Morgunblaðið - 19.03.1999, Blaðsíða 51

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 19. MARZ 1999 5
MINNINGAR
+ Sigrún Lilja
Hjartardóttir
fæddist á Vaðli í
Vestur-Barða-
strandarsýslu 17.
maí 1915. Hún lést á
Sjúkrahúsi Reykja-
víkur hinn 7. mars
síðastliðinn. For-
eldrar hennar voru
Gísli Hjörtur Lárus-
son, bóndi á Vaðli, f.
6. ágúst 1894, d. 18.
júlí 1964, og Bjarn-
fríður Jóna Bjarna-
dóttir, húsmóðir, f.
1. desember 1892,
d. 4. feb. 1979. Systkini Sigrún-
ar eru Halldóra, f. 7. okt. 1916;
Fanney, f. 18. feb. 1919; Sigríð-
ur, f. 6. ágúst 1921, d. 12. des.
1987; Jónína, f. 8. des. 1923;
Inga, f. 19. jan. 1925; Reynir, f.
30. júlí 1926; Sigvaldi, f. 23.
sept. 1928; Lára, f. 24. apríl
1930; Kristjana, f. 16. júlí 1931;
og Björg, f. 8. ágúst 1937.
Sigrún giftist 29. júní 1940
Gunnari Jónssyni frá Eyrar-
bakka, lagerstjóra í Landsmiðj-
unni, f. 14. jan. 1913, d. 19. júlí
1981. Foreldrar hans voru Jón
Ásbjörnsson verslunarmaður, f.
20. nóv. 1876, d. 26. okt. 1938,
og Þórunn Gunnarsdóttir, hús-
móðir, f. 28. nóv. 1885, d. 17.
mars 1977. Börn þeirra eru: 1)
Nú er elsku amma mín og nafna
farin. Mér hefði aldrei dottið í hug
þegar við kvöddumst í janúar að
það væri í síðasta sinn sem við
myndum sjást. Hún var alltaf svo
andlega hress og lífsglöð. Amma
hafði af og til síðustu árin átt við
ýmis veikindi að stríða, en einhvern
veginn vildi maður aldrei hugsa til
þess að það kæmi sá dagur að hún
væri ekki með okkur. Eg veit að
hún er núna í góðum höndum Guðs
og með afa.
Það er margs að minnast þegar
hugsað er til baka. Það var alltaf
svo gaman að koma í heimsókn til
hennar ömmu, sitja í stofunni og
tala um öll heimsins mál. Hún hafði
Þórunn Jóna, leið-
beinandi á leik-
skóla, f. 21. nóv.
1941, maki Þorgeir
Sigurðsson bygg-
ingatæknifræðing-
ur, Reykjavík, f. 14.
apríl 1944. Þeirra
börn eru Gunnar,
óbóleikari í Frakk-
landi, f. 11. sept.
1968; Unnur, tón-
menntakennari í
Garðabæ, f. 20.
sept. 1972; og Þóra,
nemi í Frakklandi,
f. 5. apríl 1979. 2)
Hjörtur Gunnarsson, verkefnis-
stjóri í Slökkviliði Reykjavíkur,
f. 12. sept. 1944, maki Sigríður
Margrét Markúsdóttir, fulltrúi
á Sjúkrahúsi Reykjavíkur, f. 17.
sept. 1944. Þeirra barn er Sig-
rún, fulltrúi í Bandaríkjunum, f.
19. des. 1969, gift Craig
Swimm, sölustjóra í Bandaríkj-
unum, f. 19. sept. 1967.
Sigrún fluttist ung til Reykja-
víkur og vann við heimilisað-
stoð. Eftir að hún giftist vann
hún við húsmóðurstörf. Á árun-
um 1967 til 1987 var hún starfs-
stúlka á slysadeild Sjúkrahúss
Reykjavíkur.
Utför Sigrúnar fer fram frá
Bústaðakirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 13.30.
mikla ánægju af því að fá gesti til
sín og var ekki hægt að koma í
heimsókn nema að smakka á hlöðnu
borði af allskyns krásum og kökum.
Amma var líka mikið fyrir að vera
úti í garðinum sínum á sumrin á
meðan hún hafði styrk til að hugsa
um hann. Hún var með alla regn-
bogans liti af blómstrandi blómum
og hafi sérstakt lag á að halda þessu
öllu lifandi. Millinafnið hennar
ömmu - Lilja - hæfði henni vel og
það má með sanni segja að hún hafi
haft „græna fmgur“.
