Alþýðublaðið - 14.07.1934, Blaðsíða 3

LAUGARDAGINN 14. júíí 1934.
ADÞÝÐUBLA01Ð
3
Fréttahr æ ð s 1 a
Morgunblaðsins.
Pað heimtar Mzka ritskoðon á íslenzk blðð.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
DAGBLAÐ OG VIKUBLAÐ
ÚTGFANDI:
ALÞÝÐUFLOKK J.RINN
RITSTJÖRI:
F. R. VALDEivIARSSON
Ritstjóm og afgreiðsla:
Hverfisgötu 8 —10.
Símar:
4900: Afgreiðsla, auglýsingar.
4901: Ritstjórn (Innlendar fréttir).
4902: Ritstjóri.
4903; Vilhj. S. Vilhjálmss. (heima).
4905: Prentsmiðjan.
Ritstjórinn er til viðtals kl. 6—7.
Verkbannshótan
Kveldúlfs.
Hótun Kveldúlísbræðra um að
stöðva togarafliotann nú, þiegar
síldarvertíð er að hefjast, hefir
að vonum vakið' miiikla athygli.
Og menn hafa spuxt: Hvað veld-
ur því, að togararnir verða stöðv-
aðár?
Fyrir inokkrum dögum gaf
„Vísiir“ svar við þessari spurn-i
ingu.
En mienn trúðu ekki því svar:l
Menn töldu það hina miestu fá-
sinnu og leituðu eftir öðru svari.
Kvel dúlf sbræ ður svöruðu svo
sjálfir rneð bréfi til Sjómanna>-
félagsijns.
Og svarið var staðfesting á
grei.n „Vísis“, að ef Kveldúlfs-
togaramir yrðu stöðvaðir, þá væri
það gert vegna þess, að sjómenn
vildu ekki ganga að tilboði
Kvieldúlfs um greiðslu á kaupii
við kolaviinnu um borð í skip-
unum að nóttu til.
Nú er það vitað, að þaö, sem
á milli ber, er í hæsta iagi um
100 kr. á skip yfir allan síld-
veiðitimann, eða í langhæsta
lagi urn 700 kr. á öli skipin.
Og svar Kveldúlfsbræðra er
því það, að togararnir verðái
stöðvaðir, skipunum lagt við
festar, síldveiðivierfíðin eyðilögð
að þessu sinná og sumaratvinna
hundraða manna lögð í rústir
vegna pessam 700 ltróna.
700 iknónur eru 5 daga kaup
eins Kvieldúlfsforstjórans!
jf>að trúir því ekki einn einasti
maður, að KveldúlfspiltarnÍT ætli
að stöðva togarana vegna þess-
ara 700 króna,
En hver er þá ástæðan fyrir
þiessu verkbánnshjali þœsara
rnanna? '
Ástæðurnar geta verið tvær.
Hræðsla við hrun þýzkamarks-
iin,s, siem áreiðanlega er yfirvof-
andi vegna óstjórnar og brjál-
æðis þýzkra flokksbræðra Ólafs
Thors — og svo pólitíska ástand-
ið hér á landi.
Nú er það vitað, að síldarút-
gerðin veltur ekki nema að
nokkm leyti á síldarsö.lu tiil
Uýzkaland.s, og Kveldúlfamir
þvertaka I bréfi sínu til Sjó-
mannafélagsins fyrir það, að þar
sé ástæðan fyrir verkbannshót-
uniwni, enda mun það vera rétt.
Hi|n ástæðan er þvf eftir, enda
er húin líklegust, þegar tekið er
tilMt til þeirrar hlutdeildar, semi
Ólafur Thoijs á í ósiigri íhaldsáns í
síðustu kosniingum.
Morgunblaðið hefir alt af öðru
hvoru verið að barma sér yfiir
þieim fregnum, sem Alþýðublaðið
jhiefir í vetur flutt frá Hýzkalandi
í skeytum frá fréttaritara sínum
i Kaupmannahöfn. Alþýðublaðið
hefir auðvitað leitt hjá sér með
öllu þiessi hairnakvein og reiði'-
öskur Morgunblaðsins, og sama
muinu lesendur beggja blaðauna
hafa gert. Fregnir þær, sem Al-
þýðublaðið hefir flutt frá pýzka-
landd, hefa verið lesnar með mieirj
athygli en nokkrar aðrar erliend-
ar fregnir í íslenzku biaði fyr
og síðar, iog stuðlað að því, að
glöiggva allan almenning á því,
hverjir það eru, sem með völdiin
fara, og hvernig þeir beita þeim.
