Morgunblaðið - 10.06.1999, Blaðsíða 4

4 FIMMTUDAGUR 10. JÚNÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Hættir hjá
Samherja af
persónuleg-
um ástæðum
ÞORSTEINN Vilhelmsson,
einn af aðaleigendum Sam-
herja hf. og annar af fram-
kvæmdastjór-
um útgerðar-
sviðs, hefur
ákveðið að
láta af störf-
um hjá fyrir-
tækinu.
Þorsteinn
er einn af
stofnendum
Samherja og
hefur starfað þar frá upphafi, í
16 ár, fyrstu 11 árin sem skip-
stjóri og síðastliðin 5 ár sem
útgerðarstjóri. Hann hefur set-
ið í stjóm félagsins frá upphafi,
þar af sem stjórnarformaður
fyrstu 14 árin.
I fréttatilkynningu frá Sam-
herja segir Þorsteinn: „Þessi
ákvörðun er tekin af persónu-
legum ástæðum. Ég mun
áfram sitja í stjóm Samherja
og sinna þeim trúnaðarstörfum
sem mér hafa verið falin af fyr-
irtækinu, þótt ég láti nú af
störfum sem útgerðarstjóri.
Ég tel eðlilegt, þar sem þessi
ákvörðun liggur fyrir, að láta
strax af störfum. Hvað tekur
við hjá mér er ekki ákveðið en
ég mun byrja á að taka mér
gott frí.“
Þorsteinn vildi ekki tjá sig
frekar um málið við Morgun-
blaðið í gær. Ekki náðist í Þor-
stein Má Baldvinsson fram-
kvæmdastjóra þrátt fyrir ít-
rekaðar tilraunir.
Varnaræfíngin Norðurvíkingur 99 fer fram hérlendis 19.-28. júní
Æfðar verða varnir
gegn hryðjuverkum
VARNARÆFINGIN Norðurvíkingur 99 fer
fram hér á landi dagana 19.-28. júní. Sérsveitir
frá Bandaríkjunum, Bretlandi, Danmörku og
Hollandi munu taka þátt í æfmgunni og koma
fyrstu þátttakendurnir hingað til lands 12. júní.
Þá mun þyrluverkefnið Norðurnágranni 99,
samstarfsverkefni vamarmálaskrifstofu utanrík-
isráðuneytisins og vamarliðsins, hefjast hér á
landi í dag. Um er að ræða borgaralegt verkefni
þar sem þær flutningsþyrlur, sem notaðar verða í
Norðurvíkingi 99, verða nýttar til ýmissa flutn-
ingsverkefna. A meðal þeirra hluta sem fluttir
verða em gangnamannakofi, neyðarskýli, tveir
vinnuskúrar og gamall strætisvagn.
Vamaræfíng á borð við Norðurvíking, fer fram
hér á landi annað hvert ár á grundvelli vamar-
samnings Islands og Bandaríkjanna. Æfingin í ár
verður þó ólík fyrri vamaræfmgum að því leyti að
æfðar verða vamir gegn hryðjuverkum í stað við-
bragða við árás óvinaríkis. Benedikt Ásgeirsson,
skrifstofústjóri vamarmálaskrifstofu utanríkis-
ráðuneytisins, sem kynnti verkefnið á fúndi með
blaðamönnum í gær, sagði að rekja mætti þessa
breytingu til þeirra gmndvallarbreytinga sem orð-
ið hefðu í öryggismálum eftir lok kalda stríðsins.
3.000 manns munu taka þátt í æfingunni en auk
þess sem allir hermenn vamarliðsins taka þátt í
henni munu 800 hermenn frá Bandaríkjunum og
50 hermenn frá Þýskalandi koma sérstaklega
hingað til lands til þess að taka þátt í æfíngunni.
Þá munu bresk flugsveit, dönsk freigáta, Land-
helgisgæslan og víkingasveitin taka þátt í æfing-
unni. Þátttaka víkingasveitarinnar verður þó
minni en til stóð í upphafi þar sem æfingin stang-
ast á við önnur verkefni sveitarinnar.
