Morgunblaðið - 10.04.1999, Síða 52

52 LAUGARDAGUR 10. APRÍL 1999
MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
. Af réttlæti og sanngirni
NÚ VIRÐIST vera í
tísku, að slá einhvers-
konar einkarétti á
„sanng-irni“ og „rétt-
læti“. Þar fer frerast í
flokki og er jöfnust
meðal jafningja, Jó-
hanna Sigurðardóttir.
Sá stjómmálamaður
hefur að öðmm ólöst-
uðum, gengið hvað
stífast fram í því að
láta þannig líta út að
hún hefði það eitt
markmið að Ijá lítil-
magnanum Mðsinni í
hverri þraut.
Því væri ekki úr vegi
að huga að hvar hún
hefur komið við, þegar hún hafði til
þess völd og aðstæður.
Félagslegt íbúðarhúsnæði
Jóhanna, þá nefnd á Húsbréfa-
felli, sendi menn út af örkinni til
þess að flytja sveitastjórnarmönn-
um fagnaðarerindið í hinni nýju
trú „félagslegar íbúðir á vegum
sveitarfélaga" . Þessir gerðu víð-
. \ reist og komu við í flestum, ef
ekki öllum sveitarfélögum á Vest-
fjörðum, tíunduðu hve sérleg kjör
væm í boði og hversu gráupplagt
væri að byggja nú nógu mikið, því
ef húsnæði væri til staðar kæmu
íbúar í húsnæðið og vildu líklega
kaupa við þeim kostakjörum sem í
boði væm. Margir sveitarstjórn-
armenn trúðu postulum þessum
og tóku trúna. Hagfellt var að
byggja nógu mikið, ekki væri þá
atvinnuleysi hjá handverksmönn-
■ um og væri það vel. Kerfinu var
komið á koppinn, víð-
ast var byggt vel við
vöxt og fengu menn
aðila til að sækja um,
til þess að sýna fram
á brýna þörf fyrir
svoddan húsnæði.
Skeyttu menn lítt um
kostnað og létu hug-
ann lítt reika til
þeirra tíma sem færa
í hönd og endur-
greiðslur kæmu til.
Eitt sveitafélag veit
ég þó sem hægt fór í
sakirnar og gætti að
hverju skrefi í þess-
um efnum, er þar um
Tálknafjarðarhrepp
að ræða. Þar á bæ vildu menn sjá
til lands í afborgunum sem hæg-
lega gætu lent á hreppnum.
Stjórnmál
Krafa ungra kjósenda,
segir Bjarni Kjartans-
son, hlýtur að vera að
fá óbrjálaða umfjöllun
í fjölmiðlum um efni
sem á þeim brenna.
í sem skemmstu máli varð þetta
kerfi fljótlega að hinu versta
skrímsli sem át upp framkvæmda-
fé sveitafélagana, þar sem íbúar
vildu hver um annan þveran kom-
ast sem tíðast úr þessu kerfi og var
skylda sveitastjómamanna að
verða við þeim óskum, allt sam-
kvæmt lögum sem um kerfið fjöll-
uðu. Ibúamir þurftu illu heilli að
sætta sig við að fá ekki til baka
þann hluta sem þeir höfðu talið sig
eiga rétt tíl, komu þar til hin
margrómuðu Ólafslög en þau lög
hafa haft eitthvert sérstakt lag á að
koma þeim illa sem hafa verið að
bjástra við að koma þaki yfir sig og
sína.
Þessir áðumefndu postular frá
Jóhönnu hljóta að hafa farið víðar
um landið en Vestfirði, því sam-
kvæmt tölum era sveitarfélög um
allt land afar illa farin eftir þátt-
töku í þessum kerfum. Sérlega er
þetta slæmt í þeim byggðum sem
hafa langa hefð fyrir fyrirgi-eiðslu
um atvinnumál sín.