Morgunblaðið neyndi fyrst að
telja mönnium trú um að skeytin
væru heimatilbúin á skrifstofu
Alþýðublaðsins, en hvarf þó síðar
frá þeirri aðdróttun, þegar öllum
var orðið ljóst, að skeytán fengu
jafnan fullkomna staðfestiingu eft-
ir á í merkustu erliendum blöð-
urn, enda ier efni skeytanna jafn,j
an hið sarna og aðalfregniánna
sama dag í eiinu mierkasta og
áneiðanliegasta stórblaði Norður-
landa, „Politiken“. p>á beindist
reiði Mgbl. fyrst og frernst að
því, að Alþýðublaðið. skyldi birta
skeytin sjálf, og að 'nokkruleytil
að því, hvernig Alþýðubiaðið leit-
aðist við að skýra efni skeytanna
fyrir lesendum sínum með fyrifr-
söguum og svigagreinum.
Hugmynd hans er því engiin
öinníur en sú, að stöðva togara-i
flotann, eyðilieggja atvininumögu-
leika þúsunda alþýðumanína til
þess að framkalla aukiin atviinnu-
leysisvandræðii, hungur og skort,
og skapa þar með ægilega örð-
ugleika- og vandræðii fyrir hina
nýju ríkisstjórn undir eins og hún
tekur við.
1 þessu kemur fram ákveðið
einkenni alls auðvalds.
'piessari aðfierð!’hefiir verið beitt
af auðvaldi allra lainda, gegn þvr,
er þjóðirinar hafa svift það völd-
urn yfir löggjöf og stjórnarfram-
kvæmdum.
iÞessum aðferðum ætlaði
dansika auðvaldið að beita. ífyrra.
En jafn a ðarmannastjórnin sva|r-
aði tafarlaust meb því, að balnna
verkbönn með lögum.
Kveldúlfspiltarnir eru djarfir —
en það er ief tii vill af því að
þeir ;eru grunnfærnir.
Engim stjórn, sem nokkur tögg-
ur væri í, myndi leyfa mömnum',
sem skulda þjóðinni 5 málljónir
króina ,að leika sér að áfkomu
þúsunda manna,- eins og Kveld-
úlfspillarjnir hafa nú lýst yfir aðl
þeir ætlúðu að gera.
Húin myndi kréfja þá reiknáingst-
skapar tafarlaust, sietja fyrirtæki
þeirra uindir opinbert eftirlit og
rahnsaka það nákvæmiega, hvað
jþieir iei|ga í naun og veru mifcið í
þeim fyrfrtækjum, sem þeir eru
ábyrgðarlausir og strákslegir að
leika sér að.
**
Sérsrtakrj xieiði og skelfingu
virðist Morgunbl. hafa orðið grip-
ið 5. júlí út af skeytum frétta^
ritarans daginn áður um morðám
í iPýzkalandi. Að vísu reynir það
ekki mieð eimu orði að rengja
efni skeytanna, en kallar orðaliag
blaðsins á skeytunum og fyriír- -
sögnunum „sorpritmansku“ og
öllum illum inöfnum.
„Vinfenoi* 1’ oo viðskifti.
Moijgunblaðið rökstyður fúk-
yrðj sln í garð Alþýðublaðsins
fyrir það, að segja sannleikanp;
um pýzkaland, með viðeigandi
orðum, með þeirri fáránliegu bá-
bdlju, að bersögli blaðsins geti
spilt fyrir markaði islenzkra út-
flutningsvara í Pýzkalandi, enda
muni það vera tilgangurinin.
MoigUnblaðið talar um að af-
koma isíldarútvegsíns í sumar
velti á því, að vimfengi íslands
og pýzkalands sé ekki spiát. I
þessu sambandi má minma á það,
að eitt siinn voru mifclir útflutn-
ilngsmögulieikar á síld til Rúss-
lands og enda töluvert af síld
selt þangað, en ekki mun þann
tíma hafa orðið mikið hlé á upp-i
lognium róggreinum Morguubiaðs-
ins um Rússland fremur en leudra-
nær, enda munu hvorki Islend-
ingar né Rússar hafa tekið rnark
á þieim.
