Morgunblaðið - 07.08.1999, Side 36

36 LAUGARDAGUR 7. ÁGÚST 1999
MORGUNBLAÐIÐ
+
MORGUNBLAÐIÐ
JllttgtiiiHjifeffe
STOFNAÐ 1913
UTGEFANDI
FRAMKVÆMDASTJÓRI
RITSTJÓRAR
Árvakur hf., Reykjavlk.
Hallgríraur B. Geirsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
SKÓGRÆKT í 100 ÁR
UM ÞESSAR mundir eru 100 ár liðin frá því skipulögð skóg-
rækt hófst á íslandi og um helgina er þess sérstaklega
minnzt á aðalfundi Skógræktarfélags Islands sem hófst í gær á
Laugarvatni.
Upphaf skipulagðrar skógræktar telst vera er danskur skip-
stjóri, Carl Hartvig Ryder, fékk á árinu 1899, ásamt félögum
sínum, úthlutað svæði á eystri bakka Almannagjár á Þingvöllum
og þar óx úr grasi svokallaður Furulundur sem landsmenn
þekkja undir því nafni. í kjölfar þessa frumkvæðis Ryders, eða
árið 1907, voru síðan fyrstu skógræktarfélögin stofnuð og Skóg-
rækt ríkisins. Skógræktarfélag íslands, sem var stofnað 1930,
hefur haldið uppi fræðslu um skógrækt og ekki sízt staðið fyrir
öflugu starfí að skógrækt og plöntun trjáa. Einnig hefur félagið
unnið ötullega að því að fá almenning til þátttöku í skógræktar-
málum, sem hefur ekki sízt borið árangur hin síðustu ár.
Ymislegt hefur verið gert í tilefni aldarafmælisins á þessu ári
og má þar m.a. nefna að Skógræktarfélagið gerði nýverið samn-
ing við ríkið um árlegt og sívaxandi framlag til Landgræðslu-
skóga til ársins 2003. í lok samningsins verður fjárframlag rík-
isins komið í 16 milljónir króna og á sama tíma lýkur trjáplöntu-
framleiðslu Skógræktar ríkisins. Skógræktarfélagið mun sjá um
útboð á framleiðslu einnar milljónar trjáplantna til verkefnisins
meðal einkaaðila.
Með þessum samningi hefur ábyrgð Skógræktarfélags Is-
lands á skógræktarstarfínu í landinu verið stórum aukin og við
undirritun samningsins milli félagsins og ríkisins í marzmánuði
síðastliðnum sagði formaður félagsins, Hulda Valtýsdóttir, að
samningurinn væri merki mikilvægrar traustsyfírlýsingar ríkis-
ins gagnvart Skógræktarfélagi Islands. Verkefnið Land-
græðsluskógar væri langstærsta skógræktarverkefnið sem í
hefði verið ráðizt og það hefði vakið mikla athygli á möguleikum
okkar á því að gróðursetja í nýtt gróðurland.
Á aðalfundi Skógræktarfélagsins um helgina verður m.a. af-
hjúpuð myndsúla til minningar um Hákon Bjarnason, fyrrver-
andi skógræktarstjóra, sem helgaði líf sitt skógrækt og vann
ötult starf í hennar þágu.
Morgunblaðið hefur átt samleið með skógræktarfólki mestan
hluta þessa tímabils enda var Valtýr Stefánsson, ritstjóri Morg-
unblaðsins, í nær fjóra áratugi einn af helztu forystumönnum í
skógrækt á Islandi. Morgunblaðið vill á þessum tímamótum
óska öllum skógræktarmönnum landsins til hamingju með 100
árin og óskar þess að þeim fylgi velgengni á nýju árþúsundi.
GRÓSKA í
HUGBÚNAÐARIÐNAÐI
AF FRÉTTUM undanfarin misseri má ljóst vera að hugbún-
aðargerð hérlendis og hvers konar þróun á sviði upplýs-
ingatækni stendur mjög framarlega, mælt á alþjóðlegan mæli-
kvarða. Hugbúnaðariðnaðurinn er afar ungur og einkennist af
miklum hraða. Það hefur því ekki verið nóg að fá góða hugmynd
heldur hefur þróunarstarf þurft að ganga hratt og vel fyrir sig.
