Morgunblaðið - 23.06.1999, Qupperneq 20

20 MIÐVIKUDAGUR 23. JÚNÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
LANDIÐ
Yfír tuttugu þúsund börn hafa dvalið í skólabúðunum í Reykjaskóla í Hrútafírði
Tímamót er
stjórnendur láta
af störfum
Hvammstanga - Skólabúðir hafa
veríð reknar á Reykjaskóla frá
árínu 1988. Tímamót urðu þar í
vor, þegar hjónin Bjarni Aðal-
steinsson og Guðrún Krisljáns-
dóttir luku starfí sínu við skóla-
stofnunina eftir áratuga störf og
siðustu ár við stjórnun skólabúð-
anna.
Skólasetur hefur veríð á
Reykjatanga frá árinu 1931, einn
héraðsskólanna, sem reknir voru
vítt um landið. Tími þessara
skóla leið undir lok og á Reykja-
skóla var tekið upp nýtt rekstr-
arform árið 1988. Fyrirmyndin
var sótt til Norðurlanda, en var
löguð að aðstæðum á Reykja-
skóla. Þá höfðu þau hjón starfað
við skólann allt frá árinu 1963 og
Bjarni sem skólastjóri frá árínu
1981. Þau eru bæði Bolvíkingar
að uppruna.
Er komið var að Reykjaskóla
nýlega voru þar um 70 nemendur
úr 7. bekk frá Húsavík, af Sval-
barðseyrí og úr Eyjafirði. Þetta
var siðasti starfsdagur Bjarna og
hann var beðinn að segja frá
reynslunni af skóiabúðunum.
Hann sagði að í skólabúðirnar
hefðu komið um 21-22 þúsund
böm á þessu 11 ára túnabili. Þrír
kennarar starfa við búðirnar,
auk skólastjóra, en fjórir starfs-
menn í eldhúsi og við ræstingar.
Börnin koma frá skólum vítt um
land, bæði þéttbýli og dreifbýli.
Bjarni segir að dvalarkostnað-
ur fyrir hvert barn hafi verið
5.500 krónur á viku, þ.e. fyrir
fæði og umhirðu. Laun og annar
kostnaður er greiddur af rekstr-
araðilum skólabúðanna, að vem-
legum hluta úr jöfnunarsjóði
sveitarfélaga.
Mörg dæmi em um að einstök
sveitarfélög greiði niður dvalar-
og ferðakostnað barnanna og
einnig dæmi um að skólarnir
standi fyrir fijálsri íjáröflun til
verkefnisins. Með börnunum em
alltaf kennarar, sem þekkja vel
til hópsins. Börnin koma um há-
degi á mánudag og fara um há-
degi á föstudag. Færð og veður
getur raskað áætlunum, en það
gerist sjaldan.
Byggðasafnið notað til kennslu
Dagskrá á skóiabúðadögum er
fjölbreytt og skiptist í nokkur
þema; Bátsferðir og fræðsla
tengd þeim, veðurfræði og um-
hverfísleiki, fjöruferð, með vinnu
á rannsóknarstofu og greiningu
fjörudýra og gróðurs, byggða-
safnsdvöl, íþróttadagskrá og
sundiðkun. Leitast er við að nýta
aðstæður á Reykjatanga sem
best.
Byggðasafn Húnvetninga og
Strandamanna er á Reykjatanga
og er óspart notað til kennslu og
fróðleiksmiðlunar. Þar er há-
karlaskipið Ófeigur hinn besti
vettvangur. Bjarni segir frá sjó-
sókn til forna, nýtingu sjáyarafla
og lífi fólks á ströndinni. f gömlu
baðstofunni segir Guðrún frá
mannlífi á heimilum, matarvenj-
um og borðsiðum. Hún sýnir úr-
vinnslu ullar með tilheyrandi
búnaði og segir frá gildi hennar
Morgunblaðið/Karl Sigurgeirsson
BJARNI Aðalsteinsson skólasfjóri framan við bóknámshúsið.
GUÐRIJN Krisljánsdóttir skýrir ullarvinnslu liðinna
tíma í baðstofunni í Byggðasafninu.
fyrir allt mannlíf áður fýrr.
Þannig eru aðstæður í Byggða-
safninu nýttar og áhugi unga
fólksins ótvíræður.
í fþróttatíma er leitast við að
allir séu með og allir geti unnið.