Bj örgunaraðgerðir
Reikninginn verður að greiða,
þótt ekki sé farið þess á leit að litlu
Gunnu og litla Jóni verði bjargað
verður að hjálpa þeim byggðum
sem nú eru með sára timburmenn
eftir veislu Jóhönnu á Húsbréfa-
felli. Það er gömul saga og ný, að
vinstrimönnum er nokk sama um
hvemig þeim líður sem eitthvað
hafa lagt af mörkum til eigna-
myndunar. Samkvæmt einkunnar-
orðum vinstrimanna, nú sam-
fylktra: „Allir era jafnir en sumir
era þó jafnari en aðrir.“
Nú skilst mér að búið sé að
ákveða að ríkissjóður komi þeim
sveitarfélögum til hjálpar sem era
komin í öngstræti með þessi kerfi
Jóhönnu. Það hefur farið ótrúlega
hljótt alltsaman og ekki hefur farið
mikið fyrir því, að Jóhanna hafi
verið spurð um það í fjölmiðlum,
hverju það sætti, að þessi kerfi
hennar komi til með að íþyngja öll-
um skattgreiðendum um ótalda
milljarða á næstu árum. Einnig er
furðulegt að hún hafi ekki verið
krafm sagna um, af hverju hún hafi
ekki tekið mark á þeim mönnum
sem sýndu fram á með gildum rök-
um, að einmitt kæmi svona kerfi
hennar. Hún fer hamföram út af
mun lægri upphæðum, blessunin.
Fréttamenn
Mér er með öllu fyrirmunað að
átta mig á hversu fréttamenn og
rýnar hjá sjónvarpsstöðvunum
hafa stutt minni, þegar kemur að
aðgerðum vinstrimanna til, jöfnun-
ar“ lífskjara, og tregðu þeirra til að
kryfja til mergjar þau málefni sem
era til umfjöllunar í samtímanum
en era afleiðing einhvers þess, sem
áður var gert. Nægir í því sam-
bandi að nefna hina hryllilegu
„Jaðarskatta" sem allir tala um en
fáir geta bent mér á, hvorki á því
eyðublaði sem skattstjórar senda
út um hver áramót, né seðli frá inn-
heimtumanni ríkissjóðs. Hver étur
eftir öðram vitleysuna, hugsunar-
laust. Jaðaráhrif era ekki skattar,
heldur er um að ræða tekjuteng-
ingu sem heilög Jóhanna og henn-
ar félagar í Samfylkingunni kröfð-
ust á sínum tíma til jöfnunar eins
og það hét þá. Þetta virðist alveg
gleymt. Nú er á stefnuskrá vinstri
bræðings að afnema tekjutenging-
ar. Ekki er öll vitleysan eins. Og
það furðulegasta er, að fréttamenn
spyrja ekki einusinni um, hvað
valdi þessari kúvendingu eða hvort
Bjarni
Kjartansson
menn kannist ekki við sín fyrri
verk, sem þeir hinir sömu mikluðu
sig af á sínum tíma. Minnisleysi
virðist leggjast þungt á frétta-
menn.
Ungir kjósendur
Krafa ungra kjósenda sem nú
era að ganga að kjörborði í fyrsta
eða annað sinn, hlýtur að vera að fá
óbrjálaða umfjöllun í fjölmiðlum
um þau efni sem á þeim brenna, svo
sem öflun eigin húsnæðis, tekju-
tengingar og fleira. Ef einhver hef-
ur þessa upplýsingaskyldu, er það
Ríkissjónvarpið. Eg skil að mörgu
leyti vel afstöðu margra ungmenna,
þegar þau segjast ekki nenna að
hlusta á stjórnmálamenn. Það er
ekki gerð lágmarkskrafa um sann-
sögli þegar þeir eiga í hlut, sem
talist geta til vinstri eða þannig
vii'ðist það vera út frá umfjöllun-
inni. Með þögninni taka fjölmiðla-
menn undir ósannindin með þeim
sem reyna að blekkja kjósendur
með fagm’gala. Auðvitað væri við
hæfi að rekja nokkuð úr þessum
lukkui’iddm’um sanngirninnar og
réttlætisins, um fyrri gerðir á þingi.
Einnig væri gaman að heyra þessa
nýju skilgreiningu sömu á kosn-
ingalýðræði í nýafstöðnum próf-
kjöram fylkingarinnar. Hólfalýð-
ræði er nýyrði sem er torskilið.
