Alþýðublaðið - 07.06.1934, Blaðsíða 3

FIMTUDAGINN 7. JÚNÍ 1934.
AL.ÞÝÐUBLAÐIÐ
TT»>»iinaiajjiML»i»fMiM.--faTng3BwaM»—1111 III imiiirBrnr*i-:yifcniTrT»'n'.ii
A LÞÝÐUBL A© í Ð
DAGBLAÐ OG VIKUBLAÐ
ÚTGFANDI:
A.LÞÝÐUFLOKF J.RINN
RITSTJSRI:
F. R. VALÐEivIARSSON
Ritstjórn og afgreiðsla:
Hverfisgötu 8 — 10.
Simar:
4000: Afgreiðsla, auglýsingar.
4Í01: Ritstjórn (Innlendar fréttir).
4002: Ritstjóri.
4003; Viihj, S. Vilhjálmss. (heima).
4005: Prentsmiðjan
Ritstjórinn er til viðtals kl. 6—7.
Alllr viuaidi menn
í landinn
standa með vegavtnnnmoim-
nm.
9
Verkamenn ríkisinis hafa verið
verst launuðiu verkamennimir í
landinu.
Þeim hefir veriB greitt svo lít-
ið kaup, að engum manni meÖ ó-
brjálaða skynsemi gietur dottið í
hug að Jreir og fjölskyldur pieirra
hafi getað lifað á pví með nokkru
móti.
'Daglauniin hafa verið frá kr.
5,50 og upp í kr. 7,50 fyrir 10
klukkustunda vinlnu, eða 55—75
aurar um hverja klukkustund.
Vethamennirnir hafa orðið að
lita við hinn aumasta aðbúnað
á vinnustöðvunum, og rtkisvaldið
hefir ekiki gert hið minsta til að
bæta pað ástand.
Þeir hafa heldur ekki fengið
tí|ma til- matar, nema að eins aðal-
matmálstílnann, kl. 12—1.
Ef peir hafa drukkib sér eftir-
miðdagskaffi, p>á hafa peir stolist
til pess standandi við skófluna úti
á viðavangi i hvaða veðri sem
var.
Á pessu, sést, áð kjör pes'sara
islenzku verkamanna og bænda,
setn haía un,nið að pví baki
bnotniu að ryðja brautir í landinu
o,g tengja bygðirnar samam, hefir
verið álika og kjör koianámiu,-
ínanna í Englandi voru fyrir 50
áruni. Það er ekki hægt að miða
kjör peirra við neitt í nútímanum.
Lenigi hefir verið talað um það,
hversu óhæf kjöir þessara manma
væru, og pað má fuliyröa, að
engir neraa hiinir verstfi mém,
þröngtsijniisia og heimskustu, hafa
talið kjör pessi hafandi. Menn
hafa viöurkent pað almient, að
kjörin væru prælaikjör og ekki
sa'mboðin íislenzku |)jóðinni. Og
jtað er iíka áreiðanlegt, að ef
saga íslenzku vegavintnrma.manna
kæmist fyrir sjónir eriendra pjóðia,
þá anyndi Inin vekja■ fyrirlitningu
á því ríkisvaldi, sem skapaði þá
sögu.
Nú hafa vegavinnumenn viðía
um landið haíið baráttu fyrir pví
að fá kjör sín bætt. Þeir viita pað,
að kröfuir peirra eru hvoTttviegigja
í senn réttlætis- og salningirniis-
kröfur og áð pað gotur ckki ver-
ið annað m svívirðileg pólitísk
spiekuliásjón grunnfærra og spiltra
manna, sem stendur gegn þeiim.
Enda er það svo. Þorsteinn
Briem atvinnumálaráðherra hefir
undanfarið sýnt mieð afstööu
sinni til málsins aljrýöuimi, sem
Stórfeld þjóðnýtingaráform
danskra jafnaðarmanna
Skipulagning atvinnuveganna og fjármálalífsins
Aðalstjórm jafnað:arma|n;na-
flokksins danska hélt fuind í
Kaupmannahiöfn 23. maí.
