Morgunblaðið - 24.01.1999, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
SUNNUDAGUR 24. JANÚAR 1999 3%
hún var bundin hjólastól að mestu
síðustu tíu árin.
En þótt líkamanum hrakaði var
amma samt ótrúlega hress í anda,
nánast allt til dauðadags, mánudag-
inn 18. janúar sl. Ég á sjálfsagt
aldrei eftir að skilja hvaðan henni
kom kjarkurinn og hressileikinn,
konu á níræðis- og síðar tíræðis-
aldri. Það virtist ekkert geta bugað
þessa sterku og kjarkmiklu konu,
sem í erfíðum veikindum og við afar
erfíðar aðstæður um árabil gat
ávallt slegið á létta strengi, gert að
gamni sínu og hlegið eða sungið með
afkomendum sínum þegar þeir
heimsóttu hana í Skjól við Klepps-
veg, sem var hennar heimili síðustu
8 árin. Ýmsir vandalausir hafa enda
komið að máli við mig og lýst yfir
aðdáun sinni á „gömlu konunni“.
Einn starfsmaður Skjóls tjáði mér á
viðkvæmri stundu, skömmu eftir
andlát ömmu, að hún hefði borið
meiri virðingu fyrir Guðrúnu Isleifs-
dóttur en nokkurri annarri mann-
eskju á lífsleiðinni. Þetta þótti mér
afar vænt um að heyra og flyt við-
komandi bestu þakkir sem og öllu
starfsfólki Skjóls fyrir einstaka um-
önnun, hjálpsemi og tillitssemi við
Guðrúnu ísleifsdóttur og hennar
fjölskyldu.
Ég get ekki lokið þessum fátæk-
legu orðum án þess að minnast á vís-
ur þær sem amma samdi við ýmis
tilefni. Vísurnar og söngtextarnir
hafa skotið rótum í ættgarði ömmu
minnar og munu halda minningu
hennar hátt á lofti um ókomin ár.
Við Ríta og stelpurnar okkar
kveðjum Guðrúnu ömmu/langömmu
með ást, virðingu og þakklæti. Hún
var hvíldinni fegin, en hennar verð-
ur eigi að síður sárt saknað. Hver á
nú að vera hetja fjölskyldunnar?
Hvíl í friði, elsku amma/-
langamma. Guð geymi þig.
Hörður, Rfta og dæturnar.
Elsku besta amma mín.
Nú ert þú horfin á braut og ég
mun sárt sakna þín. Ég veit líka að
þú ert mjög sátt við að skilja við
þetta jarðríki, því síðustu árin þín
hér voru mjög erfið ár. Þú hafðir
misst báða fæturna og þú varst líka
farin að sjá og heyra illa. Eitt var
samt alveg yndislegt að þó að þú
hefðir misst allt þetta sást þú alltaf
björtu hliðarnar á öllum málum, og
sagðir að þetta gæti nú verið ven’a.
Þegar ég lít yfir allar samveru-
stundirnar okkar á Bergstaðastræti,
Furugerði og nú síðast á hjúkrunar-
heimilinu Skjóli, þá get ég ekki ann-
að sagt en þú varst besta amma í
heimi. Þú varst svo trú, trygg og það
var hægt að tala við þig um heima
og geima. Auk þess gafst þú manni
alltaf tíma.
Ég gleymi aldrei þegar þú bjóst á
Bergstaðastrætinu, þar fékk ég að
leika mér í hinum ýmsu leikjum og
notaði alls konar box, tvinnakeíli og
ílát. Þessir hlutir þóttu nú ekki
merkileg leikföng, en fýrir mér var
þetta besta dót sem ég hef leikið
með. Ég fékk að njóta mín á allan
hátt, en samt sem áður varst þú
ákveðin í því að reglur giltu á heim-
ilinu, hlýðni, kurtejsi, virðing og ást
voru þar fremst. Ég man líka hvað
ég var klók. Alltaf þegar ég kom í
heimsókn til þín og komið var fram
á kvöld þá þóttist ég alltaf vera
sofnuð og yfirleitt varð það til þess
að ég fékk að sofa hjá þér. Það að fá
að sofa hjá þér var það besta í
heimi, þú söngst fyrir mig, sagðir
mér sögur og baðst með mér bæn-
irnar og fræddir mig um allt mögu-
legt.
