Morgunblaðið - 25.07.1999, Blaðsíða 4

4 SUNNUDAGUR 25. JÚLÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
VIKAN 19/7 - 24/7
►FORNLEIFAFRÆÐINGAR
sem unnið hafa við upp-
gröft í Reykholti í sumar
telja sig hugsanlega hafa
komið niður á virkið sem
Snorri Sturluson lét reisa
þar á þrettándu öld.
►BORGARRÁÐ ákvað á
fundi sínum á þriðjudag að
heimila í tilraunaskyni í
þrjá mánuði að vínveit-
ingastaðir geti verið opnir
frá föstudagsmorgni til
sunnudagskvölds án ann-
arra takmarkana en þeirra
sem staðirnir setji sjálfir.
Heimildin gildir á svæði
sem afmarkast af Aðal-
stræti og Klapparstíg, en
Skólavörðustígur og Al-
þingisreiturinn og ná-
grenni hans eru undanskil-
in.
► VIÐBÚNAÐARSTIG hef-
ur verið fellt úr gildi á
svæðinu undir Mýr-
dalsjökli. Var ákvörðun
þar að lútandi tekin á
fundi almannavarnanefnd-
ar Mýrdalshrepps á mið-
vikudag að höfðu samráði
við jarðvísindamenn, en nú
eru ekki lengur taldar
meiri líkur en venjulega á
að af Kötlugosi verði.
►BÆJARRÁÐ ísafjarðar-
bæjar vill að allur úthlut-
aður byggðakvóti bæjarfé-
lagsins, 387 tonn, sem sam-
kvæmt ákvörðun Byggða-
stofunar á að deilast á
Flateyri, Suðureyri og
Þingeyri, fari til Þingeyr-
ar.
Greiðslustöðvun hjá
Bruno Bischoff
SAMSKIP hafa ákveðið að draga sig út
úr þýska flutningafyrirtækinu Bruno
Bischoff Reederei sem félagið eignaðist
meirihluta í fyrir rúmlega ári. Jafn-
framt hafa Samskip stofnað eigið dótt-
urfélag í Þýskalandi sem mun þjónusta
áfram viðskiptavini félagsins á svæðinu.
Handtekinn
vegna dráps
LÖGREGLUMAÐUR í Kaupmanna-
höfn handtók sl. sunnudag Þórhall Öl-
ver Gunnlaugsson, sem eftirlýstur var
vegna rannsóknar lögreglunnar á drápi
Agnars W. Agnarssonar. Þórhallur var
fluttur til íslands á mánudagskvöld og
hefur verið úrskurðaður í flmm mánaða
gæsluvarðhald.
Smugukvótanum
úthlutað
ALLS fengu 77 skip hlutdeild í 8.900
tonna kvóta íslendinga í Barentshafi,
sem úthlutað var á mánudag. Kvóta-
hæsta skipið er Svalbarði SH með um
4,5% hlutdeiid, sem er um 329 tonn af
heildarkvóta ársins. Fjöldi skipa fékk
úthlutað á bilinu 10-50 tonn og er því
ljóst að sameina þarf heimildir á færri
skip.
Sjö milljarða
markaðsverðmæti
STOFNAÐ hefur verið nýtt fyrirtæki á
sviði margmiðlunar og afþreyingar,
Norðurljós hf., og hefur það tekið við
rekstri Islenska útvarpsfélagsins, Skíf-
unnar og Sýnar, auk þess sem fyrirtæk-
ið á ríflega þriðjung í fjarskiptafyrir-
tækinu Tali, sem jafnframt á netþjón-
ustufyrirtækið Islandia Intemet. Kaup-
þing áætlar markaðsverðmæti félagsins
um sjö milljarða króna, en heildarskuld-
ir þess eru um sex milljarðar.
John F. Kennedy
yngri látinn
JOHN F. Kennedy yngri lést á laug-
ardaginn fyrir viku ásamt eiginkonu
sinni, Carolyn Bes-
sette, og systur
hennar, Lauren
Bessette, eftir að
flugvél sem þau
voru um borð í
fórst skammt frá
eyjunni Martha’s
Vineyard, undan
ströndum
Massachusetts-
ríkis í Bandaríkjunum. Lík þremenn-
inganna fundust á miðvikudag eftir
víðtæka leit og hafa réttarlæknar úr-
skurðað að þau hafí öll látið lífið sam-
stundis. Talið er að rannsókn á til-
drögum slyssins taki sex til níu mán-
uði en flugfróðir menn telja að Kenn-
edy, sem flaug vélinni sjálfur, hafi
misst stefnuskyn með þeim afleiðing-
um að vélin steyptist í hafið. Voru lík-
in brennd og ösku þeirra dreift nærri
slysstað við fámenna útför nánustu
ættingja um borð í herskipinu USS
Briscoe.