Á fundi pessum var einróma
isiamipykt stiefnuskrárálit til fram-
kvæmida á næstu árum, sem
nefnd, ier flokkurinn hafðii skiipað
fyrir nokkru, haföi unnið að og
samið. "
I álitiinu. er skorað á alia pjóð-
félagsjiegna, sem líða undir auð-
valdskrieppuni, iðnaðarmianin og
verkamienn í sveit og við sjó,
embætti.smenn og smá-atvinnu-
riekendur um að sameinast um
jákvæða stjómmálastefnu, siem
skapi heilbrigðá og reglu í pjóðfé-
lagimu.
Því er slegið föstu, að „frjáls
samkíeppni“ og hið svo kaliaðá
„frjálsa framtak" sé úr sögunni
og feimtíðin verði að byggjast á
samtökum og planökonomi í
framieiðslu, atvinnumálum og
fjármálum.
Síðan eru tekin fyrir pau stór-
ntál, ,sem bráðustu úrlausnar bíða.
Fjármagni verður að veita til
aukins iðnaðar og reglubundinnar
friamleiðslu. Bankana verður að
pjóðnýta og þá í fyrstu röð
„Niationa.lbankain:n“, sem að miklu
leyti hefir verið til pessa í leign'
einstakra fjármálamianlna. Land-
búniaðinin skal skipuleggja eftir
nýjum leiðum.
Stefnuskrárálitið stefnir að víð-
tækri pjóðnýtingu.
Fyrst og fremst skal þjóðnýta
spíritus-verksmiðjumar, sykur-
verksímAðjurnar, vindla- og vind-
linga-iðnaðinin og ölgerðarhúsiin.
Tryggingarföiög skal einnig þjóð-
nýta.
JafnaðarmanniaflokkuriBi neitar
algerliega þieim tilraunum, s,em
pegar hafa verið gerðar af í-
haldsmönnum til að svifta koinur
isjálfstæöi í atvinnulífinu og útii-
loka þær frá vinnu. Koinur skulu
hafa jafnan rétt á við karlmenn
til náms, embætta og atvinnu.
Stefnuskrárálitið kriefst nýrra
kO'Sn.ingalaga, par sem alt sé mið-
að að pví að gera kosningar-
réttinn sem jafnastan og að öli
atkvæði séu jafn rétthá. Loksins
er piess krafist, að pingmönnum
isé fækkað, Landsþinigið afnumið
og að þingiið sé að eims eiiin deiiild.
Álitið endar á pví, að hvetja
þjóðina t'il baráttu gegn lögleysi
og ofheldi, en fyrir jákvæðri
stjömmálastefnu, er stefni að pví
að uraskipuleggja-pjóðfélagið og
bylta pví við með stórfeldum um-
bótum og breytingum, er skap!
innan pess reglu óg öryggi. fyrdír
alla pá, sem taki pátt í fr’am-
ieiðsluilfinu.
Það er auðséð á íhaldsbiöðun-
um diönsku, að það er eins og
'pietta 'Sitiefnuskrárálit, sem er mi'klu
víðtækara en hér hefir verið get-
ið, hafi verkað á pau leiins og að
sprengikúla hafi sprungið nnitt á
með’al þeirra.
piessa vinnu stundar, fullan fjaind-
skap.
Hánn hefir haldið því fram, aö
verka'menn væru ánægöirr nneð
kjör sín o.g á pví hefir hanm
bygt afstöðu sina.
Sjálfur hefir pessi máður 45 kr.
kaup á dag eða 38 kr. meira á
dafg en verkamémifrnir, sem
vinna við veginia.
Skyldi ha,nn verða ánægður, ef
káup hans væri lækkað niður í
6—7 kr. á dag?