I þessu krefjandi samkeppnisumhverfí hafa íslensk hugbúnað-
arfyrirtæki, sem mörg hver eru rekin af ungu fólki, sýnt góðan
árangur. Hverju fyrirtækinu af öðru hefur tekizt að markaðs-
setja hugmyndir og vörur á heimsmarkaði.
Dæmi um þessa grósku er fyrirtækið Stefja ehf. sem hefur
gert samning við Norðaustur-Atlantshafsfískveiðiráðið um upp-
setningu á sjálfvirku tölvustýrðu fískveiðieftirlitskerfi fyrir
fískiskip á alþjóðlegum hafsvæðum í Norðaustur-Atlantshafí og
miðlun upplýsinga úr því. Samningurinn er mikil viðurkenning
fyrir þekkingu Islendinga á þessu sviði en eins og fram kom í
frétt Morgunblaðsins um samninginn vinna þrjú eða fjögur önn-
ur fyrirtæki í heiminum að þróun búnaðar sem þessa.
Að mörgu leyti er Stefja dæmigert fyrirtæki í íslenskum hug-
búnaðariðnaði; það er ungt, stofnað 1996, og starfsmenn þess
eru ungir. Fjölmörg fyrirtæki af þessu tagi hafa sprottið fram á
undanförnum árum hérlendis og virðist sem jarðvegur fyrir þau
sé góður. Tölvunarfræðingar koma vel undirbúnir úr námi frá
Háskóla Islands sem sést bezt á því hve eftirsóttir þeir eru,
bæði hérlendis og erlendis. Með sérstöku átaki í rannsóknum á
sviði upplýsingatækni, sem hrundið var af stað fyrr á þessu ári
með auknum framlögum til rannsókna og þróunarstarfs í grein-
inni, má og búast við að enn meiri kraftur færist í íslenska hug-
búnaðargeirann.
Gróskan í hugbúnaðargerð og upplýsingatækni er merki um
þann vaxtarbrodd sem felst í mannauðnum, í hugvitinu. Um leið
vísar hún veginn inn í nýja öld. Samkeppnisstaða ríkja í hinu
hnattvædda umhverfi ræðst æ meir af því hvernig þau búa að
mannauðnum, menntun og menningu, rannsóknum og þróunar-
starfí.
Olíufélöffln eru oftast samstiga í ákvörðun á verði
I hverju liggur
samkeppnin?
Mörgum þykir sem lítil verðsamkeppni sé verð innan sama dreifíngarsvæðis þekkist
hjá olíufélögunum, enda fylgjast þau venju- ekki í heiminum? Felst samkeppnin kannski
lega að í verðákvörðunum sínum. Kaupa þau í öðrum þáttum en bensínverði? ívar Páll
öll eldsneyti af sama fyrirtækinu? Eða er Jónsson spurði forsvarsmenn félaganna
___eldsneyti þanniff vara að mismunandi þessara spurninga og annarra._
Útbreiddur misskilningur að
félögin kaupi bara frá Statoil
KRISTINN Bjömsson, forstjóri
Skeljungs, segir það vera útbreiddan
misskilning að Skeljungur kaupi fyrst
og fremst eldsneyti frá Statoil, sama
fyrirtæki og Esso og Olís. „Við kaup-
um okkar eldsneyti mjög víða, m.a. frá
Eystrasaltsríkjunum, Hollandi og
Rússlandi, auk Noregs. Við kaupum
þar sem verðið er best hverju sinni, en
Statoil er samt einn helsti birgi okk-
ar,“ segir hann.
