Morgunblaðið - 07.08.1999, Qupperneq 10

10 LAUGARD AGUR 7. ÁGÚST 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Morgunblaðið/Ólafur Oddsson
MÖRG ræktarleg tré eru í Furulundi á Þingvöllum.
Vefurinn
í efsta
flokk
VEFUR íslensku 2000-nefnd-
arinnar fær einkunnina „mjög
fróðlegur“ hjá upplýsingamið-
stöð Sameinuðu þjóðanna um
2000-vandann og er settur í
efsta flokk ásamt vefjum tutt-
ugu annarra ríkja, en upplýs-
ingamiðstöðin hefur skoðað og
metið hvernig þjóðir heimsins
nota veraldarvefinn tii að
kynna umheimninum stöðu
mála.
Nefnd sem afstýri skaða
af rangri meðferð
Þetta kemur fram í frétta-
tilkynningu frá fjármálaráðu-
neytinu, en fjármálaráðherra
skipaði í maí 1998 nefnd til að
vara við, upplýsa og benda á
hvemig standa beri að lausn
þeirra vandamála sem tengj-
ast ártalinu 2000 í upplýsinga-
kerfum og tækjabúnaði svo
ekki hljótist skaði af skakkri
meðferð ártala á þeim tíma-
mótum.
Minnst 100
ára skóg-
ræktar í
Furulundi
ÞESS verður minnst á morgun,
sunnudag, í Furulundi á Þing-
völlum að 100 ár eru um þessar
mundir liðin frá fyrstu gróður-
setningu tijáa með skipulegum
hætti á íslandi. Dagskrá hefst
við lundinn kl. 15.30 á sunnu-
dag.
Séra Heimir Steinsson flytur í
upphafi hugvekju og að henni
lokinni flytur Guðni Ágústsson
landbúnaðarráðherra ávarp og
Jón Loftsson skógræktarsljóri
lýsir sögu Furulundarins, um-
hirðu hans og framtíðarstöðu.
Edda Heiðrún Backman flytur
^jóð eftir Sigmund Erni Rúnars-
son, sem samið er sérstaklega af
þessu tilefni, og milli dagskrár-
liða verður flutt tónlist. I lokin
munu Þingvallanefnd og Skóg-
rækt ríkisins undirrita sam-
starfsyfirlýsingu um skógar-
hirðu á Þingvöllum.
Skógræktin hefur nýlega gef-
ið út bækling um Furulund.
Aðalfundur Norrænu bændasamtakanna á Akureyri
Skýrar reg’lur um
landbúnaðarstyrki
Morgunblaðið/Kristján
FRÁ aðalfundi Norrænu bændasamtakanna. Meðal frummælenda voru
Rudolf Strohmeier frá Evrópubandalaginu og Pekka Juhani Huht-
aniemi, sendiherra Finnlands í Genf.
Samningaviðræð-
ur hefjast innan
WTO á næsta ári
NORRÆNU bændasamtökin,
NBC, samþykktu á aðalfundi sem
lauk á Akureyri á fimmtudag, álykt-
un um komandi samningaviðræður
um alþjóðleg viðskipti með landbún-
aðarvörur. Þær samningaviðræður
hefjast á næsta ári og fara fram inn-
an WTO, Alþjóða viðskiptastofnun-
arinnar. í þeim samningum er með-
al annars samið um reglur og tak-
markanir á stuðningi við landbúnað
í aðildarlöndunum.
í ályktuninni kemur NBC meðal
annars inn á að lögð skuli áhersla á
skýrar reglur um fjárstuðning við
landbúnað í komandi samningum. I
ályktuninni er einnig komið inn á
fjölþætt hlutverk landbúnaðar sem
felur í sér framleiðslu á matvörum,
nýtingu á auðlindum og félagslegt
hlutverk landbúnaðarins. Einnig er
vakin athygli á því að í sumum
landshlutum muni bændur ekki fá
nægileg laun fyrir sína framleiðslu
án einhvers stuðnings. Á fundinum
tóku einnig til máls Rudolf
Strohmeier, aðstoðarráðuneytis-
stjóri í landbúnaðarráðuneyti Evr-
ópubandalagsins, og Pekka Juhani
Huhtaniemi, sendiherra Finnlands í
Genf, og komu þeir einnig inn á
væntanlegar samningaviðræður
innan WTO.