Amma var elst í hópi 11 systkina
og héldu þau alltaf mjög góðu sam-
bandi. Það eru ekki margir sem eru
svo heppnir að geta státað sig af
heilum saumaklúbbi af systrum.
Systkinin komu saman reglulega og
amma hlakkaði alltaf mikið til að
hitta þau. Ég minnist þess sem
ki-akki að svara í símann einn daginn
hjá ömmu og var þá verið að spyrja
um Rúnu. Ég sagði þeim sem
hringdi að það væri engin Rúna í
þessu númeri og skellti svo á. Ömmu
fannt þetta ansi spaugilegt þar sem
ég hafði ekki hugmynd um að systk-
ini hennar kölluðu hana Rúnu. Ég
baðst svo afsökunar fímm mínútum
síðar þegar systir hennar reyndi að
hringja í annað sinn.
Amma og afi áttu sumarbústað á
Þingvöllum og var það hið mesta æv-
intýri fyrir okkur barnabörnin að fá
að fara þangað á sumrin. Afi fór oft
með okkur út á vatn að veiða og á
góðviðrisdögum sóluðum við amma
okkur á pallinum. Þetta var hrein
paradís og gleymast seint allar þær
góðu stundir sem við áttum við vatn-
ið.
Amma og afi nutu þess að ferðast
á meðan hann var á lífi, hvort sem
það var um hringveginn eða fríríkið
Andorra. Það var alltaf jafn spenn-
andi að bíða eftir að tekið væri upp
úr töskunum þegar þau komu að ut-
an. Þar mátti finna senjórítur,
súkkulaði og allskyns erlent góð-
gæti. Eftir að afi dó fór amma í
nokkrar utanlandsreisur með systk-
inum sínum og vinkonum. Eitt árið
fór hún með mér og foreldrum mín-
um til Spánar. Þrátt fyrir aldursmun
skemmtum við amma okkm- vel sam-
an. Mér er minnisstæð jeppaferð
sem við fórum upp í fjallahéruð
Spánar. Við amma sátum saman
vindbarðai- í aftursæti á opnum
jeppa og fannst okkur þessi farar-
máti hið mesta sport.
Þar sem ég hef búið erlendis síð-
ustu 6 árin hef ég ekki séð ömmu
eins oft og ég vildi. Ég saknaði þess
mikið að geta ekki kíkt í heimsókn til
hennar þegar mig langaði að sjá
hana. Við hjónin höfum vanalega
reynt að koma heim til Islands um
hver jól eða áramót og alltaf notið
gestrisni hennar ömmu. Áður en við
héldum aftur út í janúar var amma
að stríða Craig og reyna að fá hann
til að gera áramótaheit um að læra
meiri íslensku. Var stefnt að því að í
næstu heimsókn til ömmu gæti hann
svarað henni á íslensku. Það er skrít-
ið að hugsa til þess að það verður
engin önnur heimsókn til ömmu á
Hæðargarðinn.
Elsku amma, við kveðjum þig með
miklum söknuði. Þú skilur eftir svo
ótal margar fallegar minningar sem
ég mun ætíð geyma í hjarta mínu.
Þín
Sigrún.
Allir hverfa einhvern tímann yfir
móðuna miklu og hinn 7. mars fór
amma Sigrún á vit afa og allra hinna
sem hafa horfið á braut hin seinustu
ár. Þrátt fyrir að sum okkar systkin-
anna hefðum verið erlendis þegar við
fréttum lát hennai' vorum við öll
jafnslegin. I okkar huga var amma
kannski orðin eilíf, það mátti alltaf
treysta á að hún væri heima á Hæð-
argarði með fullt af nammi í skál og
kók í ísskápnum til að taka á móti
okkur opnum önnum eins og hennar
var von og vísa. Hún var stundum
hálflasin en hristi það jafnan af sér.
Þar til núna og auðvitað hlaut að
koma að því, við erum jú ekkert okk-
ar eilíf. Og þai- með er okkur hent
aftur inn í raunveruleikann, það
verður víst engin amma á Hæðar-
garðinum héðan af. Eftir lifa aðeins
minningar sem eiga sitt líf í huga
hvers okkar. Minningar um göngu-
ferðh- á hitaveitustokknum, nestis-
ferðir út í garð á blíðviðrisdögum og
hvernig íbúðin öll var leikvöllur okk-
ar og við þekktum hvern krók og
kima. Minningar um dvöl í sumarbú-
staðnum í Búðavík við Þingvallavatn
með afa og ömmu eru ógleymanleg-
ar. Ferðir út á bát, berjatínsla upp í
fjall og endalaus gleði sem ríkti
þarna þjappaði stórfjölskyldunni
saman og var stór hluti í uppeldi
okkar systkina, enda var flutt búferl-
um austur fyrir fjall um hverja helgi.
