Morgunblaðið - 07.08.1999, Síða 12

12 LAUGARDAGUR 7. ÁGÚST 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Verslunarmannahelgar 1998 og 1999
Aukning’ á
hraðaksturs- og
ölvunaraksturs-
brotum
ÞAÐ er mat Sólveigar Pétursdóttur
dómsmálaráðherra og löggæsluyfir-
valda að vel hafi tekist til með lög-
gæslu á útihátíðum og á þjóðvegum
landsins um nýliðna verslunar-
mannahelgi. Tölulegar upplýsingar
þessu tengdar hafa í fýrsta sinn ver-
ið teknar sérstaklega saman eftir
verslunarmannahelgi. Þar kemur
fram að talsverð aukning varð á
hraðaksturs- og ölvunarakstursbrot-
um í samanburði við verslunar-
mannahelgina í fyrra.
Lögregla jók verulega eftirlit á
þjóðvegunum og jafnframt skilaði
aukin samvinna lögregluliðanna í
landinu undir stjórn ríkislögreglu-
stjóra og betri undirbúningur ásamt
markvissara skipulagi góðum ár-
angri. Meira er talið hafa verið í um-
ferð af fíkniefnum en áður en fleiri
mál sem komu upp vegna fíkniefna-
brota og meira magn haldlagðra
fíkniefna er rakið til markvissari að-
gerða lögreglunnar.
696 manns voru kærðir fyrir of
hraðan akstur samkvæmt hraða-
mælingum sem er 18% aukning mið-
að við verslunarmannahelgina í
fyrra. Þar af voru 132 kærur byggð-
ar á hraðamyndavélum lögreglu sem
voru á Suðurlandi og Norðurlandi.
95 voru kærðir fyrir ölvun við akstur
sem er 63,8% aukning miðað við
verslunarmannahelgina í fyrra.
Umtalsverð fjölgun þessara brota er
rakin til stóraukins eftirlits lögreglu
milli áranna.
Lögregla lagði hald á samtals
1.386 grömm af kannabisefnum, 87
grömm af amfetamíni, 46 grömm af
kókaíni, 21 e-töflu og 10 LSD-
skammta. Á Akureyri var lagt hald á
135 grömm af kannabisefnum, sem
er tvöfalt meira magn fíkniefna en
lagt var hald á allt árið í fyrra. í
Vestmannaeyjum var lagt hald á 20
grömm af amfetamíni en meira var
um það á þjóðhátíðinni í Vestmanna-
eyjum en í fyrra.
Morgunblaðið/Jim Smart
SÓLVEIG Pétursdóttir dómsmálaráðherra skýrir frá góðum árangri í
löggæslu um verslunarmannahelgina.
Yetrarafföll rjúpu
Rannsóknir styrkt-
ar af ríkisstjórn
RÍKISSTJÓRNIN samþykkti á
fundi sínum í gær að verja einni
milljón króna af ráðstöfunarfé rík-
isstjómarinnar til að hefja rann-
sókn á vetrarafföllum rjúpu. Siv
Friðleifsdóttir, umhverfisráð-
herra, lagði tillöguna fram, en
einnig er gert ráð fyrir að til rann-
sóknanna þurfi að verja fjórum
milljónum króna á næsta ári og
þremur milljónum króna næstu
tvö ár þar á eftir, eða samtals ell-
efu milljónum króna.
Náttúrufræðistofnun íslands
hefur undanfarin ár aflað gagna
um ástand rjúpnastofnsins og ver-
ið ráðuneytinu til ráðgjafar um
nytjar af rjúpu. Vöktun stofnsins
er langtímaverkefni og er tilgang-
urinn sá að fylgjast með stofn-
breytingum og greina þær í tæka
tíð til að hægt sé að grípa í
taumana, með t.d. friðunaraðgerð-
um. Til þessarar vöktunar hefur
verið varið 4,6 milljónum á ári úr
Veiðikortasjóði, og hefur hún leitt í
Ijós að nauðsynlegt sé að kanna
áhrif veiðiálags á rjúpnastofninn.
Allt að 70% felld
Að mati Náttúrufræðistofnunar
er brýn þörf á slíkum upplýsing-
um, þar sem með radíómerkingum
hefur á sumum svæðum verið sýnt
fram á að 70% rjúpna á lífi í upp-
hafi veiðitíma féllu fyrir hendi
veiðimanna.
Þá er til athugunar í ráðuneyt-
inu að takmarka rjúpnaveiðar með
lokunum svæða eða styttingu
veiðitíma í samræmi við álit Nátt-
úrufræðistofnunar íslands.
