Morgunblaðið - 07.08.1999, Blaðsíða 4

4 LAUGARDAGUR 7. ÁGÚST 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Vegur í
Kverkfjöll
opnaður
að nýju
VEGURINN frá Möðrudal að
Kverkfjöllum, sem fór í sundur um
síðustu helgi þegar Kreppa hljóp,
var tengdur að nýju og umferð
hleypt á hann í gær. Vegarspott-
inn er rúmlega 100 kílómetra lang-
ur og skemmdist á um 20 kíló-
metra kafla.
Að sögn Guðna Nikulássonar,
rekstrarstjóra Vegagerðar ríkisins
á Fljótsdalshéraði, var brugðið á
það ráð að leggja nýjan vegar-
spotta í stað þess að brúa skarðið
sem myndaðist um helgina. „Verk-
ið gekk vel eftir að vatnið sjatnaði.
Við lögðum nýjan slóða á öðrum
stað en sá gamli var og munum
notast við hann þar til hleypur
næst,“ segir Guðni.
Kostnaður 3-4 milljónir
Framkvæmdir hófust á þriðju-
dag og var vegarspottinn talinn
fær ökutækjum um miðjan dag í
gær en á mánudag verður gengið
endanlega frá veginum. Kostnaður
við framkvæmdina nemur á milli 3
og 4 milljónum króna, að sögn
Guðna. Vegurinn er fær kraftmikl-
um jeppum og rútum.
Kári Kristjánsson, landvörður í
Hvannalindum, kveðst búast við
talsverðri umferð um veginn um
helgina enda sé um að ræða eina
seinustu stóru ferðahelgi lands-
manna. Hann kveðst ánægður með
að tenging sé komin á en biður
vegfarendur um að forðast allan
akstur utan vega. „Við biðjum fólk
um að halda sig á beinu brautinni,"
segir Kári.
----------------
Ók niður
bensíndælur
MAÐUR á þrítugsaldri ók bifreið
sinni á tvær bensíndælur á bensín-
stöð við Miklubraut skömmu eftir
hádegi í gær, með þeim afleiðing-
um að eldsneyti rann um planið.
Kalla þurfti út slökkviliðið í
Reykjavík til að þurrka það upp.
Samkvæmt upplýsingum frá
lögreglu virðist sem maðurinn hafi
verið á heldur of miklum hraða
þegar hann beygði frá Miklubraut
inn á bensínstöðina, þannig að
honum tókst ekki að stöðva bílinn
áður en hann kom að dælunum.
Ekki leikur grunur á að um ölvun
hafi verið að ræða. Engin meiðsli
urðu á ökumanninum en tjón varð
á bifreið hans.
Morgunblaðið/Pétur Kristjánsson
KAFAÐ var niður að flakinu af E1 Grillo síðdegis í gær. Á myndinni má sjá kafara og stjórnendur aðgerða bera saman bækur sínar.
Olíumengunin í Seyðisfírði
Kafað niður
að E1 Grillo
KAFARAR á vegum Hollustu-
verndar ríkisins köfuðu síðdegis
í gær niður að flakinu af olíu-
birgðaskipinu E1 Grillo, sem
sökkt var í Seyðisfirði á stríðs-
árunum, og sáu greinileg merki
þess að ohumengun sú sem vart
varð fyrr í þessari viku er það-
an runnin. Að sögn Eyjólfs
Magnússonar, sérfræðings Holl-
ustuverndar í olíumengunar-
vörnum, sem stjórnar aðgerðum
á staðnum, verður kafað aftur í
dag og lekinn staðsettur ná-
kvæmlega til að hægt verði að
taka ákvarðanir um aðgerðir.
„Þetta var nú eiginlega könn-
unarköfun í þetta skiptið því
köfunarti'minn var mjög stuttur
eða 15 mínútur. Kafararnir
voru svona að koma sér fyrir og
undirbúa frekari köfun. Sá sem
var síðast niðri sá hvaðan olían
kom en næsta vers er að komast
að því nákvæmlega hvar lekinn
er,“ segir Eyjólfur.
Kafararnir þrír, sem standa
að því að kanna aðstæður, heita
Árni Kópsson, Kjartan J.
Hauksson og Jónas K. Þorvalds-
son. Dýptin niður að flakinu er,
að sögn Eyjólfs, um 25 metrar
niður á brú, 35 niður á dekkið
en niður á botninn eru um 44
metrar.
Eyjólfur kveður mengun enn
sem komið er ekki verulega.
9,5‘ 7o
OKKAR SÉRFRÆÐINGAR
„Þetta er ósköp lítil olía sem
kemur út en það er ekki vitað
hversu mikil olía er eftir í skip-
inu.“ Hann kvaðst ekki geta
sagt til um frekari aðgerðir fyrr
en aðstæður hefðu verið betur
kannaðar. Hann bjóst þó ekki
við að efni yrðu notuð til að
vinna á olíunni en taldi hugsan-
legt að reynt yrði að beina olí-
unni upp á einum stað.
E1 Grillo enn til baga
E1 Grillo hefur reynst Seyð-
firðingum heilmikill baggi en ol-
íumengunar frá skipinu hefur
orðið vart í gegnum tíðina, síð-
ast fyrr á þessu ári. Eftir að
þýsk flugvél sökkti skipinu í
sprengjuárás 16. febrúar 1944
er talið að 5-6.000 tonn af olíu
hafi lekið úr skipinu út í lífríkið.
