Morgunblaðið - 12.03.1999, Blaðsíða 12

12 FÖSTUDAGUR 12. MARZ 1999
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Ný lög um krókabáta sam-
þykkt á Alþingi í gær
Takmarkað frumvarp en til bóta, að
mati formanns sjávarútvegsnefndar
FRUMVARP sjávanítvegsnefnd-
ar Alþingis um breytingar á stjórn
fiskveiða sem lúta að veiðum
ki-ókabáta var lagt fram í gær og
varð að lögum samdægurs. Frum-
varpið kom fram um kl. 14.30 og
þegar 20 mínútna umræður höfðu
farið fram var samþykkt með 43
samhljóða atkvæðum að vísa frum-
varpinu til 2. umræðu og síðan
strax til 3. umræðu. Þingmenn
tóku aðeins til máls um frumvarpið
við 1. umræðu. Málið varð síðan að
lögum rétt fyrir kl. 16.30. Forseti á
eftir að undirrita 'ögin og birta
þau í Stjórnartíðindum svo þau
verði formlega að lögum.
Þær breytingar sem felast í lög-
unum eni eftirfarandi:
Bátar sem veiða samkvæmt
sóknardagakerfi á grundvelli 6. gr.
laganna verður heimilað að stunda
veiðar fram til 31. október ár hvert
í stað 30. september.
Sett verða þrengri mörk fyrir
fækkun sóknardaga milli fiskveiði-
ára þannig að þeim verði aldrei
fækkað um meira en 10% á milli
ára.
Bátar sem nú stunda veiðar
samkvæmt sóknardagakerfi og
hafa valið að stunda veiðar með
krókaaflamarki frá og með fisk-
veiðiárinu 2000/2001 verður heim-
ilað að fá úthlutað þorskaflahá-
marki og stunda veiðar samkvæmt
því frá og með 15. apríl 1999 til 31.
ágúst 2000. Um úthlutun á
þorskaflahámarki fer ekki sam-
kvæmt ákvæðum laga nr. 83/1995
heldur skal þeim úthlutað sama
magni og þeir hlytu samkvæmt út-
hlutun krókaaflamarks.
Að öðru leyti munu sömu reglur
gilda um þessa báta og gilda nú
um þorskaflahámarksbátana.
Þessi tímabundna úthlutun hefur
hvorki áhrif á heildaraflahlutdeild
né skiptingu aflahlutdeilda í ýsu,
ufsa og steinbít. Þetta val mun ein-
ungis geta átt sér stað einu sinni
og bátar geta ekki horfið frá vali
sínu eftir að það hefur verið til-
kynnt. Gert er ráð fyrir að Fiski-
stofu verði tilkynnt fyiir 15. apríl
nk. hyggist bátar nýta sér þessa
heimild.
Val milli sóknardagakerfís og
krókaaflamarks
Eigendum báta verður gefinn
kostur á því að endurskoða val
milli sóknardagakerfis og króka-
aflamarks. Með þeim breytingum
sem lögin fela í sér breytast for-
sendur og því er réttlætismál og í
samræmi við góða stjórnsýslu-
hætti að gefa mönnum kost á að
velja að nýju við þessar aðstæður.
Fresturinn er framlengdur og
verða menn að velja fyrir 15. apiíl
1999, þ.e. tilkynning þarf að berast
í síðasta lagi 14. apríl.
Við ákvæði til bráðabirgða
XXIV í lögunum er bætt reglu um
að veiðar krókaaflamarksbáta úr
öðrum stofnum en þar eru til-
greindii- eru ekki bundnar aflatak-
mörkunum.
Jöfnunarúthlutun samkvæmt
ákvæði til bráðabirgða XXV í lög-
unum er ákveðin 3.000 tonn á ári
og er sú úthlutun óháð öðrum út-
hlutunum samkvæmt lögunum.
Akveðin er viðmiðunardagsetn-
ing um hvenær bátar þurfa að hafa
verið minni en 200 brúttótonn til
að eiga rétt á úthlutun samkvæmt
bráðabirgðaákvæði XXV. Þetta er
gert til að koma í veg fyrir að
menn fari að laga báta að lagaá-
kvæðinu en engin vísiregla er um
við hvaða tímamark á að miða,
hvort miða eigi við stærð ár hvert
eða í upphafi eins og frumvarpið
gengur út á. Á sama hátt er fast-
ákveðið við hvaða tíma miða skuli
5% aukningu aflahlutdeildar báta
minni en 10 brl. eða 10 brúttótonn.
