Alþýðublaðið - 12.06.1934, Side 3

ÞRIÐJUDAGINN 12. júní 1934.
AL?fSUBLASIÖ
3
ALÞÝÐUBLA©IÐ
DAGBLAÐ OG VIKUBLAÐ
ÚTGFANÐI:
ALÞÝÐUFLOKF j:RINN
RITSTJÖRI:
F. R. VALDEivIARSSON
Ritstjárn og afgreiðsla:
Hverfisgötu 8 — 10.
Simar:
4t'00: Afgreiðsla, auglýsingar.
'4101: Ritstjórn (Innlendar fréttir).
4!>02: Ritstjóri.
4!’03; Vilhj. S. Viihjálmss. (heima).
4005: Prentsmiðjan
Ritstjórinn er til viðtals kl. 6—7.
thaldið er að gefast
upp.
Kosniingabartátta íhaldsmanna.
ber þiess ó.ræ.k vitni, að flokkur-
iinin heör þiegar gefið upp allia
von uui ;a,ð vinna á í kosningun-
um.
Ef rnetm fletta. í gegnunr Morg-
unblaðið, Vísi og H'einridalJ í sl.
vikU', frá sjá þieir, að blöðdn, mál-
tól flokksdus, hafa ekki íært franr
eim'sta mál. Og flokkurinn er
Jreldur ekkii í vörin, því að blöðiin
haifa ekki nrieð einu orði neynt
að hrekja neitt af þeiurr málujn,
sem Alþýðuflokkurirnn befir lagt
fnanr fyrjr kjósendur. Þetta konr
berlega franr í sambandi við 4
árta áætlun Alþýðufiokksins. Það,
senr ilraldsblööiii sögðu um hana,
var innantómur þvættingur urn
forvígisimenn AlþýðUfliokksins, en
um máliefnin sjálf hafa þau ekki
rætt einiu orði, og þáð er þó um
afstöðiu fiokkanna til nráíefnanna,
isenr kjósendurnir vilja fyr,st og
friernist fá að vita.
4 árla áætlunin fól í sér lausn
ajira þeirra nauðsynjamálá, sem
nú bfðia úrlausnar, fjárbagsmála,
afvínmUnrá'a, mannúðar- og mieun-
ingar-nrála. Unr þau hafa íhalds-
blöðin lekkert orð sagt, enda ekki
von til þess, þar siem fl'okkurinn
á enga ákveðna stefnuskrá.
Vegavininiudeilan var nrikið
rædd nrieðal iandsnranna, en í-
haldsbliöðin höfðu ekkert franr að
ifærlai í því máli annað en nrark-
laiust þvaður og slefsögur, sem
sýndu ekki annað en vanmátt
þeirra.
Þaninig er ástandið hjá ihald-
i|nlu, og er líklegt að það stafii
„af sögunurn, sem sjálfstæðis-
rnönuum berast utan af lands-
hortrum um klofniug flokksáns,"
ei'nis og Magnús Jónss'Otr sagði
uinr dagi'un i Morgunblaðiuu.
Slikar sögur eru ekkii til að
eggja liðjið eða skapa banáttuhug.
Það er hieldur engiin vorr til þess,
að fynirætlanir flokksins fái góð-
ar viðtökur meðal kjósendanua.
Þessar fyrirætlanir um að Öl-
afur Thors verði forsætis- og at-
\ imrumálaráöherra, Magnús á-
fraim dómsmálaráðherra og Jak-
ob Möller fjármállaráðherra, ef
'flokkuninín vinni, eru ekki líklieg-
ar tii að eggja liðið, fyrst þær
vitnuðust, og eius er með lisit-
(auu hér í Reykjavík. Pétur Hall-
dórison, Jakob Möller og Sig-
urður Kriistján'sson. Menn, sem
allir myndu ekki koma til greiua
í opinberum máium, ef mainngildi,
vit og vinna væri niotað sem
Bændur og verkamenn.
eftir Jón Guðlaugsson frambjóðanda Alþýðuflokksins
í Árnessýslu,
Undanfarin ár hafa rnörg
van'damál steðjað að íslenzkum
lan'dbúuaðii. Á sama tírriiá sem
hihar öru framfarir hafa átt sér
stað á 'sviði sjávarútv'egsinls hefir
landbúinaðurinn verið riekiun nneð
svipuðum hætti og áður, þegar
eugar vélar voru til í landinu.
