Morgunblaðið - 18.07.1999, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 18. JÚLÍ 1999 23
rannsókna og þjónustu. Auk skól-
ans hér eru það Bændaskólinn að
Hólum og Garðyrkjuskóli ríkisins
að Reykjum, einnig Rannsókna-
stofnun landbúnaðarins, Skógrækt
ríkisins, Landgræðslan, Rann-
sóknastöðin á Mógilsá, embætti yf-
irdýralæknis og svo frv. Eg tel að
háskólinn hér á Hvanneyri fái það
hlutverk að tengja þessa þætti sam-
an, byggja brýr á milli fræðasvið-
anna. Það er ekki hægt að reka há-
skóla nema með lifandi rannsókna-
Istarfi og landbúnaður á Islandi er
svo lítil eining í atvinnulífinu sem
heild að menn verða að vinna náið
saman. Þetta verður eitt af hlut-
verkunum sem við fáum með nýja
nafninu, að veita þessu samstarfi
forystu.
Búum sem framleiða mat fækkar
stöðugt en einingunum sem gera
eitthvað annað, nýta landið með
öðrum hætti, fjölgar. Og við lítum
svo á að okkur beri samkvæmt nýju
lögunum skylda til að hugsa líka til
þeirra sem nota landið með öðrum
hætti en til matvælaframleiðslu. Ef
bóndi sem er í ferðaþjónustu nýtir
ekki landið af fagþekkingu misbýð-
ur hann því. Bændur eru helstu
vörslumenn landsins og þar sem
landið er nýtt sem auðlind er verið
að stunda landbúnað. Bændur
verða að fá að nýta sér alla tækni-
þróun og við getum ekki sagt við þá
að þeir skuli vera svo og svo marg-
ir.“
Magnús er spurður hvaða kostir
og gallar fylgi því að skólinn er und-
ir landbúnaðarráðuneytinu en ekki
menntamálaráðuneytinu eins og
aðrar opinberar menntastofnanir
landsmanna.
„Námið á sviði landbúnaðarins
hefur alltaf tilheyrt fagráðuneytinu
og skólinn var talinn vera svo ná-
tengdur rannsóknasviði landbúnað-
arins. í áliti landbúnaðamefndar
Isem fjallaði um nýju búnaðar-
fræðslulögin kom fram að hún vildi
ekki stöðva málið vegna ágreinings
um þetta atriði en lagði til að það
yrði tekið til skoðunar og það skil
égmjögvel.
Kostimir við þessa tilhögun em
fyrst og fremst þeir að á þennan
hátt emm við mjög nátengd verk-
efninu sem okkur er falið, þar með
talið hagnýtu rannsóknastarfi at-
vinnuvegarins og leiðbeiningaþjón-
ustunni. Við eram því hluti af heild-
inni sem þjónar atvinnuveginum og
eram með í öllum ráðum og nefnd-
um sem að málunum koma.
Okosturinn er kannski sá að sé
ekki verið á varðbergi er hætt við
að námið getið verið eins konar
blindgata. Þetta á sérstaklega við
um starfsmenntunamámið á fram-
haldsskólastigi. Það er sémám og
framhaldsskólar landsins hafa það
dálítið á valdi sínu, hver og einn,
hvernig þeir meta og viðurkenna
okkar nám. Það er ekki skylda að
það skuli metið eftir ákveðnum
reglum. Það gæti því farið svo að
við yrðum einangrað í menntakerf-
inu, að umræður og framfarir í
kennslufræðum og allri uppbygg-
ingu menntamála færa dálítið fram
hjá okkur.
Þó er reynt að girða fyrir þetta
með ýmsum hætti. Menntamála-
ráðuneytið á fulltrúa í háskólaráði
og þar að auki í svokölluðu bú-
fræðsluráði sem er samráðsvett-
vangur þeirra sem vinna að
fræðslumálum bænda og er ráð-
herra landbúnaðarmála til leiðsagn-
ar. I nýju lögunum era ákvæði sem
era mjög áþekk þeim sem era í lög-
um um aðra háskóla á Islandi. Til
dæmis er sagt í annarri grein að
skólinn skuli vera byggður upp í
samræmi við lög um framhaldsskóla
frá 1996 og háskólalögin frá 1997.
Starfið skuli samhæft áfanga- og
einingakerfi framhalds- og háskóla-
kerfisins og skilgreiningar era allar
samræmdar."
Magnús segir að í Svíþjóð sé
landbúnaðarháskólinn undir land-
búnaðarráðuneytinu, í Noregi hafi
hann verið verið færður undir
menntamálaráðuneytið fyrir nokkr-
um áram. Þessi mál séu víða í gerj-
un.
