Morgunblaðið - 16.07.1999, Blaðsíða 33

32 FÖSTUDAGUR 16. JÚLÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 16. JÚLÍ 1999 33’
JllffgtiiiHjifeife
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI: Árvakur hf., Reykjavík.
FRAMKVÆMDASTJÓRI: Hallgrímur B. Geirsson.
RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
NETVÆÐING
LANDSINS
A
IMORGUNBLAÐINU í gær var skýrt frá því að um áramót
yrði tæknilega framkvæmanlegt fyrir sjúklinga að eiga
samskipti við lækna sína með tölvupósti. Þótt þessi samskiptaleið
eigi ekki við um veigameiri samskipti sjúklinga og lækna er
augljóst að hún er til mikils hagræðis þegar um er að ræða
tímapantanir sjúklinga sem átt hafa löng samskipti við lækni sinn
eða vegna beiðni um útgáfu lyfseðla vegna reglubundinnar
lyfjanotkunar, svo að dæmi séu nefnd. Það fyrirkomulag, sem nú
er víða við lýði, að sjúklingar þurfí að sitja við síma einn ákveðinn
hálftíma á degi hverjum og hringja stanzlaust þann tíma í von um
að komast að er auðvitað fortíðarfyrirbæri sem hvorki er
viðunandi fyrir sjúklinga eða lækna. Tölvueign er orðin svo
almenn meðal landsmanna að skammt er í að tölva verði eins og
hvert annað heimilistæki og tölvunni fylgir í flestum tilvikum
aðgangur að tölvupóstkerfí. Þess vegna eiga yfirvöld
heilbrigðismála að leggja áherzlu á að þessi sjálfsagða hagræðing
nái fram að ganga þótt augljóst sé að hún á ekki við þegar um
alvarlegri samtöl er að ræða.
Fyrr á þessu ári gerðu skattstofur framteljendum kleift að telja
fram á Netinu sem augljóslega er bæði þægilegt og hagkvæmt
fyrir allan almenning. Gera má ráð fyrir að fleiri og fleiri muni
notfæra sér þessa samskiptaleið við skattstofur enda leiðir hún
smátt og smátt til þess að fólk getur átt nánast öll samskipti sín
við skattstofur með þessum hætti.
Heimabankakerfí banka og sparisjóða jafngildir byltingu í
bankaviðskiptum. Nú þegar getur fólk stundað nánast öll
bankaviðskipti sín með milligöngu Netsins og þarf aldrei að fara í
banka. Ekki er ósennilegt að smátt og smátt muni af þessum
sökum draga úr greiðsluþjónustu bankanna, sem hefur rutt sér til
rúms á seinni árum, vegna þess að starfsmenn bankanna eru ekki
að gera annað en fólk getur sjálft framkvæmt við tölvuna heima
hjá sér. Þetta mun auka mjög hagkvæmni í rekstri bankanna og
full ástæða til að leggja stóraukna áherzlu á að hinn almenni
borgari taki upp þennan hátt í bankaviðskiptum.
Fyrir skömmu tilkynnti eitt tryggingafélaganna, Sjóvá-
Almennar hf., að fyrirtækið hefði tekið upp þá þjónustu við
viðskiptavini sína að þeir gætu stundað viðskijpti sín við félagið á
Netinu og fylgzt með stöðu viðskiptanna þar. I framhaldi af þessu
frumkvæði Sjóvár-Almennra hf. tilkynntu önnur tryggingafélög
að þau væru með sambærilega þjónustu í undirbúningi.
I öllum greinum atvinnulífsins er nú lögð áherzla á að auka
þjónustu við fólk á Netinu. Nú geta farþegar Flugleiða sjálfir
bókað far á Netinu og raunar getur fólk sjálft skipulagt ferðir
sínar innanlands og utan með milligöngu Netsins, pantað hótel
o.s.frv. og þarf ekki milligöngu flugfélaga eða ferðaskrifstofa til.
