Alþýðublaðið - 14.06.1934, Blaðsíða 1

FIMTUDAGINN 14. júní 1034.
XV. ÁRGANGUR. 194. TÖLUBL.
giSÍISL*®*® kanz'i* U effe. «rBa ». 3—« *®íisgfa. 4*kÆfSí?.?!Ítí fer. ÍSS t iszssði — to. 5,63 ífrti 3 raftaudi. eí greiK or íjrrteírssa. í lasssesSJe bosessr kMH K *ora. VlEU®t.A!MS
fclSBW 6 &veí|*3i (rjíð-tfiÍRdsgí. Þs* taEítr sSsías kr. 8® 6 éH. í pvi birfauM eitar hefats greinar. er Wrto»t i dagblaðSEu, fréttir og vtboyrtrtít. SUTE!".FÓ£N OO AFOKSÍSSLA Aijífea.
íg§®*hfa er vSS KvsrSígötu ar. S- íg. *5®' eagseíSsSa og oastýBiasar. «M: riteliérn (hmteadar fréiíir!, 4802: tltsi'órt, 43JS: Vttbjitasœr 3. VKSsJátoíeon. bfateBmaöer (Itmmah
$&!&»&$ Ásssfasessa. btoOuMtar. F*a«aM*vs«í tS. «#*» F ft- VkUánmM. itfafaM, SaoSrasrt, 2937: Sisorðnr Jóbasnnessoa. ofgrelíteSn- «* Mfilfittngastífaf feetastó, <395: pwW^ka.
Onýt
atkvæði
Vilja and stæðingar íhaldsins
hjálpa því ti'l að fá 4 menn
kosna hér í Reykjavík?
Framsóknarmenn geta ekkert
uppbótarsæti fengið. Kommún-
i’Star iekki heldur.
Ónýtío ekki atkvœdi ykkar!
Kjósi'á A-lishmn!
Skipulag eða skipuiagsleysi.
Atvínnu eða atvinnnleysi.
Lýðræði eða einræði fárra manna.
-----—*
Eftir Stefán Jóh. Stefánsson hæstaréttarlögmann
Orustan í alþingiskosiningunum
i Reykjavík stendur á milli í-
haldsstefnunnar, siem innibindur í
sér ejiirœdj og skipiilagsleysi /,
atoiynumáliim, samfara atviwui-
heysi. Hins vegar krefst Alþýðú-
flokkurinn ósfcofaðs lýórœojs,
efcfci leinungis í stjórnmálum,
hieldur -einnig í atvinnumálum,
iulifcomins skipulags og atvinnu
banida öllum, sem geta og vilja
vininía. Um þessi mieginatriðá og
stefnumun - stendur orustan.
Allir þieir, sem þiekkja stjórn-
málasögu siðari ára, vita það vei,
að íhaldsiflokkuninn, sem númefn-
ir siig Sjáifstæðisflokk, barðist
eindregi'ð gegn rýmkuðum kosn-
ingarrétti og breyttri kjördæma-
skipun. Á alþingi 1927 sagði for-
ingi flofcksins, Jön Porlákss\on, að
sér findist EKKI RÉTT að fara
að breyta aldursmartoinu viið al-
þingiskosningar. Og hann sagði,
áð takmarkaði kosniingarrétturinn
væri „VIÐ OKKAR HÆFI“. Og
hann bætti við: ,,Ég tel rétt, ad
halda svo jengi sem unt er í au-
alatridium peirri kjördœmaskipun,
sem nú er.“
Pannig var viðhorf íhaldsins
tii hins stjórnimáliatega lýðræðis.
Og siama er uppi á teningnum
þegar minst er á atvimnumálin.
Ihaldsöfiiin halda dauðahaldi í
ráð eiinstakra manna yfir atvinniu-
tækjunum í landinu. Allur fjöld-
iinn, sem á líf sitt og tilvist undir
rekstri þiessara fyrirtækja, fær
engu um þokað né ráðið fyrir
einræði' fárra manma, er liaga at-
vinniuriekstrinum eftir eigin geðr
þótta, mieð þröngan einkahag fyr-
ir augum. Atvinnuvegirnir eru í
augum fhaldsins sama og lítiil I
’hópur latviinnurekenda. Vinnulaun
alþýðunnar eru taliiu reksturs-
kostniaður, eins og fcoi, olía og
salt, sem nauðsynliegt sé að kaupa
siem lægstu verði.