Til úrbóta væri, ef einhver eða
einhverjir, sem hafa minni til að
grúska eitthvað í því liðna og vilja
til að skilja samhengið, fengju að
gera þætti um það sem er á baugi
hverju sinni. Ekki er nauðsyn til að
þessi blaðamaður væri nú þegar í
stai’fi hjá Sjónvarpinu, jafnvel væri
nær að kaupa til verksins einhvern
utan úr bæ, þar sem núverandi
starfsmenn virðast annað hvort
ekki þessa megnugir eða viljugir.
Höfundur er verkefnissljórí.
*
#
Tímamót
Hræsni, frjálshyggja eða
HVAR stöndum við
í dag? Höfum við
gengið fram veginn til
góðs? Þessar spum-
ingar og margar álíka
koma eflaust oft upp í
huga fólks og oftar en
ekki er þeim vand-
svarað af okkur flest-
um, en um leið hugs-
um við sem svo að við
gerðum jú okkar
besta. Ef við horfum
um öxl þá hefur ís-
lenskt þjóðfélag
breyst.
Okkur hefur með
samstilltu átaki tekist
að byggja upp þjóðfé-
lag sem ekki er bara gott fyrir
okkur sjálf að lifa í heldur eram
við líka mikils metin á alþjóðavett-
vangi og oftar en ekki sett í
fremstu röð hjá hinum ýmsu al-
þjóðastofnunum.
þjóðfélagið sé breytt
sé mun auðveldara að
nálgast allar hliðar
þess út frá miðjunni
fi’ekar en með öfgum
frá hægri eða vinstri.
Við segjum líka að við
munum ekki byggja
upp gott félagslegt
kerfi nema að ná um
leið að tryggja frjálst
og öflugt atvinnulíf.
Atvinna fyrir alla
Það era lágmarks
mannréttindi hvers
Guðni einstaklings að eiga
Tryggvason kost á atvinnu og að
því höfum við stefnt
og munum halda áfram að vinna
að. Okkur verður að takast með
markvissum aðgerðum að skapa
þá atvinnustefnu sem nær að
Stjórnmál
Gerum betur
En við ætlum að gera betur og
því ætlum við framsóknarmenn að
vinna að. Við höfum skilgreint
okkur sem miðjuflokk. Við höfum
líka sagt að stjómmál snúist um
fólk og kosningar um traust. Við
segjum líka að vegna þess hvað
Við ætlum að gera
betur, segir Guðni
Tryggvason, og því
ætlum við framsóknar-
menn að vinna að.
HUGBUNAÐUR
FYRIR WINDOWS
Frábær þjónusta
KERFISÞRÓUN HF.
Fákafeni 11 • Sími 568 8055
www.isiandia.is/kerfisthroun
skapa ný störf fyrir þá sem eru nú
atvinnulausir og eða þá sem era að
koma inn á atvmnumarkaðinn. Það
verður að vera hverjum stjórn-
málamanni Ijóst hvort heldur hann
er í landspólitík eða sveitarstjórn
að það er hans að skapa þá um-
gjörð sem þarf til að ungir at-
hafnasamir framkvöðlar nái að
skapa blómlegt athafnalíf og fram-
sækin fyrirtæki. Veljum Fram-
sókn til framfara - lykilorðið í
hverri ríkisstjórn
Höfundur er verslunarmadur
og skipar 7. sæti B-listans
á Vesturlandi.
Húmanistaflokkurinn?
EINS og fram hef-
ur komið mun
Húmanistaflokkurinn
bjóða fram til alþing-
iskosninga í vor og
undirritaður skipa 1.
sæti í Reykjavík. Þar
sem Húmanistaflokk-
urinn reið ekki feitum
hesti frá borgarstjórn-
arkosningunum síð-
asta vor og niðurstöð-
ur í skoðanakönnun-
um hafa ekki verið
flokknum sérstaklega
vinsamlegar furða
ýmsir sig á þessu
brölti okkar.
Virk hreyfing
Aðrir sem betur þekkja era
ekki svo hissa. Þeir vita sem er að
þetta er ekki bara eitt lítið fram-
boð sem stingur upp kollinum rétt
fyrir kosningar heldur angi af
stærra dæmi sem hefur verið í
gangi alllengi hér á landi, angi af
hreyfingu sem er mjög virk allt
árið um kring og á sér allþéttan,
vaxandi hóp stuðningsmanna.