Kristinn segir heimsmarkaðsverð á
olíu vera mjög breytilegt. „Það breyt-
ist ekki bara dag frá degi, heldur oft á
dag. Ég er ekki að segja að það sé
beint hægt að detta í lukkupottinn, en
það er vissulega hægt að sjá ýmislegt
fyrir, t.a.m. þróun mála á þeim svæð-
um þar sem olía er unnin, og ná góð-
um kaupum. Svo eru auðvitað um af-
leiðuviðskipti að ræða í þessari grein
viðskipta sem öðrum og við njótum
þess,“ segir Kristinn.
Veit ekki um verð hinna
Kristinn segist ekki hafa upplýsing-
ar um innkaupsverð keppinauta Skelj-
ungs. „Við getum kannski leitt líkur
að því á hvaða verði þeir eru að kaupa,
auk þess sem við vitum að þeir kaupa
saman í gegnum Olíudreifingu Ehf.
Auðvitað er ákveðið viðmiðunarverð
haft að leiðarljósi, en það er hægt að
gera ýmsar ráðstafanir til að tryggja
sér betra verð. Við höfum reynt að
vera frjó í hugsun hvað það varðar, og
teljum okkur hafa verið að ná þokka-
legum árangri,“ segir Kristinn.
Að sögn Kristins hefur stofnun Olíu-
dreifíngar ehf., dreifingarfélags keppi-
nautanna Olís og Esso, væntanlega
miðað að því að ná ákveðnum hagræð-
ingaráhrifum fram. „Á sama tíma og
samstarf Olís og Esso hefur verið að
aukast hefur dregið úr samstarfi
Skeljungs og hinna félaganna tveggja.
Svokölluð fákeppni hefur minnkað og
auk þess að vera í samkeppni við
keppinautana á markaðinum erum við
í mjög mikilli samkeppni við Olíudreif-
ingu um dreifingarþáttinn. Við höfum
þurft að vanda okkur betur og teljum
okkur vera að ná árangri þar,“ segir
Kristinn.
Ekki svigrúm til verðlækkana
Að mati Kristins geta íslensku olíu-
félögin ekki staðið gegn hækkandi
heimsmarkaðsverði á eldsneyti nema
að mjög takmörkuðu leyti, og þá að-
eins með því að skerða framlegðina
(sölu að frádregnum breytilegum
kostnaði) og rýra þannig afkomuna.
„Það fullyrði ég. Við erum alveg ör-
ugglega samkeppnisfær við önnur
lönd og seljum ekki bensín og díselol-
íu á hærra verði en annars staðar,
þegar tekið er tillit til opinberra
gjalda. Ef menn eru réttsýnir, líta í
kringum sig og skoða málin af sann-
gimi, sjá þeir að íslensku félögin eru
afar vel samkeppnisfær við það sem
gerist í löndunum í kringum okkur.
Þá má benda á að Skeljungur er að
bjóða eldsneyti á mismunandi verði,
til dæmis hjá Bensínorkunni ehf., sem
við eigum ásamt fjárfestingarfélaginu
Þór og Baugi. Þar bjóðum við bensín
á 4-5 króna lægra verði en á okkar
eigin stöðum. Það eru kjör sem jafn-
ast á við það besta í útlöndum, enda
er þar um sjálfsafgreiðslustöðvar að
ræða, sem bjóða ekki þá þjónustu
sem er að fá á Shell-stöðvunum,“ seg-
ir Kristinn.
Kristinn segir að ástæða fyrir háu
bensínverði hér á landi sé fyrst og
fremst skattheimta ríkisins, en einnig
flutningskostnaður. „Menn mega ekki
gleyma því að það þarf að koma vör-
unni til Islands. Það er umtalsverður
hluti af verðinu í dag.“
Flutningsjöfnunarsjóður hefur
dregið úr hagræðingu
Tilríst Flutningsjöfnunarsjóðs seg-
ir Kristinn að hafí dregið úr hvata til
hagræðingar í dreifingarmálum. „Það
segir sig sjálft. Viðkomandi fyrirtæki
getur kynnt sér reglur sjóðsins og svo
spilað rekstur sinn inn á þær í stað
þess að hagræða í sjálfum rekstrin-
um. Það finnst mér ekki trúverðugt.