3 milljónir til rannsóknar á kampýlóbakter
Astandið krefst
hraðra aðgerða
RÍKISSTJÓRNIN samþykkti á
fundi sínum í gær að veita þremur
milljónum króna til rannsóknar á til-
vist og útbreiðslu kampýlóbakter í
umhverfi, dýrum og matvælum, að
tillögu umhverfisráðherra. Féð er
veitt á þeim forsendum að ástand í
þessum efnum sé talið svo alvarlegt
að grípa þurfí til mun hraðari aðgerða
en hægt er að gera innan þess ramma
sem væntanlegt rannsóknarverkefni
á þessu sviði rúmar.
Bráðabirgðatölur frá sýklafræði-
deild Landspítala gefa til kynna að
staðfestar hafi verið 103 sýkingar af
völdum kampýlóbakter í mönnum í
nýliðnum júlímánuði. í tilkynningu
frá umhverfisráðuneytinu kemur
fram að ætla megi að raunverulegur
fjöldi sýkinga sé á bilinu 5-20 faldur
fjöldi staðfestra sýkinga. Að mati
Hollustuvemdar ríkisins, sýklafræði-
deildar Landspítala, landlæknis, sótt-
varnalæknis, yfirdýralæknis og fleiri
sérfróðra aðila sé um að ræða alvar-
lega sýkingu sem lagst geti þungt á
menn.
Rannsóknin sem fjármunum er
veitt til að þessu sinni er þegar hafin.
Hún er unnin hjá viðkomandi stofn-
unum heilbrigðis-, landbúnaðar- og
umhverfisráðuneytisins undir yfirum-
sjón Hollustuvemdar ríkisins, á svip-
aðan hátt og gert var á árinu 1987,
þegar upp komu alvarleg salmonellu-
tilvik. Rannsóknin beinist að matvæl-
um á markaði, yfirborðsvatni, fram-
leiðslustöðum, sláturhúsum.
„Lögð er áhersla á að taka á þeim
þáttum sem liggja undir sterkum
gmn vegna kampýlóbaktersýkingar
og að bráðabirgðaniðurstöður liggi
fyrir í lok þessa mánaðar," segir í til-
kynningu frá ráðuneytinu.
Opinber
heimsókn
landbúnað-
arráðherra
Noregs
DAGANA 8. til 11. ágúst nk. verður
staddur hér á landi norski landbún-
aðarráðherrann, Káre Gjönnes,
ásamt eiginkonu sinni, Inger Gjönn;
es, í boði landbúnaðarráðherra. I
fylgdarliði ráðherra verða ráðu-
neytisstjóri og starfsmenn norska
landbúnaðarráðuneytisins.
Fyrir hádegi mánudaginn 9.
ágúst munu ráðherramir hittast á
fundi ásamt fulltrúum ráðuneyt-
anna til að ræða mál er varða við-
skipti með landbúnaðarvörur milli
landanna og væntanlegar samn-
ingaviðræður um málefni Alþjöða-
viðskiptastofnunarinnar.
Að loknum fundi verður farið í
Alþingishúsið og síðan heimsóttar
stofnanir landbúnaðarins, Rann-
sóknastofnun landbúnaðarins og
Tilraunastöð Skógræktar ríkisins á
Mógilsá.
Þá munu ráðherrahjónunum og
fylgdarliði verða sýndir Bessastað-
ir, Stofnun Áma Magnússonar og
Norræna húsið.
Þriðjudaginn 10. ágúst verður
farið í skoðunarferð um Suðurland.
Komið verður við i Garðyrkjuskól-
anum á Reykjum í Ölfusi, Skálholti,
í Landgræðslu ríkisins í Gunnars-
holti, á Hrafnkelsstöðum og stoppað
við Gullfoss og Geysi.
Ráðherrahjónin og fylgdarlið
halda svo af landi brott snemma að
morgni miðvikudagsins 11. ágúst.
------------
Viðskiptavinir ferða-
skrifstofunnar Arktis
Reisen Schehle
Síðasta flug
8. ágúst
„VEGNA gjaldþrots ferðaskrifstof-
unnar Arktis Reisen Schehle, mun
síðasta leiguflug Keflavik-Frank-
furt vera 8. ágúst kl. 0.30.
Trygging mun gera viðskiptavin-
um ferðaskrifstofunnar kleift, sem
hafa eingöngu bókað flug, líka eftir
8. ágúst, að notfæra sér þetta til-
tekna flug, til að komast hjá auka-
kostnaði, að öðrum kosti þurfa þeir
að greiða fargjaldið sjálfir," segir í
fréttatilkynningu frá þýska sendi-
ráðinu.
