Morgunblaðið - 25.06.1999, Blaðsíða 11
MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 25. JÚNÍ 1999 11
FRÉTTIR
Forsvarsmaður lægstbjóðanda í Vatnsfellsvirkjun óánægður með niðurstöðuna
að hafna
tilboði
a I a i n
miklú
Yin Jianguo, verkefnisstjóri alþjóðadeildar
kínverska fyrirtækisins, sem átti lægsta
tilboð í byggingu Vatnsfellsvirkjunar, telur
að Landsvirkjun hafi staðið óeðlilega að
málum við val á verktaka. Hann segir í
samtali við Egil Olafsson að fyrirtækið
ætli að skoða lagalega stöðu sína en reikn-
ar þó síður með að komi til málaferla.
„ÞESSI niðurstaða veldur okkur
verulegum vonbrigðum. Við höfum
tekið þátt í mörgum alþjóðlegum til-
boðum, en við höfum aldrei lent í
þessari stöðu áður. Landsvirkjun er
velkunnugt um að CWHEC er mjög
stórt fyrirtæki sem hefur 50 ára
reynslu af byggingu vatnsaflsvirkj-
ana, svo þessi niðurstaða kemur
okkur á óvart. Við buðum ekki í
þetta verk að gamni okkar eða til að
prufa okkur á íslenskum markaði.
Við buðum í þetta verkefni af fullri
alvöru til fá verkið,“ sagði Yin Ji-
anguo, verkefnisstjóri í alþjóðadeiid
China National Water Resources &
Hydropower Engineering Cor-
poration (CWHEC), um þá ákvörð-
un Landsvirkjunar að semja við Is-
lenska aðalverktaka hf. og Amarfell
ehf. um byggingu Vatnsfellsvirkjun-
ar þrátt fyrir að CWHEC hafi átt
lægsta tilboðið.
„CWHEC er eitt af stærstu fyrir-
tækjum í Kína. Það hefur byggt
fjölda virkjana í Kína og víðar í Asíu
og í Afríku. Við höfum mikla
reynslu af alþjóðlegum verkefnum
því fyrirtækið er eitt af stærstu fyr-
irtækjum í heiminum sem sérhæfa
sig í byggingu vatnsaflsvirkjana.
Hjá fyiirtækinu vinnur mikið af
góðu starfsfólki, ekki síst sérhæfð-
um tæknimönnum. Við höfum byggt
um 90% af öllum virkjunum í Kína,
bæði stórum og smáum.
Þetta er í fyrsta skipti sem við
bjóðum í verkefni á íslandi og við
gerðum okkur góðar vonir um að
við myndum fá þetta verk. Við und-
irbjuggum okkur vel. Hópur tíu
manna vann dag og nótt í Beijing í
heilan mánuð að því að útbúa tilboð
okkar í samvinnu við umboðsmann
okkar á Islandi. Við áttum lægsta
tilboð í byggingu Vatnsfellsvirkjun-
ar og með stærð fyrir-
tækisins í huga og þá vel-
gengni sem það hefur átt
að fagna við verkefni sem
það hefur lokið við í
gegnum árin töldum við
mestar líkur á að Lands-
virkjun myndi semja við okkur,“
sagði Jianguo.
Landsvirkjun ræddi aðeins einu
sinni við CWHEC
CWHEC sendi þrjá menn til ís-
lands um það leyti sem tilboð í
Vatnsfellsvirkjun voru opnuð til að
veita Landsvirkjun svör um tilboð
fyrirtækisins og semja fyrir hönd
þess um verkið. Jianguo sagði að
sér hefði komið á óvart hvernig
Landsvirkjun hefði staðið að mál-
um. Stuttu eftir að tilboð voru opn-
uð hefði Landsvirkjun óskað eftir
fundi með fulltrúum CWHEC til að
fá skýringar á einstökum atriðum.
Síðan hefði Landsvirkjun ekkert
rætt meira við fyrirtækið. Fulltrú-
ar þess hefðu beðið í einn og hálfan
mánuð eftir viðbrögðum Lands-
virkjunar sannfærðir um að leitað
yrði eftir samningaviðræðum við
þá. Að lokum hefði hann óskað eftir
fundi með fulltrúum Landsvirkjun-
ar, en hann fór fram sl. þriðjudag,
daginn áður en endanleg ákvörðun
var tilkynnt um við hvaða fyrirtæki
yrði samið. Jianguo sagðist á fund-
inum hafa fengið það á tilfinning-
una að fyrirtæki frá Islandi fengi
alla verkþættina þrátt fyrir niður-
stöðu útboðsins.
