Alþýðublaðið - 04.06.1934, Side 3

MÁNUDAGINN 4. JONÍ 1934.
ALÞÝÐUBLAÐI©
DAGBLAÐ ©G VIKUBLAÐ
ÚTGFANDI:
ALt>Ý.ÐU'FLO KF j;RINN
RITSTJÖRI:
F. R. VALÐEivIARSSON
Ritstjórn og afgreiðsla:
Hverfisgötu 8 —10.
Siinar:
4000: Afgreiðsia, auglýsingar.
45 01: Ritstjórn (Innlendar fréttir).
4002: Ritstjóri.
45 03; Viihj. S. Vilhjálmss. (heima)
45105: Prentsmiðjan
Ritstjórinn er til viðtals kl. 6—7.
Jakob Mðtler
f jármálaráðherra!
Með „yíirlýsingu“ sinnl í Mgbl.
á la!ugardagin;n hefir Jón. Þor-
láksson slegið því föstu, að hann
hættir afskiftum af stjórnmálum
fyrir fult og alt.
Þetta griunaði fáa fyrir nokkr-
utm mánuðum, því að miönnlum
fanst að Jón væri eini maðurinn
í foriystuliði íhaldslmanna, sem
gæti ha,ft forystu á hendi fyrir
þá.
En Óiafur Thors hefir verið á
annari sboðun, og því er nú sem
er. En lúaleg aðfierð er það', se'm
Jón var beittur mieðan hann var
eriendis, því verður lekki rneitað1.
Fyrir tæpum mánuði bárust
þær fréttir úr herbúðum íhaids-
mlan'na, að Jón myndi hverigi eiga
að verða í framboði ng hann
værii nú að missia tökin í flokkn-
uim yfir í bendur Ólafs. Thors,
Magnúsar Guðmundssoinar -og
Jakobs Möller,s.
Þesisi hefir raunin orðið á.
Þessir menn bafa með bakmæigi
innan flokksins og niði u;m floikks-
briæðuir sína, sem ekki voru nógu
trúiaðjr á ágæti þeirria, hrjjfsað
völdin í sínar hendur og miða
allar framkvæmdir sínar við
valdatöku eftiir kosningar.
Þeir hafa þegar myndað ríkis-
stjórin og ráðhernarnir eiga að
vera Ólafur, Magnús og Jakob.
Magnús á að halda sínu ráð-
herraembaetti, Ólafur á að verða
forisætis- og atvinnumála-ráð-
lnerra, en Jakob Möller fjármála-
ráðherra!
Það má fullyrða það, að mikiii
rneir,' hluti þeirra manná, sem léð
hafa Sjálfstæðisflokknum fylgi,
mlymdu aldriei samþykkja það, að
þessir menn stjórmiöu landinu, og
þess vegna er það ábyrgðarleysi
og svik við trúniað kjósenda
sinna, að láta .sér detta slíkt í
hug.
En þannig verður ríkisstjóöiin
skipuð, ief íhaldið fær meirihluta.
Jakob Möllier f járm.álará'ðherra!!
**
Alþýðuflokkskjósendur,
sem ætla burtu úr bænum fyrir
kjördag, eru ámintir um að kjósa
áðúr en þeir fara. Kosið er í skrif-
stofu lögmanns í gömlu síma-
stöðinm. Liisti Alþýðuflokksims er
A-listi.
Kosningsskrifstofa Alþýðuflokks-
ins
er í Mjiólkurféiagshúsinu, her-
bergi nr. 15, sími 2864. Skrif-
istofán er opin allan daginn.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Baráttai nm landsjrfirráðin.
Eftir Árna Agástsson.
I nýafstöðmuim stjórinmálaum-
ræðuim í útvarpinu milli ungra
mánna kom það mjög greiinilega
fram, að baráttan um landsyfir-
ráðin við næstu kosningar stend-
ur á milli allþýðusamtakanna an;n-
ar-s vegar og íbaldsins hins vegar.
Óttinm við hið sívaxandi fylgi
Alþýðuflokksins, sem gripið hefir
!um sig í herbúðum íhaldsmanna
síðustu mánuf§ina, lýsir sér einkar
glögglega í ummælum þeirra um
það, að Alþýðuflokkurinn muni
haifa forystuna í landsimálunum
áð afstöðnum kosuinguni, ef í-
haldið tapar. Aðalræðumiaður
Sjálfstæðismanna taldi víst, að
Fmmisókn og Bændaflokkurihln
gerðu þá bandalag við jafnaðar-
menn uindir forystu Alþýðuflokks-
ins. Sig. E. Ólason, ræðumaður
Bændaflokkisins, taldi Framsökn
hjáleiguflokk jafnaðarmianma.