Hin úreltu verkfæri bóndans hafa
'gert honum örðugt um að afla
sér og sínum nauðsynl'egt viður-
væri, og alifllestum smábænidunn
heflr reynist það nær því órnögu-
legt að kaupa að vinnukraft.
Sjávarútvieginum hefir aftur hrað-
fairtiö fram, iog í hiua vaxandi' bæi
og kauptún hiefir yngrii kynslóðjn
í sveituríum horfið og stofnað
þar heitoiili og nokkur hluti og
því miður alt of stór hluti eldri
kynslóðarinínar hefir flosnað upp
af jörðurn sinum og orðið að
ftrloðia í ;spio.r barna sinna til bæj-
anma. Um þaö þarf, 'ekki að fjöl-
yrðia, að þessi mikli fiutningur
fólkainis úr sveitunum hefir ekki
verlið affarascell, enda vierílð mik-
ið um það rii'tað og rætt; en
jntrnina hiefitr venið gert til þiess
að kornast fyrir rætur þessa stóra
vandamáls og konra búnaðinum
á sama menningarstig og sjáv-
arútveginum. En hvermig verður
úr þeissu bætt? Hvað þarf að
gerla tjl þeS'S, að æskan r svei't-
unrnn geti bygt framtíð sína þar,
síeim ieður henmar og mæður
störfuðu, lerft starf þeirra oghald-
ið því áfram. Góð afgreiðsla-
þeirra mála, sem srrerta viðreisin
sveitanina, er því nauðsynleg, en
hún byggist á því, að réttur skiin-
ingur á þjóðfélagslegri' þýðiiingu
laindbúlnaðiarins sé fyrir hendi hjá
þieim, sem mieð þessi mál fara á
aiþingi og annars staðar þar sem
örlögum þeirra er ráðið.
Samgöngumálin.
Góðar saimgöngur í sveitum
eru undirstaða þess, að veruleg-
ar framfarit geti átt sér stað.
Ræktiuin landsins byggist fyrisit"og
fxiemst á því, að auðvelt sé um
aðdrætti á búum bænda og að
uut sé með sem hægustu nróti
að korna afurðum búanna á þá
staði, þar sem þörf og kaup-
toáttur er fyrir hendii; til að geta
sielt þær. Fram á síðustu ár hafa
satogöngur verið mjög litlar og
örðugar á íslandi. Þeiim hefir þó
þiokað nokkuð fram hin síðustu
ár. Vahtar þó mikið á að þær séu
mælikvarði, en ekki ósvífni, brask
og samábyrgö með svindlurum,
sem riáða Sjálfstæðisflbkknuin
þegar þeir vilja og hafa nú sett
þessa menn á oddinn, en spark-
að Jóni Þorlákssyni og hafa það
:nú á vörunum, að karliinn sé
góðnr tii að grúska í bæjarmál-
unum, hainn sé of friðsamur og
samningafús til að verða þi’ng-
miaður.
Á ölluín þeim kjiósendafunduim,
'Sém þegar hafa verið haldnir úti
u!m land, koma þær fregnir, að
fylgi í'haldsmanna sé í hrörnun,
en fylgi Alþýðuflokksins hrað-
vaxandi. Þessar friegnir hafa auð-
vitað eilninig slærn áhrif á bar-
áttuþnek iihaldsimanina hér í bæn-
ulm., og þess vegna eru þeir svona
autoiir og ómögulegiir. **
svo góðar,. að ekki þurfi skjótra
ulmbóta við í því efni, ef við-
neiiS'nai'vonir búnaða.rins eiga að
geta næzt.
Hagsmunir bænda og verka-
manna.
