Morgunblaðið - 04.07.1999, Blaðsíða 42

<42 SUNNUDAGUR 4. JÚLÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
Hundalíf
MUNÖU AÐ SE6JA BELLU
FRÁ TEOOA 06 JÓNU.
ÞÚ HEFUR SVO SANNAR-
LE6A SLEPPT KETTINUM
LAUNUM NÚNA!
Ljóska
YE5, MA‘AM,TMI5 15 A
LI5T OF THE C01LB6B5
I PLANTO APPLYTO..
l'LL NEED TO MAVE
YOU MITE LETTER5 OF
RECOMMENPATION FOR ME..
*
Já frú, þetta er listi yfir þá
háskóia sem ég ætla að
Ég ætla að biðja þig að skrifa
meðmælabréf fyrir mig..
Hvað varð af henni?
BREF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík • Sími 569 1100 • Símbréf 569 1329
Lifandi staður
Frá Steingrími St. Th.
Sigurðssyni:
ÞETTA er listræn búð og er til
húsa í gamla hverfinu á Patreks-
firði, ekki langt frá bækistöðvum
þýska konsúlsins
sem var frægur
um alla Evrópu
fyrir það eitt að
þora að flagga
með swastikunni í
miðju stríðinu -
sögðu sumir á af-
mælisdegi Hitler
sáluga.
Patreksfjörður
er lifandi staður,
svolítið lokaður eins og pókerspil.
Fólkið er seintekið og snöggt upp á
lagið segja sumir. Þeir smjaðra
aldrei - biðja sjaldnast um gott
veður og þrífast eingöngu á sinni
reisn sem er í genunum segja sum-
ir og þar þrífst kúnst - sérstaks
eðlis.
Maður rak höfuðið óvart inn í
boutique sem orkaði á mig eins og
ævintýri í hversdagsleikanum.
Hins vegar er aldrei hversdagslegt
á Patreksfirði eins og á lágsvæð-
inu. Þar er aldrei leiðinlegt að lifa.
Hvers vegna?
Hver dagur sem rennur upp
boðar það sem Bretinn segir og ég
lærði barnungur mest af á námsár-
unum; One can never have somet-
hing for nothing: (maður getur
aldrei fengið eitthvað íyrir ekki
neitt) Og nú erum við staddir inni í
þessari sérkennilegu búð á Patró í
hundgamla hverfinu, sem ung
glæsileg kona stjórnar með vest-
firsku veldi sínu: Þai’na eru á
boðstólum mögnuðustu listmunir,
sem ég hef rekist á á langri lífsleið:
og enn skil ég ekki, hvers vegna
þessi listmunaverslun hefur ekki
enn verið gerð lýðum ljós.
STEINGRÍMUR ST. TH.
SIGURÐSSON, Bfldudal.
Steingrímur St.
Th. Sigurðsson
Blessið en
bölvið ekki
Frá Árna Helgasyni:
ÞESSI orð standa í Heilagri ritn-
ingu og það eru mikil sannindi í
þessu. En það er nú kannski ekki
það sem fólkið í landinu hefir í
heiðri í dag. Bæði í reiði og gleði
heyrir maður þetta bölv og ragn.
A kappleikjum og bæði hjá kepp-
endum og áhorfendum heyrum við
hrópin og sagt: „Mikið helvíti er
þetta gott“, ef gengur vel en ef
tapað er þá er sagt: „Ja djöfullinn,
þetta fór ekki vel“, og eins er líka
sagt í mörgum tilfellum, „djöfull
er þetta fallegt“ og jafnvel „yndis-
legt“. Ég hrekk oft við þegar ég
heyri þessi ósköp. Við íslendingar
eigum líklega eitt fallegasta mál í
heimi og höfum orð yfir allt sem
hugsað er á jörðu og því þurfum
við ekki að krydda það með blóti
og ragni, því það eru svo margir
og mér finnst þeim fjölga sem
nota djöfulinn í gleði og sorg til að
leggja áherslu á tjáningu sína.
Mér finnst þetta orðið svo mikill
sóðaskapur í okkar ylhýra máli að
mér finnst ég verði að vekja at-
hygli á þessari notkun fólks á mál-
inu og eins og það að skemmta
skrattanum með því að vera með
hann alltaf á tungunni. Það geng-
ur ekki.
En því miður eru þessi orð notuð
í tíma og ótíma. Það er ekki langt
síðan ég hlustaði á leikrit í útvarp-
inu þar sem blótað var svo að segja
í hverri setningu og það af fullum
krafti og ekkert dregið af. Það er
ekki lengra síðan en í íyrradag að
ég heyrði mann á einni stöðinni
taka djarflega til orða og lítil
stúlka sem var við hliðina á mér
sagði: „Ósköp talar maðurinn ljótt í
útvarpinu, ætli guð hlusti ekki á
hann?“ Hún fann strax hve þetta
var ljótt orðbragð, og bragð er að
þá barnið finnur, var sagt í „gamla
daga“. Ég man eftir því í æsku,
þegar mamma var að segja okkur
frá guði sem vakti yfir okkur, og
þætti svo vænt um okkur, að hann
hryggðist ef við værum óþæg eða
töluðum ljótt. Og þegar ég gekk í
bamastúkuna mína fyrir tæpum 80
árum, sagði forstöðumaðurinn sem
einnig var kennari minn: „Varastu
að blóta, það er svo ljótt, blótsyrði
eru eins og forarblettur á hvítum
silkikjóT'. Hann útlistaði þetta svo
fyrir okkur börnunum að það fest-
ist í huga okkar þannig að ég á svo
bágt með að hlusta á fólk blóta
bæði fallegu og ljótu. Og ég vek oft
athygli fullorðna fólksins á því t.d.
ef það reiðist, þá óskar það þeim
sem reiðin beinist að beint til hel-
vítis, án þess að athuga hvað það
segir. Og þetta getur orðið að vana,
ljótum vana. Fjöldi fólks segir
þetta í tíma og ótíma, sjálfum sér
og öðrum til skammar. Ég bið alla
sem þetta lesa að taka orð mín al-
varlega.
Hallgrímur Pétursson kveður
svo í orði í heilræðum sínum:
Blótaðu ekki, bróðir minn
böl það eykur nauða
því engum hjálpar andskotinn
og allra síst í dauða.
Og það er vissulega rétt og satt. Og
hugleiðum þetta vel og vandlega.
ÁRNI HELGASON,
Stykkishólmi.
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt til að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
til birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.