Taívanar
fastir á sínu
STJÓRNVÖLD í Taívan sögðust í lok
vikunnar enn þeirrar skoðunar að
samskipti Taívans og Kína ættu að
fara fram á milliríkjagrundvelli, en
sögðust þó ekki munu sækjast eftir
sjálfstæði frá meginlandinu. Hafa ut-
anríkisráðheri'ar Suðaustur-Asíuríkj-
anna lýst yfir áhyggjum yfir að stöð-
ugleika í álfunni sé ógnað, en Kínverj-
ar hafa bmgðist ókvæða við ummæl-
um Taívana og hafa hótað beitingu
hervalds. Hafa Suðaustur-Asíuríkin
auk Bandaríkjanna lýst yfir stuðningi
við stefnu Kínastjórnar um „eitt
Kína,“ sem Taívanar eru mótfallnir.
► EHUD Barak, forsætis-
ráðherra Israels, sagðist í
vikunni munu tryggja skjót-
an árangur í friðarumleit-
unum í Miðausturlöndum.
Hafði Yasser Arafat, leið-
togi Palestínumanna, gagn-
rýnt Barak harðlega fyrr í
vikunni fyrir að ætla að
gefa sér fímmtán mánuði til
að ná friðarsamkomulagi
við Palestínumenn, Libana
og Sýrlendinga.
► YFIRVÖLD í Kína hafa
hert aðgerðir sínar gegn
fylgjendum Falun Gong-trú-
arhreyfingarinnar, er mót-
mælt hafa harðræði yfir-
valda, nú siðast í vikunni.
Yfirvöld telja Falun Gong
vera ógn við ríki sínu og
lögðu því bann við hreyfíng-
unni sl. fimmtudag.
► ÍRSKI lýðveldisherinn
neitaði í Iok vikunnar að
verða við kröfúm um af-
vopnun „í því pólitíska and-
rúmslofti sem nú ríkir“.
Samningamenn Breta og N-
fra reyna enn að miðla mál-
um, en sögðu að ofbeldi
myndi aldrei leysa vanda-
mál héraðsins.
► PAKISTÖNSK stjórn-
völd vilja að alþjóðlegur
þrýstingur verði settur á
Indverja um að samþykkja
að hefja viðræður um yfir-
ráð yjfir Kasmír.
► LÍK fjórtán Serba fund-
ust í Gracko í Kosovo á
föstudag. Ekki er vitað
hveijir voru að verki en ótt-
ast er að verknaðurinn
verði til þess að enn fleiri
Serbar flýi héraðið vegna
árása gegn þeim.
FRETTIR
Björn Bjarnason menntamálaráðherra
Island hefur markvisst
fylgt hreintungustefnu
„VIÐ erum alltaf með það í huga
hvaða ráðstafanir eru bestar tii að
styrlga stöðu íslenskunnar," segir
Bjöm Bjamason menntamálaiáð-
hema í samtali við Morgunblaðið
þegar hann er inntur eftir því hvort
hann telji að gera þurfí frekari ráð-
stafanir til þess að styrkja stöðu ís-
lenskunnar.
Tilefni spumingarinnar til ráð-
herra er grein eftir sænsku prófess-
orana Ulf Telemann og Margaretu
Westman, sem birtist í Svenska Dag-
bladet hinn 19. júlí sl. þar sem m.a. er
skýrt frá því að sænska málnefndin
leggi til að lögfesta beri stöðu sænsk-
unnar. „Rétt er að slá því fóstu, að
sænskan eigi að ráða ríkjum í Svíþjóð
og hana skuli rækta sem tungu er
dugi á öllum sviðum," segir m.a. í
greininni sem vakið hefur miklai- um-
ræður í Svíþjóð. Greinin birtist í
heild sinni í Morgunblaðinu sl. fóstu-
dag ásamt viðtali við Margaretu
Westman.
Björn Bjamason bendir á að Is-
lendingar hafi hlúð að stöðu tungu-
málsins á annan hátt en hinar Norð-
urlandaþjóðimar. „Við erum eina
Norðurlandaþjóðin sem hefur mark-
visst fylgt hreintungustefnu og við
höfum löngum vakið athygli á því að
hún sé ekki lögbundin. Islendingum
hefur verið í blóð borið að menn eigi
að vanda málfar sitt og gæta þess að
smíða nýyrði. Okkur hefur tekist
þetta bærilega," segir hann og bætir
því við að í samtali Morgunblaðsins
við Margaretu Westman í gær komi
það fram að hinar Norðurlandaþjóð-
imar viti að Islendingar hafi nálgast
þetta viðfangsefni með öðrum hætti.