Dagurinn líður, en enginn tími er
fyrir iðjuleysi. Eftir kvöldverð er
undirbúin kvöldvaka, sem er
fyrsta kvöldið unnin af heima-
fólki, en hin kvöldin af nemend-
um og kennurum þeirra.
Oft fyrsta ferðin að heiman
Með fjörutíu barna hópi frá
Borgarhólsskóla á Húsavík voru
kennaramir Margrét Samsonar-
dóttir, Guðmundur Friðgeirsson
og Sigríður Jónsdóttir. Margrét
sagði börn úr skóla sínum hafa
sótt skólabúðirnar í þessi ellefu
ár. Kostir við slíka dvöl væri
ótvíræður. Oft væm börn að fara
í fyrsta sinn að heiman, dvölin
líktist hefðbundinni dvöl á
heimavist.
Börain kynntust betur með því
að dvelja saman þennan tíma og
lærðu að taka tillit til hver ann-
ars. Þá væri aðstaða í sumarbúð-
unum ágæt og maturinn frábær.
Margrét sagðist vonast til að
starfsemi skólabúðanna legðist
ekki af þótt núverandi stjórnend-
ur fæm af vettvangi.
Aðspurður sagði Bjarni að sér
fyndist kominn tími til að hætta
störfum á Reykjaskóla. Þau hjón
fæm af vettvangi með söknuði.
Um framtíðina vill hann ekki
ræða, en eflaust lætur þessi
reyndi skólamaður ekki iðjuleys-
ið grípa sig.
Ljóst er að þau hjón skilja eftir
sig skarð í samfélaginu við
Hrútafjörð. Bjarni hefur setið í
sveitarstjórn Staðarhrepps um
árabii og Guðrún hefur meðal
annarra starfa verið kirkju-
organisti í Prestbakkasókn.
Bjami sagði að á þessum tíma-
mótum væri sér efst í huga þakk-
læti til alls samstarfsfólks á
Reykjaskóla í gegnum tíðina.
Finnbogi G. Lárusson hættir eftir 65 ára setu í sóknarnefnd Hellnakirkju
Meðhjálpari, hringj
ari, organisti og
kórstjóri í áratugi
Hellissandi - Með sanni má segja að starfs-
ferill Finnboga G. Lárussonar á Laugar-
brekku fyrir kirkju sína á Hellnum sé í
hæsta máta óvenjulegur orðinn. Finnbogi
sat í sóknamefnd Hellnakirkju í 65 ár og
þar af var hann formaður nefndarinnar í 61
ár.
Hann lét ekki þar við sitja, heldur var
hann safnaðarfulltrúi í 28 ár, meðhjálpari
kirkjunnar í 12 ár og hringjari í 28 ár. Á
þeim árum sem hann hefur verið í forystu
safnaðarins hafa ekki fallið úr nema í mesta
lagi tveir héraðsfundir sem hann hefur ekki
setið.
Afskiptum Finnboga af kirkjulegu starfi í
Hellnasókn var ekki lokið með þessu einu.
Hann var einn af fyrstu mönnum í Breiðu-
víkurhreppi til að eignast harmoniku og
undi illa organista og kórleysi ldrkjunnar.
Því lagði hann á sig að læra sjálfur á harm-
oníum og æfa kirkjukórinn með aðstoð Sig-
urðar Birkis söngmálastjóra.
Þetta gerði hann í 47 ár, sat við hljóðfæri
kirkjunnar og stjómaði söngnum og söng
sjálfur með. Þá var hann áður í tíu ár búinn
að taka þátt í því söngstarfi sem við kirkj-
una var.
Stóð fyrir kirkjubyggingu
og naut aðstoðar Kjarvals
Þar sem Finnbogi var formaður safnaðar-
ins kom það í hans hlut að standa fyrir nýrri
kirkjubyggingu á Hellnum árið 1945. Er það
stórmerldleg saga hvemig honum tókst það
með ódýrum hætti og aðstoð Jóhannesar
Kjarvals listmálara, vinar síns. En honum
fylgdi hann ævinlega á ferðum hans á Snæ-
fellsnesi.
Hann hefur sinnt þeirri kirkju síðan og
hugsað um hana eins og sjáaldur auga síns.
Kirkjan og kirkjustæðið á Hellnum er talið
eitt það fegursta sem finnst og leggur marg-
ur þangað leið sína. Fyrirmynd Hellna-
kirkju er að ýmsu leyti kirkjan á Þingeyri
við Dýrafjörð sem Rögnvaldur Ólafsson
teiknaði.
