Morgunblaðið - 28.03.1999, Blaðsíða 4

4 SUNNUDAGUR 28. MARZ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
VIKAN 21/3 - 27/3
► ISAL og Landssími Islands
hf. skiluðu bæði rúmlega 2
milljarða króna hagnaði á
síðasta ári. Hagnaður ISAL
nam 2.146 milljónum króna,
sem er 11% aukning frá ár-
inu 1997. Landssiminn skilaði
2.181 milljónum í hagnað,
sem er 11,6% meiri hagnaður
en hjá Pósti og Síma hf. árið
áður.
► RÍKISSTJÓRNIN hefur
ákveðið að hækka grunnlíf-
eyri almannatrygginga um
7% eða um 1.100 krónur frá
og með næstu mánaðamót-
um. Jafnframt ákvað hún að
hækka vasapeninga lífeyris-
þega sem dvelja á stofnunum
um 34% eða um 4.000 krón-
ur. Geir H. Haarde sagði
hækkanirnar kosta ríkissjóð
um 520 milijónir á ári.
►TILLAGA um sameiningu
Vinnuveitendasambands Is-
lands og Vinnumálasam-
bandsins í ein heildarsamtök
atvinnurekenda er til um-
ræðu í stjórnum samtakanna.
Ef af sameiningu verður
munu samtökin hafa meira
en helming íslensks vinnu-
markaðar innan sinna vé-
banda.
►HALLDÓR Ásgrímsson
lýsti þvi yfir á miðstjórnar-
fundi Framsóknarflokksins
að flokkurinn væri tilbúinn
til að vinna að nýrri sátt um
sjávarútveginn og skoða
hvaða tillögu sem kæmi upp
á borðið í því efni. Hann
sagði að lög um fiskveiði-
stjórnun þyrftu að vera í takt
við réttlætiskennd fólks.
► ÓLAFUR Ólafsson forstjóri
Samskipa var kjörinn stjórn-
arformaður Islenskra sjávar-
afurða á aðalfundi á fóstu-
dag. Fyrirtækið var rekið
með 668 milljóna króna tapi í
fyrra en gert er ráð fyrir því
að fyrirtækið vcrði rekið með
hagnaði á þessu ári.
Nóatún, KÁ og 11-11
sameinast
STJÓRNIR Kaupfélags Áraesinga,
Nóatúns og 11-11 hafa samþykkt að
sameinast og mynda keðju 33 verslana
undir nafninu Kaupás á höfuðborgar-
svæðinu og á Suðurlandi frá og með 1.
maí. Kaupás verður næststærsta keðj-
an á landinu með um 9 milljarða veltu á
árinu. Stærsta keðjan er Baugur hf.,
sem veltir um 18 milljörðum á ári.
Stj órnarflokkar
halda meirihluta
SAMKVÆMT könnun Félagsvísinda-
stofnunar Háskóla íslands, myndu
41,3% úr hópi þeirra sem afstöðu taka
kjósa Sjálfstæðisflokkinn, 33,5% Sam-
fylkinguna, 16,3 Framsóknarflokkinn,
6,3% Vinstrihreyfínguna - grænt fram-
boð og 2,5% Frjálslynda flokkinn.
Könnunin fór fram dagana 18. til 24.
mars og var úrtakið 1.500 manns, en
69% aðspurðra svöruðu.
Samfylkingin gefur
út stefnuyfírlýsingu
SAMFYLKINGIN vill ná þjóðarsátt
um breytt stjórnkerfi fiskveiða í síðasta
lagi árið 2002. Þetta kemur fram í
stefnuyfirlýsingu sem flokkurinn kynnti
á miðvikudaginn. Flokkurinn vill að frá
og með næsta hausti verði sá hluti afla-
heimilda, sem nemur aukningu frá
fyrra ári, leigður til eins árs á opinberu
uppboði og frá haustinu árið 2000 aukist
þessi leigukvóti árlega um 5 tU 10% af
úthlutuðum kvóta
Loftárásir NATO
á Júgóslavíu
LOFTÁRÁSIR NATO-ríkjanna á
Júgóslavíu hófust á miðvikudag en þá
hafði Slobodan Milosevic, forseti lands-
ins, skeUt skollaeyrum við áskorunum
um að fallast á friðarsamninga um
Kosovo og hætta ofsóknum gegn íbúum
héraðsins. Var stýriflaugum skotið á
loftvarnakerfi serbneska hersins og
virðist sem tekist hafi að gera það
óvirkt. Árásunum hefur síðan verið
haldið áfram daglega og skipta skot-
mörkin mörgum tugum og eru aðallega
hernaðarmannvirki. Rússar, banda-
menn Serba frá fornu fari, hafa brugð-
ist mjög ókvæða við árásunum og hafa
þeir slitið öllu sambandi sínu við NATO,
kallað heim fulltrúa sinn í Brussel og
rekið burt tvo fulltrúa NATO í Moskvu.