Þorsteinn Briem er með afstöðu
•sinni í piess'u mláli að vekja þann
ófrið í landinu, sem ekki verður
lokiið áð siinni.
Réttlættekröfur viegiavinnumanina
verða ekki kúgaðar héðan af,
hvermig svo sem látið veröur aif
fjandmöninum frjáls verkalýðs.
Verkamennimir hafa lagt niður
viinnu, og peir muínu sýna það,
að samtök þeirra sér til við-
reiiisnar verða ekki k'æfð, enda
rijóta þeir styrks stéttarbræðra
siinna um alt land. **
lafnfii'ðingai1
hefja samskot.
Hafnfirðangar hafa setti á stofin
irieð sér 10 marina niefn-d til að
.standa fyriir samskotum ,-og taka
niefn'diarmeinnirniir jafnframt á
imöt'J sámsikotum. í nefndinini leru:
Ernil Jónsson, Kjartan ólafsson,
Ásigete Stefánsson-, Páll Sveins-
.son’ Garðar Þ'orsteinssioin, Guðm.
Einarsson, Sigurgeir Gíslasan,
Ferdinánd Hámsien, Þorleiíur Jóns-
son öig Árini Matthiass'Oin.
Samskotin.
Fiorsætisráðherra hélt í fyrrad.
fund mieð ritstjórum dagblaðaninia
og prestum bæjarins til að ræða
um söfnun fjár handa fólkinu á
lándskjá'lftasvæðiinu. Hafa blöðiiin
siðian skipað raefind til að hafa á
hendá söfnun fjárins, og eiga séeti
i henni: Frá Alpýðublaðinu: Pét-
ur Halldórsson fulltrúi, Nýja dag-
blaðiinu: Vigfús GuðmundsS'On af-
gnm., Morgunblaðíinu Valtýr
Stiefánss'on ritstjóri og Vísi Páll
Steingrí'msson ritstjóri. Hélt
nefndiiin fyrsta fund sinin í gær
ki. 3. f
Þegar befir safnast nokkuð fé,
en betur mega Reykvikingar gera,
ef stuðningur peirra á að verða
góður, enda lítur út fyrir að svo
verðii. Kvik'myndahúsiin hafa lof-
áð að gefa pað, sem inn kemur
fyrir eina. sýningu, og í gærikveld'
sýndi Gamla Bíó ágæta am-
eriskp mynd tii ágóða fyrir sam-
skotasjóðinn. Sæti kostuðu kr. 1,25
og kr. 1,50. Leikfélag'ið hefir á-
kveöiö að sýna hinn góða norska
leik, „Móti sól “, í kvö'Jld kl.
8. Alt, sem 'inn kiemur, rsnmur í
sahisk'Otasjóðinn, pví að Oddur
Óláfsson framkvæmdastjóri Iðnó
hefir gefáð a'fnot af húsinu. Karla-
kór Reykjavíikur ætlar enn fremur
að halda útisamsöng fyrir síam-
skotasjóð'inn eins og skýrt var
frá í gær, og ungfrú Ása IJanson
ætlar aö endurtaka nemonda.sý'n-
ingu síina í Iðinó á föstudagskvöld.
ErleniH
kennaranáiii skeið.
Vegna íjslenzkra kennara, sem
kynnu að leggja lieið sína til- út-
landa nú| í sumar, vil ég benda a
nokkur námskeið, sem haldin ieru
í Englandi, Svípjóð og Danmörku.
I Engliajndi er haldið hið árlega
námskeið, The City of Loindoin
Vacation Course, dagana 27. júlí
ti,l 10. ágúst. Stjórnandí pess er
Fisiher, fyrv. kienslumálaráðh'erra
Breta. Viðfangsefni eru fjjölbreytt.
Ýmsir heimskunnir menn flytja
erindi, valdir kennarar sýna fyritr-
myndiar-vininubrögð við kenslu, og
sýning verður á nýtí'sku kiemslu-
tækjum.
