Morgunblaðið - 07.07.1999, Blaðsíða 20

20 MIÐVIKUDAGUR 7. JÚLÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Indverjar vantrúaðir á yfírlýsingu Sharifs, forsætisráðherra Pakistans
„Kasmír-
stríðinu er
ekki lokið“
INDVERJAR héldu í gær áfram
hernaðaraðgerðum sínum gegn
skæruliðum í indverska hluta Ka-
smír og fréttaskýrendur á Indlandi
efuðust um að Nawaz Sharif, for-
sætisráðherra Pakistans, gæti
fengið skæruliðana til að fara af
svæðinu. Lal Krishna Advani, inn-
anríkisráðherra Indlands, sagði að
Indverjar myndu ekki „láta blekkj-
ast“ af yfirlýsingum Sharifs. „Ka-
smír-stríðinu er ekki lokið,“ sagði
hann.
Sharif og Bill Clinton Bandaríkja-
forseti gáfu út sameiginlega yfirlýs-
ingu í Washington á sunnudag þar
sem fram kom að stjórn Pakistans
myndi leitast við að koma markalín-
unni sem skiptir Kasmír í samt lag
eftir átök síðustu tveggja mánaða.
Bandaríkjamenn sögðu þetta þýða
að Pakistanar myndu sjá til þess að
hundruð skæruliða, sem hafa ráðist
inn á indverska hluta Kasmír, færu
þaðan. Indverjar segja að skærulið-
arnir hafi notið aðstoðar pakist-
anskra hermanna, en Pakistanar
neita því.
Pervez Musharraf, yfirhershöfð-
ingi Pakistans, sagði í gær að skæru-
liðarnir yrðu beðnir um að „færa sig
til“ í samræmi við yfirlýsingu Sharifs
og Clintons en bætti við að ekki væri
vitað hvort þeir yrðu við þeirri
beiðni. „Lokaákvörðun um hvernig
þeir verða fengnir til að snúa aftur
og hvaða aðferðum verður beitt
verður tekin þegar forsætisráðherr-
ann kemur aftur heim,“ sagði hers-
höfðinginn.
Musharraf bætti við að „algjört
samkomulag“ væri milli yfirmanna
hersins og ríkisstjórnar Pakistans í
deilunni um Kasmír.
Talsmaður pakistönsku stjórnar-
innar sagði að hún myndi hvetja
skæruliðana til að hætta árásum sín-
um þar sem þeir hefðu náð þvi mark-
miði sínu að vekja athygli umheims-
ins á Kasmír-deilunni.
Indverjar segja að hernaðarað-
gerðunum gegn skæruliðunum verði
ekki hætt fyrr en þeir fari aftur yfir
á pakistanska hluta Kasmír eða
verði vegnir.
Fjölmiðlar undrandi
Talsmaður indverska hersins
sagði í gær ekkert benda til þess að
skæruliðamir myndu fara af svæð-
3œs&tkzt

Reuters
INDVERSKIR hermenn færa fallbyssu frá olíubfl sem varð fyrir sprengju frá pakistönsku stórskotaliði við
markalinuna sem skiptir Kasmir milli Indlands og Pakistans.
inu og hernaðaraðgerðunum yrði
haldið áfram af fullum krafti.
Nokkrar af skæmliðahreyfingun-
um, sem berjast á indverska hluta
Kasmír, hafa þegar hafnað yfirlýs-
ingu Sharifs og sakað hann um svik
við þær. Þá hafa stjórnarandstæð-
ingar í Pakistan gagnrýnt Sharif
harkalega og skipulögðu þeir verk-
fóll og mótmælaaðgerðir í stærstu
borgum landsins í gær. Þeir viður-
kenndu þó að mótmælin hefðu farið
hægt af stað og ekki raskað atvinnu-
lífinu að ráði.
Pakistanskir fjölmiðlar urðu undr-
andi á yfirlýsingu Sharifs og kröfð-
ust skýringa á samkomulagi hans við
Clinton.
Leyniþjón-
usta Irans
gagnrýnd
Teheran. Reuters.
