Morgunblaðið - 19.03.1999, Síða 1

65. TBL. 87. ÁRG.
FÖSTUDAGUR 19. MARZ 1999 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Reuters.
Stj órnkerfiskreppa Evrópusambandsins
Agreiningur
virðist aukast
Brussel. Reuters.
ÁGREININGUR virtist í gær hafa
aukizt milli rfldsstjóma aðildarlanda
Evrópusambandsins um hvaða leið
skuli farin til að leysa þá stjóm-
kerfiskreppu sem upp er komin eftir
að framkvæmdastjóm sambandsins
sagði öll af sér fyrr í vikunni.
Þjóðverjar, sem gegna nú for-
mennsku í ráðherraráði ESB, og
Bretar hafa farið fyi-ir þeim sem
vilja að snarlega verði skipaðir nýir
menn í framkvæmdastjórnina.
José Maria Aznar, forsætisráð-
herra Spánar, sagði í gær að vissu-
lega yrði að skipa nýja fram-
kvæmdastjórn fljótlega, en ekki
fyrr en búið væri að ganga frá
samkomulagi um uppstokkun fjár-
mála sambandsins og helzt ekki
fyrr en eftir að kosningar til Evr-
ópuþingsins era um garð gengnar.
Þær fara fram 13. júní nk.
Aznar, sem ræddi málið við
Gerhard Schröder Þýzka-
landskanzlara í Madríd í gær,
sagði að afsögn framkvæmda-
stjórnarinnar hefði skapað „mjög
slæmt ástand“ en það gæti batnað
til muna ef löndin 15 næðu sam-
komulagi um endurskoðun fjár-
málanna á aukaleiðtogafundi í
Berlín í næstu viku.
■ Schröder/39
Fulltrúar Kosovo-Albana skrifuðu undir bráðabirgðasamkomulag um frið
Búist við að Serbar fái
frest fram í næstu viku
París, Washington. Reuters.
FULLTRUAR Kosovo-Albana í viðræðunum í Frakklandi undirrituðu í
gær bráðabirgðasamkomulag um frið í héraðinu en fulltrúar Serba ekki.
Var búist við, að þeim yrði gefinn fresþur til þess fram á miðvikudag í næstu
viku. Fulltrúar vestrænna ríkja og ígor ívanov, utanrfldsráðherra Rúss-
lands, skoraðu í gær á serbnesku sendinefndina að fallast á samkomulagið
og Madeleine Albright, utanríkisráðherra Bandaríkjanna, sagði, að undir-
búningi undir hernaðaraðgerðir gegn Sérbum væri lokið og NATO reiðubú-
ið að láta til skarar skríða.
Reuters
CHRISTOPHER Hill (fyrir miðju) og Wolfgang Petritsch, sáttasemjar-
ar vestrænna ríkja, skrifa undir samkomulagið um frið í Kosovo. Að
baki Hill stendur Ibrahim Rugova, einn helsti leiðtogi Kosovo-Albana.
Lokaáfangi belgflugsins
Genf. Reuters.
Útför í
Lurgan
Lurgan. Reuters.
ÞÚSUNDIR syrgjenda voru við út-
för Rosemary Nelson, lögfræðings-
ins kaþólska sem myrt var á mánu-
dag af öfgasinnuðum sambands-
sinnum, í bænum Lurgan á Norður-
Irlandi í gær. Um tvö hundruð
skólabörn stóðu heiðursvörð þegar
líkbíllinn ók framhjá og fjöldi
manns fylgdist þegjandi með.
Gífurleg spenna er nú á Norður-
írlandi í kjölfar morðsins á Nelson
og kom til átaka í Portadown á
miðvikudagskvöld. Þá um daginn
hafði maður einnig verið myrtur í
Belfast í innbyrðis átökum öfga-
hópa sambandssinna. Skyggðu
þessir atburðir alveg á tilraunir
stjórnmálamanna til að leysa
ágreining sinn um afvopnun öfga-
hópa og myndun heimasljórnar á
N-Irlandi. Oeirðir brutust aftur út í
Portadown í gærkvöld og var
kveikt í nokkrum bifreiðum með
bensínsprengjum.
■ Vaxandi spenna/24
---------------
Hallar á
fínnska jafn-
aðarmenn
Helsinki. Reuters.
PAAVO Lipponen, forsætisráðherra
Finnlands, viðurkenndi í gær, að
flokkur sinn, Jafnaðarmannaflokkur-
inn, ætti á brattann að sækja hjá
kjósendum en þingkosningar verða í
landinu á sunnudag.
Undanfarna mánuði hafa þrír
stærstu flokkarnir í Finnlandi notið
álíka mikils fylgis í skoðanakönnun-
um, um 23% hver, en í könnun, sem
birt var í gær, fær Miðflokkurinn
23,8%, Hægriflokkurinn 23,2% en
Jafnaðarmannaflokkurinn 21,5%.
Jafnaðarmenn fengu 28% atkvæða í
kosningunum 1995 en hann hefur
goldið hneykslismála, sem komu upp
á síðasta ári og tengdust honum. Þá
mæltust efnahagsumbætumar, sem
grípið var til í því skyni að tryggja
aðild Finnlands að evrópska mynt-
bandalaginu, líka misvel fyi'ir.