Á þessum langa ferli sínum hefur Finn-
bogi þurft að vera í sambandi við sex bisk-
upa og starfsmenn þeirra í Reykjavík, fjölda
prófasta og hefur orðið flestum prestum
prófastsdæmisins gjörkunnugur sem hrifist
hafa af ósérhlífnu og fómfúsu starfi hans.
Samskipti hans við kirkjuna og prestana
hafa verið svo náin, og framganga hans
virðuleg, að sumir hafa ósjálfrátt orðið til að
kalla hann sr. Finnboga á Hellnum og hafa
ekki vitað betur. Slíkrar virðingar hefur
hann notið innan kirkjunnar.
Forsöngvarí í kveðjuhófinu
Nú hefur Finnbogi látið af störfum enda
verður hann níræður í haust. Af því tilefni
var honum haldið samsæti á Hellnum á
sunnudag og þökkuð löng og mikil störf fyr-
ir kirkju og söfnuð. Hófst það með helgi-
stund í Hellnakirkju, þar sem Finnbogi
gegndi bæði hlutverki meðhjálpara og
hringjara og var forsöngvari í þeim sálmum
sem sungnir vom að gömlum sið. Að helgi-
stundinni lokinni þökkuðu kirkjugestir
Morgunblaðið/Ólafur .Jens Sig.
FINNBOGI G. Lámsson á Laugar-
brekku á tröppum Hellnakirkju. Fyrir
kirkju sína og samfélag hefur hann
unnið af heilum hug en hann lætur nú
af störfum, níræður að aldri, eftir 65
ára setu í sóknarnefnd.
Finnboga fyrir störf hans með hlýju og inni-
legu faðmlagi á kirkjutröppum.
í kaffisamsætinu sem Kristinn Kiástjáns-
son, kennari frá Bárðarbúð, stjórnaði flutti
núverandi formaður safnaðarins, Reynir
Bragason á Laugarbrekku, þakkir frá söfn-
uðinum og Guðrún Bergmann flutti þakkir
frá Snæfellsássamfélaginu á Hellnum. Það
er einn af höfuðkostum Finnboga að hann
gerir aldrei ágreining við aðra útaf trúmál-
um en vinnur traust þeirra og trúnað með
vináttu og kærleika. Þannig tilkynnti Guð-
rún, um leið og hún afhenti Finnboga gjöf
frá samfélaginu í Brekkubæ, að þau hjónin
hyggðust vera í sömu kirkju og Finnbogi
framvegis og gerast sóknarbörn Hellna-
kirkju. Fleiri ræður vom fluttar og Finn-
boga færðar gjafir í tilefni þessara merku
tímamóta.
Hjálpaði mönnum og málleysingjum
í veikindum þeirra
Störf Finnboga fyrir Hellnakirkju era að-
eins einn þáttur af mörgum í lífsstarfi hans
því hann hefur alla sína tíð verið að vinna
þessu samfélagi og byggð á Hellnum allt
það gagn sem hann hefur getað og raunar
gamla Breiðuvíkurhreppi öllum. Jafnframt
búskap sínum á Laugarbrekku. Þannig var
hann vörslumaður lyfja fyrir héraðslækninn
og dýralækninn áratugum saman, sótti
námskeið og fékk leiðbeiningar um hvemig
ætti að hjálpa mönnum og málleysingjum í
veikindum þeirra.
Langt lífsstarf Finnboga er því vægast
sagt orðið óvenjulegt í hæsta máta og ekki
að undra að fólki væru þakkir í huga á
Hellnum sl. sunnudag, því enn mætti halda
áfram að telja upp hvemig hann hefur lagt
sig í lima við að verða samtíð sinni og um-
hverfi að liði.
Finnbogi var giftur Lóu Fanneyju Jó-
hannesdóttur sem studdi mann sinn í hverju
sem hann tók sér fyrir hendur. Konu sína
missti hann fyrir tveimur árum. Þau áttu
ekki böm saman en stjúpsyni tvo ól Finn-
bogi upp, syni Fanneyjar. Eru það Reynir
Bragason, bóndi á Laugarbrekku og núver-
andi formaður sóknarnefndar á Hellnum, og
Helgi Þorkelsson sem búsettur er í Reykja-
vík. Þrátt fyrir háan aldur er Finnbogi enn-
þá vel ern og við ágæta heilsu til líkama og
sálar.