Fimm P-3 kafbátaleitarvélar, fjórar F-15 orr-
ustuvélar, fjórar Pave Hawk brynvarðar björgun-
Morgunblaðið/Sverrir
BENEDIKT Ásgeirsson, skrifstofustjóri
varaarmálaskrifstofii utanríkisráðuneytisins,
kynnir varnaræfínguna Norðurvíkingur 99
þar sem æfðar verða varair gegn alþjóðleg-
um hryðjuverkum með það fyrir augum að
tryggja öryggi almennings.
arþyrlur og ein KC-135 eldsneytisvél frá varnar-
liðinu munu taka þátt í æfingunni en auk þeiira
munu fjórar Chinook-flutningaþyrlur og fjórar
Black Hawk-fjölnotaþyrlur frá Bandaríkjunum og
sex Jaguar-orrustuvélar frá Bretlandi taka þátt í
henni. Skotvopn verða hlaðin púðurskotum og
notast verður við MILES-búnað sem byggir á
lasertækni.
Reynt að takmarka
ónæðií byggð
Hallgrímur Sigurðsson, fulltrúi Flugmála-
stjómar, segir að við skipulagningu æfingarinnar
hefði verið reynt að takmarka sem mest það
ónæði sem af henni hlytist í byggð. Þannig muni
lágflugsæfingar t.d. einungis fara fram yfir hafi,
yfir hálendinu, Bolafjalli og Trölladyngju á
Reykjanesi.
Aðrir æfingaþættir munu hins vegar fara fram
á Geithálsi, Grundartanga, í Grindavík, Helguvík,
Hvalfirði og á Miðnesheiði, Rockville og Stokks-
nesi. Þá mun einn æfingaþáttur fara fram í
Reykjavík en í fréttatilkynningu varnarmálaskrif-
stofu kemur fram að breytt gmndvallarhugmynd
æfingarinnar leiði til þess að aukinn fjöldi æfinga-
þátta fari nú fram utan varnarsvæða.
Starfsmenn varnarmálaskrifstofu segja ekki
hafa komið til tals að Rússar, sem tóku þátt í al-
mannavarnaræfingu hér á landi árið 1997, tækju
þátt í æfingunni að þessu sinni enda sé hér um
varnaræfingu að ræða.
Engin áætlun liggur fyrir um þann kostnað
sem æfingunni muni fylgja enda segir Friðþór
Eydal, blaðafulltrúi varnarliðsins, að kostnaður
við æfingu sem þessa dreifíst á þá aðila sem að
henni komi og heildarkostnaður sé því yfirleitt
ekki tekinn saman.
Umhverfísráðherra um nýja skýrslu um mengandi efni á og við ísland
Mikilvægt að
nýta hreinleika
landsins
Morgunblaðið/Kristinn
SIV Friðleifsdóttir umhverfísráðherra kynnir skýrslu um mengun.
ÍSLAND er tiltölulega hreint af
mengandi efnum. Þetta kemur fram
í nýrri skýrslu sem Siv Friðleifs-
dóttir umhverfisráðherra kynnti í
gær og telur hún það skapa Islend-
ingum sóknarfæri í markaðsetningu
á útflutningsvörum. I skýrslunni,
sem unnin var af nefnd sérfræðinga
á vegum umhverfisráðuneytisins,
svo kallaðri AMSUM-nefnd, eru
birtar niðurstöður umfangsmikilla
vöktunarmælinga á mengandi efn-
um á íslandi og í hafinu kringum
landið, frá árunum 1989-1998.
Þeim mengandi efnum sem
skýrslan tekur til er skipt í fjóra
flokka: þungmálma, þrávirk lífræn
efni, geislavirk efni og næringarefni.
Áhersla var lögð á að mæla magn
þessara efna í sjó og í lífríki sjávar,
en einnig má í skýrslunni finna upp-
lýsingar um tilvist efnanna í and-
rúmslofti, straumvötnum, stöðu-
vötnum, landspendýrum, fuglum og
mönnum.
Meginniðurstaða AMSUM-nefnd-
arinnar er sú að umhverfið við og á
íslandi er tiltölulega hreint miðað
við önnur nálæg lönd og svæði.