Mér finnst heldur ekki trúverðugt að
formaður stjórnar sjóðsins skuli vera
forstjóri Samkeppnisstofnunar, annar
stjómarmaður skuli vera frá Við-
skiptaráðuneytinu og að þriðja at-
kvæðinu skuli vera skipt á milli full-
trúa olíufélaganna þriggja," segir
hann.
Kristinn segist vera þeirrar skoðunar
að Flutningsjöfnunarsjóðurinn sé
tímaskekkja, enda hafi lögin um hann
verið sett í seinni heimsstyrjöldinni.
„Þá voru engin Hvalfjarðagöng,
Olafsfjarðarmúlagöng eða sléttur
vegur um Suðurland. Þetta er bara
allt saman breytt, auk þess sem inn-
leitt hefur verið frelsi í viðskiptum Ef
menn neita að horfast í augu við það
láta þeir skynsemina ekki ráða,“ segir
Kristinn.
„Við vitum að Skeljungur hefur
borið skarðan hlut frá borði og borg-
að inn í sjóðinn, þ.e. innborganir okk-
ar hafa verið hærri en það sem við
höfum fengið greitt úr sjóðnum.
Neytandinn á suðvesturhorninu
greiðir niður bensín fyrir neytandann
úti á landi og Skeljungur er að greiða
niður verðið hjá Esso úti á landi, en
Esso hefur verið umsvifamest í sölu á
landsbyggðinni. Til dæmis borguðum
við í kringum 24 milljónir inn í sjóðinn
í fyrra,“ segir Kristinn Bjömsson.
LAUGARDAGUR 7. ÁGÚST 1999 37
*
Sundurliöun á verði 95 okt bensíns
útsöluverð 1. ágúst 1999 = 82,40 kr./ltr.
1%—i Flutnings-
15%
jöfnun
15%
Heimild: Skeljungur
Heimsmarkaðsverð á olíu 1998 - 1999
. dollarar/tonn
,143,64
200,61 Bensín, 95 okt.
Flugvéla-
bensín
154,43 Qasolía

98,69 S Svartolía

1998 1999
1 1 1 1 1 1 -i 1 1 1 1 1 1 1 1 1 h-
Esso hefur
verið leiðandi
á markaðinum
GEIR Magnússon, framkvæmda-
stjóri Olíufélagsins hf Esso, segir fé-
lagið hafa verið leiðandi í verðlagn-
ingu á bensíni til neytenda. „Hinir
hafa ekki treyst sér til að selja við
lægra verð en við. Það er ekki þar
með sagt að ekki bjóðist mismunandi
verð á milli einstakra bensínstöðva
þó að dæluverðið sé það sama. Verð-
mismunurinn kemur einkum fram í
mismunandi háum sjálfsafgreiðsluaf-
slætti á höfuðborgarsvæðinu. Hjá 01-
íufélaginu er hann frá tveimur til
fjómm krónum á h'tra Þá fá Safn-
kortshafar Esso áttatíu aura afslátt á
eldsneyti á bensínstöðvum hvar sem
er á landinu," segir Geir.
Frá því að innflutningur og verð-
lagning á olíuvörum voru gefin frjáls
árið 1992, hefur Olíufélagið hf. gert
árssamninga við norsk olíufélög um
kaup á eldsneyti. „Innkaupsverðið
miðast við meðalheimsmarkaðsverð
þess mánaðar sem farmurinn er
lestaður í Noregi. Þessi regla er al-
gengust í olíuviðskiptum" segir Geir.
„Ef skip lestar 1. júní, vitum við ekki
fyrr en í lok júní hvað farmurinn
kostar," segir hann, „þess vegna leið-
réttum við oftast verð einu sinni í
mánuði, um mánaðarmót. Vegna fjar-
lægðar frá birgja og þéttu dreifingar-
kerfí um landið liggjum við oftast
með minnst tveggja mánaða birgðir í
landinu. Við miðum verðútreikninga
Hvaðan
kaupa
olíufélögin
eldsneyti?
