Morgunblaðið - 07.07.1999, Blaðsíða 22
22 MIÐVIKUDAGUR 7. JÚLÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
Gaman-
mynd
úr næt-
urlífinu
KVIKMYMIIR
S( Jörnubfó
Farðu, „Go“
★★★
Leikstjóri: Doug Liman. Handrit:
John August. Aðalhlutverk: Katie
Holmes, Sarah Polley, Suzanne Kull,
Desmond Askew. 1999.
Farðu eða „Go“ eftir Doug Liman
er hressandi og skemmtileg gaman-
mynd um ungt fólk á harðaspani í
gegnum næturlífið og lýsir hvemig
það missir gersamlega tökin á lífi
sínu þegar hlutimir fara ekki eins
og það ætlaði. Myndin skiptist í
þrjár sögur sem tengjast innbyrðis
og gæti þess vegna verið tilvísun í
eina af eldri myndum Kieslowskis
og fjallað um tilviljunina; allt sem
gerist í henni veltur á því hvort ung
afgreiðslustúlka í nýlenduvömversl-
un tekur að sér aukavakt og til þess
að undirstrika það notar leikstjór-
inn Liman ákvörðun hennar tU þess
að líma myndina saman.
Farðu er eins konar glæpakó-
medía og eins og flestar slíkar sem
gerðar hafa verið á undanförnum
ámm gætir í henni áhrifa frá Tar-
antino bæði hvað varðar uppbygg-
ingu frásagnarinnar og efnisinni-
hald. Myndin fjallar um fjóra ein-
staklinga og hver um sig á sína
sögu. Afgreiðslustúlkan, sem Sarah
Polley leikur frábærlega, grípur
tækifærið þegar tveir ungir menn
spyrja hvort hún geti reddað þeim
dópi og reynir að hagnast svolítið.
Ungur maður, sem einnig vinnur í
búðinni, heldur ásamt vinum sínum
til Las Vegas og þuklar á nektar-
dansmær með hrikalegum afleiðing-
um. Tveir hommar, sem spurðu af-
greiðslustúlkuna eftir dópinu, em
raunar í eins konar gíslingu lög-
reglumanns, sem vill fá þá með sér í
heimasölu.
Hver saga um sig er bráðfyndin
og það myndast talsverð spenna í
þeim kringumstæðum sem upp
koma þegar allt fer úrskeiðis í plön-
um þessa fólks. Persónumar allar
em áhugaverðar og leikurinn ein-
staklega frísklegur og myndin hin
besta skemmtun.
Arnaldur Indriðason
Qarðpíöntustöðin
□ODOCCXiD
Ýmis tilboð
í hverri viku.
LISTIR
Morgunblaðið/Anna Bjarnadóttir
„Mit links“ við stærstu mynd Gunnars á sýningunni í Luzern.
GUNNAR kallar litlu myndirnar „Örstutt spor“.
Islenskt málverk
o g saxófónleikur
í Luzern
Luzern. Morgunblaðið.
GUNNAR Kristinsson opnaði
málverkasýningu í Galerie
Schenker í hjarta Luzern á laug-
ardag. Saxófónkvartettinn „mit
links“ (með vinstri) spilaði við
opnunina. Vigdís Klara Aradótt-
ir er í kvartettinum. Gunnar,
sem er tónskáld jafnframt því að
vera listmálari, er að skrifa verk
fyrir kvartettinn. Að þessu sinni
lék „mit Iinks“ verk eftir Steve
Reich, John Lurie og Astor Pi-
azzolla.
Gunnar sýnir 31 mynd úr olíu
á striga á sýningunni. Hún
stendur til 22. ágúst. Myndirnar
eru allt frá 260 x 200 sm niður í
20 x 20. Hann kallar litlu mynd-
irnar „Örstutt spor Gunnar,
sem er búsettur í Sviss, vann
málverkin á vinnustofu sinni
handan frönsku landamæranna
við Basel á undanförnum tveim-
ur árum. Þau eru beint fram-
hald af verkum sem hann sýndi í
Hafnarborg, menningar- og
listastofnun Hafnarfjarðar, fyrir
tæpum tveimur árum.