Jöfnunarúthlutun er flutt milli
báta við endurnýjun með kaupum
eða nýsmíði, enda sé ekki samið
um annað. Auk þess er sjávarút-
vegsráðherra veitt heimild til að
rétta hlut þeirra sem endumýjað
hafa skip sín frá 1. september 1997
og fram til gildistöku þessara laga
þannig að sambærilegar reglur
gildi um þá báta og aðra sem end-
urnýjaðir eru síðar. Er gert ráð
fyrir því að sjávarútvegsráðherra
setji hlutlægar reglur um þessa út-
hlutun.
Ekki samkomulag
um frekari breytingar
Kristinn H. Gunnarsson, for-
maður sjávarútvegsnefndar;
fylgdi frumvarpinu úr hlaði. I
umræðum um málið sagði Svan-
fríður Jónasdóttir að hún ásamt
öðrum í minnihluta í sjávarút-
vegsnefnd hefðu haft aðrar hug-
myndir um hvað gera skyldi ef
hreyft yrði við þessum málum á
annað borð. Breyta hefði átt lög-
um í þá veru að gætt yrði jafn-
ræðis milli þeirra sem nú geta
valið aflahámark og þeirra sem
áður hafa átt það val. En um
frekari leiðréttingar hafi ekki
náðst samkomulag. „Minnihlutinn
stendur hins vegar heilshugar að
þeim takmörkuðu lagfæringum
sem samkomulag náðist um núna
og birtast í því frumvarpi sem hér
er til umræðu og afgreiðslu,"
sagði Svanfríður.
Lúðvík Bergvinsson kvaðst
standa heilshugar að því frum-
varpi sem fram væri lagt. Hann
sagði að því væri ekki að neita að í
frumvarpinu væri hagsmunum
eins hóps betur borgið en annarra.
Hann kvaðst hafa lagt sérstaka
áherslu á það að reglum um kvóta-
þing yrði breytt. Þau mistök að
koma kvótaþingi á fyrir einu ári
yrðu viðurkennd en kvótaþingið
hafi aðeins leitt til þess að leigu-
verð á aflaheimildum hefði hækkað
til mikilla muna. Það væri ekki
hinum dreifðu byggðum til hags-
bóta. „Því miður náðist ekki sam-
komulag um það að breyta þeim
reglum sem nú gilda um kvóta-
þing. Við nefndum einnig önnur at-
riði en ég held að það frumvai-p
sem hér iiggur fyrir sé til bóta,“
sagði Lúðvík.
Árni R. Árnason sagði að frum-
varpið væri niðurstaða úr löngum
umleitunum innan sjávai-útvegs-
nefndar, eða frá því lagasetningu
lauk í janúar um málefni krókabát-
anna í kjölfar dóms Hæstaréttar í
desember sl. „Verkefnið eins og
það lá fyrir var að koma í lög
ákvæðum um veiðar þessara báta
þannig að þær yrðu til frambúðar
eftir stjórnkerfi sem síðan yrði
ekki breytt, líkt og verið hefur um
veiðar aflamarksskipanna um
langt árabil. Við höfum ekki orðið
þeirrar gæfu aðnjótandi að ná því
marki að mínu viti en ég tel að með
þessu frumvarpi horfi til betri veg-
ar en niðurstaðan varð í janúar
sl.,“ sagði Árni.
Var síðan gengið til atkvæða um
að vísa málinu til 2. umræðu. Sig-
hvatur Björgvinsson gerði grein
fyrir atkvæði sínu. Hann sagði að
loksins hefðu kröfur um að eitt-
hvað yrði gert fyrir strandveiði-
flotann borið árangur þótt grátlegt
væri hve skammt meirihluti sjáv-
arútvegsnefndai' hefði viljað
ganga. „Ekki vildi hann snerta við
kvótaþingi, ekki gæta jafnræðis
gagnvart smábátum á aflamarki
og ekkert fyrir hinn hefðbundna
vertíðarflota."