OLÍUDREIFING hf., dreifíng-
arfyrirtæki Olíufélagsins Esso og
Olíuverslunar Islands, er ekki
innkaupaaðili í sjálfu sér, en inn-
kaup Olís og Esso fylgjast
nokkurn veginn að. Félögin
kaupa allt eldsneyti, nema
svartolíu og flugvélabensín, frá
Statoil í Noregi. Esso kaupir þó
ekki flugvélabensín.
Skeljungur kýs hins vegar að
hafa sveigjanleika í innkaupum á
eldsneyti og er aðeins með fasta
samninga á hluta innkaupa, en
kaupir að öðru leyti hvem farm
fyrir sig. Þó er það þannig að
Skeljungur kaupir allt bensín frá
Statoil. Samanlagt kaupir Skelj-
ungur u.þ.b. þriðjung af eldsneyti
sínu frá Statoil. Meginviðskipta-
lönd félagsins eru Noregur,
Rússland og Eystrasaltsríkin.
Allir flutningar fyrir Olíudreif-
ingu hf. fara fram CIF (Cost,
Insurance, Freight), sem þýðir
að Statoil borgar flutningskostn-
að, sem aftur birtist í verði. Hjá
Skeljungi er fyrirkomulagið oft
hið sama, en i öðrum tilfellum
leitar félagið eftir skipum í gegn-
um skipamiðlara, FOB (Free On
Board), og borgar flutnings-
kostnað sjálft.
Skeljungur flytur flestar olíu-
vörur, t.a.m. gasolíu, flugsteinaol-
íu og bensín, inn mánaðarlega.
Svartolía er flutt inn með lengra
■ millibih, u.þ.b. 5-6 farmar á ári.
Olíudreifing fær skip til landsins
á u.þ.b. þriggja vikna fresti, en
svartolíu og flugvélabensín flytur
félagið inn mun sjaldnar.
okkar við kostnaðarverð birgða um
hver mánaðarmót. Þannig em hreyf-
ingar á innlendum markaði hægari
en erlendis þar sem útsöluverðið mið-
ast við heimsmarkaðsverð hverju
sinni," segir hann.
Fjölmiðlar þegja þegar
hækkanir skila sér ekki
Geir segir að gróft áætlað fari 70%
af bensínverði til neytenda til hins
opinbera, 15% séu innflutningsverð
og 15% séu framlegð upp í dreifing-
arkostnaður, rýmun, höndlun og
annan rekstrarkostnað. „Bensínverð
okkar 1. janúar var 70,20 krónur. Nú
er það 82,40 og nemur hækkunin því
rúmum 17% á árinu. Inni í hækkun-
inni er 1,35 króna hækkun á bensín-
gjaldi, þannig að hækkun á útsölu-
verði nemur í raun 15,5%. Meðal-
heimsmarkaðsverð í júlí nam 200
dollurum, en í desember nam það 111
dollurum. Innkaupsverð hefur því
hækkað um 80%,“ segir Geir. „Það
vakti mikla athygli fjölmiðla í fyrra
þegar heimsmarkaðsverðið lækkaði
AÐ MATI Einars Benediktssonar,
forstjóra Olíuverslunar íslands, er
verðsamkeppni á bensínmarkaði hér-
lendis mjög mikil, einkum í formi
mismunandi verðs eftir þjónustustig-
um. „Bensín og dísilolía era einsleitar
vörur og viðskiptin færast mjög hratt
eftir verði, miðað við sama þjónustu-
stig. Fullyrðingin um að hérlendis sé
lítil verðsamkeppni á bensíni á því
ekki við rök að styðjast. Þó er sama
þjónustustig á sama verði hjá félög-
unum, vegna þess að enginn þorir að
vera með annað verð en hinir vegna
verðteygninnar. En verðsamkeppnin
á íslandi hefur aldrei verið meiri í
bensínsölu. Samkeppnin er í mismun-
andi þjónustustigum," segir Einar.