Og amma var ekkert nema opinn
faðmur, alltaf jafn umhyggjusöm og
full af ástúð í okkar gai’ð. Hún var
alltaf tilbúin að passa okkur og
hjálpa til og var alltaf jafn ánægð að
fá okkur í heimsókn. Sérstaklega var
það alltaf fagnaðarefni hin síðari ár
þar sem við höfum verið búsett er-
lendis til lengri eða skemmri tíma og
lengra liðið á milli heimsókna en við
hefðum viljað. Ömmu var alltaf mjög
umhugað um hag okkar 'og hamingju
og fylgdist með okkur af áhuga í
hverju því sem við tókum okkur fyrir
hendur. Við kveðjum ömmu Sigrúnu
í dag með þakklæti og ástúð og vit-
um að þar sem hún er núna, líður
henni vel.
Gunnar, Unnur og Þóra.
Hún Sigrún Lilja er látin. Við, sem
eftir sitjum, söknum hennar en erum
um leið þakklát fyrir að hafa kynnst
henni og átt með henni margar
ánægjustundir. Það eru bráðum 60
ár síðan Gunnar frændi okkar, eða
Denni frændi eins og hann var alltaf'*
kallaður í fjölskyldunni, kvæntist
Sigrúnu Lilju, ungri blómarós ætt-
aðri frá Vaðli á Barðaströnd. Denni
var einn sex systkina frá Eyrar-
bakka, sem eru foreldrar okkar. Þau
systkinin eru öll látin og nú er annað
skarðið höggvið í makahópinn.
Þau Sigi-ún Lilja og Denni stofn-
uðu fyrst heimili á Lindai’götu 13 en
fluttu árið 1951 að Hæðargarði 6.
Það var á þeim árum, þegar Bú-
staðahverfið vai’ að byggjast upp.
Þar gerðu þau sér hlýlegt og mynd-
arlegt heimili, þar sem alltaf var gott
að koma. Sigi’ún Lilja var mikil fjöl-
skyldukona og húsmóðir. Hún valdi
sér það hlutverk að annast heimilið
og börnin tvö, Þórunni Jónu og
Hjört, og það verk vann hún af mikl-
um dugnaði og ánægju. Ekki varð
ánægjan minni, þegar barnabörnin
fjögur komu eitt af öðru, enda urðu
þau öll hið mesta myndar- og dugn-
aðarfólk.
Það var ekki fyrr en börnin voru
löngu farin að heiman, að Sigrún
Lilja fór að vinna utan heimilisins.
Vann hún þá á slysadeild Borgar-
spítalans á meðan aldur leyfði. Síð-
ustu árin átti hún við nokkurn
heilsubrest að stríða, en bjó þó á
Hæðargarðinum þangað til yfir lauk.
Fyrir rúmlega 40 árum risu þrír<
sumai’bústaðir hlið við hlið í Búðavík
við Þingvallavatn. Þau Sigi’ún Lilja
og Denni áttu einn þeiiTa og tvö
systkina hans hina tvo. Þarna dvöldu
fjölskyldurnar alltaf, þegar mögu-
legt var á sumrin og eru margar góð-
ai’ minningar frá þeim tíma. Má þar
sérstaklega nefna, að alltaf var sest
saman á kvöldin og spjallað um alla
heima og geima. Varð þannig meiri
samgangm- á milli ættliða í stórfjöl-
skyldunni en algengt er nú á dögum.
Sigrún Lilja var hæglát og fremur
hlédræg að eðlisfari. En í hópi fjöh#f
skyldunnar var hún ávallt kát og lét
sitt ekki eftir liggja í samræðum eða
öðrum uppátækjum, sem nóg var af
á Þingvöllum.
En nú er Sigrún Lilja horfin á
braut og skilur eftir sig skarð í fjöl-
skyldunni. Við systkinabörnin og
fjölskyldur okkai’ sendum þeim Þór-
unni, Hirti, Þorgeiri, Sigríði, bömum
þeirra og tengdabörnum innilegustu
samúðarkveðjur okkar og biðjum
guð að styrlqa þau í sorginni.
Systkinabörnin.
SIGRÚN LILJA
HJARTARDÓTTIR
+ Guðrún Birna
Jónsdóttir Fædd-
ist í Óspaksstaðaseli
í V-Húnavatnssýslu.
