Morgunblaðið - 20.05.1999, Blaðsíða 4

4 FIMMTUDAGUR 20. MAÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Utanríkisráðherra kynnir áherzlumál formennsku íslands í Evrópuráðinu
Aðildarríkin lýsa stuðn-
ingi við stefnumið Islands
Ljósmynd/Evrópuráðið
HALLDÓR Ásgrímsson utanríkisráðherra í formannssæti ráðherra-
nefndar Evrópuráðsins í Strassborg í gær, þar sem hann kynnti
áherzlur formennskutíðar Islands næsta hálfa árið.
PAU málefni sem ísland leggur
áherzlu á í dagskrá formennskutíðar
sinnar í ráðherranefnd Evrópuráðs-
ins hlutu góðan hljómgrunn á fundi
fastafulltrúa allra aðildarríkja ráðs-
ins í Strassborg í gær, þar sem Hall-
dór Asgrímsson utanríkisráðherra
kynnti áherzluatriði íslenzku for-
mennskudagskrárinnar. For-
mennskutímabil Islands hófst 7. maí
og varir í sex mánuði.
í upphafi ræðu sinnar fjallaði
Halldór um hlutverk Evrópuráðsins
í sambandi við hið alvarlega ástand í
Júgóslavíu. Evrópuráðið hefði, að
hans áliti, mikilvægu hlutverki að
gegna við uppbyggingu mannrétt-
inda og lýðræðislegra stjómarhátta í
kjölfar átakanna á Balkanskaga
vegna einstakrar reynslu þess af
sambærilegu uppbyggingarstarfí í
ríkjum Mið- og Austur-Evrópu eftir
lok kalda striðsins og hrun kommún-
ismans. Hann lýsti jafnframt yfír
stuðningi Islands við stöðugleikaá-
ætlun Evrópuráðsins við uppbygg-
ingarstarf þess í Suðaustur-Evrópu.
I samtali við Morgunblaðið sagði
Halldór þeim áherzlum, sem hann
hefði kynnt varðandi Kosovo og und-
irbúning þess að Evrópuráðið gæti
tekið á þeim vandamálum sem þar
hafa skapazt, hafa verið vel tekið.
„Það verður fyrst og fremst þegar
friður er kominn á [sem til kasta
Evrópuráðsins kemur] og ég mun
leggja áherzlu á undirbúning þess
máls,“ sagði Halldór.
Almennt sagðist Halldór afar
ánægður með þau viðbrögð sem ís-
lenzka formennskuáætlunin hlaut á
fundinum í gær. „Mér er sagt að það
sé óvenjulegt að jafn mikil umræða
skapist þegar nýtt formennskuríki
kynnir sína áætlun. Fulltrúar um
fjórtán ríkja tóku til máls og lýstu
yfir vilja til að leysa þann fjárhags-
vanda sem ráðið á við að etja og ég
tel að standi stofnuninni fyrir þrif-
um,“ sagði Halldór.
Þá féll það, að sögn Halldórs, í
góðan jarðveg að íslendingar skyldu
lýsa yfir vilja til að flýta fyrir því að
Bosnía-Herzegovína gæti gerzt aðili
að Evrópuráðinu. „Fulltrúar nokk-
urra ríkja sem þekkja mjög vel til
þar, eins og Bretlands, Þýzkalands,
Italíu, Slóveníu og Rússlands, lögðu
á það mikla áherzlu að íslenzka for-
mennskan sinnti þessu,“ sagði Hall-
dór. Myndi hann reyna að fara til
Bosníu, í hlutverki sínu sem formað-
ur ráðherranefndarinnar, fyrir
næsta fund þingmannasamkomu
Evrópuráðsins í júní.
Þá áréttaði Halldór í ræðu sinni
stuðning Islands við frekari stækkun
Evrópuráðsins; fyrirliggjandi um-
sóknir Armeníu, Aserbajdsjan og
Mónakó yrðu teknar fyrir af opnum
huga og metnar með tilliti til aðildar-
skilyrða ráðsins.
Samhæfíng starfs Evrópuráðs-
ins, ESB og ÖSE mikilvæg
í ávarpinu í gær sagði utanríkis-
ráðherra Island telja mikilvægt að
efla samvinnu og samráð Evrópu-
ráðsins við aðrar alþjóðastofnanir,
sérstaklega Evrópusambandið
(ESB) og Öryggis- og samvinnu-
stofnun Evrópu (ÓSE). Ákjósanlegt
tækifæri byðist til slíks á þessu ári,
þar sem Noregur gegndi nú for-
mennsku í ÖSE og Finnland færi
fyrir ráðherraráði Evrópusam-
bandsins síðari helming ársins. Mik-
ilvægt væri að samhæfa starf þess-
ara stofnana, auka skilvirkni þeirra
og koma í veg fyrir tvíverknað.