Eitt af því, sem valdið hefdr
rniklu um það, hve vinlnustéttum
landsins hefir sieint miðað áfram
til þes.s áði öðlast þá viðunkenn-
togu og aðstöðu, sem réttmæt er
og samboðin hlutverki þeirra í
þjóðfélaginu, er það, bve mjög
lnefir venið neynt að spilla sam-
búð þeirra iinnbynðis. Bændum og
venkaimö'ninum hefir venið att sam-
ajn af óvönduðum blöðum og
pólitískúm atkvæðasníkjum úr
herbúðum yfirráðaflokkanina. Of
mairgir verkamienin og bændur
haifa léð þiessu eyrun, en siem bet-
lur fier er sá skilnimgur að gripa
ulm sig, að hagsmunir allfliestra
bænda og venkamanna fari sam-
an, og að þessum langstærstu
vinnustéttum laadsins beni að
vinlnia saman að la'usn félagsiegra
vandamáLa. Og það er engum
vafa undinorpið, að farsæl lausn
búniaðanmáianna eins og annara
atvininu- og félags-mála byggisf
fynst og fnemst á því, að alt
vinnandi fólk til sjávar og sveita
siaimieini átiök sin í viðneisnarbar-
áttu þjóðarininar. Skulu hér dneg-
iin f'nam nokkur atriði, sem lýsa
lýsia vel -og sanna það grieiniiiega,
að hagsimunin bænda og verka-
manna í bæjunum fara saman.
Flestir íslenzkir bændur eru simiá-
bændur. Urn það bil helmingur
aiira íslienzkra bænda eru leigu-
liðar og margrr sjálfseignarbænd-
ur feiga jarðirnar aðeinls að nafni
til. Allir þurfa þeir undanteknilng-
arlítið að vinna baki bnotnu til
þess að sjá fyrir sér og sínum.
Hvað mikið þeir uppskera fyrjr
hið sííelda terfiði, sem þeir leggja
fnata, fer að mjög miklu leyti eft-
ir því, hvenmlg markaðiuninn er
fyrir búsafurð'irnar í hinum fjöl-
meninú stöðum, bæjum og kalup-
túnurn. Fyrir hina srnáu og
dneifðu fnamlieiíðendur sveitanna
er innanlandsmarkaðUTÍinn beztur
og í mörgurn tilieilúm sá eiini
mankaðiun, sem þieir geta notað.
En þessi miarkaður er trygður
mieð því tvenniu, að kaupþörf sé
fyrir framleiðsiu bóndans og
kaupmáttur fólksins í bæjunum
sé nægilega miMll. Það er því
hnein fÍTra, sem stórframleiðend-
ur halda fram, að sæmilegt kaup-
gjald venkalýðs’ins, sem viinnur
við sjávanútveginn, sé í andstöðú
við hajgsmuni bænda og spilli af-
fcomu þieirra. Sannlei'kurinn er sá,
a'ð þieám mun miei'ra sem verka-
lýðuninn við sjávarsíöuna hefir
upp úr vinnu S'iinni, því hægara á
hann með að kaupa nauðsynjar
sínar úr búum bænda við sæmi-
legu verðii. Góð afkoma aiþýð-
unnan í bæjunum undirbyggiir
innanlahdsmarkaðiinn. Af þessu
leiðiir það, að bændurn ætti að
vena það kappsmál, að kaupið í
bæjunum sé sem hæst. Og hvenju
vænu bændur nær, þótt sjávairút-
veguninn gnedddi lægri lann en
ha'nn genir nú? Ekki rynni það fé
til bændalnna, sem hjnin vélrjekto
atvinlnuvegur hefði af venkafólki
raeð of lágu kaupgjaldi. Það fé
nynni auðvitað einvörðungu í
vasa þeinra manna, sem eiga stór-
f namld ðslutækiu.
Sjónansvið þeiirra manma, sem
viljai vjiðneisn búnaðarlns dns og
yfirieitt lefiiingu atvinnuveganna
til þess að fólkinu, siem þá stúnd-
ar, geti iiðið vel, byggist ekiki á
því, að fámienin gróðastétt kaup-
staðinna geti dnegið sér rangiega
fé af verkalýðnúm með þeim for-
senduim, 'að miða kaupgjald við
það, siem illa stæð bændastétt er
fær urn að gneiða.
