Morgunblaðið - 07.07.1999, Blaðsíða 24

24 MIÐVIKUDAGUR 7. JÚLÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Leikritið
Eða
þannig...
sýnt í
Lónkoti
LEIKRITIÐ Eða þannig ...
eftir Völu Þórsdóttur verður
sýnt í Lónkoti í Skagafirði 10.
og 11. júlí nk. Leikstjóri er
Brynja Benediktsdóttir og
leikari Vala Þórsdóttir.
Leikritið er um þrítuga
konu sem er að átta sig á lífi
sínu fyrir og eftir skilnað. Hún
rokkar á milli bjartsýni og
svartsýni og sendir áhorfend-
ur í tilfinningalegt ferðalag
sem þeytir þeim milli gleði og
sorgar, segir í fréttatilkynn-
ingu.
Þetta er svartur gamanleik-
ur í tveimur hlutum. Fyrri
sýningin verður laugardaginn
10. júlí kl. 21 og er dansleikur
á eftir þeirri sýningu og seinni
sýningin verður sunnudaginn
11. júlí kl. 16 og er kaffihlað-
borð á eftir þeirri sýningu.
Myndlist í
Lónkoti
VALDIMAR Björnsson sýnir
í Galleríi Sölva Helgasonar í
Lónkoti í Skagafirði. Til sýnis
eru vatnslita- og pastelmyndir
auk pennateikninga. Myndirn-
ar eru allar í anda hins sk.
hlutkennda málverks.
Valdimar er fæddur 1931 á
Hofsósi og er algeriega sjálf-
menntaður í list sinni. Hann
fór fyrst að mála að ráði eftir
að hann komst á eftirlaunaald-
urinn og er þetta hans fyrsta
myndlistarsýning. Sýningin
stendur til og með 15. júlí.
&
GÓLFEFNABÚÐIN
Borgartúni 33
^jyæða fl/sar
^jyæða parket
^jyóð verð
þjónusta
Getur flutt sin-
fóníuhlj ómsveit-
ina inn 121. öldina
Eftir miklar vangaveltur og
langan aðdraganda hefur Fíl-
harmóníuhljómsveit Berlínar
ráðið Bretann Sir Simon Rattle
sem aðalsfjórnanda hljómsveit-
arinnar frá haustinu 2002.
Rattle er 45 ára og hefur um 20
ára skeið verið aðalstjórnandi
Sinfóníuhljómsveitarinnar í
Birmingham. Rattle er óum-
deilanlega einn af fremstu
hljómsveitarstjórum samtímans
og „... einn af fáum sem getur
gert 19. aldar fyrirbærið sin-
fóníuhljómsveit að verðugum
þátttakanda í 21. öldinni,“ segir
Andrew Clark, tónlistargagn-
rýnandi Financial Times. Vista-
skipti Rattles eiga sér nokkurn
aðdraganda því hann lýsti því
yfir fyrir þremur árum að hann
hygðist hætta sem aðalstjórn-
andi í Birmingham árið 1998.
Ekki gekk það alveg eftir, en
nú liggur framhaldið ljóst fyr-
ir.
Simon Rattle var kornungur
og óþekktur þegar stjórn Sin-
fóníuhljómsveitar Birmingham
réð hann sem aðalstjórnanda
fyrir 20 árum. Hann hefur vax-
ið og dafnað í því samstarfi,
hljómsveitin hefur einnig notið
þess og nú stendur Rattle á há-
tindi ferils síns og hefur verið
ráðinn aðalstjórnandi þeirrar
hljómsveitar sem sumir segja
þá bestu í heimi, með sterkustu
hefðirnar að baki og glæsileg-
ustu stjórnendurna. Sir Simon
mun taka við af Italanum
Claudio Abbado,
sem tók við af hin-
um goðsagna-
kennda stjórnanda
Herbert von Karaj-
an. Andrew Clark
lætur að því liggja
að Abbado hafi
alltaf gert sér grein
fyrir því að eitt af
hans verkefnum
væri að undirbúa
jarðveginn fyrir
næsta stjórnanda,
gera hljómsveitina
færa um að taka
stökkið og velja
leiðtoga sem gæti sett henni
nýjar viðmiðanir. Rattle er
sagður eiga einstaklega auðvelt
með að ná sambandi við hljóð-
færaleikara og honum hefur
verið hælt fyrir að leggja
áherslu á flutning nýrrar tón-
listar svo og vanræktrar eldri
tónlistar.