Eg verð líka að nefna stundirnar
þegar Þorbjörg vinkona þín gisti og
ég fékk það hlutverk að vera fót-
snyrtidama fyrir ykkur. Þið voruð
alveg frábærar saman. Stundirnar í
Furugerðinu voru líka eftii-minni-
legar, oft kom ég til þín áður en ég
fór í vinnu upp í Reykjadal í Mos-
fellsbæ og sátum við þá og ræddum
um daginn og veginn.
Ég veit að Bergsteinn afi, Benni
og Þór bróðir hafa tekið vel á móti
þér þegar þú komst til þeirra. Guð
geymi þig, elsku amma mín. Elsku
Leifur, Alla, Guðný og pabbi, guð
styrki ykkur í ykkar djúpu sorg.
Hvíl í friði.
Þói-unn Lovísa ísleifsdóttir.
+ Ágústa Björns-
dóttir fæddist í
Reykjavík 17. febr-
úar 1917. Hún lést á
Sjúkrahúsi Þingey-
inga 15. janúar síð-
astliðinn og fór út-
för hennar fram frá
Kópavogskirkju 22.
janúar.
I formála minn-
ingargreina um
Ágústu í Morgun-
blaðinu föstudaginn
22. janúar féll eftir-
farandi niður: Eftir-
lifandi hálfsystir
Ágústu, samfeðra, er Jóhanna,
f. 20.9. 1929. Einnig féllu niður í
upptalningu nöfn tveggja dótt-
ursona Ágústu, Viðars og Völ-
undar Snæs, sona Höllu Lovísu,
og Völundar Þ. Hermóðssonar.
Auðugur þóttist
erégannanfann
maður er manns gaman
Þessar ljóðlínur úr Hávamálum
hefði vinahópurinn Múlagengið get-
að gert að einkunnarorðum sínum.
Samverustundirnar þegar allir
voru í essinu sínu, og það voru þeir,
þegar þeii' náðu saman - hafa verið
gulli betri og geymast, eins og orð-
hagur maður sagði, eins og dýrar
perlur í sjóði minninganna.
Múlagengið er kennt við heimili
hennar Diddu frænku minnar,
Síðumúla. Didda vann á símstöð-
inni, gerði veðurathuganir og ann-
aðist aldm-hnigna foreldra sína af
nærgætni og samviskusemi, föður
sinn þar til hann var rúmlega 100
ára.
Jón Elberg hafði verið í Síðu-
múla fyrr á árum og hélt alltaf
tryggð við það heimili. Eftir að
hann kvæntist henni Jórunni, varð
hún heimilisvinur þar líka. Jórunn
vann í gróðrarstöðinni hjá Ágústu
Björnsdóttur á vorin, sem leiddi til
þess, að þau hjónin urðu ævilangt
miklir vinir Ágústu og manns henn-
ar, Lofts Ámundasonar eldsmiðs.
Enn er ótalin gersemin hann Steini
gamli - Steindór Jónsson - sem var
í hópnum vegna vinfengis við
Ágústu og Loft. Þegar þau síðast-
töldu fóru svo í heimsókn að Síðu-
múla með Jóni og Jórunni, varð
Múlagengið til.
Þetta fólk var allt svo andlega
skylt, gáfað og vel máli farið, með
lifandi áhuga á stjórnmálum, bók-
menntum, skáldskap, tónlist og
hvers konar menningarmálum og
þjóðlegum fróðleik, auk þess sem
glens og gaman var aldrei langt
undan.
En „það syrtir að er sumir
kveðja". Fráfall Lofts fyrir fjórum
árum og andlát Ágústu nú, hefur
skilið eftir sig stór skörð í Múla-
genginu.
_ Við hjónin kynntumst þeim
Ágústu og Lofti sumarið 1976, en
þá vorum við ferðafélagar í skóg-
ræktarferð til Noregs. Þá dvöldum
við í hálfan mánuð í Vingelen í
Austurdal við skógræktarstörf og
skemmtanir.
Við sváfum í flatsæng í kennslu-
stofu í gamla skólahúsinu þar
ásamt Ágústu og Lofti og einum
hjónum enn. Þarna ríkti sátt og
samlyndi og við íbúarnir í stofu 3
kynntumst allvel eins og gefur að
skilja. Við könnuðumst reyndar
við Ágústu áður, því við höfðum
hlustað á marga ágæta útvarps-
þætti hennar. Eitt sem hana
prýddi var þægileg og viðfelldin
útvarpsrödd.
