Morgunblaðið - 07.08.1999, Síða 40
40 LAUGARDAGUR 7. ÁGÚST 1999
MARGMIÐLUN
MORGUNBLAÐIÐ
Borg næstu
kynslóða
„En fyrst og fremst á hún heima í stærri og
fallegri bœ, gengur um bjartari og þokka-
legri götur, býr við þœgilegri húsakynni og
meiri menningarskilyrði, en fyrri kynslóðir
áttu völ á, og hún kann betur að skemmta
sér, dansar betur og er byrjuð að stunda
íþróttir og líkamsrækt og hefir um leið öðl-
ast léttari hreyfingar, hreinni svip og
frjálsmannlegri framkomu. “
Tómas Guðmundsson: Reykvísk æska, 1934.
Reykjavík hefur
skartað sínu feg-
ursta í veðurblíðu
undanfarinna daga.
Eftir sólríkan dag
jafnast fátt á við göngutúr um
einstök borgarhverfi þar sem
sagan drýpur af hverju húsi, ef
svo má að orði komast. Vissulega
er gamli miðbærinn helsti sagna-
þulurinn en önnur hverfi eiga
sér líka merka sögu þótt styttri
sé. Engum getur blandast hugur
um mikilvægi
VIÐHORF
Eftir Hönnu
Katrínu
Friðrikssen
þess að vemda
elstu mann-
virki borgar-
innar, líkt og
yfirleitt hefur
verið gert með reisn, en það
hlýtur að vera jafn mikilvægt að
vemda ýmis mannvirki sem em
stór þáttur í uppvexti þeirra
Reykvíkinga sem enn era ungir
að áram. Þetta má líka yfirfæra
á önnur verðmæti borgarinnar,
til dæmis útivistarsvæði.
I riti Páls Líndal, Reykjavík,
sögustaður við sund, þar sem
saga og sérkenni höfuðborgar-
innar era rakin í máli og mynd-
um, er m.a. vitnað í Tómas Guð-
mundsson í Reykvískri æsku þar
sem hann segir: „ ... ýmsar
ástæður liggja í augum uppi fyr-
ir því að hin unga kynslóð höfuð-
staðar okkar sé með öðram ein-
kennum en þær kynslóðir sem
gengnar era hjá. Sú æska, sem
nú er að rísa upp, er hin fyrsta,
sem er sér þess meðvitandi að
vera alin upp með fullvalda þjóð,
í landi sem er ólíkt minna af-
skekkt en það áður var. En fyrst
og fremst á hún heima í stærri
og fallegri bæ, gengur um bjart-
ari og þokkalegri götur, býr við
þægilegri húsakynni og meiri
menningarskiiyrði, en fyrri kyn-
slóðir áttu völ á, og hún kann
betur að skemmta sér, dansar
betur og er byrjuð að stunda
íþróttir og líkamsrækt og hefir
um leið öðlast léttari hreyfmgar,
hreinni svip og frjálsmannlegri
framkomu. Og þó þekking henn-
ar hafi kannske ekki á sér hinn
klassíska blæ hinnar gömlu
menntunar, þá er hún að
minnsta kosti þeim mun betur
sniðin eftir viðfangsefnum lífsins
sjálfs.“ (Reykvísk æska 1934,
Tómas Guðmundsson, 3-4)
Unga kynslóðin sem Tómas
Guðmundsson talaði um í upp-
hafi þriðja áratugar þessarar
aldar hefur vaxið úr grasi og
skilað af sér annarri kynslóð,
jafnvel kynslóðum, höfuðborgar-
búa. Pólki sem getur státað af
því að eiga ættir að rekja til höf-
uðborgarinnar, er hvorki að
vestan eða norðan, sunnan eða
austan. Þessir „alvöra“ Reykvík-
ingar eiga þó margt sameigin-
legt með unga fólkinu hans
Tómasar. Þeir búa í borg sem er
stærri og fallegri en áður var,
búa við þægilegri húsaskynni og
ganga um bjartari og þokkalegri
götur en fyrri kynslóðir. Og líkt
og unga fólkið hans Tómasar
gerði á sínum tíma bera þessir
Reykvíkingar nútímans ábyrgð á
borginni sinni og því að hún vaxi
og dafni í höndunum á þeim
þannig að henni verði skilað enn
betri og bjartari í hendur næstu
kynslóða.