Atvinnuvegir og akademia
Bent hefur verið á að hefðbundn-
ar greinar eins og mjólkurfram-
leiðsla og sauðfjárrækt séu frá
fomu fari mestu ráðandi innan sam-
taka bænda. Yrði nýi háskólinn nær
því að vera frjáls og sjálfstæð aka-
demía í rannsóknum og öðru starfi
ef hann yrði í minni skipulags-
tengslum við atvinnuveginn og
beina hagsmuni hans?
„Sumir halda því fram að þessi
tengsl valdi því að verkefnavalið
hliðrist svolítið í þá átt að það verði
hagstætt atvinnuveginum eins og
hann sé núna. Það er augljóst að sé
háskóli atvinnuvegatengdur felur
það í sér ákveðna árekstrahættu.
Atvinnulífið vill fá fólk með það sem
ég vil kalla „hér og nú“-menntun,
hagnýta menntun sem skilar sér
strax og leysir vanda atvinnuvegar-
ins eins og þau blasa við núna. En
eigi háskólanám að bera árangur
sem skilar sér í framtíðinni þarf það
að hafa mjög alþjóðlega skírskotun
og hún þarf að vera á vissan hátt
tímalaus.
Háskólanám er fyrst og fremst
aðferðafræðikennsla, þar lærir fólk
vinnubrögð. Ef við föllum í þá
gryfju að gleyma þessu verður
þetta lélegur háskóli. Við reynum
að stuðla markvisst að því að
kennd verði hér góð vinnubrögð og
byggjum meðal annars upp sam-
starf við erlenda háskóla í því skyni
svo að nemendur okkar komist þar
í framhaldsnám. Við eigum aðild að
norrænu samstarfi sem nefnist
Nova-háskólinn, það er samvinna
allra landbúnaðarháskóla og dýra-
læknaháskóla á Norðurlöndum.
Þar geta nemendur héðan fengið
aðgang að meistara- og doktors-
námi og við eram að undirbúa
sams konar samninga við háskóla í
Kanada.
Nemendum okkar hefur gengið
vel erlendis og ég held að við getum
ekki þjónað atvinnuveginum vel
nema við menntum fólk sem getur
aðstoðað hann við að bregðast við
nýju og nú óþekktu áreiti morgun-
dagsins," segir Magnús B. Jónsson,
rektor landbúnaðarháskólans á
Hvanneyri.
LINDA Gjorlihagen, einn af starfsmönnum á rannsóknarstofu skólans, við
vinnu sína. Stundaðar eru ýmsar rannsóknir á staðnum og gerðar tilraun-
ir með nýjar vélar og tæki. Hefúr sú reynsla komið sér vel fyrir bændur.
fulltrúum. Auk rektors, sem er
sjálfkjörinn forseti þess, eru
þar tveir fulltrúar kennara,
kosnir af starfsmönnum, einn
fulltrúi nemenda, einn fulltrúi
landbúnaðarráðuneytisins, einn
frá menntamálaráðuneytinu og
loks kýs Búnaðarþing einn full-
trúa sem er Ari Teitsson, for-
maður Bændasamtakanna.
Haustvörurnar streyma inn
Láttu ekki happ úr hendi sleppa
Enn eru til sumarvörur á tilboði
Jakkar Buxur Bolir Pils Blússur
frá 3.000 frá 1.690 frá 990 frá 1.900 frá 1.990
Nýbýlavegi 12, Kóp.
Sími 554 4433
SIWAMAT XL hefur l'itið dagsins Ijós eftir þriggja ára þróunarstarf
færustu hönnuða og verkfræðinga Siemens. Útkoman er ein
alskemmtilegasta og besta þvottavél sem framleidd hefur verið.
Komið og kynnist þessari frábæru þvottavél að eigin raun.
Á frábæru kynningarverði.
SMITH &
NORLAND
Nóatúni 4
105 Reykjavík
Sími 520 3000
www.sminor.is
Umboðsmenn um land allt.
Borðofn með hellum
> Tvær hellur
> Undir- og yfirhiti + grill
> Tímastillir
> HxBxD 33,5x58x39
>► Áður kr.ibkiHHl
St9r- kr- JHi i

Brauðrist electronic
> Hitnar ekki að utan
> Mylsnubakki
>► Afþíðing
>► Þriqqja ára ábyrqð
> Áður kr. ---
3.190
Stgr. kr.
Suðurlandsbraut 16 • 108 Rvk • Sími 5880500