Nefna má að styrkur þrávirkra líf-
rænna efna í lífríki sjávar er með því
minnsta sem mælist. Styrkur nokk-
urra þungmálma, svo sem kopars og
sinks, er hins vegar tiltölulega hár í
sjávarseti og sjávarlífverum, en talið
er að það megi rekja til náttúrulegra
aðstæðna við ísland, til dæmis eld-
virkni. í andrúmsloftinu er styrkur
þungmálma mjög sambærilegur við
það sem gerist á norðlægum slóðum,
en styrkur þrávirkra lífrænna efna
er ívið lægri en á sambærilegum
stöðum. Magn þrávirkra efna í fugl-
um, svo sem æðarfugli og fálka, er
aftur heldur meira hérlendis en í
sambærilegum tegundum á norð-
lægum slóðum. Talið er að það stafi
af innflutningi, til dæmis með far-
fuglum. Þá má geta þess að geisla-
virkni í íslensku umhverfi er mjög
lág, þótt einhverra áhrifa frá kjarn-
orkuendurvinnslustöðinni Sellafield
í Englandi gæti í sjó og þangi hér
við land.
í máli Sivjar kom fram að rann-
sóknir af því tagi sem liggja að baki
skýrslu AMSUM-nefndarinnar hafa
margþætt gildi. Ekki verður hjá því
komist að hingað berist mengandi
efni með loft- og sjávarstraumum og
er það því nauðsynlegt að fylgst sé
með magni þeirra á og við landið,
hvort heldur sem er í umhverfinu
eða lífríkinu. Einnig er mikilvægt
fyrir íslendinga að bera stöðuna hér
saman við ástandið í öðrum löndum
og er þar einkum horft til þeirra við-
skiptahagsmuna sem þjóðin hefur
að gæta í sambandi við útflutning
sjávarafurða. Kvaðst Siv hér sjá
ákveðin sóknarfæri og telur mikil-
vægt að vakin verði athygli á því að
ísland standi vel að vígi hvað varðar
þau mengandi efni sem mæld voru
og geti því boðið afurðir í háum
gæðaflokki.
Afar mikilvægar
rannsóknir
Auk þess að hafa mikið hagnýtt
gildi eru rannsóknimar afar mikil-
vægar í vísindalegu sjónarmiði og
sagði Davíð Egilsson, formaður
AMSUS-nefndarinnar, að þeir vís-
indamenn sem unnu að skýrslunni
hafi aflað sér margvíslegrar nýrrar
þekkingar við þá vinnu. Þá mynda
þær mælingar sem þegar hafa verið
gerðar gagnagrunn sem byggja má
frekari rannsóknir á.
Fjármál Frjálslynda
flokksins
Kosninga-
baráttan
kostaði
5,9 m. kr.
KOSNIN G AB ARÁTTA Frjáls-
lynda flokksins kostaði 5,9 milljónir
króna og var að stærstum hluta
fjármögnuð með bankaláni.
Þetta kemur fram í upplýsingum
úr óendurskoðuðu bókhaldi flokks-
ins, sem Margrét K. Sverrisdóttir
framkvæmdastjóri hefur látið í té.
Heildarútgjöld flokksins frá 1-
apríl - 31. maí námu kr. 5.904.781
og er þá meðtalinn fastur rekstrar-
kostnaður skrifstofu, sem er áætl-
aður um 300 þúsund krónur á mán-
uði, og framlög til kjördæma, sem
námu alls kr. 550.000 á tímabilinu.
Af þessu voru kr. 3.228.639 vegna
auglýsinga og er þá meðtalinn 600
þús. kr. kostnaður við kynningar-
mynd, sem unnin var fyrir Ríkis-
sjónvarpið. Auk þess var 969.976
krónum varið í kostnað við prentun
og dreifingu kosningablaðs og póst-
korta til kjósenda.
Flokkurinn hefur notið kr.
795.000 styrkja frá samtals 11 fyrir-
tækjum og nam enginn einn styrkur
hærri fjárhæð en 100.000 krónum,
segir í upplýsingum framkvæmda-
stjórans.
Flokkurinn hefur reglulega birt
bókhald sitt á Netinu, www.centr-
um.is/xf, og þar hefur rekstrar-
reikningur flokksins fyrir tímabilið
8. desember 1998-31. mars 1999
legið frammi. Á þeim tíma námu
tekjur flokksins kr. 1.657.590, þar af
voru 268.000 vegna seldra skírteina
og 1.389.590 vegna framlaga.
Kostnaður þessa tímabils nam
1.423.520 krónum, þar af runnu kr.
609.881 til auglýsinga.