Morgunblaðið - 21.01.1999, Qupperneq 66

^66 FIMMTUDAGUR 21. JANÚAR 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FÓLK í FRÉTTUM
Kvikmyndahátíð í Reykjavík
Brosandi klukka og
köttur sem smýgur
undir lokaðar dyr
Tveir fyrirlestrar með myndasýningu
verða á Kvikmyndahátíð að þessu sinni.
Dóra Osk Halldórsdóttir hitti bandaríska
kvikmyndasagnfræðinfflnn Dennis
Nyback og spurði hann um efni sýning-
anna tveggja.
KVOLD verður fyrri kvik-
myndasýning og íyrirlestur
Dennis Nyback í Regnboganum
■*~og er erótík umfjöllunarefni kvölds-
ins. Dennis hefur safnað gömlum
kvikmyndum, bæði stuttmyndum
og lengri myndum í mörg ár og hef-
ur stofnað utan um safn sitt „The
Lighthouse Film Archive", sem
hann starfrækir frá New York.
Dennis ferðast um heiminn og setur
upp þemasýningar á myndum sín-
um sem hann fylgir úr hlaði með
fyrirlestri.
Mae West þótti of djörf
„A kvikmyndahátíðinni í Berlín
var ég með sýningu sem ég kallaði
„Hard Core Stag Films and
Risque Varieties" og þegar sam-
band var haft við mig út af Kvik-
-myndahátíðinni hérna var mér
sagt að ég yrði að hafa sýninguna
innan velsæmismarka. Ég breytti
því prógramminu og núna eru allir
kvikmyndabútarnir djarfari en
annað,“ segir Dennis og kímir. „Ég
vona að sýningin falli í kramið þótt
hún sé talsvert ólík þeirri sem ég
sýndi í Berlín," segir Dennis af-
sakandi.
„I einni myndinni sem ég sýni,
„How To Undress for Your Hus-
band“, leikur Elaine Barrie eigin-
Jíonuna, en hún var mjög þekkt á
sínum tíma, en það fyndna við
myndina er að væntingar áhorfand-
ans eru gjörsamlega hundsaðar.
Pama kom fólk og hugsaði með sér
að nú fengi það að sjá hana nakta en
í þessari þriggja mínútna mynd
tekst Elaine að afklæðast og fara í
slopp án þess að nokkurn tíma sjá-
ist í bert hold,“ segir Dennis og
skellihlær.
Dennis segir að á öðrum áratug
aldarinnar hafi verið mun frjáls-
legra viðhorf til nektar og kynlífs en
síðar. „Eftir 1934 voru settar rit-
skoðunarreglur viðvíkjandi kynlífi í
Hollywood, sem sjá má í tveimur
rúmum hjóna, eða sitthvoru svefn-
herberginu og ein reglan var mjög
fyndin. Það var í lagi að hjón sætu
saman á rúmi en annar fótur beggja
varð að vera á gólfinu," segir Denn-
is og hlær. „Tvær helstu ástæðurn-
ar fyrir ritskoðuninni 1934 eru Mae
West, sem þótti ganga allt of langt
og síðan auðvitað kreppan, sem
gerði fólki erfitt um vik og þá ekki
síst konum.“
Lögmætt í draumi
Seinni sýning Dennis er um áhrif
da da og súrrealisma á kvikmyndir í
Hollywood á fjórða áratugnum og
verður hún á laugardaginn í Regn-
boganum. „Það er áhugavert að da
da og súrrealismi, sem var sterk
hreyfing í Evrópu á öðrum og þriðja
tug aldarinnar, náði ekki sömu fót-
festu í Bandaríkjunum. En áhrif frá
þessari stefnu rötuðu inn í nokkrar
myndir á fjórða áratugnum og
komu þar oft súrrealísk atriði án
nokkurra útskýringa.
Dæmi um það er í myndinni „The
Big Broadcast" frá 1932, þar sem ein
sena er tekin upp í gangi útvarps-
stöðvarinnar þar sem sést í ungan
mann, kött og á veggnum hangir
klukka. Hávær maður kemur inn á
ganginn og ungi maðurinn biður
Taktu þátt í léttum leik á mbl.is og þú gætir komist í hóp 420 heppinna sem komast á
einkaforsýningu mbl.is á Badda í borginni 28. janúar. Myndin verður ekki frumsýnd fyrr
en í byrjun mars, þú gætir orðið meðal þeirra fyrstu sem sjá myndina!
Taktu þátt í leiknum á mbl.is og hver veit!
0mbl.is
—ALLTAf= £ITTH\SA£> NÝTT~
Morgunblaðið/Ásdís
DENNIS Nyback
hann að hafa hljótt. Tifið í klukkunni
heyrist og tiplið í kettinum og allt í
einu æpir maðurinn upp: „Ég er yf-
irmaðurinn!" Þá sést klukkan skæl-
brosa og kötturinn smeygir sér und-
ir lokaðar dyr. Þetta atriði er alveg
frábært en engan veginn útskýrt í
myndinni, eins og algengt
varð síðar með súrrealísk
atriði sem voru þá gerð
„lögrnæt" með ramma
draums eða gefið í skyn
að um ofskynjanir væri að
ræða. Á tímabili fjórða
áratugarins komu stund-
um stuttar súrrealískar
senur inn í annars mjög
natúralískt umhverfi. En þessu er al-
veg hætt eftir 1934, þannig að um
mjög stutt tímabil er að ræða.“
Æði sem fór úr tísku
- Hefurðu einhverjar skýringar á
því?