Tryggja yrði að sérþekking Evrópu-
ráðsins nýttist með sem beztum
hætti í slíkri samvinnu. Halldór tjáði
Morgunblaðinu að undirbúningur
þessarar samhæfíngar væri þegar
farinn að skila árangri. Eitt fyrsta
verkefnið þessu tengt væri sameig-
inleg ráðstefna Evrópuráðsins og
ÖSE að frumkvæði formennskuríkj-
anna um menningu og lausn deilu-
mála, sem á að hefjast í Björgvin í
Noregi í dag, með þátttöku utanrík-
isráðherra beggja formennskuríkj-
anna.
„Við erum mjög glaðir yfir því hve
okkur er vel tekið og aðildarþjóðim-
ar lýsa yfír miklum vilja til að vinna
með okkur,“ sagði Halldór.
Kaupæði Islend-
inga í Kanada
Eyða um
220 þúsund-
um á mann
í FRÉTTUM á kanadísku sjón-
varpsstöðinni CBC var nýlega
íjallað um kaupæði fslendinga
sem sagðir eru hópast til borg-
arinnar Halifax með fúlgur
Qár. Meðaleyðslan er sögð vera
um þrjú þúsund dollarar á
mann, eða um 220 þúsund krón-
ur.
Fram kemur að Efnahagsþró-
unar- og ferðamálastofnun
Nýfundnalands eyði árlega að-
eins tæpum tveimur milljónum
íslenskra króna til kynningar á
Islandi en tekjur af ferða-
mannastrauminum séu um
hundrað sinnum meiri.
„Ég var dálítið hissa í fyrstu,
en þegar maður kynnist Islend-
ingum betur áttar maður sig á
að þeir elska að versla,“ er haft
eftir einum starfsmanni stofn-
unarinnar, Rick Young.
í fréttinni er rætt við tvær ís-
Ienskar konur í verslunarferð
og haft er eftir Hans Indriða-
syni, sölustjóra Flugleiða í
Kanada, að íslendingar komi
þangað í leit að alls kyns vörnm,
því ekki sé gott að versla á ís-
landi.
Loks er í fréttinni minnst á
ferð nokkurra aðdáenda
Stjörnustríðsmyndanna sem
flugu til Halifax til að vera við
frumsýningu nýjustu myndar-
innar fremur en að bíða þess að
hún yrði frumsýnd á íslandi.
Dómur vegna eftirlits í verslun á Keflavíkurflugvelli
Leyndar myndavélar ólög-
mætar án dómsúrskurðar
HERAÐSDOMUR Reykjavíkur
hefur dæmt íslenska ríkið til þess
að greiða starfsmanni í verslun
Navy Exchange á Keflavíkurflug-
velli 200.000 krónur í skaðabætur
ásamt dráttarvöxtum vegna ólög-
mætrar myndatöku á vinnusvæði
hans. Jóhannes K. Sveinsson, lög-
maður starfsmannsins, segir dóm-
inn sæta nokkrum tíðindum þar
sem verið sé að teygja friðhelgi
einkalífsins lengra en áður hafí ver-
ið talið. Með dómnum sé ljost að
starfsmenn njóti í ákveðnum tilvik-
um friðhelgi einkalífs, ekki ein-
göngu á heimili sínu heldur einnig á
vinnustað.
Málsatvik voru þau að stofnun
innan flotans, Naval Criminal In-
vestigating Service, annaðist rann-
sókn á umræddum vinnustað vegna
birgðarýmunar í versluninni og
gruns um að um refsiverða háttsemi
væri að ræða. Við rannsóknina voru
notaðar leyndar myndavélar sem
staðsettar voru á fjórum mismun-
andi stöðum í vörugeymslu verslun-
arinnar og í herbergi sem starfs-
menn höfðu aðgang að.
Myndavélunum var komið upp 14.
nóvember 1996 en íslenskur starfs-
maður fann þær í janúar 1997.