Einar tekur sem dæmi að Olís
bjóði upp á þrjú þjónustustig og
þrenns konar verð. „Við bjóðum fulla
þjónustu á Olís-stöðvum, fyrir fullt
verð, verð sem miðast við sjálfsaf-
greiðslu á Olís-stöðvum og loks ÓB-
stöðvarnar, sem eru sjálfvirkar og
náð hafa miklum vinsældum, en bjóða
ekki upp á neina þjónustu," segir
hann.
Verðmunur milli
þjónustustiga mikill hér
„Fyrir aðeins þremur árum var
ekki nema eitt þessara stiga í
Reykjavík, það dýrasta. Staðreyndin
er því sú að það hefur aldrei verið
meiri samkeppni á eldsneytismarkað-
inum en nú. Hún lýsir sér líka í mis-
munandi vöraframboði í verslunun-
um sjálfum, aukinni þjónustu og
þjálfun á starfsfólki,“ segir Einar,
verulega að lækkanir olíufélaganna
voru hlutfallslega verulega lægri en
hlutfallsleg lækkun heimsmarkaðs-
verðs á sama tímabili. Nú er raunin
öfug, og enginn fjölmiðill fjallar um
það. Staðreyndin er sú að í verðupp-
byggingu á bensíni hreyfast kostnað-
arliðir eins og bensíngjald, flutnings-
jöfnun og innlendur dreifingarkostn-
aður, ekki í samræmi við breytingar
á heimsmarkaðsverði og þar með inn-
kaupsverði. Þar af leiðandi breytist
útsöluverð á bensini hlutfallslega
ekki eins mikið og hlutfallsleg breyt-
ing á heimsmarkaðsverði hvort sem
breytingin er til hækkunar eða lækk-
unar,“ segir Geir.
Að sögn Geirs gerir fyrrnefnt
mynstur í innflutningi ólíklegt að
mikill munur sé á innkaupsverði ein-
stakra olíufélaga. „Öll þrjú félögin
kaupa bensín frá Statoil í Noregi.
Eftir að Olís og Esso stofnuðu Olíu-
dreifingu hf. flytja félögin sameigin-
lega inn með sömu skipum á 20 daga
fresti." segir Geir.
Að sögn Geirs hefur stofnun Olíu-
„verðmunurinn á milli þjónustustiga
er auk þess meiri hér en víða annars
staðar. Við myndum gjarnan vilja
minnka þennan mun, en getum það
ekki, vegna samkeppninnar“.
Einar segir að þegar kanadíska
fyrirtækið Irving Oil íhugaði fyrir
nokkrum áram að hefja starfsemi hér
á landi, hafí ýmsir trúað því að bens-
ínverð gæti lækkað um 10-15 krónur
á lítrann. „Hið raunsanna í málinu
var, að þá var innkaupsverðið á milli
15 og 17 krónur. Álagningin og dreif-
ingarkostnaður voru talin vera 8-10
krónur. Því segir sig sjálft að um
10-15 kr. lækkun hefði aldrei getað
orðið að ræða. Yfir 70% af verði bens-
ínsins er skattheimta og mjög óvera-
legur hluti af söluverðinu er inn-
kaupsverð, dreifingarkostnaður og
álagning," segir Einar.
Markmiðið með stofnun Olíudreif-
ingar hf. segir Einar að hafí verið að
lækka dreifingarkostnað á eldsneyti.
,Árleg heildareldsneytissala okkar
nemur u.þ.b. 200-215 þúsund tonnum.