Markmið hinnar sönnu viðreisn-
,ar í búnaðinum er það, að hann
eflist svo, að hann getii boðiÖ
fólkdnu, sem við hann vinnur, upp
á eins góð lífskjör og sjávarút-
vegurinn. Þegar þvi marki er náð,
munu fólksflutningar úr sveitun-
um hverfa úr sögunni. Þá mun
æskam í sveit'únum ekki láta
merki fíeðnanna í baráttunni fynir
tilvist sinni í átthögunum faiiia,
heidur mun hún halda áfram
banáttuininii, og ný heimili mieð
góðúm og síbatnandi afkomuskil-
yrðuim rí,sa þar upp, sem nú er
ónumið laind.
Stefnur: barátta og takmark.
I ölium þýðingarmiklum vanda-
málum varðar það miestu, að
réttri iSitefnu sé fylgt. Nú er það
<gvo í rikjand’i þjöðfélagi, að höf-
uðstéttirnar eru og hljóta að vera
tvær, þ. -e. eignastétt og verlia-
lýðsstétt. Hagsmunir þessara að-
alstétta eru andstæðir og höfuð-
baráttan um yfirráðfn í þjóðfélag-
inu er og verður á milli þieirra,.
Á íslandi er Alþýðuflokkurinn
hagsmunasamtök verkalýðsins,
sem ávalt hljöta að eiga í höggi
við stj órnmálafé 1 agsskap yfirstétt-
aninnar þegar um umbætur ler að
næða fynin alþýðuna. Miiilifl'okk- j
ar ieáúS' og Framsókn geta aðieius
veni'ð til meðan viss hluti- alþýð-
unnar og miilistétfin er að átta
isiig á því ,hva,r hún eigi að fylkja
þér í baráttu þjóðmálanina. Aðal-
skilyrðið fyri'r því, að alþýð;an'
öðlist fullan rétt í landinu, er
þiað, að hún standi sameinúð gegn
vald'i auðmannanna, íhaldiinu, sem
ier arftaki hiins fonna Biessastaða-
valds og beitir aimenlning á
manga lund svipuðum tökum.
Fnamtíð bæudanna verður því
að eiinis farsællega trygð, að þieiir
nijóti iskilnings hinna vaxandi
vehklýðs&atotaka og hinir rnörgu
S'aimieigilnlegu hagsmunir bænda
og verkamanna munu tryggja
það', að sameitong þessana vinnu-
stétta í baráttunni um yfirráð
landsins verð'i sem fyrst, Því fyr
sem þiessatr stéttir taka höndum
sianran, því fyr mun nofa fyriír
ldðum út úr þieim vandamál sem
að þdm steðja, og sú tíð mún
áneiðanlega koma, að neyn&lain ef
ekki aninað kennir alþýðunni að
finna sjálfa sig í voldugri sam-
fylkdngu fyrir réttlátri og þjóð-
nauðsynlegri kröfu sinni um ó-
skonuð yfirráð á íslandi, Og tii
forystu fyrir slikri aðkallándi
siamifylkiingu er Alþýðuflokkurinn
sjálfkj'öninln.
A1 þ ýðuf Iök k u nin n starfar að
valdtöku verkalýðs og bænda á
gnundvelid I ýðræðísáns og mun
beáta afli sínu tif hins ýtrasta
gegn þdm siðspiltu ofstækis-
fiokkúm, sem vilja þjóðfnelsið
fdgt.
10. júní 1934.
Jón Gudlmifjsson.
Fundur að Brúarlandí
venður á fimtudiag'inn. kemur
og eigast þar við frambjóðend-
urnir í sýslunni. Fundur. verður
að Kiébergi á föstudaginin.
Tpúlofmiarhringar
alt al fyrirliggjandi
Haraldnr Hagan.
Sími 3890. — Austurstræti 3.
■H
Húsgagnataa,
Góifteppi, Divanteppi,
Teppadregiar, Gangadreglar
Stigafilt.
Jin Björnsgon & Co.
Bezt kanp fást i verzlun Ben. S. Þórarinssonar.