Listfræðingurinn Lutz Wind-
höfel frá Basel hélt ræðu við
opnunina. Hann lagði út frá
landslagi sem kemur fram í mis-
munandi þáttum náttúrunnar.
„Eg fæ innblástur úr íslenskri
og svissneskri náttúru. í þessum
myndum blandast innblásturinn
frá báðum löndunum saman,“
segir Gunnar.
„mit links“ var stofnaður fyrir
þremur árum. Hljóðfæraleikar-
arnir eru allir örvhentir og
kvartettinn dró nafn sitt af því.
Vigdís Klara hefur verið með
frá upphafi. Hún kynntist hinum
þegar hún var við tónlistarnám í
Basel. Kvartettinn spilar aðal-
lega nútímatónlist, „svona tón-
list sem enginn vill heyra", sagði
Vigdís Klara hlæjandi. Þau
koma mikið fram á börum og
einnig í tónlistarsölum. Vigdís
Klara kennir einnig á klarinett
og saxófón í tónlistarskóla í Luz-
ern.
Fukuyama
við sama hey-
garðshornið
Bandaríkjamaðurinn Francis
Fukuyama hélt því fram í tíma-
ritsgrein fyrir áratug síðan að
gífurleg fjölgun frjálslyndra lýð-
ræðissamfélaga í heiminum væri
síðasta stigið í pólitískri fram-
þróun mannskepn-
unnar. Fukuyama
rökstuddi kenningu
sína frekar í bókinni
„The End of Hi-
story and the Last
Man“, sem út kom
árið 1992, og lýsti
hann því þar yfir að
allar þjóðir verði á
endanum frjálslynd
lýðræðisríki og að
þegar því marld sé
náð hafi sagan í
raun gengið veginn
á enda. Þótt fáir
gleyptu við kenn-
ingunni formála-
laust var um fátt annað rætt í
fræðaheiminum á þessum tíma.
Nú hefur Fukuyama, sem er
fyrrverandi fulltrúi í bandaríska
utanríkisráðuneytinu, samið nýja
bók og er vart hægt að segja
annað en nýjasta viðfangsefni
hans sé álíka metnaðarfullt og
hið fyrra. Fukuyama, sem nú er
prófessor í stjómsýslufræðum
við George Mason University,
tekst í nýrri bók sinni, „The Gr-
eat Disruption", við þjóðfélags-
þróun í heiminum og þau gildi
sem nú ráða ríkjum í samfélagi
mannanna. Fukuyama er ekkert
að skafa utan af hlutunum og
sem fyrr eru kenningar hans
bæði eftirtektarverðar og um-
deilanlegar.
í bókinni fjallar Fukuyama
um hnignandi samfélagsskilyrði
undanfama þrjá áratugi ef mið-
að er við aukna glæpatíðni, fjölda
skilnaða og fæðingu
óskilgetinna barna,
trausts manna í mill-
um og trú á stofnan-
ir samfélagsins. Er
Fukuyama á þeirri
skoðun að þegar svo
umfangsmikið umrót
gerist samtímis í
mörgum samfélög-
um hljóti eitthvað
stórt að vera að eiga
sér stað, og að rétt
sé að gera tilraun til
að útskýra fyrirbær-
ið.
Orsakir fyrr-
nefndra breytinga
telur Fukuyama að sé að finna í
framþróun samfélaga í átt að því
sem hann nefnir „póst“-iðnbylt-
ingarsamfélög eða upplýsinga-
þjóðfélögum. Hefur þessi þróun
leitt til þess að samfélagsleg
gildi fara í hundana, og rekur
hann mörg dæmi þess í bók
sinni. Segir í ritdómi Anthonys
Gottliebs, eins af ritstjóram
tímaritsins The Economist, í
stórblaðinu The New York
Times að hvað svo sem mönnum
finnist um kenningar Fuku-
yamas sé í öllu falli hægt að hafa
mikið gagn og gaman af því
mikla magni upplýsinga sem
hann kemur á framfæri.
