Morgunblaðið - 25.07.1999, Blaðsíða 56

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN1,103 REYKJAYIK, SÍMI5691100, SÍMBRÉF5691181
PÓSTHÓLF 3040, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KA UPVANGSSTRÆTI1
SUNNUDAGUR 25. JÚLÍ 1999 VERÐ í LAUSASÖLU 150 KR. MEÐ VSK
Jarðskjálfti upp á 4 á Richter mældist í Þórisjökli
Vakti fólk í nágrenninu
JARÐSKJÁLFTI upp á 4 stig á
Richter mældist í Þórisjökli klukk-
an 3:43 í fyrrinótt. Einn lítill
skjálfti kom á undan stóra skjálft-
anum og tveir eftirskjálftar upp á 3
stig komu strax í kjölfar þess
stærsta.
Einn eftirskjálfti til viðbótar kom
síðan klukkan 9 í gærmorgun, en
rólegt hefur verið síðan. Áfram
verður fylgst með hræringum í
jöklinum samkvæmt upplýsingum
frá Veðurstofu Islands.
Ekki var tilkynnt um neinar
skemmdir á mannabústöðum í ná-
grenni jökulsins en skjálftinn
fannst greinilega í uppsveitum
Borgarfjarðar og vaknaði fólk
sums staðar af bæjum við kippinn.
Skápar skulfu
Biyndís Jónsdóttir, húsfreyja í
Kalmanstungu II, sem er í rúmlega
20 kílómetra fjarlægð frá jöklinum,
sagðist í samtali við Morgunblaðið
hafa vaknað við stærsta skjálftann,
sem kom stundarfjórðungi fyrir
fjögur.
„Það skulfu hjá mér skápar í
svefnherberginu og stuttu seinna
heyrði ég hvin- en fann engan
skjálfta undir mér,“ sagði Biyndís.
Hún sagði enga muni hafa fallið á
gólf við skjálftann og hefði hún ekki
fundið fyrir neinu það sem eftir lifði
nætur.
Þórisjökull er þekkt jarðskjálfta-
svæði og þar kom síðast jarðskjálfti
upp á 3,5 stig á Richter árið 1994.
Morgunblaðið/Sverrir Vilhelmsson
Stærsta steypuverk í byggð
ÆTLA má að ríflega 200 steypubflsfarma hafí
þurft til að steypa gólf brúarinnar yfir Miklu-
braut við Skeiðarvog í gær. Umfang steypu-
verks í byggð hefur aldrei verið jafnmikið.
Vinnan gekk vel, að sögn verkstjóra á staðnum.
Hann sagði gott veður hafa aukið á góðan
starfsanda meðal þeirra sem þátt tóku í fram-
kvæmdunum.
Fornleifauppgröfturinn
á Þórarinsstöðum
Altarissteinn frá
Miðjarðarhafs-
löndum finnst
Morgunblaðið/Pétur Kristjánsson
STEINNINN sem fannst við
uppgröftinn á Þórarinsstöðum.
Seyðisfírði. Morgunblaðið.
ENN SKILAR forn-
Ieifauppgröfturinn á
Þórarinsstöðum við
Seyðisfjörð merkum
upplýsingum um for-
tíð þjóðarinnar.
Komið hefur í ljós
að um tvö byggingar-
stig kirkjunnar er að
ræða. Upphaflega
kirkjan hefur verið
nokkru minni en sú
sem síðar var gerð á
sama stað. Allt bendir
til að mönnum hafí
þótt kirkjan mikilvæg
því við endurgerð
hennar hefur hún ver-
ið stækkuð nokkuð. Á
fimmtudaginn fannst
brot úr dönskum silfurpen-
ingi, sem er frá tímanum
1040 til 1045 og er kenndur
við Harða-Knút. Peningurinn
fannst í brunaöskulagi eldri
hluta kirkjunnar og getur
gefíð vísbendingar um
hvenær hún brann og var
endurbyggð.
Tengt trúboði?
Á föstudaginn fannst svo
altarissteinn í kórnum. Alt-
arissteinar voru hafðir ofan
á altari og gjarnan felldir
inn í fjöl eða tréramma. Þeir
áttu að vera helgaðir af
ábóta eða biskupi í umboði
páfa. Steinninn er líklega
brotinn og enn hefur það
sem á steininn vantar ekki
fundist. Hann er tilhöggvinn
og slípaður úr efni sem kall-
ast pomfyr og á trúlega upp-
runa að rekja til landa við
austanvert Miðjarðarhafið.
Nokkrir altarissteinar eru
til á Þjóðminjasafni og fjórir
fundust við uppgröftinn í
Viðey á sínum tíma. Engan
þeirra hefur þó verið hægt
að tengja við altari né
ákveðnar kirkjubyggingar.