Ágætt tákn um þessa íhalds-
hugsun kom fram í ræðu Magn-
úsar. Jóns&onar, efsta mannsins á
lista Sjálfstæðisflökksins hér í
bænum, þegar hann var að ræða
um frumvarp Alþýðuflokksins um
ríkásútgáfu skólabóka, þar siem
honum förust svo orð:
„PAÐ, SEM MÉR LÍKAR
VERST VIÐ ÞETTA FRUMVARP,
ER PAÐ, AÐ MEÐ pVl Á AÐ
TAKA ÁGÓÐANN AF ATVINNU
FÁRRA MANNA TIL PARFA
FJÖLDANS.“
I þessum orðum kemur fram
meginhugsun íhaldsiins í atvinnu-
imiálum, að parjir fjöldans ehgl
í0 lúta í lœgra haldi fyrir al-
vinm fáim maima. Þetta er eiin-
ræðlið og einofcúnin í atvinnumál-
unum, sem sjálfstæðismenn vilja
um fram alt HALDA I.
Gegn þessu íbaldssfcipulagi í
atván'numiálunum krefst Alþýðu-
flokkurinn, að opinberar fram-
kvæmdir og fyrirtæki '0g atvinnu
rekstur yfirleitt verði rekinn með
þiað eitt fyrir augum, að sj-á hags-
munum almennings borgið, að í
stáð leánræðis í atvinnumálum
komii lýðræði, -og áð í stað þes.s
að miða rekstur fyrirtækjanna við
ágóðavonir fárra einstaklinga, sé
hánln nekinn mieð heill almennings
fyrár augum. Pess vegna kriefst
Alþýðuflokkurinin ,a:ð alþingi
styrki með riikisábyrgð ieða beinu
fjárframlagi útgerðarfyrjrtæki
bæja — BÆ.IAR0TGERÐ — eða
samvininufélög sjómanna og
verkamaninia, og að smáútvegs-
möninum verðii trygð hagkvæm
ián tíi atvinMúiiefcsturs. Gegn
þessu berst Sjálfstæðisflökkurinn,
er halda vill atvinnutækjunum og
relístri þieirra í höndum fárra
mianina, og einoka lánveitingar við
þann fámienna hóp.
Sjáifstæðisfiokkurinn heldur
fialst við skípulagsleysi það, er
ríkir í öllum atvinnurekstri og
fnamkvæmdum, þar sem hver ot-
ar fram' sínum tota, þar sem
kapphlaupið rífcir, og sá, sem er
frekastur og ófyririeitnastur, fær
sér bezt borgið, en þeir, sem ler.u
miinini máttar og samvizkivsam-
ari, verða útundan. Fjandinn á að
hirða þanin aftasta í þoihlaupinu,
sem innibundið ler í vígorðunum
„frjáis sa:mtoeppni“.
Og aftur skal Magnús Jónssion
leiddur fram á sjónarsviðið og
,,fcetin|inga:r“ hans á alþingi at-
hugaðar. Þegar Alþýðuflokkurinn
fyrist flutiti frumvarp sitt unv
verfeamaniniabústaði 1929, snérist
Magnús Jónsson öndverður gegn
málinu. Hann sagði að mest um
| vert væri, að hægt væri að
byggja sem ödýrast. Og svo bætti
hanin við: „En ég held að bezta
Engin stjéraarsklíti
í Noreoi,
segir Nygaarðsvold.
OSLO í gærkveldi. (FB.)
í Morgenblaidet birtist i dag
grein um stjórnmálaástandið, og
segir þar, að þiess verði greinilega
vart, að horfumar hafi batnað.
Meðál þingmanna og stjórnmála-
míainna búist nú meini hlutinn við
áð unt verði að komia í veg fyrir
áð til stjórnarskiíta komi. Hins
vegar sé enn við nofckra erfiö-
leika að stríða, bæði, innan
bændaflokksins og vinistriflokks-
ins, sem vi’nna verði sigur á, áður
en samfcomulag náist. Nygaafds-
void Stórþingsfors'eti og forinigi
jafnaðarmanna á þi'ngi hefir sagt
í viðtali við Arbeidierbladiet að
ekki miuni til stjórnarskifta koma.
Fyrirspurn Hundseid verður til
lUmnæðu í Stórþinginu á morgun
Siíðdegis.
Mowinoel forsætisráðherra er
veikur sem stendur og ligigur
rúmfastur. Veikindiin eru ekki al-
varlegs eðlis.
heimsækir atanrihismálafáð
herra nazlsta.
r —
BERLIN í miorgun. (FÚ.)
Litvinoff, utanríkisfulltr. Rússa,
kom til BerJinar í gær, en hafðii
stutta viðdvöl. Hann heimsótti
von Neunath utanríkisráðherra.
ráðið að því marki sé öð gera
engap rádstaf<anir.“ Par komkenn-
ing íhaldsiins. Þó að alþýða
manina sé húsvilt, þó hún verði
að sætta sig við rándýrar kjall-
arakomiþur og háaloftsholur, er
bezta ráðið ad gera engar rádst'ctf-
anh'! Og þó að fólkið vanti at-
vininu, á engar ráðstafanir að
gera. Húsnæðis- og atvinnulausa
fólkið á að bíða eftir því, að’ ein-
staka atvinnurefcendum þyki
b'onga sig að hefja atvinnurekst-
ur sinn, að einhver kjallarinn eða
háaloftið losni, svo hægt sé að
flytja þar inn. Þetta er kærleiks-
kenning Sjálfstæðisfilokiksins, flutt
af guðfræðifcennarianum.