Birgðastjóri verslunarinnar stefndi
heimilisbankinn
íslenska ríkinu og krafðist miskabóta
vegna eftirlitsins, en íslenska ríldð
ber ábyrgð á öllum skaðaverkum
vamarliðsins og vamarliðsmanna
samkvæmt viðbæti við vamarsamn-
inginn sem er í gildi þeirra á milli.
tírskurður dómara
nauðsynlegur
I niðurstöðu dómsins segir að
heimilt sé í þágu rannsókna að taka
myndir en samkvæmt 1. mgr. 87.
gr. þurfi úrskurð dómara til þess að
taka Ijósmyndir eða kvikmyndir án
þess að þeir sem myndaðir eru viti
af því, samkvæmt ákvæði laga um
meðferð opinberra mála. í þessu til-
viki hafí slíkur úrskurður ekki legið
fyrir áður en rannsókn hófst og hafi
samþykki umráðamanns húsnæðis-
ins fyrir uppsetningu leyndra
myndavéla ekki verið nægjanlegt.
Notkun myndavélanna í rannsókn-
arskyni á vinnusvæðinu hafí af þeim
sökum verið ólögmæt. Þá segir að
hið leynda myndavélaeftirlit varði
fríðhelgi einkalífs sem nýtur vemd-
ar samkvæmt 71. gr. stjómarskrár-
innar og 8. gr. mannréttindasátt-
mála Evrópu, sbr. lög nr. 62/1994.
Stefndi var dæmdur til að greiða
stefnanda allan málskostnað,
130.000 krónur, auk 200.000 króna
ásamt dráttarvöxtum frá 28. maí
1998 til greiðsludags.
„Mér vitanlega þá hefur ekki
gengið dómur áður þar sem reynir á
það hvort friðhelgi einkalífs nái út
fyrir heimilið og til vinnustaðar.
Þessi dómur byggir á því að menn
eigi þessi réttindi á vinnustað og ef
brotið er gegn þessari friðhelgi með
því að fylgjast með þeim með ólög-
mætum hætti geti þeir átt rétt til
bóta,“ segir Jóhannes K. Sveinsson
lögmaður stefnanda.
Vekur spurningar um
reglur í einkafyrirtækjum
Jóhannes segir að dómurinn, sem
byggist á því að notkun myndavél-
anna hafi verið úrræði í rannsókn á
opinberu máli, veki spumingar um
lögmæti þess að einkaaðilar fylgist
með starfsmönnum úr launsátri.
Ekki sé Ijóst á þessu stigi hvort svo
sé.
Að sögn Jóhannesar hefur ekki
verið tekin ákvörðun um það hvort
dómnum verði áfrýjað af hálfu ríkis-
ins. Verði honum áfrýjað sé það háð
sérstöku áfrýjunarleyfi þar sem
upphæð skaðabóta sem stefnda ber
að greiða sé undir áfrýjunarlág-
marki, en það sé í kringum 350.000
krónur.
a rettri
ókeypis aðgangur til ársins 2000
© @BÚNAÐARBANKINN
S k í m a
Traustur banki
Morgunblaðið/Golli
ÁRNI Johnsen alþingismaður gekk brosandi af fundi með Davíð Odds-
syni í gær. Til umræðu voru ráðherramál Sjálfstæðisflokksins.
Ræðir við
þingmenn um
ráðherrasæti
DAVÍÐ Oddsson, forsætisráðherra
og formaður Sjálfstæðisflokksins,
hóf í gær að ræða við þingmenn
Sjálfstæðisflokksins um hverjir
kæmu til greina sem ráðherraeíhi
flokksins í ríkisstjóm með Fram-
sóknarflokknum. Davíð kallar hvern
og einn til sín og er ekki búist við að
fundunum Ijúki fyrr en eftir helgi.
í gær héldu flokkamir áfram við-
ræðum um endurnýjun stjórnarsam-
starfsins, en sú vinna er undir for-
ystu Finns Ingólfssonar, varafor-
manns Framsóknarflokksins, og
Geirs H. Haarde, varaformanns
Sjálfstæðisflokksins. Stefnt er að því
að sú vinna verði langt komin á
morgun þegar Halldór Ásgrímsson
utanríkisráðherra kemur heim frá
útlöndum. Reiknað er með að for-
menn flokkanna ræði um helgina
mál sem þá hafa ekki veríð útkljáð
milli flokkanna. Ef ekkert óvænt
kemur upp á er búist við að þing-
flokkar stjómarinnar verði boðaðir
til fundar í næstu viku til að fjalla um
stjórnarsáttmálann.
Tafir vegna
álags á mbl.is
VEGNA mikils álags á net-
þjóni Morgunblaðsins hefur
Morgunblaðið á Netinu verið
þungt í vöfum síðustu daga og
gengur lesendum því erfiðlega
að tengjast vefjum blaðsins.
Verið er að endurnýja og
uppfæra vélbúnað svo hægt sé
að mæta þessu álagi en búast
má við að tafir verði næstu tvo
daga. Em lesendur beðnir vel-
virðingar á þessu.
mánaða
intemettenging fylgir