Það hafi sömuleiðis komið fram á
fundi menntamálaráðherra Norður-
landanna fyrr á þessu ári í kjölfar
þess að Rögnvaldur Ólafsson dósent
við Háskóla íslands hafi kynnt niður-
stöðu nefndar á vegum menntamála-
ráðuneytisins um tungutækni.
Kannski feta Svíar í
fótspor Islendinga
„Þá,“ segir ráðherra, „fóru fram
miklar umræður hjá okkur mennta-
málaráðherrum Norðurlandanna
um mismunandi stefnu þjóðanna í
sambandi við varðveislu tungumáls-
ins og það er alveg ljóst að menn
nálgast viðfangsefnið með mismun-
andi hætti.“ Ráðherra ítrekar að
síðustu að Islendingar hafi gert
ýmsar ráðstafanir til þess að minna
á gildi íslenski-ar tungu. Nefnh’
hann m.a. í því sambandi Dag ís-
lenskrar tungu. „Kannski feta Svíar
í fótspor okkar og taka upp Dag
sænskrar tungu til þess að minna á
og árétta mikilvægi tungumálsins
og varðveislu tungunnar.
Vakinn af
værum blundi
Morgunblaðið/Halldór
HARALDUR Sturlaugsson,
framkvæmdastjóri Haraldar
Böðvarssonar hf., varð fimmtug-
ur í gær. Haraldur lék á árum
áður knattspyrnu með ÍA og
landsiiðinu og gamlir félagar
hans úr boltanum ákváðu að
vekja afmælisbamið með
óvenjulegum hætti. Þeir mættu
heim til Haraldar klukkan 6 í
gærmorgun og hófu að leika
knattspyrnu í garðinum. Vakn-
aði afmælisbamið af væram
blundi og vissi ekki hvaðan á sig
stóð veðrið. Að leik loknum vom
kappamir drifnir inn í hús og
þeim boðið upp á kaffi og lýsi af
húsráðendum, þeim Haraldi og
konu hans, Ingibjörgu Pálma-
dóttur heilbrigðisráðherra.
Ómissandi veganesti
Greinargóðar lýsingar
á vinsælustu
gönguleiðum og
náttúruperlum þessa
einstæða landsvæðis,
kryddaðar með íjölda
ljósmynda.
Nauðsynleg öllum
sem vilja kynnast
töfrum
Hornstranda.

Mál og menning
Laugavegi 18 • Sími 515 2500 • Síðumúla 7 • Slmf 510 2500
Biskupsstofa hyggst
leggja niður
gamla sjóði
Elsti sjóður-
inn var stofn-
aður 1836
BISKUPSSTOFA hefur auglýst að
fyrirhugað sé að sameina nokkra
sjóði sem eru í vörslu hennar. Er
hugmyndin að stofna tvo nýja sjóði,
annars vegar Líknar- og viðlagasjóð
kirkjunnar og hins vegar Fræðslu-,
kynningar- og útgáfusjóð kirkjunn-
ar.
Séra Þorvaldur Karl Helgason
biskupsritari tjáði Morgunblaðinu að
lengi hefði verið hugmyndin að sam-
eina ýmsa gamla sjóði og litla, og
einfalda með því stjórn þeirra. Sumir
væru komnir það mikið til ára sinna
að ekki séu lengur fyrh• hendi þau
embætti sem tilnefna ættu stjórnar-
menn í sjóðina. Nokkrir sjóðanna
voru stofnaðir á síðustu öld og
þannig er um Verðlaunasjóð Gutt-
orms Þorsteinssonar sem stofnaður
er með gjafabréfi 23. desember 1836
og staðfestur af konungi ári síðar.
Ekki eru tiltækar upplýsingar um
suma sjóðina. Biskupsritari segir
hugsanlegt að leitað verði eftir því að
fleiri gamlir sjóðir sameinist þeim
nýju.
Ráðgert er að í Líknar- og viðlaga-
sjóði kirkjunnar verði sameinaðir 10
sjóðir en stofnframlög þeirra nema
alls um 14 milljónum króna. Sameina
á fjóra sjóði í Fræðslu-, kynningar-
og útgáfusjóð og eru stofnframlög
þeirra um 16,7 milljónir.