Gegn >,bezt\a ráði“ íhaldsins: að
gsm engar rtiðctcrfanir, beinir Al-
þýðufiokkurinn kröfurn sínum og
áformum í þá átt, að þegar i
stað verði hrundið í framkvæmd
með löggjöf og framtaki hins op-
inbera auknum atvinnurekstri og
framleiðsilu, mieð föstu skipuiagi
og fyrirhyggju, er hafi það mark-
Frh. á 4. síðu.
fteifl
verðnr
pýzka marksins
ákveðið f dag.
VerðfeSling ntiirksisis leiðir til vlð-
skiftastrífiB mllii Ereta og Þfóðverja,
EINKASKEYTI TIL ALÞÝÐUBL. KAUPMANNAHÖFN í morgun.
Fjárhagshorfur Þýzkalands verða stöðugt ískyggilegi'i.
Hvarvetna -er beðið með hinni mestu óþreyju og eft-
irvæntingu eftir tilkynningu bankaráðs þýzka rikisbank-
ans til bankastjórnarinnar eftir fundinn í dag.
Enn er hinnar ströngustu þagmælsku gætt um efni
yfirlýsingarinnar, en alment er búist við því, að markið
verði felt í verði og strangar ráðstafanir verði jafnframt
gerðar af hálfu hins opinbera til pess að draga úr lirá-
efnainnflutningi, meðal annars með pví að framleiða
vörulíki (,,ersatz“-vörur) í stórum stíl, eins og gert var
vegna neyðarinnar á stríðsárunum.
Gullið streymir f 1 á Þýzkalandi.
Gullforði þýzka ríkisbankans
befir farið síminkandi undanfarið
og var, þegar sið-asta skýrsla var
gefin út á laugardagiinin var, að
eins 51.4 milijón stierlin,gspund.a
eða um 120 miiljónir ísl. króna.
Þettia útstreymi á guliiinu hlýt-
u:r að hafa það í fö:r mieð sér, að,
óhjákvæmilegt verður að felia
markiö í verði fyr eða síðar. Og
baldi guliistraumurinn áfram með
sama hraöa, er fyrirsjáanlegt, að
ailur guliforði bankans gengur
til þurðar á nokkrum yifcum.
Viðskiftastrið milli Breta og
Þjóðverja.
En auk þess reka innlendir
stóriðnaðarhöldar, sem eins og
kunnugt 'er, standa á bak við
Nazistaflofckiinn og ráða mestu
um póíitik hans, mjög á eftir
rLkiisstjórninni um að fella mark-
|ið, í því skyni áð örfa útflutning
á iðnaðarvörum frá Þýzkalandi.
rnieð lækkuðu vöruverði erlendis.
En sá aukni útflutnimgur myndii
hi-ns viegar koma niður á útflutn-
ingsverzlun annara iðnaðarianda,
eánkum Englands, enda er fyrir-
ætlunum Þjóðverja um verðfeli-
ingu marksáns tekið mjög fálega
í enskum blöðum, og siegja jafn-
vel sum þeirra, að verðfeiling
marksins hljóti óhjákvæmilega
að leiða til viðsfciftastyrjaldar við
Breta.
Deilan harðnar miili Hatalðnín ogSpðnar
Katalðmnstiórn neitar að bejfgja slg fyrlr úrskaiðnm spanskra
dómsíóla.
muni friamkvæma ldgim um rækt-
að land, sem ivataloniuþing hafði
siamþykt, en dómstóllinn í Maclrid
dæmt ógild, án tillits til þess,
hverjar afleiðingarnar verða.
(United Press.)
fioebbels komkn i
beimókn tii
BERLIN í morgun. (FÚ.)
Dr. Goebbels, útbreiösiumáte-
.ráðherra Þýzkalandis, kom til
Vansjava í gær. í héimsókn sína
til póiiskh stjórnarinnar. Tóku
þýzki sendiherrann von Moltke,
BARCELONA í morgun (FB.) , pólsiri innianríkisráðhexTann og
Gompianys, forseti Kataloníu, j fuiltrúar úr flestum ráðuneytum
(hieftir í samtali \dð „United Press | 4 móti honum á flugveliinum. í
látið svo um mæit samkvæmit i gærkveldi hélt han:n fyririestur
simskeyti, sem barst himgað í J u,m þýzkaland nútímanls, í félag-
morgivn, að stjórnin i Kataloniu ! inu „Union Jnteltectual“.
LUiS COMPANYS
fonseti Kataloniu.