Steinunn Kristjánsdóttir,
sem stjórnar rannsókninni á
Þórarinsstöðum, segir stein-
inn vera sérstakan vegna
þess hvar hann fannst,
þ.e.a.s. í kórnum þar sem alt-
arið hefur staðið. Þessi fund-
ur rennir stoðum undir hug-
myndir um að kirkjan á Þór-
arinsstöðum hafi tengst trú-
boði kirkjunnar, frekar en
áhugamennsku þar sem
formlegt samband þarf til
þess að rétthelgaður altaris-
steinn geti verið fyrir hendi.
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
Fáir í mið-
bænum
FÁTT fólk var á ferli í miðbænum í
fyrrinótt og þurfti lögreglan ekki
að hafa afskipti af fólki svo nokkru
næmi. Lögregluvarðstjóri giskaði á
^að um 5-600 manns hefðu verið í
™miðbænum og hefði leigubifreiða-
akstur gengið vel og sömuleiðis
hefðu biðraðir við veitingastaði
verið lítt áberandi.
Frjáls afgreiðslutími áfengis var
leyfður í fyrsta sinn í tilraunaskyni
í fyrrinótt á sumum veitingahúsum
og sagði lögreglan að ekki væri að
( jpiarka áhrifin af því fyrirkomulagi
vegna fámennisins í bænum.
Mikil þensla er í byggingar- og verktakaiðnaði á landinu
Dæmi um að alls engin
tilboð berist í verkefni
ÞENSLA er hjá byggingarmönnum og verktökum
víðast hvar um landið og segir Haraldur Sumar-
liðason, formaður Samtaka iðnaðarins, að nú vanti
menn í flestar greinar í byggingariðnaði. Óskai-
Valdimarsson, settur forstjóri Framkvæmdasýslu
ríkisins, segir fá tilboð berast í útboð á vegum rík-
isins og stundum engin, sem stafi af því að fyrir-
tækin hafi ekki mannskap og verkefni þeirra séu
næg út árið og jafnvel lengur.
„Það er óvenjumikil spenna núna miðað við síð-
ustu ár, það vantar mannskap í flestar byggingar-
greinar og erfitt að fá menn og það lítur út fyrir að
þetta vari fram á haust og vetur,“ segir Haraldur
Sumarliðason. Hann sagði það skoðun sína að á
þenslutíma væri erfitt að gera áætlanir, nokkuð
væri um að iðnaðarmenn væru keyptir frá einu
fyrirtækinu til annars og því væri að ýmsu leyti
betra að verkefnin væru jafnari. „Eg tel betra að
staðan væri þannig að verkefnin væru færri en á
hæstu toppunum og heldur meiri en dýpstu lægð-
irnar hjá okkur, það er betra bæði fyrir viðskipta-
menn og verktaka þegar upp er staðið,“ segir
Haraldur. „Það er verið að bjóða mönnum gull og
græna skóga, sérstaklega hjá þeim verktökum
sem eru komnir í einhver vandræði með verk.“
Hann segir iðnaðarmenn hafa fullar hendur í bili
og þess vegna geti þeir varla boðið í viðbótarverk
um þessar mundir.
Smiðir fengnir erlendis frá
Óskar Valdimarsson hjá Framkvæmdasýslu
ríkisins segir að verktakar hafi ekki nægan mann-
skap og þess vegna bjóði þeir hreinlega ekki í
verk. Æskilegast sé að fá að minnsta kosti þrjú til-
boð í hvert verk. „Við fáum fá tilboð í verk um
þessar mundir og flest tilboð eru eitthvað yfir
áætlun, nokkur að vísu alltaf undir áætlun í sum
verk, en hinn vandinn er frekar uppi að við fáum
engin tilboð. Við höfum því í stöku tilvikum orðið
að hringja í verktaka og biðja þá um að bjóða í
verk.“ Óskar segir að þegar tilboð berist sem séu
yfir kostnaðaráætlun sé ákveðið að bíða með verk-
ið. Þegar aðeins einn bjóði og tilboð sé yfir áætlun
komi fyrir að samið sé um annað verð. Hann segist
vita til þess að einn verktaki hafi flutt inn nokkuð
marga erlenda smiði. „Það getur verið lausn fyrir
verktakana að flytja inn iðnaðarmenn tímabundið
þegar ástandið er svona en þannig verða menn að
bjarga sér þegar búið er að skrifa undir samninga
og verkefnin bíða.“
Guttormur Pálsson, framkvæmdastjóri Meist-
arafélags iðnaðarmanna í Hafnarfirði, segist geta
á einu bretti bætt við sig 50 mönnum. Hann tók
undir þá skoðun að fá tilboð berist í verk og þau
fari hækkandi. Þannig hafi til dæmis aðeins eitt
tilboð borist í framkvæmd við skóla í Hafnarfirði
sem hafi verið nokkuð yfir kostnaðaráætlun. Gutt-
ormur sagði að á þenslutíma sem þessum kæmu
líka oft fram menn sem tækju að sér ýmis smærri
verk en væru ekki löggiltir iðnaðarmenn.