Stór hluti opinberra fram-
kvæmda í höfuðborginni undan-
farin ár og áratugi hefur lotið að
því að bæta aðstöðu íbúanna til
heilsuræktar ýmiss konar og
hreyfíngar í samræmi við aukna
eftirspum í kjölfar breytts lífs-
stfls almennings. Göngustígurinn
eftir borginni endilangri, frá
Vesturbænum í gegnum Foss-
vogsdalinn upp í Breiðholt, er
fjölfarinn á hverjum degi og í
góðu veðri ríkir þar nánast um-
ferðaröngþveiti. Slíkar era vin-
sældimar. Litlu virðist skipta
hve margar sundlaugar era
byggðar, þær fyllast allar, og
sömu sögu má segja af íþrótta-
og leikvöllum þar sem ungviðið
fær sína hreyfingu. Þá er strand-
lengjan í Nauthólsvík orðin vin-
sæll sjó- og sólbaðsstaður
Reykvíkinga aftur, líkt og fyrr á
þessari öld. Þrátt fyrir að fram-
kvæmdum á svæðinu, þar sem
unnið er að gerð ylstrandar, sé
ekki lokið, streymir fólk þangað í
góðu veðri og greinilegt er að
lengi hefur verið beðið eftir að-
stöðu sem þessari í borginni.
Rúsínan í pylsuendanum er
svo Laugardalurinn okkar, mið-
depill íþrótta, útivistar og af-
þreyingar í höfuðborginni. Upp-
bygging þar hefur undanfarið
tekið mið af því breytta viðhorfi
að lögð er á það meiri áhersla en
nokkra sinni áður að Reykvík-
ingar eigi greiðan aðgang að úti-
vistarsvæði þar sem þeir geti
notið lífsins í fallegu umhverfi.
Þótt ekki sé langt um liðið frá
byggingu Húsdýragarðsins og
Fjölskyldugarðsins í Laugar-
dalnum eru þegar teikn á lofti
um að garðamir séu að verða of
litlir, sé miðað við aðsóknina í þá.
En borgarbúar leita ekki bara í
Laugardalinn til þess að njóta
skipulagðrar afþreyingar. Sá
hluti dalsins sep enn er ósnort-
inn er ekki síður vinsæll enda
verður sífellt minna um að borg-
arbúar fái notið slíkra svæða
innan borgarmarkanna. Það er
jú alltaf verið að byggja.
Rök sem notuð era til þess að
leggja áherslu á að Islendingar
vemdi ósnortna náttúra landsins
má alveg eins nota til varnar
ósnortnu útivistarsvæði í Laug-
ardalnum. Það þarf enginn að
velkjast í vafa um mikilvægi þess
hlutverks sem Laugardalurinn
leikur í lífi Reykvíkinga nú. Þá
er það skammsýni að ætla að nú
sé endilega lát á þeirri öra þróun
sem verið hefur undanfarin ár og
áratugi í viðhorfi til útivistar og
umhverfis almennt. Nýjar hug-
myndir þar að lútandi eiga eftir
að koma fram á næstu áratugum
líkt og liðnum. Reykvíkingar
bera þá ábyrgð að skila borginni
sinni þannig í hendur næstu kyn-
slóðar að hún eigi þess kost að
þróa þessar hugmyndir áfram.
Lara kemst í hann
krappan í Eg-yptalandi
MEÐ mest seldu tölvuleikjum sög-
unnar era leikimir um glæfra-
kvendið Löra Croft. Þegar hafa þrír
leikir komið út í syrpunni og vænt-
anlegur fjórði leikurinn.