Við komumst fljótt að því að við
áttum mörg sameiginleg áhugamál,
svo sem ferðalög og náttúruskoðun.
Ágústa og Loftur voru mjög fróð
um Island, bæði land og þjóð, enda
víðfórul, einkum Ágústa, sem hafði
lagst í ferðalög strax á unglingsár-
unum, sem var óalgengt þá.
Bæði hjónin voru ljóðelsk og
söngelsk. Ágústa spilaði á orgel og
Loftur var mikill söng-
maður, og kunnu þau
ógrynni af ljóðum að
slíks munu fá dæmi.
Auk þess var hann
ágætur hagyrðingur
og vakti oft glaðværð
með hnyttnum tæki-
færisvísum.
Ekki var hægt að
segja að þau hjónin
væru lík, en auðfundið
að þau mátu hvort
annað mikils. Ágústa
þekkti sinn mann og
hafði einstakt lag á að
láta hann njóta sín sem
best, með því að ýta aðeins undir
hann þegar við átti.
Að lokinni Noregsferðinni skildu
leiðir.
En viti menn! Einn góðan veður-
dag birtist Múlagengið hérna, öll-
um að óvörum. Þau voru þá í Síðu-
múlaheimsókn, og komu frá því að
heilsa upp á Cecilíu í Lindarhvoli,
en hún og Ágústa höfðu unnið sam-
an á biskupsskrifstofunni forðum
daga hjá föður Cecilíu, Jóni Helga-
syni biskupi.
Hvílík upplyfting íýj'ii' sálartetr-
ið mitt að fá þetta bráðhressa fólk í
heimsókn!
Eftir þetta komu þau hér við á
Síðumúlaferðum sínum, og eftir að
Didda flutti suður kom hún með
þeim. Steini gamli átti merkilegt
farartæki, sem hann hafði sérinn-
réttað fyrir „gengið“, þ.e. bifreiðina
Gurg. Eins og segir í vísu sem Loft-
ur heilsaði með:
Til Kaðalsstada við komum enn,
keyrandi á Gurg með teygða skanka,
erumísáttviðallamenn,
án þess að ræna nokkurn banka.
Síðasta hendingin vísar til
tengsla minna við Búnaðarbankann
á þessum ánim.
Okkur hjónunum hlotnaðist sá
heiður að vera tekin í „gengið".
Ólafur treysti sér reyndar tak-
markað til þátttöku, en frú hans var
því veisluglaðari! Enda mikið á sig
leggjandi til að geta tekið þátt í
gleðskapnum, sbr. upphaf þessarar
gi-einar.
Fólkið í hópnum skiptist á um að
halda samkvæmin. Þökkum við af
alúð góðar stundir og elskulega
gestrisni á heimili þeiira Ágústu og
Lofts.
Þau hjónin voru meðal landnem-
anna í Kópavogi. Þau byggðu sér
lítið hús á Híðarvegi 23. Síðar
stækkuðu þau upphaflega húsið.
Þarna ólu þau upp börnin sín þrjú,
Höllu Lovísu, Pál og Ámunda.
í kringum Hlíðarveg 23 var það
mikið rými, að Ágústa réðist í að
koma á fót plöntusölu. Hún nefndi
gróðrarstöðina Rein og starfrækti
hana í mörg ár.
Þeir sem virða fýrir sér fallegu
garðana og allan gróðurinn í eldri
hverfum Kópavogs í dag, eiga efa-
laust erfitt með að gera sér í hugar-
lund á hvernig byggingarlandi bær-
inn reis. Manni sýnist þetta óskap-
lega erfitt og óræstislegt land til
ræktunar, mest urðir og grjót Trú-
lega hefur þetta einnig átt við um
Hlíðarveginn. En Ágústa ræktaði
ekki einungis sinn eigin garð, held-
ur lagði hún vinnufúsu ræktunar-
fóiki, vítt og breitt um bæinn, til
garðplöntur og góð ráð og lagði
stóran skerf til fegrunar Kópavogs-
bæjar, beint og óbeint. Á síðasta ári
var hún heiðruð af Kópavogsbæ
fyi-ir vel unnin gróðrarstörf.