Hún lést á Elliheiin-
ilinu Grund 13.
mars síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru hjónin Jónína
Sigurlaug Þorleifs-
dóttir frá Stóra-
Búrfelli í A-Húna-
vatnssýslu og Jón
Ásmundsson frá
Mýrum í Miðfirði.
Guðrún flutti ung
að Geithóli í fæðing-
arsveit sinni. Alsystkini hennar
tvö eru Guðbjörg húsmóðir og
Þorleifur Pálmi, fyrrverandi
Iögreglumaður. Ung að ámm
misstu þau móður sína en faðir
þeirra kvæntist aftur og eignað-
Með þessum orðum
kveð ég þig:
Þótt kveðji vinur einn og einn.
Og aðrir týnist mér.
Eg á þann vin, sem ekki bregst.
Og aldrei burtu fer.
Þótt styttist dagur, daprist Ijós.
Og dimmi meir og meir.
Ég þekki ljós, sem logar skært.
Það ljós, er aldrei deyr.
Þótt hverfi árin, líði líf.
Við líkam skilji önd.
ist soninn Erlend,
kennara, með seinni
konu sinni.
Um 1950 kynntist
hún eiginmanni sín-
um, Marteini Stef-
ánssyni frá
Krókvelli í Garði.
Þau eignuðust tvær
dætur: 1) Jónínu
Sigurlaugu, kenn-
ara, gift Herði
Ragnarssyni, kenn-
ara. Þeirra börn eru
Tryggvi Freyr,
Marteinn Þór og
Birna Katrín. 2) Sig-
ríði, skrifstofuinann, gift Knúti
Knútssyni, stýrimanni. Þeirra
sonur er Sindri Fannar.
Útför Guðrúnar Birnu fer
fram frá Fossvogskirkju í dag
og hefst athöfnin klukkan 15.
Ég veit að yfir dauðans djúp.
Mig Drottins leiðir hönd.
I gegnum líf í gegnum hel.
Er Guð mitt skjól og hlíf.
Þótt bregðist glatist annað allt.
Hann er mitt sanna líf.
Þín dóttir
Sigríður.
í dag er til moldar borin á áttug-
asta og þriðja aldursári Guðrún
Birna Jónsdóttir. Þeir einstaklingar
sem voru börn og unglingar á fyrstu
áratugum aldai’innar hverfa nú óðum
úr lífi okkar. Fólk sem ólst upp í smá-
kotum umhverfis strönd landsins,
flutti á mölina og gekk um götur
Reykjavíkur þegar göturnar voru
lagðar möl og Norðurmýrin var út-
hverfi í Reykjavík. Þetta er fólk sem
upplifði kreppuárin og hernumið land
og tók þátt í stofnun lýðveldisins á
Þingvöllum 1944. Fólk sem lifði gríð-
arlegar þjóðfélagsbreytingar og kom
því fátt á óvart.
Birna var fædd að Óspaksstaðaseli
í Hrútafirði en hún ólst upp að Geit-
hóli í sömu sveit. Móðir hennar lést
af barnsförum þegar Birna var að-
eins átta ára. Ung fór hún að heiman,
fyrst til aðstoðar á heimilum í sveit-
inni en sautján ára að aldri fluttist
hún til Reykjavíkur til að vinna fyrir
sér. Sveitastúlkur í höfuðborginni
áttu ekki margra kosta völ. Birna
fékk vinnu við barnagæslu og þjón-
ustustörf hjá betri borgurum bæjar-
ins þar sem hún lærði til verka bæði
hvað varðaði barnauppeldi og
matseld. Eftir nokkurra ára dygga
þjónustu á þeim vettvangi tók hún að
sér starf kokks á Landspítalanum
þar sem hún starfaði í nokkur ár.
Seinna lærði hún sniðningar og
kjólasaum og útskrifaðist sem kjóla-
meistari árið 1948. Hún var listamað-
ur í sinni iðn og vann við að sníða og
sauma föt þar til heilsan brást henni
á áttræðisaldri.
Ég kynntist Birnu árið 1965 þegar
ég og ína dóttir hennar urðum óað-
skiljanlegar vinkonur. Við höfðum
reyndar verið bekkjarsystur frá því í
sjö ára bekk, en það var fyrst á við-
kvæmu skeiði unglingsáranna að við
urðum bestu vinkonur og ég varð
heimagangur á Rauðarárstígnum hjá
Birnu og Marteini eiginmanni henn-
ar. í þá daga voru kýr á beit á
Klambratúninu og mjólkurbúð á
hominu á Háteigsvegi og Rauðarár-
stíg.
