Morgunblaðið - 28.03.1999, Síða 64

MORGUNBLAÐID, KRINGLAN1,103 REYKJAVIK, SÍMI5691100, SÍMBRÉF5691181
PÓSTHÓLF 3040, NETFANG: R1TSTJ@MBL.IS, AKUREYRl: KAUPVANGSSTRÆTI1
SUNNUDAGUR 28. MARZ 1999
VERÐ í LAUSASÖLU 125 KR. MEÐ VSK
■SwíS
Morgunblaðið/Ásdís
Ferðamenn
Aforma fjarkennslu fyr-
3 ir framhaldsskdlanema
MENNTAMÁLARÁÐUNEYTIÐ
og sveitarstjóm Eyrarsveitar era
að ræða um að hefja fjarkennslu á
framhaldsskólastigi í Grandarfírði
næsta haust, en um tilraunaverkefni
yrði að ræða. Að sögn Önnu Bergs-
dóttur, skólastjóra Grunnskóla
Grandarfjarðar, hefur verið talað
um Fjölbrautaskóla Vesturlands á
Akranesi og Verkmenntaskólann á
Akureyri sem tengiskóla. Hún
reiknar með því að um 7 manns
myndu stunda námið frá Grandar-
firði.
Anna sagði að ekki yrði um það að
ræða að hver og einn nemandi myndi
halda utan um sitt nám að öllu leyti
sjálfur, heldur yrði námið sótt í
grannskólann, þar sem tölvuverið
yrði notað. Hún sagði að einn starfs-
maður yrði þar til að leiðbeina og
halda utan um hópinn.
Anna sagði að hingað til hefði fólk
þurft að yfirgefa heimabyggðina ef
það vildi læra meira, en að nú byðist
því að vera heima og stunda námið.
Hún benti á að ekki yrði aðeins um
möguleika fyrir unglinga að ræða
heldur einnig eldra fólk sem hefði
áhuga á að fara aftur í skóla.
Hún sagði að þeir unglingar sem
myndu kjósa að stunda námið frá
Grandarfirði myndu líklega sækja
félagslifið til Akraness, þannig að
þeir myndu ekki einangrast félags-
lega.
við Tjörnina
ÞÓTT enn sé vetur slæðast er-
Iendir ferðamenn til íslands og
fjölgar þeim sífellt sem vilja
skoða landið í vetrarbúningi eins
og þessar tvær ágætu konur sem
virtu fyrir sér Reykjavíkurfjörn í
góðviðri í vikulokin. Fer ferða-
mönnum trúiega að fjölga enn
eftir því sem vorið nálgast og
slást þeir þar í hóp farfuglanna
sem eru enn árvissari vorboðar.
Ekki eru nema rúmar þijár vikur
í sumardaginn fyrsta og má bú-
ast við að sqjór og kuldi séu senn
á undanhaldi.
Vilja færa
Elliðaárn-
ar í fyrra
horf
VERNDARSJÓÐUR villtra
laxastofna vill að raforkufram-
leiðslu við Elliðaámar verði
hætt, Árbæjarstífla verði rifin
og árnar verði byggðar upp á
ný sem laxveiðiár, þar sem gætt
verði hófsemi við nýtingu.
Sjóðurinn hefur unnið að
skýrslum um áhrif virkjana og
fleiri atriða á náttúralega laxa-
stofna og rætt við borgaryfir-
völd, að sögn Orra Vigfússon-
ar, stjómarformanns sjóðsins.
„Við höfum lagt til við borgar-
stjóra að raforkuframleiðslu í
Elliðaánum verði hætt og lagt
fram ýmis gögn máli okkar til
stuðnings."
I greinargerð sjóðsins segir
að upprunalegi laxastofninn í
Elliðaánum sé í hættu. ímynd
ánna sé léleg og hún sé óheppi-
leg fyrir stefnumótun Reykja-
víkurborgar í menningar- og
ferðamálum. Hrein og tær á
með heilbrigðum laxastofni sé
mikilvægur þáttur í hugum
borgarbúa og ferðamanna sem
koma til dvalar í Reykjavík.