LOFTBELGSFARARNIR, sem
era að reyna að komast í kringum
jörðiná, vorú yfir Karíbahafi í gær
og ákváðu þá eftir vandlega íhugun
að leggja í síðasta áfangann, yfir
Atlantshafið til Máritaníu í Afríku.
Svisslendingurinn Bertrand
Piccard og Bretinn Brian Jones
vora á báðum áttum um það í gær
hvort halda skyldi ferðinni áfram,
enda eru eldneytisbirgðirnar orðn-
ar litlar og nokkur vafi lék á um,
að vindarnir yrðu nógu hagstæðir.
Þegar þeir félagarnir fóru yfir Pu-
erto Rico var ákveðið að láta slag
standa og reyna að komast yfir
Atlantshafið og yfir „marklínuna" í
Máritaníu. Ef allt gengur vel gæti
það orðið um klukkan 17 á morg-
un.
Aðeins tveir af þremur alþjóðleg-
um sáttasemjurum, Bandaríkja-
maðurinn Chris Hill og Wolfgang
Petritsch, fulltrúi Evrópusam-
bandsins, ESB, skrifuðu undir sam-
komulagið ásamt Kosovo-Albönun-
um, en Borís Majorskí, fulltrúi
Rússa, lét það ógert. Endurspeglar
það ágreining Rússa og vestrænna
ríkja í þessu máli en Majorskí sagði,
að undirritun annars deiluaðilans
dygði ekki. Undirritun Kosovo-
Albana er þó mjög mikilvæg vegna
þess, að nú stendur það upp á Serba
eina að kjósa frið eða áframhaldandi
blóðsúthellingar.
Búist var við, að þeir Hubert
Vedrine, utanríkisráðherra Frakk-
lands, og Robin Cook, utanríkisráð-
heraa Bretlands, myndu biðja
serbnesku sendinefndina að fara
heim til Belgrad og gefa lokasvar
sitt við friðax'tillögunum ekki síðar
en um miðja næstu viku.
Serbar halda áfram liðsafnaði sín-
um og hernaðarappbyggingu í
Kosovo og virðast vera að búa sig
undir mikla sókn gegn skæraliðum
UCK, Frelsishers Kosovo.
Serbneski hershöfðinginn Nebojsa
Pavkovic sagði þó í gær, að lítil ógn
stafaði af skæruliðum og ekki yrði
ráðist gegn þeim nema NATO réð-
ist til atlögu. Vestrænar leyniþjón-
ustur vísa þessari yfirlýsingu á bug
og telja fullvíst, að Serbar hyggi á
sókn í þeirri trú, að NATO-ríkin
heykist á að ráðast á þá.
NATO reiðubúið
Albright, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, varaði Slobodan
Milosevic, forseta Júgóslavíu, við í
gær og sagði, að NATO væri reiðu-
búið að ráðast gegn herafla Serba
ef þeir neituðu að fallast á frið. Tók
Joe Lockhart, talsmaður Hvíta
hússins, í sama streng og í tilkynn-
ingu frá bandaríska hermálaráðu-
neytinu sagði, að sex bandarísk
herskip, vopnuð langdrægum
stýriflaugum, og tveir kafbátar
væru við öllu búin á Miðjarðarhafi
og á Adríahafi. Þar að auki væru
um 200 bandarískar orrustuþotur
af um 400 NATO-þotum alls tilbún-
ar til átaka.
Wesley Clark, yfírmaður NATO,
sagði í gær í Makedóníu, að leiðtog-
ar Serba ættu ekki að fara í neinar
grafgötur með það, að réðist NATO
til atlögu myndi það gersigra
serbneska herinn. Vojislav Seselj,
aðstoðarforsætisráðheiTa Serbíu,
sagði hins vegar, að Serbar myndu
verjast af hörku og herflutningar
þeirra að undanfórnu væru liður í
því.
Öflugt loftvamakerfi
Bandaríska varnarmálaráðuneyt-
ið sagði í gær, að búið væri að velja
skotmörkin kæmi til árása á Serba
en Michael Ryan, yfirmaður banda-
ríska flughersins, sagði á fundi með
hermálanefnd öldungadeildarinnar,
að loftvamakerfi Serba væri öflugt,
meðal annars búið rússneskum
flugskeytum, og því mætti búast
við, að ekki snera allar NATO-þot-
urnar aftur kæmi til átaka.
ívanov, utanríkisráðherra Rúss-
lands, skoraði í gær á Serba að und-
irrita friðartillögurnar og þeir A1
Gore, varaforseti Bandaríkjanna, og
Jevgení Prímakov, forsætisráð-
herra Rússlands, ræddu málið í
síma í gærkvöld. Prímakov kemur
til Washington í næstu viku og þá
mun hann eiga viðræður við Bill
Clinton Bandaríkjaforseta um stöð-
una í Kosovo.
Þúsundir manna vora á flótta í
Kosovo í gær vegna hernaðar
Serba, þar af um 7.000 manns frá
aðeins einum bæ.