Birna var þá um fimmtugt og vann
heima við að sníða fatnað. Lífið sner-
ist um uppeldi dætranna sem hún var
vakin og sofin yfir, en líka um fót,
snið og efni. Ósjaldan sátum við vin-
konurnar með Birnu og tókum þátt í
bollaleggingum um hvers konar snið
og efni hentaði best mismunandi
vaxtarlagi og í hvers konar fatnað
hvað legðist best eða félli best. Þama
lærði ég muninn á „raglan“ermum og
ermum út í eitt, skásniðnum, útsniðn-
um og hringsniðnum pilsum og fleim
sem við vék saumaskap.
Heimilislífið á Rauðarárstígnum
var nokkuð sérstakt þar sem bæði
hjónin stunduðu vinnu sína heima.
Birna sneið og saumaði inni við en
Marteinn var með vinnuaðstöðu í bll-
skúrnum þar sem hann vann við að
hanna og smíða úr málmi ýmsa
nytjahluti svo sem lampa, kökuform,
potta auk þess sem hann bjó til plöt-
ur á grafreiti. Marteinn var hagleiks-
maður og mikill grúskari og það var
ævintýri að komast í að skoða dótið í
bílskúrnum hans. Hann átti elstu bíla
í bænum sem hann dundaði við, sum-
ir þeirra voru litnir hýru auga af
fombílaáhugamönnum. Ég man eftir
sunnudagsbíltúr til Þingvalla í skín-
andi bláum Austin 10-módel 1943.
Við fórum hægt yfir en félagsskapur-
inn var góður. Nýtni, heiðarleiki og
vinnusemi einkenndu þau hjón og
það var gott og hollt ómótuðum ung-
lingi að fá tækifæri til að umgangast
þau.
Ég flutti ásamt fjölskyldu minni í
Árbæjarhverfið á unglingsárunum,
en þangað voru mjög lélegar almenn-
ingssamgöngur fyrstu árin og var því
Rauðarárstígurinn oft stoppustöð hjá
mér þegar ég kom úr skólanum, bíói
eða öðru félagslífi á kvöldin. Gjarnan
var þá sest í eldhúsið hjá Birnu til að
borða eða drekka. Birna sat þá oft
hjá okkur vinkonunum og gaf sér
tíma til að ræða við okkur og setja
sig inn í vangaveltur okkar og
áhyggjuefni. Á kvöldin bauð hún
gjarnan upp á kaffi og spáði í bolla^,
Þeir spádómar voru alltaf mjög upp-
byggjandi og hvetjandi og leystu oft
á tíðum þann vanda sem fyrir lá. Hún
lagði sig fram um það sem á nútíma
máli kallast að styrkja sjálfsmynd
okkar. Talað var við gelgjulegan,
bólugrafinn unglinginn sem gekk all-
ur í keng af því hann var of hávaxinn
eins og hann ætti framtíðina fyrir sér :
sem glæsikona. Við vinkonurnar •
skyldum heldur ekki láta bjóða okkur |
neitt nema það besta og bera höfuðið
hátt. Þar var Birna fyrirmynd, hún j
lét aldrei nokkurn mann vaða yfir sig j
og sótti rétt sinn og sinna fast. Birna í
lagði sig alla tíð fram um að líta vel '
út. Þegar hún pússaði sig upp og fór >
þó ekki væri nema út í mjólkurbúð þá ;
setti hún upp hatt og varalit og gekk^
teinrétt og glæsileg eins og hún væri :
á leið á ævintýralegt stefnumót. Þeg- j
ar ég heimsótti hana eitt sinn á elli- f
heimilið háaldraða og alvarlega veika |
hafði hún nýlega eignast bók um and- ,
litsnudd. Hún sagðist vera farin að |
nudda andlitið á sérstakan hátt til að 1
þjálfa upp andlitsvöðvana til að líta t
betur út og ráðlagði mér að gera slíkt !
hið sama.
Ég er þakklát fyi’ir að hafa fengið
tækifæri til að umgangast Birnu og i
eiga hana að vinkonu. Hún var mjög |
sterkur persónuleiki með ákveðnar jj
skoðanir sem mótuðust af því að hÚE®T7
þurfti alla tíð að standa á eigin fótum
og treysta á sjálfa sig. Hún var ekki
allra, en þeir sem urðu vinir hennar
áttu hauk í horni. Ég votta dætrum
hennar og fjölskyldum þeirra samúð
mína.
Blessuð sé minning Guðrúnar
Bimu Jónsdóttur.
Jóhanna Einai’sdóttir.
GUÐRUN BIRNA
JÓNSDÓTTIR