Heimafyrir hafa þeir verið hvattir til að
styðja Serba hemaðarlega og Moskvu-
stjórnin hefur í hyggju að taka upp ým-
islegt hjálparstarf í Serbíu. Stjómvöld í
Úkraínu hafa hins vegar boðist til að
reyna að miðla málum og fóm utanrík-
isráðhema og varnarmálaráðherra
landsins til Serbíu á föstudag. Ljóst er,
að loftárásirnar hafa valdið serbneska
hernum gífurlegu tjóni en nú fyrir helgi
var þó engan bilbug að finna á Milosevic
forseta. Hermenn hans héldu áfram of-
sóknum sínum á hendur Kosovo-Albön-
um og fréttir vom um það á fostudag,
að þeir hefðu skotið til bana 20 kennara
og skólastjóra að nemendunum ásjá-
andi. Munu NATO-flugvélarnar ekki
ráðast til atlögu við einstakar herdeildir
fyrr en búið verður að eyðileggja allt
loftvamakerfi Serba svo öruggt sé.
A.m.k. fimm MiG-flugvélar Serba hafa
verið skotnar niður og þar af tvær yfír
Bosníu. Er talið, að þær hafi ætlað að
ráðast á eftirlitssveitir NATO þar.
Miklar eiturgufur lagði yfir úthverfi í
Belgrad á laugardag og er talið, þær
hafi stafað af árásum á eldflaugasmiðju
og af brennandi eldflaugaeldsneyti.
Wesley Clark, yfirmaður NATO, sagði
fyrir helgi, að nú yrði árásum beint
gegn serbneska landhernum, einkum í
Kosovo.
► AÐ MINNSTA kosti 35
manns fómst er eldur kom
upp í flutningabifrcið í jarð-
göngúm undir Mont Blanc.
Barst eldurinn í um 30 bif-
reiðar aðrar og talið er, að
hitinn inni í göngunum hafi
komist í 1.000 gráður. Bráðn-
aði allt í námunda við hann
og gangaloftið hrundi. Lést
fólkið ýmist vegna hitans eða
kafnaði í reyknum og þar á
meðal a.m.k. tvær fjölskyld-
ur. Göngin eru 11 km löng á
milli Frakklands og Ítalíu og
34 ára gömul.
► SAMIST hefur um veraleg-
ar umbætur í fjánnáluin Evr-
ópusambandsins, ESB, og
mega útgjöld þess ekki fara
fram úr 6.500 milljörðum, fs-
lenskra króna. Er þetta raun-
ar minni árangur en að var
stefnt en þó er Ijóst, að fram-
lög og niðurgreiðslur til land-
búnaðarmála munu minnka
allmikið. Þjóðveijar, sem bera
hitann og þungann af útgjöld-
um ESB, ætluðu að reyna að
létta sér byrðarnar eitthvað
en útkoman varð þó sú, að
það er þýskt fjármagn, sem
heldur sambandinu gangandi.
Þessar umbætur voru ekki
síst nauðsynlegar vegna
stækkunar sambandsins.
►LÁVARÐADEILDIN, æðsti
dómstóll Bretlands, úrskurð-
aði á miðvikudag, að unnt
væri að sækja Augusto Pin-
ochet, fyrrverandi einræðis-
herra í Chile, til saka þar í
landi þótt hann væri fyrrver-
andi þjóðhöfðingi. Hins vegar
gilti það aðeins um afbrot,
sem framin væru eftir 1988
þegar Bretar fullgiltu al-
þjóðasamninga um pynding-
ar. Lita jafnt andstæðingar
sem stuðningsmenn Pin-
ochets á niðurstöðuna sem
áfangasigur fyrir sig.
FRÉTTIR
Morgunblaðið/Ásdís
GUÐMUNDUR Gunnarsson oddviti mundar kortið við nýopnaðan hraðbanka
Fyrsta úttektin í rúma öld
SPARISJÓÐUR Hafnarfjarðar
opnaði hraðbanka við athöfn f
iþróttamiðstöðinni við Blámýri í
Bessastaðahreppi í gærmorgpm.
Opnun hraðbankans er m.a.
merkileg fyrir þær sakir að þetta
er í fyrsta sinn síðan árið 1884 að
starfsemi sparisjóðs eða banka er
í Bessastaðahreppi.
Þór Gunnarsson sparisjóðs-
stjóri Sparisjóðs Ilafnarfjarðar
opnaði bankann formlega en
Guðmundur Gunnarsson oddviti
Bessastaðahrepps var fyrsti við-
skiptavinurinn. Fram kom í
ræðu Þórs að við stofnun Spari-
sjóðs í Hafnarfírði árið 1884
hafi starfsemi Sparisjóðs Álfta-
neshrepps, sem stofnaður var
1875, flust formlega yfir í
Garðahrepp.