LEYNIÞJÓNUSTA írans hefur
að undanfómu sætt mikilli gagn-
rýni vegna fjölda dularfullra
mála sem tengjast fjöldamorð-
um, sjálfsvígi og týndu líki og
virðast málin eiga það sammerkt
að tengjast yfirmönnum leyni-
þjónustunnar. Hafa hneykslis-
málin haft þær afieiðingai’ að
virtir stjómmálamenn og klerk-
ar hafa hlaupið í felur og neitað
að ræða um málin.
í júní sl. var Saeed Emami,
fyrrverandi aðstoðarráðherra
leyniþjónustumála, handtekinn
vegna gmns um að eiga aðild
að dularfullum morðum á
a.m.k. fjómm andstæðingum
klerkaveldisins síðasta haust.
Nýverið fannst Emami látinn í
fangelsisklefa sínum og virtust
verksummerki benda til að
hann hefði gleypt háreyðingar-
krem. Þremur vikum síðar em
spurningar varðandi málið enn
fleiri en svörin sem leyniþjón-
ustan hefur gefið, en hún hefur
hingað til verið líkt og sjálf-
stæður armur framkvæmda-
valdsins. En óstaðfestar fregnir
herma að fjölmargir núverandi
og fyrrverandi yfírmenn í leyni-
þjónustunni muni sæta rann-
sóknum á næstunni.
Dagblöð í Iran hafa sætt lagi
og gagnrýnt rannsókn málsins
harðlega og hafa sum dagblöð
leitt að því líkum að málið allt
sé uppspuni með það að mark-
miði að koma Emami úr landi.
Enn hefur lítið verið gert til
að leysa morðmál andófsmann-
anna og þykir það benda til
tregðu meðal þeirra afla í
stjórnmálum landsins er vilja
snúa frá umbótastefnu Mo-
hammeds Khatamis forseta. Er
talið að málið geti orðið próf-
steinn á hver hafi sterkari tök í
írönskum stjórnmálum,
Khatami og umbótasinnar eða
harðlínumenn.
Bush yngri
í vörn vegna
Víetnam
Washington. The Daily Telegjaph.
GEORGE Bush yngri, sem berst
fyrir tilnefningu sem forsetafram-
bjóðandi repúblikana, þarf nú að
verjast ásökunum um að hann hafi
komist hjá því að vera sendur til að
berjast í Víetnamstríðinu vegna
stöðu fóður síns sem þingmanns
Texas í fulltrúadeild Bandaríkja-
þings.
I langri umfjöllun dagblaðsins
The Los Angeles Times á sunnudag
segir að Bush hafi notið sérstakrar
fyrirgreiðslu er hann gegndi her-
þjónustu á árum Víetnamstríðsins.
Fékk hann árið 1968 inngöngu í
flugsveit Þjóðvarðliðsins í Texas, en
hann var þá 21 árs og stundaði nám
í sagnfræði við Yale-háskóla.
Þjóðvarðliðasveitir voru vinsælar
undankomuleiðir fyrir þá ungu
menn sem vildu forðast að vera
sendir til Víetnam, því vera í þeim
taldist til herþjónustu, en afar ólík-
legt var að meðlimir þeirra þyrftu
nokkumtíma að taka þátt í bardaga.
Þetta átti einkum við um flugsveitir
Þjóðvarðliðsins, sem voru ábyrgar
fyrir vömum heimaríkis síns. Auk
þess var veran í Þjóðvarðliðinu talin
mun auðveldari en í hemum.
í blaðinu segir að þegar George
Bush yngri sótti um inngöngu í
Þjóðvarðliðið í Texas hafi um 150
ungir menn verið þar á biðlista og
að biðin hafi tekið um eitt og hálft
ár. Umsókn Bush var hins vegar
samþykkt um hæl. Ennfremur var
honum veitt yfirmannsstaða strax
að lokinni gmnnþjálfun, án þess að
hann þyrfti að ljúka sérstökum
námskeiðum, og fékk hann einnig
strax að hefja flugmannsþjálfun,
sem var óvenjulegt.