Runólfur Ólafsson, framkvæmdastjóri Félags íslenskra bifreiðaeigenda
Yill að stjórnvöld lækki
97% vörugjald á bensín
RUNÓLFUR Ólafsson, fram-
kvæmdastjóri Félags íslenskra bif-
reiðaeigenda, skorar á stjórnvöld
að lækka vörugjald á bensínverði,
sem er 97%, vegna mikilla hækk-
ana sem orðið hafa á bensínverði á
árinu. Runólfur segir stefna í að
ríkið auki skatttekjur sínar um allt
að milljarð króna umfram forsend-
ur fjárlaga vegna heimsmarkaðs-
verðhækkunar á bensíni.
„Ég tel þetta eðlilegt í ljósi þess
að bensínverð hefur verið að stíga
úr tæpum 100 dollurum tonnið og
er um þessar mundir um 210 doll-
arar. Á sama tíma hefur gengi
dollarans sveiflast úr um 69 krón-
um allt upp í 74 krónur. Þegar
svona miklar sveiflur eru, sem
hafa margföldunaráhrif með stöð-
ugum bensínhækkunum, er eðli-
legt að hagstjómin grípi inn í og
reyni að hafa áhrif á vöruverð og
draga úr þessum verðsveiflum.
Það liggur beinast við að ríkisvald-
ið dragi, í það minnsta tímabundið,
úr þessum ofursköttum. Vegna
þessa háa vörugjalds og virðis-
aukaskattsins, sem ofan á leggst,
er hver króna, sem verð hækkar
um á heimsmarkaði að skila sér
sem tæpar 2,50 sem verðhækkun
til neytenda hér,“ sagði Runólfur.
Óeðlilegt að taka gjald af hækk-
un á heimsmarkaði
Runólfur sagði að stóran hluta
síðasta árs hefði bensínverð verið
155-165 dollarar tonnið og hann
teldi eðlilegt að miða innheimtu
vörugjaldsins við verð á því bili, og
miða e.t.v. við um 75 króna útsölu-
verð við núgildandi stöðu. „Miðað
við að þetta haldi áfram má gera
ráð fyrir að hið opinbera sé að ná í
hátt í milljarð króna í aukatekjur
af bensíni vegna þróunar á heims-
markaði. Það er í sjálfu sér mjög
óeðlilegt að hið opinbera sé að taka
þetta miklar skatttekjur ofan á
þessa þróun á heimsmarkaði.
Snemma í sumar sagði fjármála-
ráðherra að ríkið gæti ekki haft
áhrif á þróun á heimsmarkaðsverði
á bensíni. Það er mikið rétt en rík-
ið getur haft bein áhrif á bensín-
verð hér innanlands vegna þess
hve mikil háskattavara bensín er.“
Runólfur sagði að þama bæri
líka að horfa á það að hjól verð-
bólgunnar virðist nú snúast hraðar
en talið er æskilegt og því sé eðli-
legt að grípa til hagstjórnarað-
gerða. Á tíma átakanna við
Persaflóa hefði verið gripið til
tímabundinnar lækkunar á vöru-
gjaldi á bensíni vegna óeðlilegra
breytinga á heimsmarkaðsverði
vegna þrýstings frá FÍB og aðilum
vinnumarkaðarins, að sögn Run-
ólfs.
Hann segir að við undirbúning
fjárlagafrumvarpsins hafi bensín-
verð verið um 74,30 krónur og hafi
farið allt niður í 70,20 krónur en nú
er lítrinn 82,40. Fjárlögin gera ráð
fyrir um tveimur milljörðum króna
í tekjur af vörugjaldinu miðað við
spár flestra sérfræðinga um að
eldsneytisverð héldist lágt á þessu
ári.
Auk 97% vörugjalds á bensín
leggst 28,60 króna bensíngjald á
hvem lítra.
9% minna innheimt en í fyrra
Samkvæmt upplýsingum frá
Maríönnu Jónasdóttur, skrifstofu-
stjóra tekjusviðs fjármálaráðu-
neytisins, var áætlað í fjárlögum
að 97% vörugjald á bensíni skilaði
ríkissjóði 1.975 milljónum króna á
þessu ári. Niðurstöður innheimtu
fyrstu sex mánaða ársins sýna
hins vegar að á þeim tíma hafa 726
milljónir króna skilað sér til ríkis-
sjóðs vegna þessarar gjaldtöku. Á
fyrra helmingi síðasta árs skiluðu
sér 794 milljónir króna í ríkiskass-
ann og er samdrátturinn milli ára
9%. Spurð um skýringar á þessum
samdrætti sagði Maríanna að
hann gæti átt sér ýmsar skýring-
ar, m.a. í birgðastöðu olíufélag-
anna og hugsanlega minni inn-
flutningi en í fyrra eða þá að skýr-
inga væri að leita í ýmsum töfum í
innheimtu.