Bækur er nú hægt að panta innanlands og utan á Netinu og
fyrirsjáanlegt að margvísleg önnur viðskipti eru að færast á
Netið. Auknar umræður eru um að bílaviðskipti færist á Netið,
klæðskerar í London bjóða viðskiptavinum sínum að panta föt á
Netinu og svo mætti lengi telja. í nýju tölublaði bandarísks
viðskiptatímarits er bent á að útsending reikninga muni senn
færast á Netið og við það sparast bæði pappírskostnaður og
póstburðargjöld.
Hin opinbera stjórnsýsla hefur gengið fastar fram í þessari
þróun en margir hafa gert sér grein fyrir. Sum ráðuneytanna eru
komin með mjög fullkomnar heimasíður þar sem þægilegur
aðgangur er að upplýsingum. Má í þessu sambandi benda á að á
Vefskinnu Morgunblaðsins á Netinu er auðvelt að afla upplýsinga
um netföng, bæði opinberra skrifstofa, einkafyrirtækja og
annarra aðila. Margvíslegar upplýsingar, sem áður voru fengnar í
gegnum síma eða með heimsóknum á opinberar skrifstofur, er nú
hægt að fá með milligöngu Netsins. Skemmst er að minnast þess
frumkvæðis bæjaryfírvalda á Höfn í Hornafirði að opna skjalasafn
bæjarins fyrir íbúana, þannig að þeir gætu sjálfir kallað eftir þeim
upplýsingum sem þeir hingað til hafa þurft að fá með aðstoð
bæjarstarfsmanna. Þetta sparar tíma fyrir báða aðila, bæði
viðskiptavini og starfsmenn, sem hægt er að nýta betur með
öðrum hætti.
Það er sama hvert litið er. Netið er að breyta lífi okkar.
Atvinnufyrirtæki og stjórnvöld eiga að leggja alla áherzlu á að
hraða netvæðingri landsmanna svo sem kostur er. Netið mun
stórauka hagkvæmni í fyrirtækjarekstri og opinberri stjórnsýslu.
Fjárfestingar í skjótri netvæðingu landsins til sjávar og sveita
munu skila sér aftur margfaldlega.
Tölvueign er orðin svo almenn á Islandi að grundvöllur til
framfarasinnaðrar netvæðingar er þegar fyrir hendi. Smátt og
smátt mun Netið opna okkur nýja sýn á fleiri og fleiri sviðum.
Hingað til hefur hröð og víðtæk netvæðings landsins ekki
beinlínis verið á stefnuskrá stjórnmálafíokka. Það er hins vegar
tímabært að stjórnmálaflokkar, Alþingi og ríkisstjórn leggi
stóraukna áherzlu á að hraða þessari þróun. Við Islendingar erum
nú þegar í fremstu röð þjóða heims á margan veg. Með víðtækri
netvæðingu getum við komizt í þá stöðu að fáir verði okkur
fremri.
+
Rétturinn til útblásturs gróðurhúsalofttegunda verður takmörkuð auðlind við gildistöku Kyoto-bókunarinnar
Islenskar orkulindir
grunnur viðskipta
með losunarkvóta?
Kyoto-bókunin felur í sér að réttur til losunar gróðurhúsaloft-
tegunda verður takmörkuð og kvótabundin auðlind. Viðskipti með
losunarkvóta milli landa verða heimil og rætt hefur verið um ,
uppboðssölu á kvótum innan landa. Búast má við að samkeppnis-
staða álframleiðslu sem notar endurnýjanlega orkugjafa batni en
margir óttast þó að áliðnaðurinn verði í framtíðinni byggður
------------------7^-----------------------------
upp í þróunarríkjunum. I grein Omars Friðrikssonar kemur fram
að nú er til umræðu á vegum Landsvirkjunar hvort hreinar
---------^ — .... ............... . ------
orkulindir Islands gætu orðið grundvöllur viðskipta með losunar-
kvóta milli Islands og annarra landa.