Þetta er hreyfing sem vinnur á
ýmsum sviðum, allt frá fundum og
námskeiðum um persónuleg sam-
skipti, gildismat o.fl., blaðaútgáfu í
hverfum borgarinnar til þess að
halda málþing, ráðstefnur og ým-
islegt tilfallandi. Hreyfing þar
sem Húmanistaflokkurinn er hin
pólitíska tjáning.
Fijálshyggjan
Undanfarin ár hefur frjáls-
hyggjan svokallaða ráðið ríkjum
og riðið röftum í íslensku samfé-
lagi. Frjálshyggja sem afbakar
frelsishugtakið þar sem hún fjall-
ar nánast eingöngu um fyrirbæri
eins og frjálsa samkeppni, frjálsan
markað, frjálst fjármagnsflæði, í
stuttu máli sagt; frelsi
peninganna. Þessi
frjálshyggja tekur yf-
irleitt ekki upp hansk-
ann fyrir fólk, fyrir al-
menning. Æðstu-
prestar hennar,
Hannes Hólmsteinn
og fleiri, predika ekki
um frelsi fólks til
áhrifa í íslensku sam-
félagi, valddreifingu á
hinu pólitíska sviði,
frelsi fólks til þess að
skapa og móta um-
hverfi sitt.
Nei, frelsið snýst
um að velja kók eða
pepsí og á milli sjón-
varpsstöðva. Þvert á móti, það
þarf jafnvel að setja frelsi fólks
Framboð
Fyrir okkur, segir
Kjartan Jónsson, er
það ekki spurning
hvort heldur hvenær
við komum fólki á þing.
einhver takmörk, t.d. þegar fólk
vill fara að segja upp störfum sín-
um í hópum, þá verðum við að
setja lög til þess að koma í veg fyr-
ir slíkt.
Hámark hræsninnar
„En við eram með lýðræði hér,“
kynnu einhverjir að segja. „Við
kjósum hér lýðræðislega fulltrúa
sem framfylgja vilja fólksins."
Maður þarf nú að vera nett heila-
dauður til að trúa því. Þegar mað-
ur horfir t.d. á stjómmálamenn og
fjölmiðlafólk setjast niður eftii’
kosningar og spá í spilin, túlka nið-
urstöður kosninga og, ekki síst,
túlka vilja kjósenda.
„Kjósendur vilja þetta og
þetta,“ segja þeir og túlka niður-
stöðurnar nákvæmlega eins og
þeim sýnist. Það er auðvelt þar
sem kjósendur hafa enga mögu-
leika á að gefa skýr skilaboð í
gegnum þetta kerfi. Þetta er há-
mark hræsninnar þar sem stjórn-
málamenn geta auðveldlega kom-
ist að því hver vilji kjósenda er,
einfaldlega með því að spyrja. Það
gætu t.d. verið stærri kjörseðlar
þar sem, auk þess að kjósa til
þings, sveitarstjórna eða forseta,
væri kosið beint um ýmis mál,
hugmynd sem er ekki einu sinni
mjög róttæk og er framkvæmd
víða um heim.
Skýr kostur
Einhverjir hafa talið frekar
óraunhæft að við náum manni eða
mönnum inn á þing í vor. Það er
samt ekki útilokað, pólitíkin er
skrítin tík og ekki alltaf fyrirsjá-
anleg. Fyrir okkur er það ekki
spurning hvort heldur hvenær við
komum fólki á þing. Við erum að
byggja upp virka félagslega
hreyfingu sem á eftir að láta
meira og meira að sér kveða á
næstu árum. Það er ekkert nýtt
að ungar hreyfingar hafi þurft
nokkrar atrennur til þess að kom-
ast inn á Alþingi íslands. Það vita
þeir vel sem þekkja sögu vinstri-
hreyfingarinnar á Islandi. Við
verðum hér áfram og við erum
skýr kostur í hentistefnulandslagi
íslenskrar pólitíkur, með fólki, á
móti mannréttindabrotum og for-
sjárhyggju.
Höfundur er sölustjóri og
1. madur á lista Húmanista-
flokksins í Reykjavfk.
Kjartan
Jénsson