Jianguo sagðist eftir fundinn hafa
farið yfir útreikninga sem fyrir lágu
frá tilboðsgjöfum um kostnað við
verkið. ,,Niðurstaða okkar var sú að
tilboð Islenskra aðalverktaka væri
um 600 þúsund dollurum (450 millj-
ónum) hærra en okkar. Eg tel að
þetta sé verulegur munur sé litið á
alþjóðleg útboð af þessari stærð.“
Munurinn á tilboðunum
500 miiyánir
Magnús Árnason, umboðsmaður
CWHEC á íslandi, sagði að út-
reikningar CWHEC sýndu að hag-
stæðast hefði verið að semja við
CWHEC um tvo fyrstu verkþætt-
ina, gerð stíflugarðs og byggingu
stöðvarhúss og við Islenska aðal-
verktaka hf. um gröft frárennslis-
skurðar. Næst ódýrasti kosturinn
hefði verið að semja um allt verkið
við CWHEC. Þriðji ódýrasti kostur-
inn hefði verið að semja um alla
verkþætti við Islenska aðalverk-
taka. Fjórði ódýrasti kosturinn, og
sá sem valinn var, hefði verið að
semja við Islenska aðalverktaka um
tvo fyrstu verkþættina og við Arn-
arfell ehf. um þann þriðja. Munur-
inn á öðrum og fjórða kostinum
væri tæplega 700 þúsund dollarar
eða um 500 milljónir króna.
Meginrök Landsvirkjunar fyrir
því að hafna tilboði CWHEC var að
óvíst væri að fyrirtækið
gæti lokið við að byggja
virkjunina á 28 mánuðum
eins og stefnt er að. Ji-
anguo sagðist sannfærður
um að CWHEC gæti lok-
ið við verkið á tilskyldum
tíma. Undirbúningur verksins hefði
allt frá upphafi byggst á því að Ijúka
við byggingu virkjunarinnar á þess-
um tíma líkt og kveðið væri á um í
útboðsgögnum.
Magnús sagði að CWHEC hefði
lagt í verulegan kostnað við gerð til-
boðs og undirbúning verksins. M.a.
hefði fyrirtækið opnað erlendar
ábyrgðir til að tryggja það gagnvart
Landsvirkjun að það gæti staðið við
tilboðið. Þetta eitt og sér kostaði
stórfé. Magnús sagði að sú spuming
vaknaði vegna áherslu Landsvirkj-
unar á að ljúka verkinu á sem
skemmstum tíma hvers vegna fyrir-
tækið tók sér einn og hálfan mánuð
að fara yfir tilboðin. Þetta væri
óvenjulega langur tími, ekki síst í
ljósi þess að á þessum tíma hefði að-
eins einu sinni verið rætt við lægsta
tilboðsgjafann.
íslensk fyrirtæki buðust
til að vinna fyrir CWHEC
Magnús sagði að nokkrir íslensk-
ir verktakar hefðu haft samband við
kínverska fyrirtækið og boðist til að
vinna fyrir það sem undirverktakar.
Hann nefndi í því sambandi Suður-
verk hf., Sveinbjörn Sigurðsson hf.
og íslenska aðalverktaka hf. Allt
væru þetta traustir verktakar.
í tilboði CWHEC er gert ráð
fyrir að 70% verksins yrðu unnin af
kínverskum starfsmönnum og 30%
af íslenskum starfsmönnum. Ji-
anguo sagði að fyrirtækið væri til-
búið til að semja um þetta atriði
líkt og um aðföng til framkvæmda.
Þetta væri ekki mikilvægt atriði í
sínum huga. Hann sagði að sér
væri kunnugt um að samkvæmt ís-
lenskum reglum yrðu erlend fyrir-
tæki, sem hér starfa, að láta ís-
lenskt starfsfólk ganga fyrir um
vinnu. Þetta yrði að sjálfsögðu
gert, en það lægi jafnframt fyrir að
skortur væri á vinnuafli á Islandi
um þessar mundir. Hann lagði
áherslu á að CWHEC væri mjög
sveigjanlegt hvað þetta varðaði og
væri tilbúið til að mæta óskum ís-
lenskra aðila.