Þar með hvarf bankastarfsemi
úr Bessastaðahreppi. Álftanes-
hreppi var skipt í Bessastaða-
hrepp og Garðahrepp 1878, en
samþykktum Sparisjóðs Álftanes-
hrepps ekki breytt fyrr en 15.
janúar 1884. Hinn eiginlegi
Sparisjóður Ilafnarfjarðar tók
síðan við starfseminni við stofn-
un árið 1902.
Hraðbanki Sparisjóðsins í
íþróttamiðstöðinni við Blámýri er
opinn mánudaga til föstudaga frá
7:00 til 23:00 og frá 10:00 til
17:00 á laugardögum.
Rætt við Samtök iðnaðarins og Samiðn um nýjar reglur
við lóðaúthlutanir í borginni
Litlar sem engar kröfur
gerðar til byggingaraðila
BORGARRÁÐ hefur samþykkt að
teknar verði upp viðræður við Sam-
tök iðnaðarins og Samiðn um að-
ferðarfræði við lóðaúthlutun í borg-
inni. I greinargerð með tillögu
byggingamefndar er bent á að í
byggingariðnaði séu litlar eða engar
kröfur gerðar til byggingaraðila
sem fá úthlutað lóðum og fara með
fjármuni fólks og fjölskyldna. Ófá
dæmi séu um að fóik tapi veruleg-
um fjármunum eða aleigu sinni í
hendur óvandaðra byggingaraðila.
Því þurfi að vanda betur úthlutanir
og nauðsynlegt sé að taka tilliti til
sjónarmiða kaupandans frekar en
umsækjanda við lóðaúthlutun.
I greinargerð með tillögunni seg-
ir enn fremur að gerðar séu kröfur
til allra iðnmeistara um að þeir hafi
lokið námi og fengið löggildingu til
að mega starfa við iðn sína í borg-
inni. I bankastarfsemi sé gerð krafa
um að bankaeftirlitið fylgist með
stofnunum sem fara með peninga
fólks. Jafnframt séu gerðar miklar
kröfur til fasteignasala sem koma á
viðskiptum með fasteignir en í
byggingariðnaði séu litlar eða engar
kröfur gerðar til byggingaraðila
sem fá lóðaúthlutun. „I dag er ekk-
ert markvisst úthlutunarkerfi í
gangi og í raun aðeins gerð krafa
um að fyrirtæki séu skuldlaus við
gjaldheimtuna," segir í greinar-
gerðinni.
Lagt er til að sömu reglur verði
látnar gilda og hjá Innkaupastofnun
Reykjavíkur þ.e. að umsækjandi
leggi fram endurskoðaða ársreikn-
inga með umsókninni ásamt um-
sögn viðskiptabanka. Einnig mætti
afhenda lista yfir tækjabúnað sem
nota ætti við bygginguna og sjálf-
sagt væri að láta fylgja útprent frá
gjaldheimtunni.
Kanna mætti gæðamál
Jafnframt segir að: „Ef bygging-
araðili hefur styrk til að byggja
fasteignir og selja ætti hann að geta
greitt lóðagjöld hraðar en gert er í
dag.“ Greiða mætti helming þeirra
innan mánaðar frá úthlutun og
Ijúka greiðslum þegar lóðin er
byggingarhæf. Hugsanlega mætti
gera kröfu um eigið fé og miða þá
við 25-30% af byggingarkostnaði
eða miða við 1-2 millj. fyrir hverja
íbúð í fjölbýli og 2-3 millj. í raðhúsi
sem úthlutunin næði til.
Jafnframt mætti kanna gæðamál
fyrirtækisins og hvort fyrirtækið
hafi mótað og sett sér markmið í
gæðamálum vegna hönnunar, fram-
kvæmda og reksturs. Kanna mætti
með hvaða hætti fyrirtækið sinnti
gæðastjómun. Hvort virkt gæða-
kerfi sé fyrir hendi og hvort gæða-
kerfið sé undir eftirliti óháðs aðila
og loks hver sjái um það eftirlit.
Um starfsmannamál segir að
kanna mætti hvort um sé að ræða
gerviverktaka eða launþega. Nota
mætti sömu aðferð og Innkaupa-
stofnun Reykjavíkurborgar og af-
henda með lóðarumsókninni yfirlit
yfir lífeyrisgreiðslur starfsmanna
þar sem fjöldi þeirra kemur fram og
hvort iðgjöld séu í skilum. Loks
mætti athuga aðbúnað á vinnu-
stöðvum. I lok greinargerðarinnar
segir að þó svo að fyrirtæki uppfylli
allar þessar kröfur sé ekki öniggt
að það standi sig gagnvart kaup-
anda, en þetta sé viðleitni borgaryf-
irvalda til þess að hafa einhverja
stýringu á hvers konar fyrirtæki
byggðu upp fasteignir í borginni.