Þes.si ummæli andstæðiniga al-
[týðusamtakanna, eilnlkum íhalds-
ins, sýhia það, að þeir eru ekki
hræddir um völd sin fyrir nein-
um öðrum flokki en Alþýðu-
flokknum. Og þeir mega vera
það. Alþýðuflokkurinn er nú for-
ystusvedtin í baráttu alþýðu til
sjávar og .sveita gegn íhaldinu. Af
því kemur óttinn. Og þessi ótti
burgeisanna við vaxandi ítök al-
þýðustéttanna í stjórn landsmál-
anna er ekki ástæðulaus.
Þjöðin er búin að þrautreyina
Sjálfst'æðisflokkinn og Framsókn-
arflokkinn. Og sú reynsla hefir
orðið henni dýr. Við kosmingarnar
árið 1927 Jýsti þjóðin vantrausti
á íhaldinu og rak það frá völd-
um. Það vantraust bygðist á þvi,
cfð íhaldiið hafði vanrækt skyldur
smar 'við land og þjóð ög stjórin-
að mieð hagsmuni fámennrar
buiigeisaklíku fyrir augum.. íhald-
ið vanrækti að leggja fé fraim til
nauðisynlegra og aðkiallandi fram-
ifara í landinu. Landsfjórðungarn-
ir voru að miklu leyti einangraði(r
hver frá öðrum vegna þess, að
vegi vahtaði til þess að tengja
þiá saman. Héraðsskólar voru fáir
Og í mi.killi niðurníðslu. Strand-
ferðir voru í hinu mesta ólagi;.
Landhelgiisgæzla var siama og
engfn, en þó tiltölutegla mjög
dýr, vegna þeirrar óreglu, sem
ríkti um þau mál. Nokkuð af
því fé, sem ætlast var til að
gengi til gæzlu landhelginnai,
riann í óhóf og veizluhöld fyrir
yfirmenn skipanna og húsbændur
þeinra í Reyiíjavik, en -veiðiþjóf-
þ.r igatu: í næði grandað fiskimið-
um fátækria sjómanna meðfraim
ströndum landsins. Um öll önnur
velferðiarmál ahnennings mátti
salroa siegja. Valdatímabil íhalids-
íns, ,siem endiaði 1927, var kyr-
istöðutímiábil í orðsins fylfstu
merkingu. En, annað var þó verra.
Þá ríkti hér tvenns konár réttu'r,
Anniar fyrir fátæka og umkomu-
litla og hinn fyrir ríka og s.kjó'1-
stæðinga þeirra.
Þá voru skjólstæðingar íhalds-
ins ,að naga stoðirniar undan fjár-
hágstegu sjálfstæði landsins með
því ,að svindla fé út úr bönkuin-
um, svo sem Islandsbanka. Var
þáð fjiárisvindl rekið af svo miklu
kappi í skjóli ríkisstjórnariinnar,
að slíks munu engin dæmi í sið-
uðu þjóðfélagi. Loks kom að því,
að bankann þraut alla krafta tíl
þess að standast ásókn svindlar-
anna, og hugvit til að breiða
lengur yfir afglöp bankastjóra-
arinnar með villandi reiknings-
færslu. Þá var leitað á nálðir
þinigsínis til þess að yfirfæra fjár-
tjón bankans á hið bneiða bak
þjóðá'rjnniar. Og það tókst að
miestu leyti. Ríkið varð að taka
á s'i|g áby^gðina af afglöpum
bankastjórnarinnar, og vegnai ís-
lahd'Sbanka skuldar Is'land erlend-
um lánandrottnum a. m. k. 9—10
mMlj, krpm.-\ ■ En bankastjórnin
slapp við hegningu og svindlar-
arniir lifa eftir sem áður í dýrð'r
legum fagnaði. Og þetta stjórnar-
far, sem valdið hefir íslendingum
svo þungum búsifjum, að Leifar
þiejss 'miunu endast um mörg ó-
kotnin ár og afplánast með iðju
þjó&aninnar, bygðist á því, að í-
’haldiið fékk með svikinni kosm-
ingu á ísafirði þingmann þar
1923. Ek'kii er sennilegt að þjó&in
sé búin að gleyma íhaldinu ftiá
1927. En væri svo, er það lán, að
íhaldið fékk með aðstoð Jóns í
Stóra-Dal, Hannesar á Hvamms-
tanga og Tryggva Þórhallssoniar
itök í stjórn landsins. 1932. Þá
koimist lúnn gamli Adam Magn-
ús Guðmundsson yfir dómsmáliin
í landinu að nýju. Og hinn nýi.
fierill Magnúsar siem dómsmála-
riáðherra er óslitinn syndaferili,.