Sighvatur sagði að hér væri því
um mjög takmarkaðar lagfæringar
að ræða á lögum um veiði smábáta
sem sett voru í janúar sl. gegn
vilja stjórnarandstæðinga.
s
A sjötta tug
mála af-
greidd síð-
ustu daga
FUNDUM Alþingis íslendinga var
í gær frestað fram til 25. mars nk.
en þá er fyrirhuguð atkvæða-
greiðsla um breytingar á kjör-
dæmaskipuninni og tilkynnt um
þingfrestun. Á sjötta tug þing-
mála, ýmist lög eða ályktanir,
hafa verið afgreidd frá Alþingi
undanfarna daga og af þeim voru
nítján afgreidd í gær. Þá var ein-
staka málum vísað til ríkisstjórn-
arinnar.
Meðal þingmála sem afgreidd
voru í gær má nefna ályktun þess
efnis að samgönguráðherra verði
falið að vinna langtímaáætlun um
gerð jarðganga á íslandi. Áætlun-
in feli í sér úttekt á kostum sem
taldir eru í jarðgangagerð á land-
inu, kostnaðarmat og arðsemis-
mat einstakra framkvæmda og
forgangsröðun verkefna. Sérstak-
Iega verði horft til framkvæmda
sem rjúfa vetrareinangrun, koma
í stað annarrar kostnaðarsamrar
vegagerðar, stytta vegalengdir
eða stækka atvinnusvæði. Aætlun-
in liggi fyrir áður en lokið verði
við næstu reglulegu endurskoðun
vegáætlunar. Ekki var í ályktun-
inni tekin afstaða til tillögu Arn-
bjargar Sveinsdóttur, Sjálfstæðis-
flokki, um að þegar verði hafinn
undirbúningur að gerð jarðganga
milli Fáskrúðsfjarðar og Reyðar-
fjarðar.
Einnig var samþykkt frumvarp
til laga um endurgrejðslur vegna
kvikmyndagerðar á Islandi, fium-
varp til laga um Háskóla Islands
og frumvai-p til laga um skipu-
lags- og byggingarlög. Þá má
geta þess að í fyrradag var sam-
þykkt ályktun þess efnis að um-
hverfisráðherra verði falið að láta
kortleggja ósnortin víðerni á Is-
landi og ályktun þess efnis að um-
hverfisráðherra verði falið að láta
kanna, í samvinnu við skipulags-
yfirvöld og hugsanlega rétthafa,
möguleika á að stofna Vatnajök-
ulsþjóðgarð. Ennfremur var
frumvarp um skaðabótalög sam-
þykkt sem Iög frá Alþingi og
frumvarp til laga um raforkuver.
Heilbrigðisráðherra um stöðu, kjör og aðbúnað öryrkja
Sparifé að 4 milljónum
hafí ekki áhrif á bætur
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
RAGNAR Arnalds í starfi þingforseta á fundi Alþingis í gær en
Ragnar lætur af þingmennsku í vor.
Garðar Sölvi Helgason
„Klæðskerasaumað til
að gagnast mér ekki“
INGIBJÖRG Pálmadóttir heil-
brigðisráðherra skýrði frá því á
Alþingi í gær að hún hefði breytt
reglugerð frá árinu 1996 á þá leið
að sparifjáreign einstaklings allt
að 4 milljónum króna hefði ekki
áhrif á örorkubætur. Áður gat
þessi eign ekki verið meiri en 2,5
milljónir króna án þess að til
skerðingar kæmi. „Það er viða
sem bæta þarf hag lífeyrisþega.
Það verður að bæta hag þeirra líf-
eyrisþega sem búa við lökust kjör.