Lara Croft hefur farið víða um
heim í ævintýram sínum, allt frá
frumskógum Suður-Ameríku til
Feneyja. I fjórða leiknum, sem kall-
ast Síðasta opinberanin, The Last
Revelation, er Lara á ferð í Egypta-
landi og kemst í hann krappan við
að skoða áður óþekkt grafhýsi fara-
ós._
I kynningu frá framleiðanda
Tomb Raider-leikjanna, kemur
fram að grannkóði leiksins hafi ver-
ið endurskrifaður að miklu leyti og
ný tækni í forritun sé nýtt til að
hafa leikinn sem samfelldastan; fyr-
ir vikið þarf leikandinn aldrei að
bíða á milli borða og leikin atriði era
fléttuð saman við leikinn sjálfan í
stað þess að vera kaflaskil.
Notendaskil leiksins hafa einnig
verið endurskrifuð og í stað þess að
þurfa að kalla á „hringinn" góða
þegar á að gera eitthvað eða kíkja í
malinn, getur leikandinn safnað því
sem hann finnur jafnharðan eða
gripið til þess snimmhendis. Einnig
verður Lara nú með í fóram sínum
dagbók og landakort sem eykur
leikanda leti.
Meiri áhersla er lögð á þrautir í
leiknum en forðum og grafíkin með-
al annars endurbætt í því skyni.
Lara þarf einnig að grípa til fleiri
hluta en forðum til að komast leiðar
sinnar í stað þess að vera sífellt að
stökkva og hlaupa. Lýsing hefur
einnig verið endurbætt og bætt við
kastljósum.
Ekki er bara að grafíkin sé end-
urbætt tU muna heldur hefur Lara
verið endurteiknuð í meginatriðum,
fleiri smáatriði sýnUeg og ný húð
sett á hana. Einnig hefur hreyfing-
um hennar fjölgað veralega.
Nýi Tomb Raider leikurinn, The
Last Revelation, er væntanlegur á
markað í nóvember næstkomandi.
Linus maður aldarinnar?
Linus Thorvalds William Gates
ÞÓ ENN sé hálft
annað ár í alda/árþús-
undamótin keppast
menn um að taka for-
skot á sæluna og
velja menn aldarinn-
ar/áþúsundsins sem
mest þeir mega.
Þeirra á meðal er
Time tímartitið sem
hefur haft fyrir sið að
velja menn ársins og
áratuganna eftir því
sem færi hefur gefist.
Að þessu sinni er
valið hjá Time óvenju
fjölbreytt og hægt að
taka þátt í vali á
mönnum aldarinnar á fjölmörgum
sviðum. I heUdarvalinu geta þeir
sem vUja greitt atkvæði, meðal ann-
ars á Netinu, og vekur nokkra at-
hygli hverjir hafa raðast í efstu sæt-
in^
I efsta sæti sem stendur er
Yitzak Rabin, forsætisráðherra
ísraels, sem myrtur var af öfga-
manni á sínum tíma. Það vekur
vissulega athygli, en enn meiri at-
hygli vekur að Linus Thorvalds,
upphafsmaður Linux-stýrikerfis-
ins, er í fimmtánda sæti í valinu,
sæti ofar en William Gates III,
stjórnarformaður Microsoft og höf-
undur helsta BASIC-þýðanda fyrir
CP/M.
Heldur verður að teljast ólíklegt
að Thorvalds eigi eftir að komast
miklu ofar og reyndar líklegt að
endanleg niðurstaða verði allfrá-
brugðin þegar upp verður staðið.
Það að hann hafi komist þetta hátt á
listann hefur aftur á móti orðið til-
efni hatramms orðaskaks á spjall-
rásum víða á Netinu.
Hægt er að greiða atkvæði á slóð-
inni cgi.pathfinder.com/time/time
lOO/timelOOpoll.html.