í skjóli hans hefir hvert réttar-
hnieykslið rekið annað. Stórglæpa-
mál hafa verið þögg'u'ð' í hel, fjár-
glæframenn og svindlarar náðað-
ir, en stór bersveit sett á stof,n
aneð miklum kostnaði og fynir-
höfn í þieim tilgangi að þagga
niður kröfur atvinnulausrar al-
þýðu með valdi. Þanuig heíir
tvenns komar réttur hafið innreið
isí'na í landið á ný.
Síðasta hneykslið, sem Magnús
Guðmund'sson hefir staðið fyrir,
er það, að senda til útlanda í
er.indum ríkisins samstarfsmann
Björms Gíjslasonar, þess, sem ekk-
ert skorti á til að eiga samistöðu
með betrunarhússföngum en það,
að hafa „of stórt hjarta“.
Rá ðhierirad óimiur Magn ú s ar
Guðlmundssonar síðan' 1932 ætti
af þessum ástæðum og möngum
fleiri að vera nægilieg áminmng
fyrir Irjóðina urn það, að hafna
þeinri forystu í land,simálum, sem
sjálfstæðismenn bjóða ;nú við
kosningarnar. Sú fo-rysta er full-
neynd.
En það, sem mestu máli skiftir
fyrúr Islendinga, er það, að for-
ysta íhaldsins í landsimálum hef-
ir valdið því fyrst og fremst,
.að þjóðiin er trauðla sjálfráð
gerða. sinna ri fjármálum vegna
óieðliliegrta ríkisskulda við útlönd,
Siölh 'upþhaf sitt eiga í fjármála-
óstjóm íhaldsins frá 1923—1927.
Og fari svo ólíktega, að ílialds-
miebn komi til valda nú eftir
kos'ningaiinaí' stendur þrældóms-
húsið opið alþýðu landsins. Þá
verður hún látin sæta öðrum rétti
en .aiuðmienhimir. Og þá verður
hún um ófyrirsjáanlega lamgan
tí!ma látin svieitaist i þjónustu
þeirra, sem telja sig hafna yfir
lög og rétt.
Enn er þess að gæta, að ráð-
andi rnenn íhaldsflokksins haf.a
opiinbertega in'ntekið þá lífsskoð-
un eða kenmingu Knúts Arngríim.s-
somar, siem felst í því að fara
beri að dæmi erlendra ofbeldis-
flokka og beita aðferðum þeirra
við pólitíska andstæ&inga.
Öfmikið er* þá gert úr friðar-
hyggju og samstarfslöngun ís-
lendiinga, ef þeir veita nú braut-
arigengi þeim flokki, sem að Lllu
einu er reyndur og auk þiess, lýs-
ir svo átakanlcga uppgjöf sinni í
lýðfrjálsri baráttu um völdin, að
hann segir: Flokkur o.kkar (þ. je.
Sjálfs't;æðii,sflokkurinn) þarf ekki
að hu,gsa sér að halda völdum
stundinni lengur ,ef hann f«er lekki
að dæmi þeirra þjóða, sem rekið
hafa rauðu flokkana af höndum,
sér.
Hér þarf ekki frekar vitnanma
við.
Sjálfstiæðisflokkurinn er að
verða einræðis- og ofbeldis-flokk-
ur, af því að burgeisarnir sjá að'
þjóðin fæst ekki tengur til að
danza mieð þeim án nauðungar.
Jafnaðarmenn allra landa eru
forystusveit lýðræðisskipulaigsins.
Á þieirn1 brotna öldur ■ofbeldisi;n,s
á báða bóga. Jafnaðarmen.n eru
sterkastir á Norðurlöndum og eru
að verða það einnig á Bretlandi.
í þessum löndum stendur lýð-
ræðið föstum fótum. Þegar í
odda skerst milli einræðis og lýð-
næðiis, eru alþýðuflokkarnir sjálf-
kjörin forvígi í baráttunni fyii'r
lýð'frelsiinu. í þau ví«gi skipa sér
allir frjálslyndir einstaklingar og
miliiflokkar. Það er þetta, siem
þieár skilja; íhaldsmennirni'r, þieg-
ar þ'öir tala um það, að nái ekki
flokkur þeirra völdunum í vor,
þá verði við jafnaðarmenin áð1 letja
fynst og fremst að ‘íifstöðnum
kosningum. Þetta er rétt. Hinn
24. júní v-erður kosið um það,
hvort forystan í landsmálunum
á að vera í höndum alþýðu til
sjávar og sveita, eða .fámiennrar
burgeisaklíku í Rieykjavík.