KYOTO-BÓKUNIN við
rammasamning Samein-
uðu þjóðanna um lofts-
lagsbreytingar, sem sam-
þykkt var á aðildarríkjaþinginu í
Kyoto 1997, felur í sér að iðnríkin
skuldbinda sig til að draga úr losun
sex gróðurhúsalofttegunda um
ákveðið prósentuhlutfall miðað við
útblásturinn árið 1990. Verði bókun-
in staðfest og komist hún í fram-
kvæmd verður losun þessara loftteg-
unda kvótabundin og þannig tak-
mörkuð og verðmæt auðlind í sjálfu
sér. Bókunin gerir ráð fyrir að við-
skipti með losunarheimildir milli
landa verði heimil en hvert aðildar-
ríki fyrir sig ákveði hvernig staðið
verði að slíkum viðskiptum með
kvóta innanlands.
Með sama hætti má gera ráð fyrir
að aðstaðan til byggingar orkufrekra
iðjuvera á borð við álver verði tak-
mörkuð og hugsanlega eftirsóknar-
verð verðmæti. Það setur hins vegar
stórt strik í reikninginn að stór hluti
heimsbyggðarinnar tekur að
óbreyttu engar skuldbindingar á sig,
þar sem 67 þróunarríki eru ekki aðil-
ar að Kyoto-bókuninni. Á undanförn-
um árum hefur stærsti hluti upp-
byggingar orkufreks iðnaðai’ átt sér
stað í þróunarríkjunum.
Uppbygging iðjuvera í auknum
mæli í þróunarríkjunum
Frá 1990 hafa rúmlega 80% allrar
uppbyggingar og endurnýjunar ál-
vera í heiminum átt sér stað utan
OECD-landanna. Frá árinu 1990,
sem er viðmiðunarár bókunarinnar,
hefur framleiðsla á áli í heiminum
aukist um 10%. Stærstan hluta
þessarar framleiðsluaukningar má
rekja til álvera sem knúin eru af
raforku sem unnin er úr jarðefna-
eldsneyti.
Jón Ingimarsson, skrifstofustjóri í
iðnaðarráðuneytinu, bendir á að upp-
lýsingar sem fram hafi
komið sýni að frá 1990
hafi þessi iðnaðarfram-
leiðsla verið að færast í
auknum mæli til landa
sem ekki eru í hópi _____
þeirra ríkja sem hafa
lýst yfir að þau muni undirgangast
skuldbindingar bókunarinnar. „Þró-
unin í áliðnaði í heiminum hvað þetta
varðar hefur orðið þveröfug við það
sem maður hefði viljað sjá,“ segir
Halldór Þorgeirsson, deildarstjóri
alþjóðadeildar umhverfisráðuneytis-
ins og einn af samningamönnum ís-
lands á loftslagsráðstefnum SÞ.
Skv. upplýsingum sem lagðar voru
fram á viðræðufundum í undirnefnd-
um rammasamnings SÞ í vetur
byggist stærsti hluti aukinnar orku-
notkunar stóriðjuvera á seinustu ár-
um á kolaorku eða jarðgasi. Fram-
leiðsla í áliðnaði í heiminum jókst um
80% álvera
byggð upp í
þróunarríkjum
frá 1990
1,5 milljónir tonna á ári eða um 7,7%
frá 1990. 88% þessarar aukningar
byggjast á jarðefnaeldsneyti en til
samanburðar voru um 35% álfram-
leiðslu heimsins knúin af slíkum
orkuverum árið 1990. Þetta þýðir
mun meiri útblástur mengandi loft-
tegunda á bak við hvert framleitt
tonn í dag en árið 1990.
Lítið svigrúm á íslandi
Meginmarkmiðið skv. Kyoto-bók-
uninni er að dregið skuli úr heildar-
losun aðildarþjóða um 5,2% á tíma-
bilinu 2008-2012 miðað við útblástur
slíkra lofttegunda árið 1990. Bókunin
var undirrituð af fulltrúum 83 ríkja
og verður hún lagalega bindandi sex
mánuðum eftii’ að a.m.k. 55 lönd, þar
sem 55% útblásturs gróðurhúsaloft-
tegunda eiga sér stað, hafa staðfest
hana.
Mismunandi er eftir ríkjum hver
losunaiTnörkin eru og er þremur
ríkjum heimilt að auka lítillega los-
unina, þ.e. Noregi, Ástralíu og ís-
landi, en bókunin gerir ráð fyrir að á
Islandi megi árleg losun gróðurhúsa-
lofttegunda vera 10% hærri á samn-
ingstímanum en árið 1990.
