nám.
Kennt er tvo morgna í viku frá kl. 8:30-12:00
og annan hvern föstudagsmorgunn frá kl. 8:30-12:00.
Námið er að fullu lánshæft.

RAFIÐNAÐARSKÓLINN
Skeifan 11 b • Sími 568 5010
2
M
2
wiuvinisjiivisavaiiwviij anuvaasjavisavauwvaj anuvaasjavisavauwvaj