Ekki eingöngu viðskiptaleg
sjónarmið
f ályktun NBC segir að mikil-
vægt sé að skýrar reglur séu settar
um styrki í landbúnaði og þess sé
gætt að þeim sé fylgt af öllum aðil-
um. Einnig vill NBC að lögð verði
áhersla á önnur sjónarmið en við-
skiptaleg í samningaviðræðunum.
Þar er komið inn á mikilvægi þess
að landbúnaðarframleiðsla sé nægi-
leg til að mæta vaxandi eftirspum í
heiminum. Einnig er minnst á sjálf-
bæra nýtingu náttúrulegra auð-
linda. Það skal síðan leitast við að
skapa tækifæri á hagrænni og fé-
lagslegri þróun í dreifbýli.
Fjölbreytileiki
landbúnaðar
Fjölþætt hlutverk landbúnaðar
eru einnig áberandi í ályktun sam-
takanna. Þar eru þrjú meginhlut-
verk nefnd til sögunnar; framleiðsla
á matvörum, nýting á landsins gæð-
um og félagsleg þróun. Lögð er þar
mikil áhersla á gæði matvæla og ör-
yggi þeirra, ábyrgð gagnvart um-
hverfi og dýrum og að lokum
byggðaþróun í löndunum.
Norrænu bændasamtökin benda
á að hlutverk bændasamtaka sé að
gæta þess að kjör bænda séu nægi-
lega góð, hins vegar sé það ekki
hægt í sumum löndum og landshlut-
um án einhvers konar stuðnings.
Einnig er komið inn á heilbrigðis-
reglur sem gilda í alþjóðaviðskipt-
um með landbúnaðarvörur. Þar
skulu gilda sömu reglur fyrir öll
löndin, en NBC vill að sum lönd hafí
tækifæri til að setja strangari regl-
ur sem þá gilda innan viðkomandi
lands.
í lok ályktunarinnar leggur NBC
ríka áhersla á að í komandi samn-
ingaviðræðum verði landbúnaðar-
málin tekin fyrir sem ein heild, það
megi ekki gerast að hluta af land-
búnaðarmálunum sé stillt upp á
móti öðrum málum í samningavið-
ræðum WTO.
Reglur um upplýsingaskyldu í viðskiptum á Verðbréfaþingi Islands
Ekki bein upplýsinga-
skylda um eigendur
eignarhaldsfélaga
EKKI eru bein ákvæði í lögum,
reglugerðum eða starfsreglum
Verðbréfaþings íslands um upplýs-
ingaskyldu um eigendur eignar-
haldsfélaga sem stunda viðskipti
með hlutabréf skráð á þinginu.
Helena Hilmarsdóttir, forstöðu-
maður aðildar- og skráningarsviðs
Verðbréfaþings íslands, telur engu
að síður að fullnægjandi heimildir
séu til staðar í lögum um starfsemi
kauphalla og reglugerð um upplýs-
ingaskyldu í skráðum verðbréfa-
viðskiptum til að hægt sé að krefj-
ast upplýsinga um eigendur eign-
arhaldsfélagsins Orca S.A. í Lúx-
emborg, sem hefur eignast 26,5%
hlutafjár í Fjárfestingabanka at-
vinnulífsins.
Helena segir að lagaákvæði um
flöggun hér á landi séu sambærileg
við það sem gerist í Danmörku og
Noregi og þar sé framkvæmdin sú
sama og Verðbréfaþingið vilji beita
hér í málum hliðstæðum máli Orca
S.A.
Helena sagði að hérlendis væru
þrjú nýleg dæmi um flöggun eign-
arhluta í nafni eignarhaldsfélaga
og þar hafi því verið komið til skila
hverjir væru raunverulegir eigend-
ur. „Það geta verið ýmsar ástæður
til þess að menn stofna eignar-
haldsfélög en tilgangurinn getur
ekki verið sá að fela raunverulega
eigendur. Tilgangurinn með flögg-
un eignarhlutar er að upplýsa um
hver á bréf og ef það væri nægjan-
legt að koma fram með nafn á eign-
arhaldsfélagi sem enginn veit deili
á hefur þessi regla engan tilgang,
það er bara eðli málsins," segir
Helena.
Reynir á lög og reglugerð
en ekki reglur þingsins
Helena segir að í máli Orca S.A.
reyni á kauphallarlögin og reglu-
gerðina en ekki á reglur Verð-
bréfaþings íslands. Reglur verð-
bréfaþingsins miðist fyrst og
fremst við að útgefandi bréfa, sem
í tilviki Orca er FBA, upplýsi um
breytingar á eignarhlut og útgef-
andinn geti ekki látið í té meiri
upplýsingar um kaupanda en hann
býr yfir. Þar sem ekki er um brot á
reglum þingsins í tilfelli Orca geti
Verðbréfaþingið ekki beitt neinum
viðurlögum.
