Morgunblaðið - 10.06.1999, Blaðsíða 45

MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
FIMMTUDAGUR 10. JÚNÍ 1999 45
Skrúður
ÍSLAND er stórkost-
legt land, land mögu-
leikanna. I raun skiptir
það framtíð íslands og
Islendinga mestu að
koma auga á tækifærin
og hafa kjark og þor til
að hrinda hugmyndum
sínum í framkvæmd.
Fátt er ólíklegra til
framfara en að sjá
hindranir hvert sem ht-
ið er.
Vestfírðir eru senni-
lega einn harðbýlasti
hluti landsins fyrir fólk,
skepnur og jurtir. Þar
leynast þó tækifærin
víða. Og úr vestfirskum
jarðvegi hefur margt
sprottið. Nægir að minna á þann
fjökte stjórnmálamanna, sem mótað
hafa ísland nútímans. Fremstur fer
Jón Sigurðsson í þeim hópi. Hægt
væri að telja marga fleiri. Fyrir
hundrað árum voru forystumenn
Vestfirðinga öðrum fremri í verzlun
og utanríkisviðskiptum og reyndar
sjósókn. Vestfirðir móta alla þá sem
þar lifa, mannlífið dafnar jafnt og
gróðurinn. Undirrótin er þó trúin á
vöxtinn og viljinn til þess að gróður
mannlífs og jurta vaxi.
Einn þeirra manna, sem báru með
sér nýjar hugmyndir og hrintu þeim
í framkvæmd var séra Sigtryggur
Guðlaugsson, sem var óþreytandi að
hlú að þroska ungmenna á Núpi í
Dýrafirði. Sá þáttur ævistarfs hans
dygði til að halda nafni hans á loft.
Slík voru áhrifin af mannrækt hans.
En séra Sigtryggur átti sér marga
drauma. Ótrauður réðst hann í það
þrekvirki að koma upp garði, sem
hann nefndi Skrúð og
hefur haft þau áhrif að
ræktaðir garðar, sem
ætlunin er að séu til
sérstakrar prýði, eru nú
nefndir skrúðgarðar.
Ræktunaráhuga séra
Sigtryggs má rekja til
þriggja meginstoða í
fari hans. Fyrst og
fremst fór fegurðarþrá
hans. Hún leiddi hann
til ræktunar skraut-
jurta, sem urðu áber-
andi i Skrúð. Því næst
fór nytsemdin. Ungur
var hann þeirrar skoð-
unar að aukin ræktun
væri leið til að sigrast á
fátækt þjóðarinnar. „I
því sambandi þyrfti hvort tveggja,
meiri ræktunarmenningu og meiri
neyzlu innlendra matjurta.“ Loks
Skrúðgarður
Fegurðin er einstök,
segir Olafur Helgi
Kjartansson. Hvergi er
_______hún meira__________
undrunarefni en þar
sem hún kemur á óvart.
hafði hann þá sannfæringu að rækt-
unarstörf væru mannbætandi og
hefðu uppeldislega þýðingu. (Sjá:
Sigtryggur Guðlaugsson eftir Hall-
dór Kristjánsson, Bókaútgáfa Menn-
ingarsjóðs, Reykjavík 1964; bls. 116).
Ólafur Helgi
Kjartansson
Syningarbíll til sölu
ALFAROMEO 166 2.5 V6
11/98. Ekinn 8 þús. 190 hestöfl. Sportronic sjálfskipting.
5” skjár fyrir allar aðgerðir. Loftkœling. ABS.
Fjórir loftpúðar. Rafdrifin sœti. 16” álfelgur ofl.ofl.
Eðalvagn með sportbílatakta.
Verð á nýjum bíl kr. 3.667.000
Verð á þessum þíl kr. 3.267.000
Istraktor
Smiðsbúð 2 Garðabœ sími: 5 400 800
Garðhúsgögn
Vinsælu sænsku
KWA garð-
húsgögnin eru
komin aftur.
Gagnvarin
fura.
Gæði og
ending.
Val húsqöqn
Ármúla 8-108 Reykjavik
Séra Sigtryggur hafði mikla
ánægju af gróðri jarðar og vinnunni
við hann. Kristinn bróðir hans bauð
honum skika undir garð úr landi
Núps. Smám saman byrjaði hann að
hlaða garða og gróðursetja. Hinn 7.
ágúst 1909 gaf hann garðinum nafn.
Skrúður skyldi hann heita. Nafnið
mun komið frá Sigríði Einarsdóttur,
sem var á heimili hans á Þórodds-
stað í Kinn í Þingeyjarsýslu, þá
stúlka á fermingaraldri.
Skrúður varð réttnefni og margir
komu þar að. En drýgsti samstarfs-
maðurinn var án efa Hjaltlína Guð-
jónsdóttir, er varð eiginkona hans
12. júlí 1918. Skrúður hafði ótvírætt
uppeldisgildi. Nemendur á Núpi
komu þar að ræktunarstörfum, hver
árgangurinn á fætur öðrum.
Skrúður hafði um nokkurt skeið
verið lítt hirtur, en áhugamenn tóku
sig til og nú hefur garðurinn um
þriggja ára skeið verið augnayndi og
ánægja þeirra sem þangað hafa lagt
leið sína. Skrúður hefur margvíslegu
hlutverki að gegna. Hann er til
minningar um þau hjón Hjaltlínu og
séra Sigtrygg. Garðurinn var einn
mikilvægra þátta skólastarfs á
Núpi. Það starf hefur látið undan
þunga nútímans. En Skrúður er þó
fyrst og fremst áminning til allra Is-
lendinga um möguleg tækifæri og
þá staðreynd að þrautseigja og vilji
fær sigrað flest. Hindranir verða
smáar.
Fegurðin er einstök. Hvergi er
hún meira undrunarefni en þar sem
hún kemur á óvart. Þeir sem hafa
heimsótt Skrúð síðustu árin geta
borið um það, að garðurinn er sem
vin í eyðimörkinni, svo sker hann sig
úr. Fyrst og fremst er Skrúður þó
tákn þess að manninum er ekkert
ómögulegt ef viljinn og trúin er fyrir
hendi.
Verkinu sem séra Sigtryggur
Guðlaugsson hóf fyrir rúmum níu
áratugum er hvergi nærri lokið. Það
er ef til vill rétt að hefjast. Því ráða
undirtektir þeirra sem leitað verður
til með stuðning við áframhaldandi
uppbyggingu.
Höfundur er sýslumaður á Ísafírði
og einn þríggja í framkvæmdastjóm
Skrúðs.