Sjóðurinn segir kostnað við
rannsóknir, eftirlit og vamar-
baráttu þegar umtalsverðan og
hann muni á allra næstu áram
verða langtum hærri en hugs-
anleg aukaútgjöld við orku-
kaup annars staðar frá, sem
sjóðurinn segir að myndi kosta
Reykjavíkurborg 18-20 millj-
ónir á ári.
■ Elliðaárnar verði/10
Fyrirhugaðar hval-
veiðar Isiendinga
Áhrifa farið
að gæta
í ferða-
þjónustu
SÖLUMENN íslandsferða erlendis
og fulltrúar Ferðamálaráðs í Banda-
ríkjunum, Bretlandi, Þýskalandi og
Frakklandi era sammála um að fyrir-
fD^ugaðar hvalveiðar Islendinga skapi
neikvæða landkynningu og geti hadft
umtalsverð áhrif á straum ferða-
manna til landsins. Jákvæð mynd
sem byggð hafi verið upp af íslandi
sem náttúraparadís og ævintýraleg-
um áfangastað hafi þegar beðið
hnekki eftir að Alþingi samþykkti að
hefja undirbúning hvalveiða.
Mismikið hefm- verið fjallað um
samþykktina í erlendum fjölmiðlum
pg era áhrifin í réttu hlutfalli við það.
I Bandaríkjunum hefur þegar borið
á afbókunum ferðafólks og fyrii- fá-
einum dögum barst skrifstofu
- •^J'erðamálaráðs í Þýskalandi símtal
frá hvalaverndunarsamtökum sem
hóta skipulögðum áróðfi gegn ís-
landi verði hvalveiðar hafnar að
"ýju-
Svíar virðast hins vegar láta sér
áform íslendinga í léttu rúmi liggja
og panta íslandsferðir eins og ekk-
ert hafi í skorist.
I Island/D2
Hugmyndir um að breyta Kísiliðjunni við Mývatn í verksmiðju sem framleiðir kísilduft
Viðræður við Allied
Efa hafnar að nvju
RÍKISSTJÓRNIN hefur samþykkt
að taka upp að nýju viðræður við
Allied Efa, sem er að 40% í eigu
Eignarhaldsfélagsins Alþýðubank-
ans hf. og að 60% í eigu bandaríska
áhættufjárfestingafyrfrtækisins All-
ied Resources Corp., um kaup fyrir-
tækisins á 51% hlut ríkisins í Kísil-
iðjunni við Mývatn. Ailied Efa ræddi
við iðnaðarráðuneytið um slíkar hug-
myndir seinasta haust en þeim við-
ræðum var slitið í desember að
framkvæði ráðuneytisins.
Gylfi Arnbjömsson framkvæmda-
stjóri Eignarhaldsfélagsins Alþýðu-
bankans hf., segir að þessar hug-
myndir hafi kviknað eftir að Aliied
Efa keypti hlut í norska fyrirtækinu
Promeks Asa í október sl., sem ræð-
ur yfir nýrri tækni við framleiðslu
kísildufts. Ailied Efa fer með rneiri-
hluta stjórnar í félaginu.
Bjartsýnn á framleiðslu
„Ég er þokkalega bjartsýnn á að
við hefjum framleiðslu á þessu dufti
hérlendis við Mývatn, en ég er hins
vegar mjög bjartsýnn á að slíkt fyr-
irtæki verði staðsett hérlendis. Þar
sem til er gufa getur slíkt fyrirtæki
starfað. Hugmyndir okkar varðandi
Mývatn miða að því að breyta starf-
semi Kísiliðjunnar þannig að hún
hætti að framleiða kísilgúr og fram-
leiði kísilduft þess í stað. Þá myndi
hún hætta að nota vatnið sem hrá-
efnisuppsprettu en þess í stað
myndum við flytja inn kvars, sem er
98% kísill. Við gætum hins vegar
nýtt tækin og mannauðinn í Kísiiiðj-
unni við duftframleiðslúna," segir
Gylfi.
