Morgunblaðið - 12.03.1999, Blaðsíða 1

59. TBL. 87. ÁRG.
FÖSTUDAGUR 12. MARZ 1999 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Oskar Lafontaine, fjármálaráðherra Þýzkalands, segir óvænt af sér
Afsögnin sögð styrkja
stöðu Schröders kanzlara
Bonn. Reuters.
OSKAR Lafontaine, fjármálaráðherra Þýzka-
lands og formaður Jafnaðarmannaflokksins SPD,
sagði af sér öllum embættum í gær í kjölfar harð-
vítugi-ar valdabaráttu við Gerhard Schröder
kanzlara.
Með því að víkja einnig úr flokksformanns-
stólnum hefur Lafontaine rutt Schröder brautina
til að ná fastari tökum á ríkisstjómarsamstarfi
SPD og Græningja.
Hin óvæntu tíðindi leiddu umsvifalaust til
gengishækkunar á fjármálamörkuðum, einkum á
þýzkum ríkisskuldabréfum og evrunni, hinni
sameiginlegu Evrópumynt sem Lafontaine var
álitinn hafa grafið undan með ítrekuðum áskor-
unum um vaxtalækkanir. Reyndar gátu sérfræð-
ingar í kauphallai-viðskiptum sér þess til, að eftir
afsögn Lafontaines hefðu líkurnar aukizt á að
Evrópski seðlabankinn tæki ákvörðun um að
lækka vexti þar sem ekki yrði lengur hætta á að
bankastjórnin liti út fyrir að hafa látið undan
pólitískum þrýstingi.
Engar ástæður tilgreindar opinberlega
í stuttu ávarpi til fjölmiðla sagði Schröder í
gærkvöldi að hann myndi tilnefna arftaka í emb-
ætti fjái-málaráðheira á miðstjómarfundi SPD
fyrir hádegið í dag. „Stöðugleiki stjómarstarfsins
er ekki í hættu,“ sagði kanzlarinn. Hann svaraði
engum spurningum.
Reuters
OSKAR Lafontaine og Gerhard Schröder
Lafontaine tilgreindi engar ástæður fyrir því
að hann skyldi hafa ákveðið að draga sig í hlé frá
öllum opinberum embættum. En ákvörðunin kom
einum degi eftir átakafund í ríkisstjóminni, þar
sem kanzlarinn hafði sett ofan í við fjármálaráð-
herrann vegna áforma hans um aukna skattlagn-
ingu á fyrirtæki.
Tilkynningin um afsögnina verkaði sem
sprengja í fjármála- og stjórnmálalifi Þýzka-
lands, þrátt fyrir að ekki hafi farið fram hjá nein-
um að mikil togstreita ríkti milli miðjumannsins
Schröders og vinstrimannsins Lafontaines.
Hans Eichel, fráfarandi forsætisráðherra sam-
bandslandsins Hessen, var kallaður í kanzlara-
höllina í Bonn í gærkvöld og samkvæmt heimild-
um innan flokksins er talið líklegt að hann verði
arftaki Lafontaines í embætti fjármálaráðherra.
Búizt er við því að Schröder taki sjálfur við for-
mennskunni í flokknum. Eichel hefur á undan-
fornum árum farið fyrir samstarfsstjóm SPD og
Græningja í Hessen, en hún missti meirihlutann í
kosningum í janúar.
Vangaveltur um samstarfsflokkaskipti
Með ósigrinum í Hessen töpuðu SPD og Græn-
ingjar jafnframt meirihluta sínum í Sambands-
ráðinu, efri deild þjóðþingsins, og olli það því m.a.
að vangaveltur hófust um að SPD kynni að kanna
möguleikana á að skipta um samstarfsflokk í
stjórninni í Bonn, þ.e. skipta Græningjum út fyr-
ir annan hvorn fyrri stjórnarflokka, Frjálsa
demókrata eða Kristilega demókrata.
Samkvæmt heimildum dagblaðsins Die Welt
hafa þessar vangaveltur nú fengið byr undir báða
vængi, þar sem Ijóst þyki að Schröder kysi frekar
að stjórna í samstarfi við Frjálsa demókrata en
Græningja; með slíku samstarfi teldi hann sig
eiga meiri möguleika á að framfylgja
kreddulausri miðjustefnu.
■ Lyktir valdabaráttu/26
Vilja ekki
norsku
háhyrn-
ingana
Ósló. Morgunblaðið.
EIGENDUR japanska sædýra-
safnsins, sem fóru þess á leit við
norsk stjórnvöld í vikunni að fá að
veiða sex háhyminga við strendur
Noregs og flytja þá lifandi til
Japans, féllu frá áformum sínum í
gær. Astæðan er talin vera and-
staða við áformin í Noregi.
Miklar bollaleggingar hófust í
norskum fjölmiðlum þegar fyrir lá
að Japanarnir ætluðu að veiða dýrin
og flytja þau til Japans. Þar áttu
þau að laða ferðamenn að skemmti-
garði sem nú er í smíðum.
Nær öll umhverfis- og dýra-
verndunarsamtök i Noregi létu 1
ljós óánægju sína, sem og fulltrúar
þeirra stjórnarstofnana sem með
málið höfðu að gera.
Japanarnir höfðu fyrst samband
við Utflutningsráð Noregs og báðu
fulltrúa þess að vera sér. innan
handar. I gær fékk svo Richard
Pedersen, formaður ráðsins, til-
kynningu frá japanska fyrirtækinu,
þar sem sagði að fallið hefði verið
frá áformunum. Kvaðst Pedersen í
viðtali við Aftenposten vera feginn
að svo hefði farið. Taldi hann það
hafa verið einu réttu lausnina.