Skv. bókuninni yrði Islandi heimilt
að losa um 15 milljónir tonna gróður-
húsalofttegunda á árunum 2008 til
2012, eða um 3 milljónir tonna á ári
að jafnaði. íslensk stjórnvöld hafa
sem kunnugt er ekki sætt sig við svo
lítinn sveigjanleika til nýtingar end-
urnýjanlegrar orku auk þess sem
hlutfallsviðmiðun kemur harkalega
niður á smáum hagkerfum á borð við
Island. Hafa þau því ekki undirritað
bókunina og það hafa Ungverjaland
og Tyrkland ekki heldur gert.
Meginröksemdir Islendinga í við-
ræðunum eru að orkufrekur iðnaður
á Islandi sem nýtir endurnýjanlegar
orkulindir losi mun minna af koltví-
sýringi á heimsvísu en verksmiðjur
sem nota jarðefnaeldsneyti sem
orkugjafa. Þannig myndi
álver sem staðsett er í
vatnsorkulandi á borð við
Island tryggja lágmarks-
útstreymi gróðurhúsa-
lofttegunda og koma í
veg fyrir þá mengun and-
rúmsloftsins sem ella ætti sér stað.
Á íslandi koma 2/3 allrar orku-
notkunar frá endurnýjanlegum orku-
gjöfum, þ.e. vatnsorku og jarðvarma.
Olía til húshitunar hefur minnkað úr
því að vera 45% af orkunotkuninni
árið 1973 niður í 2% í dag. Flestar
aðrar þjóðir nota enn rafmagn til
húshitunar og kælingar sem unnið er
úr gasi, kolum eða olíu. Víða um lönd
er því mögulegt að draga úr meng-
andi orkunotkun og minnka útblást-
ur gróðurhúsalofttegunda til að
mæta kröfum Kyoto-bókunarinnar
en svigrúm Islendinga til aðgerða af
þessu tagi er hins vegar lítið.
Samkeppnisstaða endurnýjan-
legrar orku batnar
„Markmiðið með Kyoto-bókuninni
er að draga úr losun gróðurhúsaloft-
tegunda. Ef rafmagnið til álvinnslu
er framleitt með jarðefnaeldsneyti,
hvort sem það eru kol eða jarðgas,
þá leiðir það til mjög mikillar losun-
ar, og þá má gera ráð fyrir því að
samkeppnisstaða álframleiðslu, sem
notar endurnýjanlega orkugjafa,
batni,“ segir Halldór. „Mér vitanlega
er ekki til nein betri leið til þess að
draga úr losun gróðurhúsaloftteg-
unda í álframleiðslu en að nota raf-
magn sem kemur frá endurnýjanleg-
Morgunblaðið/Jón Svavarssotj
GERA má ráð fyrir að samkeppnisstaða álvera sem nota endurnýjanlega orkugjafa á borð við íslensku vatnsorkuna batni með gildistöku Kyoto-bókunar-
innar. Á myndinni má sjá starfsmann ÍSAL að störfum í steypuskála álversins í Straumsvík.
Jón Ingimarsson tekur undir
þetta. „Kyoto-bókunin nær aðeins
til fimm ára eða tímabilsins
2008-2012 og enginn veit hvað tekur
við eftir það. Hluti þjóða heims tek-
ur væntanlega á sig skuldbindingar
á þessu tímabili, verði bókunin stað-
fest af nægilega mörgum ríkjum og
með nægilega stóran hluta losunar-
innar. Eftir sem áður geta fyrirtæki
flutt sig yfir til þeirra ríkja sem
ekki taka á sig skuldbindingar,“
sagði Jón.
„Álver á Islandi mengar ekki
nema brot af því sem álverin í okkar
samkeppnislöndum gera,“ segir
Garðar Ingvarsson, forstjóri Mark-
aðsskrifstofu iðnaðarráðuneytisins
og Landsvirkjunar. Hann bendir á
að nú sé nýtt 450 þusund tonna álver
í undirbúningi í Ástralíu sem nýta
mun mengandi kolaorku, tvö álver
ei’u í undirbúningi í Mosambique,
sem einnig nýta kolaorku. „Þeir sem
eru í samkeppni við okkur vegna
vatnsaflsorku eru Venesúela,
Kanada og hugsanlega Chile eftir tíu
ár,“ segir Garðar.