Viðræður lágu niðri frá desember
þar til fyrir viku að forsvarsmenn
Allied Efa höfðu samband við iðnað-
arráðherra vegna breyttra að-
stæðna og könnuðu áhuga á að við-
ræður hæfust að nýju. Niðurstaðan
var sú í ríkisstjórn seinasta þriðju-
dag að heimila ráðherra að hefja
viðræður og á miðvikudag undirrit-
uðu aðilar samkomulag þar að lút-
andi. „Ég vonast til þess að viðræð-
ur hefjist strax eftir helgi og niður-
staða liggi fyrir sem fyrst,“ segir
Gylfi.
Hann kveðst ekki vilja leggja mat
á verðmæti Kísiliðjunnar enda bíði
hennar að vera lokað. Námuleyfi
verksmiðjunnar nær til ársins 2010
en talið er að fyrirtækið hafi hráefni
til næstu þriggja ára úr þeim hluta
Mývatns sem hún má nýta.
650 þúsund tonn á ári
Kísilduft er notað sem fylliefni í
m.a. pappír, málningu, tannkrem og
hjólbarða. Árleg notkun þess á
heimsvísu nemur um 650 þúsund
tonnum en þörfin er talin fara hratt
vaxandi. Heimsmarkaðsverð á kísil-
dufti er afar breytilegt eftir hrein-
leika efnisins, en er um þessar
mundir á milli 900 dollarar og 7.000
dollarar tonnið. Til samanburðar má
geta þess að heimsmarkaðsverð kís-
ilgúrs er innan við 400 dollarar. Gylfi
kveðst telja aðferð þá sem fyrirtækið
hefur yfir að ráða við framleiðsluna
hafa lægri framleiðslukostnað fram-
yfir aðrar aðferðir sem notaðar era í
heiminum.
Ailied Resources Corp. er banda-
rískt áhættufjárfestingafélag sem
sérhæfir sig í fjárfestingum í
vinnsluiðnaði og orkufrekum iðnaði
þar sem hægt er að koma við nýrri
tækni. Islendingar era hluthafar í
þessu fyrirtæki, þar á meðal Eign-
arhaldsfélagið Aiþýðubankinn hf. ,
sem á tæp 5% og situr Gylfi í stjórn
þess ásamt t.d. Skúla Þorvaldssyni,
tryggingafélög, lífeyrissjóðir og ein-
staklingar. Verðmæti Allied Reso-
urces Corp. er talið nema á milli 40
og 50 milljónum dollara. Norska
fyrirtækið Promeks byggist alfarið
á áðumefndri framleiðsluaðferð og
hefur aðeins einn starfsmann í
vinnu, en verðmæti þess er metið
um 10 milljónir dollara. Allied Efa
hefur keypt 16% í Promeks og á alls
kauprétt að 50,8% í fyrirtækinu.
„Stór hluti kostnaðar við þessa
framleiðsluaðferð kísildufts sem við
eigum er vegna orku, einkum og sér
í lagi gufuorku. Kísiliðjan er eina
fyrirtækið hérlendis sem nýtir gufu-
orku til iðnaðarnota í einhverjum
mæli og því er sá kostur álitlegur.
Við eigum hins vegar miklar gufu-
orkulindir, þó svo að þær hafi ekki
verið gerðar nýtanlegar enn sem
komið er, en það virðist vera til bóta
og má nefna Húsavík, Hveragerði,
Reykjanes og Reykjavík í því sam-
bandi. Meginhagkvæmni við stað-
setningu hérlendis, sem gerir hana
arðbærari en annars staðar, er
einmitt gufuorkan," segir Gylfi.