Jianguo sagðist vera undrandi á
því að Landsvirkjun skyldi ekki
óska eftir samningaviðræðum við
CWHEC þar sem fyrir-
tækið hefði átt lægsta til-
boðið. Hann sagðist eiga
því að venjast að verk-
kaupi óskaði eftir útskýr-
ingum og upplýsingum
frá þeim sem biðu lægst
eftir að tilboð hefðu verið opnuð.
Síðan gerði verkkaupi sína útreikn-
inga og óskaði því næst eftir samn-
ingaviðræðum við þann sem biði
lægst. Ef samkomulag tækist um öll
atriði væri síðan gengið frá endan-
legum samningum við þann aðila.
Ef ekki væru viðræður hafnar við
þann sem hefði boðið næstlægst. í
þessu tilviki hefði aldrei reynt á við-
ræður við lægstbjóðanda þrátt fyrir
að fyrir lægi að hann væri stór,
traustur og hefði mikla reynslu af
byggingu vatnsaflsvirkjana. Svo
virtist sem Landsvirkjun hefði í
þessu máli látið getgátur ráða ferð-
inni frekar en staðreyndir.
Skoða lagalega stöðu
„Við munum skoða lagalega stöðu
okkar í samráði við umboðsmann
okkar hér á landi. Mér finnst þó
ólíklegt að þetta mál endi fyrir dóm-
stólum. Það sem við viljum er að ná
viðskiptum við Landsvirkjun. Við
virðum þá ákvörðun sem fyrirtækið
tók í málinu, en við viljum koma því
á framfæri að við erum ekki ánægð-
ir og teljum þessa niðurstöðu ekki
eðlilega," sagði Jianguo.
Magnús sagði að CWHEC vildi
að sjálfsögðu komast hjá málaferl-
um, en yrði það niðurstaðan að fyr-
irtækið teldi sig hafa verið beitt
órétti yrði það skoðað vandlega að
leita álits dómstóla.
„Þrátt fyrir þessa reynslu erum
við tilbúnir til að taka aftur þátt í
útboði á vegum Landsvirkjunar.
Þetta er það svið sem við höfum
sérhæft okkur í og við höfum áhuga
á góðu samstarfi við Landsvirkjun.
Viðskiptin verða hins vegar að eiga
sér stað á grundvelli gagnkvæmrar
virðingar og ég vona að svo verði í
framtíðinni," sagði Jianguo.
Landsvirkjun segist vera
í fullum rétti
Þorsteinn Hilmarsson, upplýs-
ingafulltrúi Landsvirkjunar, sagði
að Landsvirkjun hefði 30 ára
reynslu af alþjóðlegum útboðum á
þessu sviði. Þetta væri ekki í fyrsta
skipti sem fyrirtækið hefði talið sér
hagkvæmt að hafna lægsta tilboði.
Akvörðunin hefði byggst á faglegu
mati. Það lægi fyrir í út-
boðsgögnum að Lands-
virkjun væri heimilt að
taka hvaða tilboði sem
væri og þess vegna hafna
öllum. Þorsteinn sagði
hins vegar að allir ættu
rétt til að leita réttar síns.
Landsvirkjun tók einnig ákvörð-
un sl. miðvikudag að semja við La-
hmeyer International, VSÓ Ráð-
gjöf og Almennu verkfræðistofuna
hf. sameiginlega um eftirlit með
framkvæmdum við Vatnsfellsvirkj-
un þrátt fyrir að við opnun tilboða
hafi upplesin tilboðsfjárhæð verið
hæst hjá þessum fyrirtækjum.
Fjögur tilboð bárust í eftirlitsþátt-
inn. Þorsteinn sagði að tilboðin
hefðu verið nokkuð mismunandi að
því leyti að þau hefðu falið í sér
misjafnlega mikla eftirlitsvinnu.
Tilboðið sem tekið var hefði falið í
sér flest dagsverk. Niðurstaða
Landsvirkjunar hefði verið að
þetta tilboð væri hagstæðast þegar
tilboðin voru metin í heild og
kostnaður per dagsverk hefði verið
borinn saman.
Reiknum með
að reyna aftur
fyrir okkur á
íslandi
Tíu menn
unnu dag og
nótt að
tiiboðsgerð
UN5AN
Aðalstræti 9