í Svípjóð er m. a. íþróttanám-
skieið við Ramshyttan dagana 11.
—31. júlí, undir stjórn Helgie
Lindáu fimiieikastjóra við Central-
instituttet í Stokkholmi. Er það
jafnt ætlað peim, sem lítt eru
lærðir í listinni og hihum, er
nokkuð kunna. Eiinna meist stund
er l'ögð á lieikii alls konar.
Þ.á er og námskeið, sem nefnt
er Nordtek Somnterkursus, haldið
í Tállberg við Siljan í Dölum frá
15. júní til 21. ágúst. Eru pað
raunar rnörg námskeið, siem taka
við hvert af öðru. Hinu fyrsta
stjjórriar dr. Alfred Adlieir pró-
fessor, beimskunnur sálfræð'ingur
og eittn af höfundum hinnar svo
nefndu sálgrenslutxar. Fjailar
námskeið petta um sálræna
híej'lsuvernd. Þá koma þar nám-
skieið í n ærjngarefn;afræ ði, mat-
reiðslukenslu, ted'kniingu og mótun,
og lokis söngháms'kieið.
í Danmörku eru pessi námskieið
mi. a.:
í Hilleröd dagana 30. júlí til 3.
ágúst. Leiðbeina par ýmsir kunniiír
kennarar og skólamenn danskir
urn stairfshætti við kenslu í efri
bekkjum barnaskóla.
I lýðháskólianum í Helsingör
(Den tnternaíioinale Höjskole i H.).
Það istarfa(t! í priem flokkum, hinn
fyr-sti 19—31. júlí, annar 1.—14.
ájgúst og þriðji 15.—28. ágúst.
Þar eru einkurn kend mál, enska
pýzka og frattska, og flutt erindi
á piessum málum um ýms við-
fangsefni og vandamái, aem nú
eru efst á baugi.
Vilji einhverjir keninarar færa
iSér námiskeið pessi í nyt, er ég
fús áð veita nánari lieiðbein|i|ngar
um þau, svo sem ég get.
Gudjóm Gudjónssox
Námnslys i Þýzka-
iandi oo Tékkð-
Slðvakin.
23 nánmmenn Lafa farist.
BERLíN. (FÚ.)
Námusprienging varð í gær-
Imorlgun í Buckj(n|ge(ri í Þýzkalaridi,
og er talið, að aliir þeir, sem' í
námunm voru, muni hafa farist.
Björgunartilriaunir stóðu yffr í al.I'-
an gærtdag, og höfðu í gærkveldi
náðist lík af tuttugu námumömt-
u'm. Rannsókn leiddi í ljós, að
gaseitmn hafði orðið pieáim öllum
að bana.
Qnniur iniájmluispiierigiing varð síð-
ari hluta da,gstins í gær nálægt
PiiSic i í Tékkó-Slóvakíu. Sprieug-
ingin varð premur rnönnum að
biana, en allfr áðrir hafa bjargast
úr námumti.
Leikfélag RevkjavífeHr.
í dag kl. 8:
Á Bfiléti sól,
Til ágöða fyrir hjálp-
arþurf a;á f arðskf álfta
svæðinu.
Aðgöngumiðar seldir í Iðnö
í dag eftir kl. 1.
Sími 3191.
Bláa-borða-bgrnin.
Hæfilegt D-vítamin trygg-
ir fallegan vöxt og teunur.
Blái borðinn hefir sam-
kvæmt óyggjjandi rann-
sóknum frá Statens Vita-
min-Insitut, Oslo, og Stat-
ens Vitamin-Laborrtor.,
Kbh., A- og D-vítamín
eins og bezta sumarsmjör.
Bipagðbessta
smlorlíklðf
Langbezta
smlfolfikið.
Alt af langheztur i ailan bakstur, til steik-
íngar, og bragðið er þjóðfrægt
I
Blái borðlnn.