Þar af era aðeins um 35 þúsund tonn
af bensíni. Því er mjög veralegur
meirihluti sölu okkar í gasoh'u og
svartolíu, fyrir stórnotendur, fyrst og
fremst fiskiskip. Aðalhugsunin með
stofnun Olíudreifingar var því að hag-
ræða í dreifingu til landsbyggðarinn-
ar og stórnotenda. Árangur af stofn-
un Olíudreifingar verður því ekki
hlutfallslega jafn mikill í bensíndreif-
ingu, sem fer að mestu leyti fram á
höfuðborgarsvæðinu, eins og öðram
eldsneytistegundum, sem dreifast
mun meira um allt land,“ segir hann.
dreifingar hf., dreifingarfyrirtækis
Olís og Esso, haft umtalsverð áhrif til
lækkunar kostnaðar. „Þessi hagræð-
ing hefur líka haft þau áhrif að
svokölluð flutningsjöfnun hefur lækk-
að,“ segir Geir og bætir við að tilvist
flutningsjöfnunarsjóðs hafi ekki
minnkað hvata- til hagræðingar í
dreifingarmálum á landsbyggðinni.
„Stofnun Olíudreifingar er skýrasta
dæmið um það,“ segir hann.
Engin mismunun
Geir segir að eðli málsins sam-
kvæmt sé dýrt að flytja lítið magn til
fárra viðskiptavina. Hann vill ekki
meina að álagning flutningsjöfnunar-
gjalds mismuni fyrirtækjum, en f
Skeljungur hefur kvartað undan því
að greiða nettó í sjóðinn, á meðan És-
so fái nettó greitt úr honum, þ.e. inn-
borganir frá sjóðnum séu hærri en út-
borganir til hans. „Þetta er sambæri-
legt við innheimtu virðisaukaskatts.
Okkur ber að leggja ákveðna aura á
hvem lítra seldan, og það er endanot-
andi sem borgar. Sá sem borgar
bensín í Reykjavík verður að borga
þessa 80-90 aura á lítra, til þess að
endanotandinn úti á landi borgi sama
verð fyrir htrann," segir Geir.
Geir segist vera þeirrar skoðunar
að það vanti töluvert upp á að flutn-
ingsjöfnunarsjóður greiði allan flutn-
ingskostnað sem lög kveða á um. „En
ef flutningsjöfnun væri lögð af, mynd-
um við verðleggja bensín eftir því
hvað kostar að flytja eldsneytið á
hvem stað. Það tíðkast um alla Evr-
ópu, annars staðar en hér og í Nor-
egi,“ segir Geir.
„Lækkun á kostnaði er þegar byrj-
uð að skila sér, en þó ekki í þeim mæli
sem við hefðum vænst, vegna ýmis-
legrar endurskipulagningar og auk-
inna krafna hins opinbera um meng-
unarvarnir," segir Éinar. Hann segist
sjá fram á aukinn árangur í dreifing-
armálum í framtíðinni, og þá einkum í
dreifingu gasolíu og svartolíu, af fyrr-
greindum ástæðum.
Einar segist telja að í gegnum tíð-
ina hafi tilvist Flutningsjöfnunarsjóðs
dregið úr hvata til hagræðingar.
„Sjóðurinn hefur orðið til þess að ekki
hefur alltaf verið gætt ýtrastu hag-
kvæmni í uppbyggingu birgðastöðva
á landsbyggðinni. Þeirri uppbyggingu
er löngu hætt.
Pólitískt tæki
Einar segir að Flutningsjöfnunar-
sjóður sé fyrst og fremst pólitískt
tæki til að jafna flutningskostnað fyr-
ir landsbyggðina. „Olíufélögin hafa í
sjálfu sér ekkert haft um þetta að
segja, en stjórnendur Olís hafa talið
að það gæti verið skynsamlegt að
leita sátta um aðferð til að halda
áfram flutningsjöfnun með skipum,
en hætta henni vegna landflutninga. Y*
Ég er ekki endilega að segja að þessi
aðferð sé rétt, en við höfum reifað
þessa hugmynd í því augnamiði að
sátt náist um sjóðinn."
Einar segir að þeirri spurningu sé
ósvarað hvort verð til landsbyggðar-
innar myndi hækka ef sjóðurinn yrði
lagður niður. „Á meðan það liggur
ekki fyrir vita menn ekki nákvæmlega &
hver afleiðingin yrði,“ segir Einar.
Verðsamkeppni óvíða
meiri en hér