„Ég hugsa að á þessu tímabili
hafi menn í Hollywood hugsað með
sér að súrrealískar senur hefðu
skemmtanagildi, en síðan horfið frá
því að nota slíkar senur í sínu
hreina formi, þ.e. án útskýringa eða
ramma. En á stuttu tímabili var
eins og súrrealismi væri eins konar
æði sem fór síðan úr tísku.“
- Hvað ætlarðu að sýna á laugar-
daginn?
„Á sýningunni hjá mér er ég með
bút úr „The Big Broadcast" og ég
sýni líka talsvert úr teiknimyndum
frá 3. og 4. áratugnum, en þær voru
mjög súrrealískar. Síðan er ég með
mjög skemmtilega stuttmynd sem
gerð var 1928 og heitir „Life and De-
ath of a Hollywood Extra", sem má
segja að sé hrein súrrealísk mynd.
Myndin er gerð í Hollywood og er
eins og titillinn gefur til kynna
ábending um kvikmyndaheiminn í
Hollywood."
-Seturðu myndasýningu þína í
menningarsögulegt samhengi?
„Já, að hluta til. En t.d.
hefúr ekki verið mikið
skrifað um súrrealisma í
Hollywood, en ég reyni að
setja myndbútana í sam-
hengi. Á þessu stutta
tímabili sem súrrealismi
var notaður í Hollywood
voru samt alls ekki öll
sem
gerðu þannig myndir. MGM gei-ði
t.d. aldrei mynd með slíkri senu
nema kyrfilega innrammaða með út-
skýringum. Ég er hrifnari af þessu
tímabili þegar súrrealisminn birtist
tær og ómengaður án skýringa.“
- Hvenær hófst áhugi þinn á
kvikmyndum?
„Ég hóf snemma að safna mynd-
um og þá aðallega styttri myndum,
og á núna þúsundir mynda. Ég hef
haft áhuga á kvikmyndum allt frá
því ég man eftir mér. Ég hef alltaf
verið heillaður af ímyndinni á hvíta
tjaldinu sem er langt frá því að vera
það sama og horfa á myndbönd,"
segir Dennis og er talsvert niðri íyr-
ir. „Það er allt önnur tilfinning að
horfa á hvíta tjaldið, allt önnur fag-
m'fræði. En í dag finnst mér að
Hollywood hafi gefist upp á því að
gera góðar myndir. Allt er fjölda-
framleitt, staðlað og höfðar til ein-
hvers breiðs hóps sem hefur meðal-
mennskuna í öndvegi. Þeir gera ekki
myndir eins og áður.“
Tekst að af-
klæðast og
fara í slopp án
þess að
nokkurn tíma
sjáist í bert
hold.
kvikmyndaíyrirtækin
Sandler
haslar sér
völl í teikni-
myndum
►ÞAÐ stefnir í að Adam Sandler
verði ekki aðeins stórt nafn í
Ieiknum myndum heldur líka
teiknimyndum. Sandler skaut
upp á stjörnuhimininn í fyrra
sem lánlausum brúðkaupssöngv-
ara og lúðalegum vatnsbera. Nú
hefur hann gert samning við
Sony Pictures um gerð
söngvateiknimyndar þar sem ein
persónan verður byggð á honum.
Sandler fékk hugmyndina
sjálfur og kom henni á framfæri
við forseta Columbia-kvikmynda-
versins, Amy Pascal. Búist er við
að framleiðslan taki nokkur ár
og verður Sandler meðframleið-
andi og mun tala inn á fyrir
teiknimyndapersónuna.
Það lítur því út fyrir að
Sandler eigi annríkt ár framund-
an þar sem hann skrifaði nýverið
undir samning upp á 1,8 millj-
arða við New Line Cineina, sem
fjármagnaði Brúðkaupssöngvar-
ann, um að leika í tveimur mynd-
um. Þá eru miklar væntingar
bundnar við gamanmynd hans,
ADAM Sandler í Vatnsberanum
sem var vinsælasta mynd helg-
arinnar á Islandi.
„Big Daddy“, frá Columbia þar
sem hann leikur á móti Joey
Lauren Adams.
Eftir nokkur ár á varamanna-
bekknum náði Sandler að skapa
sér nafn í fyrra með Brúðkaups-
söngvaranum sem halaði inn 5,6
milljarða í Bandaríkjunum og
Vatnsberanum sem halaði inn
tvöfalda þá upphæð. Hann hefur
einnig leikið í gamanþáttunum
„Saturday Night Live“ og kvik-
myndunum „BuIletproof“,
„Happy Gilmore" og „Billy Madi-
son“.