Ágústa skrifaði ótal greinar um
garðyrkju í blöð og tímarit. Greinar
hennar í Morgunblaðinu, „Blóm
vikunnar", skipta t.d. mörgum
hundruðum. Þá var hún framarlega
í flokki hjá Garðyrkjufélagi Islands
um langt árabil. Á 100 ára afmæli
þess var hún gerð að heiðursfélaga
og sæmd gullmerki félagsins.
Atorka Ágústu hefur verið með
ólíkindum. Árið 1955, sama árið og
Kópavogur fékk kaupstaðarrétt-
indi, fór hún að vinna á bæjarskrif-
stofunni og starfaði þar samfleytt í
28 ár, að vísu oft í hálfu starfi. Énn-
fremur var hún lengi virk í Kvenfé-
lagi Kópavogs, Ferðafélagi íslands
og ferðaklúbbi í Kópavogi. d
Auk alls þessa vann Ágústa við
dagskrárgerð hjá Ríkisútvarpinu í
um 20 ár. Utvarpsþættir hennar
munu hafa orðið um 300 að barna-
efninu meðtöldu.
Minnisstæðar eru t.d. þáttarað-
irnar ,Á-ður fyrr á árunum",
„Gakktu með sjó“ og „Þjóðsögur á
aðventu". Ágústa vandaði vel til út-
varpsþátta sinna. Ég man hvað það
var notalegt að husta á hana. Hún
talaði fallegt mál og var góður upp-
lesari, og sérlega fundvís á athygl-
isvert efni og gott aðstoðarfólk.
Einnig gætti hún þess ævinlega að
tónlistin sem flutt var félli vel að
hinu talaða orði. Ríkisútvarpið á í
fórum sínum fjársjóð þar sem þætt-
irnir hennar Ágústu eru, og ég er
viss um að margir myndu fagna því
að fá að heyra þá aftur.
Á efri árum sínum tók Ágústa
þátt í félagsstarfi aldraðra í Kópa-
vogi eftir því sem heilsan leyfði.
Hún gekk í Hana nú-klúbbinn og
var í bókmenntaklúbbi. Þar var hún
á heimavelli því hún var hafsjór af
fróðleik um bókmenntir og skáld-
skap.
Ágústa var meðalkona á vöxt og
samsvaraði sér vel. Hún var ekki
hávær né fýrirferðarmikil, en alveg
hrífandi skemmtileg, Hún var eitt-
hvað svo einstaklega lifandi, og átti
svo mörg og fjölbreytt áhugamál.
Hún var vinur vina sinna. Ég
held að hún hafi eignast vini hvar
sem hún fór, og hún fór víða. Hún
var hlý kona með mikla útgeislun,
glöð og gamansöm. Við sem eftir
lifum af Múlagenginu munum ætíð
minnast hinnar notalegu nærveru
hennar og persónutöfra.
Á síðustu árum hafa samfundir
„gengisins" orðið strjálli vegna
heilsuleysis Lofts og Ágústu, sem
bæði urðu fyrir afleitum heilsufars-
legum áfóllum á seinni æviárunum.
Ágústa var lengi búin að berjast við
þann sjúkdóm, sem varð henni að
bana, auk fleiri óvelkominna íýlgi-
fiska ellinnar. Þannig var komið, að
þrátt fyrir söknuðinn hljótum við
að gleðjast yfir því að hún skuli
hafa fengið hvfld frá öllum sjúk-
dómsþrautum.
Múlagengið kveður Ágústu
Björnsdóttur með virðingu og þökk
og orðum Guðmundar Böðvarsson-
ar skálds:
Ut yfír höf, út yfir gröf,
stormsins af strönd, stjamlýstan geim,
lífgjafans hönd megi leiða þig heim,
leiða þig heim í sín hásumarlönd.
Innilegar samúðarkveðjur til ást-
vina Ágústu.
Þórunn Eiríksdóttir.
Ég kom fyrst á Hlíðarveginn í
Kópavogi til Ágústu og Lofts árið
1959. Það var eftirvænting að hitta
væntanlega tengdaforeldra í fyrsta
skiptið. Móttökurnar voru afskap-
lega ljúfar og kynni mín af þeim
hjónum góð alla tíð. Á þessum tíma
buggu þau við Hlíðarveginn í litlu
húsi sem áður var sumarbústaður
og í tvíbýli við önnur hjón.