Morgunblaðið/Kristinn
Nýjar tilraunir til að fá Slobodan Milosevic Júgóslavíuforseta að samningaborði
Ivanov leitast
við að ná sáttum
Dómur yfir
Petersen
staðfestur
Þdrshöfn. Morgunblaðið.
EYSTRI landsréttur, áfrýjunar-
dómur Færeyja, staðfesti í gær tíu
ára óskilorðsbundinn fangelsisdóm
jdír John Petersen, sem áður fór
með sjávarútvegsmál færeysku
landsstjórnarinnar. í nóvember sl.
var Petersen dæmdur fyrir að hafa
nauðgað sautján ára gamalli stúlku
á heimili sínu vorið 1995. Hafði
stúlkan leigt íbúð í húsi Petersens.
Atburðurinn átti sér stað þegar
Petersen stjórnaði sjávarátvegs-
málefnum Færeyinga og komu
ásakanir þessa efnis fyrst fram í
færeyska dagbiaðinu Oyggjatíðindi.
Petersen, sem er auðugur kaup-
sýslumaður, sagði sig úr lands-
stjórninni eftir að dómur féll yfir
honum sl. haust. Tók þá Jörgin
Nicklasen, flokksbróðir Petersens,
við embættinu.
Belgrad. Reuters.
IGOR Ivanov, utanríkisráðhen-a
Rússlands, flaug til Belgrad í gær til
fundar við Slobodan Milosevic, for-
seta Júgóslavíu. A fundinum, sem fer
fram í dag, mun Ivanov, ásamt Geor-
ge Papandreou, utanríkisráðherra
Grikklands, reyna að ná Milosevic að
samningaborðinu. Allt bendir til þess
að friðarumleitanir tengslahópsins
svonefnda hafi farið út um þúfur eftir
misheppnaða ferð Richard Hol-
brookes, sendimanns Bandaríkja-
stjórnar, til Belgrad í vikunni.
Milosevic hefur alfarið hafnað
kröfum ríkja tengslahópsins um að
hersveitir Atlantshafsbandalagsins
(NATO) gæti friðar í Kosovo og ít-
rekaði hann afstöðu sína á fundinum
með Holbrooke. Igor Ivanov sagðist í
gær telja það vera eðlilegan fram-
gang friðarferlisins að fá Serba og
fulltráa Kosovo-Albana til að undir-
rita sameiginlega yfirlýsingu um
sjálfstjóm héraðsins, áður en fjallað
yrði um hemaðarlega þáttinn. Hin
vestrænu ríki tengslahópsins hafa
hins vegar krafist að málefnin verði
ekki aðskilin.
Itrekaði Ivanov andstöðu Rúss-
lands við því að Serbar væru þving-
aðir til að hleypa NATO-hersveitum
inn í Kosovo. Hann taldi ennfremur
28.000 manna NATO-herlið í Kosovo
vera of fjölmennt.
Sterk söguleg tengsl em á milli
Rússa, Grikkja og Serba, þar sem
þjóðimar tilheyra rétttrúnaðarkirkj-
unni. George Papandreou sagði við
komu sína til Belgrad að hann vonað-
ist til að hin sögulegu tengsl þjóðanna
nýttust við að sannfæra Milosevic um
nauðsyn friðarsamninga.
Stjómvöld í Moskvu eru talin geta
haft úrslitaáhrif á Milosevic. En jafn-
framt því er Ijóst að Moskvustjórn
hefur oft lýst yfir andstöðu sinni við
stefnu Vesturveldanna gagnvart
Júgóslavíu. Em væntingar manna
því blendnar hvað fund Milosevics og
Ivanovs varðar.
■ Stálin stinn/27
Forseti Islands
1 Póllandi
FORSETI íslands, Óiafur Ragnar
Grímsson, lagði í gær blómsveig á
leiði óþekkta hermannsins í Varsjá,
í fylgd Januz Miesyto, prótókoll-
stjóra pólska utanríkisráðuneytis-
ins og Kristins Árnasonar, sendi-
herra. Opinber heimsókn forsetans
til Póllands hófst í gærmorgun og
áttu forsetarnir einkafund og
sendinefndir, undir forystu
utanríkisráðherra rikjanna, ræddu
saman.
■ Islendingum/6
Ekki rétt
haft eftir
• •
Ocalan
Stokkhólmi. Reuters.
STJÓRNVÖLD í Tyrklandi
sögðu í gær að fréttfr tyrk-
neskra dagblaða um að Kúrda-
leiðtoginn Abdullah Öcalan
hefði sagt við yfirheyrslur að
fyrrverandi eiginkona sín hefði
verið viðriðin morðið á Olof
Palme, forsætisráðherra Sví-
þjóðar, væru ósannar. Jan
Danielsson, sérskipaður ríkis-
saksóknari í Palme-málinu,
sagði í gær að skilaboðin sem
hann hefði fengið frá Tyi-kjum
væru að „enginn fótur væri fyr-
ir fréttunum“.
Margar kenningar hafa verið
uppi um hver hafi myrt Palme
og hafa landflótta Kúrdar oft
verið nefndir í því sambandi.
Gmnsemdir hafa einnig beinst
að suður-afrísku og ísraelsku
leyniþjónustunni.