Þegar skipinu var sökkt var
það nánast með fullfermi af olíu
en árið 1952 tókst að dæla úr
því um 4.500 tonnum. Að þeim
aðgerðum stóðu Olíufélagið hf.
og Hamar hf. Jóhann Grétar
Einarsson, símstöðvarstjóri á
Seyðisfirði, segist muna eftir
því þegar togaranum var sökkt
og þegar dælt var upp úr hon-
um átta árum síðar. „Það var
mikið um að vera þegar verið
var að dæla upp úr E1 Grillo.
Það fylltust hér allar fjörur af
olíu, rétt eins og þegar skipinu
var sökkt,“ segir Jóhann.
Ástæðuna fyrir því að reynt
var að ná olíunni upp 1952 telur
Jóhann einkum þá að menn hafi
óttast leka frá flakinu en olían
sem upp náðist kom sér síðan
GRÍMUR Eysturoy Guttorms-
son kafari fór 81 ferð niður í E1
Grillo þegar verið var að ná ol-
íu upp úr flakinu eftir stríð.
vel í því olíuhallæri sem var í
landinu, t.d. fyrir loðnubræðsl-
una.
Hugmyndir um að ná flakinu
upp eða hreinsa alla olíu úr því
og sprengiefni hafa komið upp í
gegnum árin. Jóhann Grétar
segir að búið hafi verið að fá
þýska fyrirtækið sem hreinsaði
Suez-skurðinn eftir stríð til
starfans árið 1956. En þegar til
hafi komið hafi enginn fengist
til að fjármagna aðgerðirnar.
„Ríkisstjórnin sagði að her-
inn hefði gefið Seyðfirðingum
skipið, eftir að því var sökkt, og
þar af leiðandi væri þeirra að
bera allan kostnaðinn. En hvað
sem hæft er í þessu hefur þetta
skip verið meira og minna til
vandræða. Á sildarárunum voru
skip t.d. iðulega að festa ankeri
sín í skipinu,“ segir Jóhann
Grétar.
Kafaði 81 sinni niður
að flakin
Fyrstur manna til að kafa nið-
ur að flakinu var Grímur Eyst-
uroy Guttormsson kafari en köf-
unin var þá sú dýpsta sem vitað
var um að köfuð hefði verið hér-
lendis, eða 44 metrar. Grímur,
sem varð áttræður 28. júlí sl.,
sagðist í gærdag hafa heyrt af
menguninni núna og vildi gjarn-
an Ijá sig um olíuhreinsunina
1952 sem hann vann við.
Hann segir að aðstæður hafi
verið góðar en um borð hafi
verið djúpsprengjur sem Banda-
ríkjamenn hafí síðan fjarlægt.
„Það var nýbúið að fylla skipið
þegar það sökk en þetta var
13.000 tonna skip. Það var að
vísu einhver tundurspillir búinn
að taka olíu úr skipinu.
Þegar sprengjan sprakk fyrir
framan skipið rifnaði forpikkur-
inn. Veistu hvað það er? Það er
framendinn á skipinu fyrir
framan lestarnar. Þar rifnaði
skipsskrokkurinn og forpikkur-
inn fylltist þannig að það sökk
að framan. En afturendinn stóð
upp. Bretar fengu svo Norð-
menn til þess að sökkva aftur-
endanum vegna þess að þeir
vissu að Þýskarar myndu koma
aftur daginn eftir og varpa
fleiri sprengjum á skipið en þá
myndi eldur komast í olíuna,“
segir Grímur.
Grímur var ekki á staðnum
þegar sprengjuárásin var gerð,
segist hafa búið alla sína ti'ð í
Reykjavík. Hann var síðan beð-
inn um að kafa niður að skipinu
til að kanna málin. Þegar upp
var staðið hafði Grímur kafað
81 sinni niður að flakinu.
Metraþykkt „ijómalag“
Olíunni var, að sögn Gríms,
náð upp með því að dæla sjó inn
í botninn á skipinu og olíunni
þannig þrýst upp. Með þessu
móti tókst að bjarga 4.500 tonn-
um af olíu upp úr skipinu en
Grímur segir að heilmikið magn
hafí setið eftir. „Eg giska sjálf-
ur á að upp undir metraþykkt
lag hafi verið eftir af olíu. Þeg-
ar olía er ofan í sjónum virkar
þetta nákvæmlega eins og rjómi
ofan á mjólk. Og rjómalagið var
þá upp undir metra að þykkt.
Það er geysimikið magn. Ég
þori ekki að giska á hversu mik-
ið. Þetta er svo stór flötur, svo
stórt skip.“
þín ávöxtun

BUNAÐARBANKINN
VERÐBRÉF
byggir á trausti
Hjólað á
Nesinu
EFLAUST hafa margir foreldrar
dustað rykið af reiðhjólunum sín-
um síðustu daga enda hefur
veðrið verið kjörið til útiveru og
tilvalið að fara með börnin í hjól-
reiðatúr. Á Selljarnarnesi er gott
að hjóla, því þar er landslagið
líkt því sem það er hjá frændum
vorum Dönum, flatt. Á Nesinu er
því frekar auðvelt að hjóla, en þó
ekki það auðvelt að maður geti
ekki misst stjórn á hjóli sínu og
fallið, en svo virðist sem pabbinn
hafi ekki hugað að því og sleppt
eða gleymt að dusta rykið af því
allra mikilvægasta, hjálminum.
Morgunblaðið/Ómar