Það eru 120 meðlimir fíl-
harmómúnnar sem velja aðal-
stjórnandann í tveimur umferð-
um leynilegrar atkvæða-
greiðslu. í fyrstu um-
ferð er kosið um alla
umsækjendur en í
þeirri seinni er kosið
um tvo efstu. Reglur
kveða á um að 17% at-
kvæðamunur verði að
skilja á milli til að at-
kvæðagreiðslan teljist
gild. Eftir fyrri um-
ferð fékk Simon
Rattle 43% atkvæða,
Daniel Barenboim
25%, Mariss Jansons
11% og aðrir, þ.á.m.
Lorin Maazel og
Kleibel, fengu þaðan
af minna. I seinni umferðinni
fékk Rattle yfirgnæfandi meiri-
hluta atkvæða og Barenboim
tók niðurstöðunni af yfirvegun
þar sem hann var við hljóm-
sveitaraæfingar í Bayreuth.
Báðir höfðu þeir stjórnað
Berlínarfflharmóníunni á sér-
stökum tónleikum á milli um-
ferðanna tveggja í atkvæða-
greiðslunni. Verkefnaval þeirra
lýsir því hversu ólfldr þeir eru.
Barenboim kaus að setja Mozart
á oddinn en Rattle valdi Mahler.
Andrew Clark lýsir því svo að
hljómsveitin hafi fengið að sjá
öll spilin á hendi Barenboims
strax en Rattle hafi aðeins sýnt
nokkur spila sinna; hljómsveitin
hafi ekki aðeins hrifist af sann-
færingarkrafti Rattles við túlk-
un 7. sinfóníu Mahlers heldur
einnig af eigin getu til að mæta
óvenjulegum kröfum hans.
Áheyrendur á tónleikunum
greiddu atkvæði sitt með afger-
andi hætti með því að rísa á fæt-
ur í lok tónleikanna og fagna
lengi og innilega.
Ekki fer heldur hjá því að
nokkurs stolts gæti meðal Eng-
lendinga að þekktasta og
virtasta hljómsveit meginlands-
ins skuli hafa valið enskan
stjórnanda. Stoltið er þó blandið
eftirsjá því Rattle hefur gert
Sinfóníuhljómsveit Birmingham
heimsþekkta, en hann hefur lýst
því yfir að hann muni stjórna
henni áfram í tvo mánuði á ári.
Fleiri voru þó á höttunum eftir
Rattle, því bæði Sinfóníuhljóm-
sveitin í Boston og Fflharmómú-
hljómsveit Vúiarborgar höfðu
lýst yfir áhuga súium. Rattle
verður á ferð og flugi næstu
þrjú árin áður en hann tekur
endanlega við stjórninni í
Berlín, en áhugasamir gætu at-
hugað hvort miðar eru enn fá-
anlegir í september er hann
stjórnar flutningi Fflharmóníu-
hljómsveitar Berlúiar á 10. sin-
fóníu Gustavs Mahlers.
Simon Rattle
Tímamót á sléttimni
KVIKMYjVDIR
HÁSLÉTTAN - („HI-LO COUNTRY") irk
Leikstjóri Stephen Frears. Handritshöfundur Wa-
lon Green. Kvikmyndatökusljóri Oliver Stapleton.
Tónskáld Carter Burwell. Aðalleikendur Woody
Harrelson, Billy Crudrup, Patricia Arquette, Sam
Elliott, Penólope Cruz, Cole Hauser. 112 mín.
Bandarísk. Gramercy, 1998.