Hins vegar reyni á 26. grein lag-
anna um starfsemi kauphalla og
skipulegra tilboðsmarkaða nr.
34/1998 og reglugerð um upplýs-
ingaskyldu útgefenda, kauphallar-
aðila og eigenda verðbréfa sem
skráð eru í kauphöll nr. 433/1999
en hún tók gildi 24. júní síðastlið-
inn.
í 26. gr. laganna segir að eig-
anda hlutabréfa í hlutafélagi, sem
hefur skráð hlutabréf sín í kaup-
höll, beri að tilkynna þegar í stað
til hennar og félagsins um atkvæð-
isrétt eða eignarhlut í félaginu þeg-
ar svo háttar til atkvæðisréttur eða
nafnverð hlutafjár nær, hækkar
upp fyrir eða lækkar niður fyrir
eftirfarandi mörk: 5%, 10%;, 20%,
33 1/3%, 50% og 66 2/3%.
í 27. gr. laganna er heimild til að
kveða nánar á í reglugerð um
skyldu útgefenda og eigenda hluta-
bréfa til að veita kauphöll upplýs-
ingar, svo og hvenær veita megi
undanþágur frá upplýsingaskyld-
unni.
í 24. gr. kauphallarlaganna eru
almenn ákvæði um upplýsinga-
skyldu þar sem segir að útgefanda
verðbréfa, sem tekin hafa verið til
opinberrar skráningar í kauphöll,
beri að gera þegar í stað opinberar
allar upplýsingar um öll atriði sem
máli skipta og telja verður að geti
haft áhrif á verð bréfanna eða skylt
er að gera í samræmi við reglur
sem stjórn kauphallar setur.
Þá er í 18. grein laganna ákvæði
um að heimilt sé að fella niður
skráningu og stöðva tímabundið
viðskipti með bréf sem að mati
stjórnar þingsins uppfylla ekki
skilyrði laga og reglna.
í 14. grein reglugerðarinnar,
sem vísað var til að ofan og sett
hefur verið með þessari lagaheim-
ild, er ákvæði nær samhljóða fyrr-
nefndri 2. mgr. 26. kauphallarlag-
anna en í 15. grein reglugerðarinn-
ar eru nánari ákvæði um afmörkun
hins verulega eignarhluta og til
hvaða atriða skuli líta þegar metið
er hvort eignarhlutur hafi hækkað
eða lækkað í þeim mæli að tilkynn-
ingarskylt sé.
Þar eru tiltekin níu atriði. Taka
ber tillit til hlutabréfa sem viðkom-
andi á sjálfur eða aðili, sem hann er
í fjárfélagi við; hlutabréfa sem ann-
ar eða aðrir ráða yfir í eigin nafni
fyrir hönd viðkomandi; hlutabréfa
sem eru í eigu lögaðila sem við-
komandi hefur yfirráð yfir; hluta-
bréfa sem eru í eigu þriðja aðila
sem viðkomandi hefur gert skrif-
legan samning um að taka upp var-
anlega, sameiginlega stefnu um
stjórnun þess félags sem í hlut á;
hlutabréfa sem viðkomandi hefur
gert skriflegan samning um að
þriðji maður skuli fara með at-
kvæðisrétt yfir samkvæmt endur-
gjaldi; hlutabréfa sem viðkomandi
hefur sett að veði, nema veðhafinn
ráði yfir atkvæðisréttinum; hluta-
bréfa sem viðkomandi nýtur arðs
af eða bréf sem viðkomandi á rétt á
að eignast eingöngu að eigin
ákvörðun. Loks ber til taka tillit til
hlutabréfa sem viðkomandi varð-
veitir og getur að eigin ákvörðun
neytt atkvæðisréttar yfir án sér-
stakra fyrirmæla eiganda þeirra.
Vísað til Qármálaeftirlits?
Helena sagði að næsta skref
Verðbréfaþingsins í málinu gæti
verið að vísa málinu til meðferðar
og ákvörðunar hjá Fjármálaeftir-
litinu. Ákvörðun um það hefði þó
ekki verið tekin.
Páll Gunnar Pálsson, forstjóri
Fjármálaeftirlitsins, vildi ekki tjá
sig um þetta mál þegar rætt var
við hann í gær.