Markaðurinn stuðlar að hag-
kvæmum samdrætti
Ekki hefur enn náðst sátt um fjöl-
mörg atriði bókunaiánnar sem eftfr
er að útfæra. Miklar bollaleggingar
enx hafnar um hugsanlegt markaðs-
verð útblásturskvótanna í viðskipt-
um á milli landa en enn sem komið er
er þeim spurningum ósvarað hvaða
reglur á að setja um slík viðskipti
með losunarheimildir. Innan ríkja er
m.a. víða gert ráð fyrir að komið
verði á uppboðsfyrirkomulagi við
skiptingu losunai’kvóta og að notaðar
Orkunotkun álvera 1997, skipting á svæði og eftir uppruna raforku
„Það er hins vegar mjög mikið áhyggjuefni að skuldbindingar Kyoto-bókunarinnar ná eingöngu til Svæði 2: Norður- Svæði 3: Svæði 6A/6B: Heimur Hlutfall
GWh 1 Svæði 1: Svæði 4/5: Svæði 7:
(gígawattstundir) Afríka Ameríka Ameríka Asía Evrópa Eyjaálfa SAMTÁLS orkunotk.
iðnríkjanna. Það eni engar takmark- anir á uppbyggingu álvera með gam- alli tækni í þróunarríkjunum. Á með- an svo er má gera ráð fyrir að Kyoto-bókunin ýti frekar undir að ál- Vatnsaflsvirkjanir 6.986 65.313 31.898 4.317 25.767 7.340 141.621 55,90%
Kolaraforkuver 9.530 28.555 0 8.741 11.595 19.633 78.054 30,81%
Olíuraforkuver 0 0 0 81 1.264 0 1.345 0,53%
Gasraforkuver 0 77 1.036 13.956 3.632 446 19.147 7,56%
iðnaðurinn verði í framtíðinni byggð- Kjarnorkuver 200 869 116 2 12.013 0 13.200 5,21%
ur upp í þróunai'ríkjunum,“ sagði Halldór ennfremur. Notkun, samtals 16.716 98.814 33.050 27.097 54.271 27.419 253.367 100,00%
Breytingar á orkunotkun álvera 1990-1997
í GWh , skipting eftir svæðum og uppruna raforkunnar
Milli 1990 og 1997 jókst álframleiðsla á ári um 1,5 millj. tonna, 7,7%.
Lokað álverum (sumum tímab.) með um 2 millj. tonna framleiðslugetu
en ný álver hófu rekstur með um 3,6 millj. tonna framleiðslugetu á ári
ll Raforka frá: I A-Evropu og fynv. Sovétnkjum ÍOECD rikjunum* í öðrum rikjum Breyting á orkugj., SAMTALS
Kjarnorkuverum -12,8 -1.573,6 +231,5 -1.354,9
Vatnsaflsvirkjunum -3.931,4 +2.511,5 +3.355,1 +1.935,2
Kolaraforkuverum -213,2 -602,5 +9.110,2 +8.294,4
Gasraforkuverum -87,3 -399,4 +6.971,5 +6.484,7
Olíuraforkuverum -389,4 -136,5 -526,0
Öðrum raforkuv. +61,2 +61,2
Notkun, samtals -4.244,6 -392,4 +19.531,7 +14.894,7
Pólland og Ungverjaland talin með OECD en ekki A-Evrópu
Álframleiðsla 1997
Skipting eftir
heimshlutum
SAMTALS:
16.146
millj. tonn
1.805 miílj.tonn
3.475 miBj. lonn
1.719 miöj. tonn
2.111 miBj. tonn
5.931 millj. tonn
1.105 millj. tonn
Svæði 7: Eyjaálfa
Svæði 6A/6B:
Evrópa
Svæði 3:
Suður-Ameríka
Svæði 2:
Norður-Ameríka
Svæði 1: Afríka
Breytingar á álframleiðslu síðustu árin
Ársframleiðsla á grundvelli framleiðslu hvers mánaðar
18 milljónir tonna
16----------------
14
1993 1994 1995 1996 1997 1998 99
verði svipaðar markaðsaðferðir og í
öðrum viðskiptum á borð við verð-
bréfaviðskipti.