Mér er ofarlega í huga að öryrki
sem eignast barn má ekki gjalda
þess,“ sagði hún og bætti við: „Þá
má ekki refsa öryrkja fyrir að
spara. Eðlilegur sparnaður ör-
yrkjans má ekki skerða bætur
hans. Þessu hef ég þegar breytt
þannig að peningaeign allt að 4
milljónum króna hjá einstaklingi
og tvöföld sú fjárhæð hjá hjónum
og sambýlisfólki hefur ekki áhrif á
bætur.“
Þetta sagði ráðherra í umræð-
um um skýrslu Þjóðhagsstofnunar
um stöðu, kjör og aðbúnað öryrkja
á Islandi. Geir H. Haarde fjár-
málaráðherra kynnti skýrsluna á
Aiþingi fyrir hönd Davíðs Odds-
sonar forsætisráðherra og sagði að
meginniðurstaða hennar væri sú
7S-
taiíli i S§ 1 -'i 1 i! 1 3 ií
ALÞINGI
að bætur almannatrygginga hefðu
hækkað umtalsvert umfram verð-
lag á undanfónium árum. „I ítar-
legum samanburði Þjóðhagsstofn-
unar á þróun kaupmáttar launa og
ýmissa bóta síðustu 12 árin kemur
m.a. fram að kaupmáttur grunnlíf-
eyris almannatrygginga lækkaði
um rúm 16% kjörtímabilið 1987 til
1991, lækkaði um rúm 6% á síðasta
kjörtímabilinu en hækkaði um tæp
11% á yfirstandandi kjörtímabili
fram til janúar í ár,“ sagði ráð-
herra.
Stjórnarandstæðingar gagn-
rýndu hins vegar umrædda
skýrslu harkalega og sögðu hana
blekkingu og leik með tölur. „Þessi
sýn ríkisstjórnarinnar á kjörum
öryrkja er hrein blekking og leikur
með tölur. Sé þessi mynd rétt sem
hæstvirtur ráðherra dregur fram í
skýrslu sinni er engu líkara en
í'ulltrúar á ráðstefnu sem haldin
var í Ráðhúsinu nýlega á vegum
Sjálfsbjargar hafi verið að lýsa
kjörum öryrkja í einhverju allt
öðru landi en á Islandi. En þar var
lýst hreinu neyðarástandi hjá ör-
yrkjum," sagði Jóhanna Sigurðar-
dóttir, þingflokki Samfylkingar-
innar.
„I skýrslu hæstvirts ráðherra
kemur hann sér hjá því að svara
hve margir öryi-kjar hafi þurft að
leita til hjálparstofnana utan opin-
bera kerfisins en á ráðstefnu ör-
yrkja fyrir hálfum mánuði kom
fram að á milli 1100 og 1300 ör-
yrkjar hafi árlega á undanförnum
árum þurft að leita neyðaraðstoð-
ar til Hjálparstofnunar kirkjunnar
og hafi þeim fjölgað mikið síðustu
árin, þ.e á þessu kjörtímabili.
Staðreyndin er sú sem hæstvirtur
ráðherra kemur sér hjá að skrifa í
skýrsluna að helmingur þeiiTa
sem leita ásjár hjá hjálparstofnun-
um í dag eru öryrkjar," sagði Jó-
hanna ennfremur. Fleiri þing-
menn stjórnarandstöðunnar tóku
undir gagnrýnisorð Jóhönnu og
efuðust um trúverðugleika skýrsl-
unnar.
GARÐAR Sölvi Helgason örorkulíf-
eyrisþegi, sem barist hefur gegn
reglugerð um að sparifjáreign yfír
2,5 milljónum króna skerði frekari
bætur til öryrkja, segir að breyting
sú sem Ingibjörg Pálmadóttir heil-
brigðisráðhetra boðaði í gær, gagn-
ist honum ekkert. Ráðherra tilkynnti
á Alþingi að hún hefði breytt um-
ræddiá reglugerð frá árinu 1996 á þá
leið að peningaleg eign þyrfti að vera
meiri en fjórar milljónir króna til að
skerða bætur.
Garðar kveðst eiga um fimm millj-
ónir ki’óna sem hann hafi lagt til hlið-
ar af bótum sínum. „Það passar
akkúrat. Hún hefur gi-einilega athug-
að það. Þetta er greinilega klæð-
skerasaumað hjá henni þannig að það
gagnist mér ekki neitt,“ segii- hann en
tekur fram að það sé ekki vegna þess
að hann sé í neinum vandræðum sem
hann hafi barist gegn þessum reglum.
„Mér finnst það bai'a óréttlátt að
mér skuli refsað fyrir það í fyrsta
lagi að hafa leyft mér að eyða ekki
öllum bótunum mínum og í öðru lagi
fyrir að hafa farið eftir skattalögum."