Þau fluttu í Kópavoginn 1949, þá
var íbúatalan 1400 manns, svo að
þau voru meðal brautryðjenda
þessa bygðarlags og tóku virkan
þátt í þeirri uppbyggingu sem fylgir
breytingum af þeim sökum, ekki
síst á hinu félagslega sviði.
Þegar við Halla dóttir þeirra gift-
um okkur 1961 var búið að byggja
við gamla húsið og skömmu síðar
eignuðust þau alla húseignina og
bjuggum við Halla hjá þeim um
tíma eftir að við komum heim frá
námi í Svíþjóð. í þessu nábýli
treystust vináttuböndin og sam-
skiptin, þannig að aldrei bar skugga
á.
Fljótlega eftir að hafa flutt í
Kópavoginn fór Ágústa að vinna hjá
bænum sem bókari og gegndi því
starfi í áratugi.
Eftir kaupin á húseigninni og þar
með aukið lóðarrými stofnaði hún
garðyrkjustöðina REIN og rak
hana í mörg ár. Þar með skapaði
hún sér atvinnu við eitt af sínum
kærustu áhugamálum sem var
blómarækt og fegrun skrúðgarða.
í Morgunblaðinu sá Ágústa um.
þáttinn „Blóm vikunnar" og undir
hennar stjóm urðu þættimir yfir
400. Þáttagerð í útvarpi sá hún
einnig um í mörg ár þar sem lesið
var upp úr bókum og blöðum, þjóð-
legur fróðleikur og sögur. Þessi
þættir urðu mjög vinsælir.
I félagslífinu tók Ágústa virkan
þátt, í Kvenfélagi Kópavogs til
fjölda ára og þar af mörg ár sem
formaður, í Leikfélagi Kópavogs
var hún félagi, svo og í kirkjukóm-
um fyrstu árin.
Ferðalög innanlands vom hennar
líf og yndi. Milli 1930-1940 ferðaðist'
hún landshluta á milli með vinkon-
um sínum, á hestbaki, eða jafnvel á
reiðhjóli. Síðar fara þau Loftur
saman í slíkar ferðir og stunduðu
þær á meðan heilsan leyfði. Þar má
nefna ferðir sem þau tóku þátt í
með vinum og kunningum í áraraðir
um óbyggðir landsins á þeim tíma
er slíkt þótti í frásögur færandi og
jafnvel talið til sérvisku að leggja
slíkt á sig.
Ágústa var minnisgóð og fróð-
leiksfús og varð í þessum ferðum
mjög fróð um örnefni og staðhætti á
öllu landinu og var sérstaklega
gaman að ræða við hana og fræðast
af henni á þeim vettvangi.
Eftir að við Halla fluttum í Að-“'
aldalinn komu Ágústa og Loftur oft
síðla sumars um það bil sem
heyönnum var að ljúka og voni þá
famar stórar fjölskylduferðir inn á
öræfín með ættfólki mínu.
Ágústa var mikil mannkostakona
og naut fjölskyldan þess alla tíð.
Sérstakar þakkir eru henni færðar
frá sonum okkar Höllu sem bjuggu
hjá þeim meira og minna nær 20 ár,
hver á eftir öðrum er þeir stunduðu
nám í Reykjavík.
Þeir sakna þess mjög að getaf
ekki kvatt ömmu sína þar sem báðir
eru við störf erlendis. Seinustu 28
árin voru Ágústa og Loftur árlegir
jólagestir í Aðaldalnum. Mikill til-
hlökkun var hjá okkur öllum að fá
þau í heimsókn og fastur punktur í
tilverunni. Öll systkinabörn mín
minnast þeirra með söknuði.
Loftur heimsótti okkur seinast
um jól og áramót 1995 og lést
nokkrum dögum eftir heimkom-
una. Ágústa dvaldi einnig hjá okk-
ur sín seinustu jól og áramót og
lést á Sjúkrahúsi Þingeyinga 15.
janúar.
ÖIl vötn renna að ósum, svo og líf-
ið. Þitt lífsvatn er runnið til upp-
hafsins og samfélags við þá sem á- -
undan eru gengnir. Ég vil þakka
þér, Ágústa mín, fyrir allt og allt.
Völundur.
Blómastofa
Friðjfnns
Suðurlandsbraut 10,
108 Reykjavík, sími 553 1099.
Opið öll kvöld
til kl. 22 - einnig um helgar.
Skreytingar fyrir öll tilefni.
Gjafavörur.
AGUSTA
BJÖRNSDÓTTIR