„Bókunin tekur einungis á við-
skiptum með losunarkvóta milli ríkja
en það er algerlega n'kjanna sjálfra
að ákveða hvort þau verða síðan sjálf
með viðskipti innanlands. Það er
ekkert í Kyoto-bókuninni sem skil-
greinir hvernig það á að fara fram.
Nokkuð mörg ríld eru komin langt í
undfrbúningi fyrir slík innanlands-
viðskipti," segir Halldór Þorgeirs-
son. „Það er góð reynsla af slíku
varðandi aðrar lofttegundir sérstak-
lega með brennistein í Bandaríkjun-
um. Þegar Bandaríkjamenn ákváðu
að grípa til aðgei’ða til að draga úr
losun brennisteins, sem kemur til
m.a. vegna kolabrennslu, ákváðu
þeir að fara þá leið að vera með
svona viðskipti, sem hefur leitt til
þess að þeir ei’u komnir fram úr sín-
um áætlunum um aðgerðir til að
draga úr losun. Það sem gerist með
slíkum viðskiptum er að markaður-
inn stuðlar að því að samdrátturinn
verði þar sem hann er hagkvæmast-
ur,“ sagði hann.
Kaupa kvóta og fjármagna
samdrátt annars staðar
Við þessar kringumstæður stæðu
stjórnendur iðjuvers frammi fyx-ir
tveimur kostum: Annai’s vegar að
leggja í kostnað sem fylgir því að
koma upp mengunarvarnabúnaði til
að draga úr losun gróðurhúsaloftteg-
unda eða á hinn bóginn að kaupa sér
útblástursleyfi á markaði. „Til þess
að halda losun áfram gæti viðkom-
andi keypt leyfi en um leið er hann
að fjármagna samdrátt annars stað-
ar. Þessu gleyma menn gjarna og
stilla þessu þannig upp að það sé
verið að versla með mengun en það
er í raun og vei’u verið að versla með
samdrátt," sagði Halldór.
Hann var spurður hvort komið
hefði til álita að taka upp slíkt upp-
boðsfyrirkomulag á losunarkvótum
hér á landi ef íslensk stjórnvöld stað-
festa Kyoto-bókunina. Halldór sagði
að ekki hefði verið tekin --------
nein ákvörðun um það.
„Slík ákvörðun yrði tekin
í nokkrum skrefum
vegna þess að á meðan
það er í’íkjandi mikil ___________
óvissa um hvernig tekið
verðxxr á sérmálum Islands gagnvart
Kyoto-bókuninni er erfitt að segja
fyrir af nákvæmni um hvernig best
verður að koma þessu fyrir hérna
heima. Slíkur undirbúningur er kom-
inn nokkuð langt í Noregi en þar á
þingnefnd sem fjallar um þessi mál
að skila af sér um áramótin," sagði
hann.
Hvernig á að standa að upp-
hafsúthlutun kvótanna?
Þegar setja á upp kei’fi vegna út-
hlutunar og viðskipta með losunar-
heimildir vakna margar mikilvægar
spurningar á borð við það hvernig
Rætt um sölu
losunarkvóta á
uppboðsmörk-
uðum
standa eigi að upphafsúthlutun rétt-
indanna, eins og þekkt er úr öðrum
kvótakerfum. I umræðum hópa sér-
fræðinga um þessi mál að undan-,
fömu, m.a. á vegum Alþjóðaorku-
stofnunarinnar, hefur verið fjallað
um fjölmörg álitamál í þessu sam-
bandi, s.s. varðandi eftirlit með við-
skiptum með losunarkvótana og um
eignarhald á kvótunum.
Evrópusambandið hefur lagt
fram tillögu um að sett verði hlut-
fallshámark á kvótaviðskipti á milli
í'íkja. Jón Ingimarsson segir að ef
slíkt ákvæði yrði samþykkt óbreytt
gerði það að verkum að svigrúm ís-
lendinga yrði ekkert. Þetta lýsti því
best hvað prósentutala skipti miklu
máli fyi’ir lítil hagkerfi á borð við Is-
land.