Bush neitar að kippt
hafi verið í spotta
Talsmenn Bush vísa því alfarið á
bug að kippt hafi verið í spotta til að
Reuters
George Bush
koma honum hjá herþjónustu í Ví-
etnam. „Eg vildi fljúga herþotum,"
sagði Bush við fréttamenn í New
Hampshire, þar sem hann var á
kosningaferðalagi á þjóðhátíðardag-
inn 4. júlí. ,,Ég sótti um og hlaut
inngöngu. Ég er mjög stoltur af
þjónustu minni [í Þjóðvarðliðinu].
í greininni í The Los Angeles
Times segir raunar að ekkert bendi
til að Bush eldri, sem þá var þing-
maður í fulltrúadeildinni og sóttist
eftir kjöri í öldungadeildina, hafi
beitt áhrifum sínum í þágu sonar-
ins, eða að nokkuð ólöglegt athæfi
hafi átt sér stað. A hinn bóginn sé
ljóst að staða fóðurins hafi „opnað
ýmsar dyr“ fyrir Bush yngri og
skipt sköpum um skjótan frama
hans innan Þjóðvarðliðsins.
Víetnamstríðið hefur verið við-
kvæmt mál fyrir marga frambjóð-
endur af þessari kynslóð og fræg-
asta dæmið um það er Bill Clinton,
en í kosningabaráttunni gegn Geor-
ge Bush eldri árið 1992 var honum
legið á hálsi fyrir að hafa komið sér
hjá herþjónustu.
Yfírmaður BBC varar við neikvæðum
áhrifum upplýsingabyltingarinnar
Standa verður
vörð um breska
þjóðmenningu
Sir John Birt
London. The Daily Telegraph.
SIR John Birt, fráfarandi yf-
irmaður breska ríkisútvarps-
ins BBC, varaði í gær við því
að tækniþróunin og upplýs-
ingabyltingin gæti grafið
undan þjóðmenningu Breta
og skaðað samkennd bresku
þjóðarinnar, auk þess sem
hún gæti leitt til forheimsku-
nar hluta bresku þjóðarinn-
ar. Ummælin vöktu nokkra
athygli enda hefur Birt, sem
hættir störfum hjá BBC
næsta vor, mjög beitt sér
fyrir því að BBC standi
framarlega í hinni „stafrænu
byltingu" í miðlun upplýs-
inga og dagskrárefiiis.
I ræðu sem Birt hélt í gær
í boði timaritsins The New
Statesman um þjóðfélagsleg,
pólitísk og menningarleg
áhrif upplýsingasamfélags-
ins lýsti hann þeim áhyggj-
um sem hann hefur vegna
umbyltingarinnar sem tækniþró-
unin óumdeilanlega getur af sér.
Hann lét þar í ljósi þá skoðun sína
að vinna yrði bug á „umtalsverð-
um vandamálum" eigi almenning-
ur og stofnanir að iyóta góðs af
upplýsingabyltingunni.
Birt sagði að ef BBC nyti ekki
fullnægjandi fjárstuðnings á kom-
andi áratugum gætu þær hættur
sem fylgja framþróun í upplýs-
ingamálum jafnvel skyggt á þá
kosti sem fylgja henni. Verði ekki
til staðar öfiugt BBC stafi breskri
þjóðmenningu jafnvel hætta af al-
heimsvæðingu fjölmiðla, enda
hefði hún í för með sér sífellt vax-
andi áhrif bandarískrar dægur-
menningar.
Með tilkomu æ fleiri áskriftar-
sjónvarpsstöðva muni fólk neyð-
ast til að borga meira og meira
fyrir sjónvarpsefni og telur Birt
að áhrif þess gætu m.a. orðið til
að kljúfa bresku þjóðina í tvennt;
annars vegar í þá sem hefðu efni
á að tryggja sér aðgang að upp-
lýsingum og hins vegar þá sem
ekki hefðu ráð á að kaupa sér
„vel unnið upplýsingaefni, skoð-
anir sérfræðinga eða skemmtun".
Afleiðingin yrði forheimskun
hluta þjóðarinnar.
Öflugt og vel rekið BBC gæti
að mati Birts reynst nauðsynlegt
vogarafl gegn þessari hættu, sem
eins konar stafrænt „siðmenning-
arafl“ sem standa myndi vörð um
bresk gildi.