Anmars er það auðvitað ekk-
ert anmað en hlægileg og heimsku-
leg fima, að halda að verzlunar-
viðskifti ríkja á milli hatni eða
versini við það, hvernig blöð
hvorrai' þjóðarinnar tala um
stjörnarfar og stjórnarstefnu
hinnar. I viðskiftamálum kemur
livorki frændsemi né „vinfengi"
til greiina, heldur það eitt, hvort
þjóðirnar hafa hag af því að
verzla hvor við aðra eöa lekki. Ef
þýzkir verziumarmiemn telja sig
hafia hag af því að kaUpa síld
og hross af íslendimgum, gera
þeir það, hve beizkan sannleika
sem Alþýðublaðið og önnur ís-
lenzk blöð (þ. á. m. íhaldsblaðið
Víisir) segja um Hitier og nazista.
Moigunbl. mun t. d. vita þrátt
fyriir alt, að dómar þýzkra biaða
i garð Rússa og rúsisheskra blaða
í garð nazista munu að öllum
jafnaði vera töluvert Iiarðiorðarii
en ummæli Alþýðubláðsins um
hryðjuverk þýzku stjórnarinnar.
'f’i’átt fyrir þetta gera Rússar og
fpjóðverjar nneð sér „vináttu- og
viðiskitftas:amndng“.
Dönisku blöðiin hafa hvað eftdr
aranað verið bönnuð í Pýzkalandi,
án þiess áð nokkru sinni hafi
verið talað um það í pýzkalandi
eða Danmörku, að slíkt hefði á-
hrif á váðskifti þessara þjóða, og
er þó Dánmörk sm.áriki í ná-
býli við Pýzkaland, sem á mjög
mikið undir þýzkum markaði.
Hims vegar mætti ef til vill
henda á „norska samninginn“ sem
dæmi þess, hvað frændsemi og
„vinfiengi“ miega sín, þegar verzl-
unarhagsmunir eru annars vegar,.
öll þau blöð, sem mark er tek-
(töi á í Evrópu og Ameríku, hafá
leyft sér að segja sannleikanú
um hiyðjuverk þýzku stjórnari-
innar síðustu vikurnar með ber-
um og hörðum orðum. Ef Morg-
Unhlaðáíð krefst þess, að íslenzk
blöð séu undantekning frá þessu,
er það sama og það að knefjast
þeás, að islenzk blöð séu sett
undir þýzka ritskoðun, sem vafa-
laust mynidi vera mæst skapi
Morgunbl,
Alþýðublaðið mun hafa næstu
daga næg tækifæri til að birta
dóma erlendra merldsblaða um
Hitlersstjórnina og alt hennar at-
hæfi. En að þessu sinni verða
látnar nægja tilvitnanir úr er-
lendum blöðum, sem undanfarna
daga hafa verið hirtar í öðru ís-
lenzku blaði, sem Morgunbláðið
mun varla viJja telja blað „raúði-
Mða“ og „niðurrifsmanna“, sami
vilji spilia markaði landsins mieð
skrifúm sínum, til þiess að leggja
alt í rúsriir.
Jafnvel „Víslr“ neyðist til
Ðess að seoia satt!
Jafnvel Vísir, sem aldrei hefir
þótt merkilegt né heiðartegt blað,
hefír efcki þózt geta leitt hjá sér
með öllu að skýra lesendum sí|n-
um að einhvarju leyti frá atburð-
unum í isambandi við manndriáp-
in í pýzkalandi, eins og þedr
voriu í raun og veru. Mun þetta
stafa af því, að við Vísi starf.ary
fréttamaður, sem les erlend blöð,
og er ekM sva smitaður af óhieið-
arleiika íhaldsnazismans hér á
landi, að hann geti lokað aug-
unum fyrir því, sem hann veiit
að er að gerast i umheiminum,
jafnvel þótt hann verði að skýra
frá því á annan hátt en Morgun-
blaðið.
Vísár hefir undanfarið birt
greá'nakafla um „byltingartilraunr-
ina“ í pýzkalandi og stuðst þar
við erlend blöð, einkum ensk og
amerisk. Má telja fullvíst, að
fréttaritarinn styðjist hér ©kki yið
öninur blöð en hanu telur áreiðan-
leg, eða a. m. k. er engin ástæða
til að ætla að hann styðjist við
blöð, sem fyrirfram voru fjand-
samleg nazistum og þýzku stjórrn-
inmL. -
Hvert einasta atriði í frásögn-
um hinna erlendu blaða, sem
birtar eru í Vísi um þetta efni,
staðfestir skeytafiiegniir Alþýðu-
blaðsinis um síðustu atburði í
t'ýzkalandi, ekki aðeins að efni,
heldur eihnig að orðalagi.