Ú tvarp sum'ræ ður n ar síðustu
sýndu það greinilega, að ihaldið
óttast ekkiert nema Alþýðuflokk-
inn. Þess vegna em ræður þeirra
flóttalegar og kryddaðar brosteg,
um fjólum og markleysum (sbr.
Thor Thors uin byggingarlag
hinna for.nu pyramida). Og þessi
ótti hefir valdið flótta í liði í-
haldsins. Þann flótta rekur þjóð-
in 24. júní með öflugri samfylk-
inigu um hina glöggu 4 ékft áœíi-
m Aiþýðuflokksins. Alþýðufloikk-
urinn hefm^ihn allra flokka þor-
að að seg*þjóðinni hvað hamn
ætli að gera eftir kosningarnar
nái hanin aðstöðu til þess. Og það
«er af því að stefna ha,ns miðlar
að róttækri viðreisn atvinnuveg-
anna og almennum framförum
mleð aiþjóðarheill fyrir augum.
En ihaldið talár í hálfum hljóð-
u:m og marklausum setningum af
því, að það ætlar sér að sæta
fyrsta tækifæri til að smeygja
fjö'trum einræ&is og kúgunar á
fólkið í landinu.
Ámi Ágúsfsson.
VÍDnið fyrir A-listann!
Kjósið A-listanDf
Ihaldið boroar 12 íús. kr.
tii Jóhans Þorsteinssonar tii
að aftnrhalla framhoð sitt-
‘Jóhann Þorsteinsson lýsti því
yfir í útvarpinu um daginn, að
hann yrði í kjöri við kos,ni;ng-
arnar á ísafirði. En Jóhann var
þar í framboði fyrir íháldsmenn
við sí&ustu kosningar.
Jóhann meimti ekkiert með til-
kynnimjgu sinni annað en það, að
Irræðia íhaldsmenn, og homum
tókst það.
Nú hefir það vitnast, að honuim
voru gneiddar 12 þúsund kriónur
til að' h-ætta við framboðið.
Jón Sveinssom, fyrverandi bæj-
aistjóri á Akureyri, hafði einni|g
í hótunum að kljúfa íhaldið á
Akureyri, eins og hanm gerði í
bæjarstjórnarkosmmguhum, og
mun hanin hafa selt sig dýrt.
Þetta ier hreinræktuð frjáls saim;-
keppni og óheft lein'stakJings-
framtak.
Lærið
„hrekkjabrðgðin"!
Fundur ihaldskvenna hvetur
konur til að ganga í Varðarfé-
lagið til að læra hrekkjabrögð.
íhaldskvenfúlk boðaði til at-
kvæ&avieiðafu'ndar í Varðarhús-
inu á föstudagskvöld.
Voru þar mættar um 100 kon-
ur, og var þar rúmur helmingur
af íhaldís-kvenfólki.
Burgeiisafrúrnar fluttu þar mál
manna sinna af litlu viti og iin-
lega, enda var dauft yfir fund-
inum og hanm yfirleitt leiðiu'lieg-
ur.
Guðrún Jónasson, sem tala&i
fyri'r sjálfa sig, hvatti konurnar til
að læra af karlmönnhnum, því
að þeir eru miklu slungnari í öil!l-
um hrekkjahrögðum >en við kven-
fólkið,“ eins og hún komst a’ð
orði.
Alpýðnflokks-
ikjósendur
úr Reykjavík og utan af landi,
sem ekki veráa á kjörstaá símim
á kjördiegi, eru ámintir um að
kjósa nú pegar, í Reykjavílc hjá
lögmianni í gömlu símastöðinni,
utan Reykjavíkur hjá sýslumanmi
eða bæjarfógeta, eða hjá hnepp-
stjóra. Leiðbeiningar um kosin-
ihguna eru gefnar af kosningia-
skrifsfofu Alpýd.afiokksins í niorð-
urhlið Mjólkurfélagshússins, mið-
hæð, símar 2864 og 3980. Kjósið
A-LISTANN í Reykjavík, jram-
bjóáemlur Alþýðuflokksins í ö&r-
um kjördæmum, nema lcmdlisfa
Alþýðuflokksins, A-listanm, í
Strianda- og Vestur-Húnavatns-
sýslu.
Eflið
alþýðusamföbin.
Alþýðuflokkurinn i Hafnarfirði.
hefir kosningaskrifstofu í Aust-
urgötu 37, sími 9022. Hún er opin
da,glega frá kl. 9 að morgni til
kl. 9 að kvöldi.
2865
er simanúmer kosningaskrif-
stofu Alþýðuflokksins í Mjólkur-
félaigshúsinu.