Fjölmargir kostir eru til umræðu
við útfærslu hugmynda um kvótavið-
skiptin á milli landa. Segja má að ís-
land hafi nokki’a sérstöðu vegna þess
hve hátt hlutfall hér er á hreinni og
endurnýjanlegri orku sem skapað
gæti ýmsa möguleika s.s. vegna
hugsanlegs flutnings á raforku um
sæstreng til annarra landa.
Friðrik Sophusson, forstjóri
Landsvirkjunar, staðfesti í samtali
við Morgunblaðið að komið hefði til
umræðu á milli Landsvirkjunar og
í’áðgjafa sem eru að kanna þessi mál
hvort hreinar íslenskar orkulindir
gætu orðið gi’undvöllur einhvers
konar viðskipta með losunarkvóta. ^
Hann sagði að þessi mál væru þó öll
enn á frumstigi.
Iðnríkin velja þá starfsemi
sem gefur mestan arð
Einn viðmælenda blaðsins kvaðst
aðspurður telja að það lægi í augum
uppi að Kyoto-bókunin gerði að
verkum að aðstaðan til byggingar
stóriðjuvera á borð við álver yrði
takmörkuð auðlind og eftirsóknar-
verð verðmæti vegna þess hve
þrengt væri að möguleikum stóriðju-**
fyrirtækjanna. Ekki eru þó allir
þessarar skoðunar. „Að tala um
verðmæti í þessu efni á tímabilinu
2008-2012 er ákaflega fjarlægt
vegna þess að þú getxxr í raun fengið
að losa fyrir ekki neitt og án nokk-
urra takmarkana annars staðar,“
sagði Jón Ingimarsson.
„Það er ekki gerður greinarmun-
ur á því í bókuninni frá hvaða starf-
semi lofttegundirnar koma, heldur
er einungis sett þak á heildarlosun-
ina fyrir hvei’t land. Svo er það
hvers lands fyrir sig að ákveða hvað
það telur að gefi mestan virðisauka.
Með því að setja þak er rétturinn til
að losa gróðui’húsalofttegundir orð-
inn takmörkuð auðlind. I því sam-''
hengi er þetta rétt og því má segja
að það sé búið að skammta iðni’íkj-
unum aðgang að andrúmsloftinu.
Þess vegna er það mjög eðlilegt að
þau velji þá starfsemi sem gefur
þeim mestan arð,“ sagði Halldór
Þorgeirsson þegar þetta var borið
undir hann.
Óvissa um staðfestingu
Enn er alls óvíst hver framvinda
Kyoto-bókunarinnar verður þri þrátt
fyrir að flest iðnríkin hafi undirritað
hana er ekki í’eiknað með að hún
verði lögð undir þjóðþing aðildar-
ríkja til staðfestingar fyrr en að lok-
inni ráðstefnu aðildaiTÍkjanna, sem A
hugsanlega verður ekki haldin fyrr
en árið 2001. Stjórnvöld í
Bandaríkjunum hafa lýst
yfir að þau muni ekki
staðfesta bókunina fyrr
en fyrir liggi marktæk
þátttaka af hálfu þróun-
arríkja í aðgerðum til að
dx-aga úr losun.
Garðar Ingvarsson hefur litla trú
á að Kyoto-bókunin verði að venx-
leika. „Eg sé ekki að iðnaður og al-
menningur í hinum iðnvædda heimi
sé í’eiðubúinn að taka það á sig að
fara að takmai’ka sín lífskjör á með-"
an aðrir fá að byggja upp endalaust
mengandi iðnað af þri að þeir eru
vanþi’óaðfr. Hvers konar blekkingar
enx þetta að Kyoto-sáttmálinn hafi
einhver áhrif á gróðui’húsaloftteg-
undir í heiminum? Þetta er ekkei-t
annað en pólitískur hráskinnaleikur
sem ýmsir hér á íslandi eru farnir að*
taka þátt í,“ sagði Garðar.