Eru rimlagardínurnar óhreinar!
Vift hreinsum:
Rimla, strimla, plíseruð og sólargluggatjöld.
Setjum afrafmagnandi bónhúð.
Sækjum og sendum ef óskaó er.
tæknihreinsunin
)5 • iM 3» 9*34 • OS«Al »97 »634
Ljóð spretta af
persónulegum
upplifunum
LJÓÐABÓKIN Okk-
ar á milli eftir
Arthúr Björgvin
Bollason kom nýlega
út hjá Máli og menn-
ingu. Þetta er fyrsta
Ijóðabók Arthúrs, en
hann hefur áður
samið bækur bæði á
íslensku og þýsku.
Hvernig myndirðu
lýsa ljóðum þínum?
Eruþnu persónuleg?
„Eg geri ráð fyrir
að ljóð séu alltaf per-
sónuleg. Þau spretta
ævinlega af persónu-
Icgum upplifunum
og reynslu. Eg hef
sýslað við ljóðagerð síðan ég var
strákur og hef oft ort Ijóð sem
voru lengra frá mér heldur en
þessi. Þannig að það má kannski
segja að þau séu sérstaklega per-
sónuleg. Annars eru þessi ljóð
svolítið tvískipt því þau fjalla
einnig um upplifanir í náttúr-
unni.“
Náttúran kemur sterkt fram í
mörgum (jóðanna, er hún þér
hugleikin?
„Mörg þessara Ijóða eru ort á
Grikklandi, sérstaklega íslensku
náttúruljóðin. Ég held að það sé
nú bara gömul saga að þegar
menn eru komnir hæfilega langt
í burtu frá landinu fer það að fá
annan blæ og Ijóma.
Ég hef hins vegar ferðast mik-
ið vegna starfa minna, sérstak-
lega um hálendið. Ég er búinn að
vera í leiðsögn í rúmlega 20 ár
þannig að ég hef kynnst landinu
og óbyggðunum nokkuð vel. Ég
hef trú á að þetta sust inn í mann
og svo komi þessi reynsla í
gusum upp á yfirborðið þegar
maður er kominn eitthvert ann-
að. Annars eru líka tvö grísk ljóð
í bókinni, auk þess sem grísk
áhrif eru í nokkrum ljóðanna
þótt þau séu kannski ekki alveg
jafn sýnileg."
Nú er þetta þín
fyrsta Ijóðabók, var
hún lengi í vinnslu?
„Þetta er ekki fyrsta
ljóðabókin sem ég set
saman, en þetta er sú
fyrsta sem ég læt frá
mér fara á prenti.
Reyndar skilaði ég
einu sinni af mér hand-
riti að ljóðabók til Máls
og menningar. Þá
stýrði Þorleifur Hauks-
son útgáfunni og hann
sendi mig aftur heim
með hana og sagði að
þau væru nú svolítið of
innhverf, þessi ljóð, til
þess að ég ætti að láta
þau frá mér. Ég tók það handrit
og kveikti symbólskt í því með
nokkrum vinum mínum og hét
því að gefa aldrei út ljóðabók.
Þetta var eitthvað í kringum
1980 og ég held að tvö eða þrjú
þeirra ljóða hafi birst í tímariti
Máls og menningar. Hin fóru
bara á eldinn.
Þessi ljóð eru hins vegar öll, að
einu undanskildu, ort á síðast-
liðnum tveimur til þremur árum.
Ég er skorpumaður í ljóðlistinni
og þessi ljóð koma yfirleitt hratt
og geyst á skömmum tíma. Þetta
er nokkuð sem erfitt er að ráða
við.“
Nótt við Ægissíðu
himinninn
strýkur rökkurmjúkum
fiðluboga
yfír titrandi
ljósastrengi borgar
frostið leikur
hljómlaus stef
á slaghörpu
vindsins
stök fuglsrödd
í fjörunni
tír Okkar á milli
Arthúr
Björgvin Bollason