Dramb er
MIKIÐ hefur verið látið með ör-
yggisholur í stýrikerfum Microsoft
og nethugbúnaði. Til að reka af sér
slyðraorðið settu starfsmenn fyrir-
tækisins upp vefþjón og skoruðu á
þá sem vildu að reyna að brjótast
inn á tölvuna. Áður en nokkur
komst til þess fyrirfór hún sér sjálf
svo að segja, því hún lognaðist útaf
áður en tölvuþrjótar gátu hafist
handa.
Microsoft hefur sætt miklu
ámæli iyrir að vanda ekki nógu vel
til verka í frágangi á hugbúnaði
sínum þegar öryggisþáttur hans er
annars vegar. Má tfl sanns vegar
færa, því ekki hefur linnt fréttum
og viðvörunum undanfarin misseri
vegna allskyns vandamála og uppá-
koma, nú síðast að hægt er að
blekkja Internet Explorer til að
keyra hugbúnað eftir krókaleiðum
og spilla gögnum á hörðum disk-
um. Microsoft hefur þó unnið hörð-
um höndum við að berja í brestina
og þar á bæ töldu menn sig komna
svo langt að þeir ákváðu að storka
tölvuþrjótum eins og getið er í upp-
hafi.
Microsoft-menn settu upp tölvu
utan við eldvegg fyrirtækisins sem
keyrði lokabetaútgáfu af Windows
falli næst
2000 og nýjustu gerð vefþjóns fyr-
irtækisins, Internet Information
Server, IIS. Síðan skoraðu þeir á
tölvuþrjóta um allan heim að
spreyta sig á að brjótast inn í tölv-
una og nálgast þar ákveðin gögn á
tilteknum notendasvæðum.
Varla var búið að setja tölvuna
upp er hún fór á hliðina. Framan af
degi komust fáir inn á heimasíðu
vélarinnar og enn færri fengu síð-
una óbrenglaða upp. Á vef tölvunn-
ar mátti sjá að snemma um daginn
þurfti að endurræsa hana og eftir
það vantaði ýmsa þjónustu sem
nauðsynleg er til að taka við Net-
umferð. Ekki var ástandið miklu
betra daginn eftir og síðustu fregn-
ir herma að fljótlega eftir það hafi
Microsoft ákveðið að slökkva á
tölvunni.
Keppinautar Microsoft hafa lítið
viljað láta hafa eftir sér um uppá-
tækið, segja það leið til að fá ódýra
auglýsingu, en aðstandendur
PPCLinux verkefnisins, sem þróað
hafa Linux-afbrigið fyrir tölvur
með PowerPC örgjörvum, skoruðu
á tölvuþrjóta að reyna að brjótast
inn á einhvern af vefþjónum þeirra
og fá að launum tölvuna sem þeir
ná inn á.
Linux-box
og BeOS
TÖLVUFYRIRTÆKIÐ
BeComputing, sem framleitt
hefur tölvur með BeOS-stýri-
kerfinu upp settu, sameinaðist
á dögunum fyrirtæki sem fram-
leitt hefur Linux-tölvur,
WiredPenguin. Afrakstur sam-
einingarinnar verður tölvur
sem keyra bæði BeOS og Lin-
ux, en fyrsta vélin í þeirri röð,
iGeek, var kynnt fyrir
skemmstu.
Tölvan nýja er turntölva með
hálfgagnsærri fjólublárri plast-
skel, en innvolsið er hefðbundið;
433 MHz Intel Celeron örgjörvi,
64 MB innra minni, 6,4 GB
harður diskur, Voodoo Banshee
AGP skjákort með 16MB minni,
Creative Labs-hljóðkort, 40
hraða geisladrif, hátalarar og
tilheyi’andi. Með Debian og/eða
RedHat Linux upp sett kostar
tölvan um 60.000 kr.
Væntanlegar era fleiri tölvur
frá BeComputing, RealiBe,
VelociBe og IntesiBe, sem allar
verða með BeOS og Linux upp
sett.