BRESKI leikstjórinn Stephen Frears er með
mistækari mönnum einsog myndimar hans
sanna.Þær sveiflast frá hágæðum The Grifters,
Dangerous Liaisons), niður í örgustu leiðindi
(Mary Reilly, The Vari). Hásléttan lullar þarna
á milli í hægum gír, tilþrifalítil og misjöfn.
Byggð á samnefndri bók sem vakti víst tals-
verða athygli er hún kom út um 1960; m.a.
vestraleikstjórans góða, Sams Peckinpah, sem
hugðist nota Charlton Heston og Lee Marvin í
hlutverk þeirra Pete (Billy Crudup) og Big
Boy (Woody Harrelson). Hún hefði getað lukk-
ast.
Á þeim tíma hefði efnið einnig fallið betur í
kramið. Myndin fjallar um vináttu tveggja,
ungra kúreka í Nýju-Mexíkó á fimmta áratugn-
um. Pete kaupir smábýli fyrir arf eftir foreldra
sína, Big Boy er hagvanur á þessum slóðum og
kemur nýgræðingnum til hjálpar þegar hann er
að koma sér fyrir í héraðinu, Hi-Lo Country,
sem myndin heitir eftir. Tímarnir eru að breyt-
ast og mennimir með. Big Boy, Pete, og aðrir
kúrekar af gamla skólanum, eru að verða tíma-
skekkja í heimi þar sem vélar eru að taka yfir
og stórbændur að ryðja kotkörlum úr vegi. í
öðru lagi er myndin hádramatísk ástarsaga þar
sem vinimir leggja báðir hug á sömu stúlkuna,
Mónu (Patricia Arquette), sem í ofanálag er gift
hægri hönd Jims Ed (Sam Elliott). Sem er
markvisst að leggja undir sig héraðið og naut-
gripabúskapinn.
Þeir félagar láta sér ekki segjast. Halda upp-
teknum hætti kúreka fortíðarinnar, úti á slétt-
unni, í bólinu og á bamum. Big Boy hefur betur
í ástamálunum, án þess að slíta vináttuböndin.
Lífsstíll þeirra er hinsvegar dauðadæmdur og
hlýtur að enda á einn veg.
Hamelson heldur myndinni á floti, lengst af,
í snaggaralegri túlkun á tímaskekkjunni, harð-
naglanum Big Boy, sem eltir vandræðin uppi
og telur sig geta leyst þau með hnefunum og
marghleypunni. Harrelson er skemmtilega
óforskammaður, fæddur í þessar rullur. Cm-
dup er bærilegur í sérlega luðrulegu hlutverki
Petes, sem lufsast með án þess að taka afger-
andi ákvarðanir. Þungamiðja myndarinnar er
stúlkan Móna, en í meðföram Patriciu
Arquette er hún lélegur homsteinn og fær
reyndar litla hjálp frá handritshöfundi.
Arquette hefur löngum verið í uppáhaldi á
þessum bæ, verið oft á tíðum firna góð, en hér
bregst henni bogalistin og ég leyfi mér að
skella skuldinni á Frears, sem finnur sig
enganvegin í þessu framandi umhverfi. Útkom-
an er sundurlaus stórmyndartilraun með glæsi-
legri kvikmyndatöku, mögnuðum bakgrunni og
brokkgengum leikarahóp. Sem fær lítinn
stuðning frá leikstjóra og handritshöfundi, sem
ofaná annað, „týnir“ veigamiklum persónum,
einsog Jim Ed, („einn góðan veðurdag munuð
þið koma skríðandi til mín...“), og Josephu,
(Penélope Cmz), vinkonu Petes, lykilpersónu
sem nær aldrei að setja mark sitt á stefnulausa
mynd.
Sæbjörn Valdimarsson
m mmm ■■■■*■»#■■
ilyn j'jmir oy yiliialijiayga!
fö&AÚ yj'JÖ - -32-3 3020 •‘iH®
Opid virka daga kl. 9 - 18 og laugardaga