Skulu hér birtar uokkrar tLl-
vitnaniir úr þessum greinum Vís-
is.
Aftpkurmr hafa vakid hrijllþtig
i Þýzkalandi.
(Fyrirsögn, sett af Vísi sjálf-
um.)
. . . Mmn líta á framkomu
valdhafanm út af „byltingartif-,
rtwrétni“ sem ,,A slup jó (kibarban-
i$ma“, er nú hafi verib innleidd ■
iv, í Þýzkalmdi . . .
„Dr. Fritz Beck, kunnur maður
og vinsæíl meðal amieriskra stúd-
enta í Múnchen, var skotinn af
tveimur morðlngjum. er hann
sat við skrifborð sitt.
Blaðamaðurinn Taylor kallar
aftökumar „morð, framin að
hætti ameriskra bófa!“.
.... Er, vaxa,ndi efi mebal
marwft \um smnleiksgildi frá,-
sagna stjónvarpaldamg wn pað,
sem gerst hefir. . . .
Erliemdu blöðin segja, að „nú
nwjit áhugi hpina ung/i mwmu
fyrip, nazistabylting,an.nl og hi,num
mzktislm hugsjónum hrynja r,
nústiff nazismim sé daucadœind-
\W.“ — >,Sumir, erhendir blachr
menn líkja laugardagsblóbbabinii
víb, fynsta páttpvi í harmleijt, sem
fer, pajmig, ab höfubpátttakend-
dffdp ab\ Ipkum bana hverjir, öd,if
ium.“
Og .síðast í gær segir frétta-
maður Vísis svo í sama grieiina-
flokki:
„Ýmsir kunnir menn í Bandá-
rikjunum hafa og farið óvægileg-
um orðum um atburðiúia í Pýzka-
landi, og einn þeirj-a, George Hen-
ry Payne segir, að „valdaferill
Hitiers virðist brátt á enda og
væntanlega verði pað heimin-
um, og sérstaklega Þýzkalandi
trl gæfu“.
j . j
Um þetta er állur heimuriwn)
að verða sammála — nenia Morg-
unblaðið.
Svar Norðmanna
til Breta
út af deilnnni nm landhelgis-
gæsinna kom í gær.
OSLO í gærkveldi. FB.
Biiezki ráðherrann Eden veitti
i gær áheyrn sendiniefnd togara-
skipstjóra frá Hull og lét svo um
mælt, er þeir höfðu borið fram
kröfur sinar, að ef ekki kæmi:
fullnægjandi svar frá norsku rík-
isstjóminni við orðsendingu
Bretastjórnar viðvíkjandi land-
belgisgæzlunni við Noregsstrend-
ur, mundi brezka stjórniin gera
þær ráðistafanir, er hún teldi
naúðsynlegar út af þessum má.P
um. Bretasitjórn er undir það bú-
in að veita brezkum toguruin
herskipaviernd, ef til vill alt að
þriggja milria landhelgiislínunni1.
Enin fremur hefir Bretastjórn tii
íhugunar að senda herskip til
fiskimáðannia við Noreg, án tillits
til þess, hviemig fer. — Norsika
utanrikisráöuneytið hefiir tilkynt,
að ekki hafi verið unt að senda
svar Noregsstjórnar fyr en nú
vegna þess, að rannsóknum, sem
hún fyrirskipaði út af þessum
mlálum, er að eins nýlokið. Svar
Noregsstjórnar va.r afhent sendiri
herra Bijataj í Osloi í dág. — Mo-
winckel forsætisraðhieira, siem
hefir vierið sér til hieilsubótar í
Vestur-Noregi, hefir sagt í viötali
við blöðin, að Bretar, sem hafi
fjölmenna sjómamnastétt, muni
vafalaust skilja tii hlítar hve
mikid þörf Norðmönnum sé að
láta isinui fiskimanuastétt í té
næga vernd á þeim miðum, sem
ávalt hafi verið álitin norsk.
Belgar banna pólitfsha ein-
bennlsbilninga
BRUSSEL. FB.
Fulltrúaþingið hefir falliist á
fmmvarp til laga um bann viið
notkuU einkennisbúnánga í póli-
tiskum tilgangi. (United Prless.)
Tr úlof nnar hr ing
alt af fyriiliggjandi
Haraldnr Hagan.
Sími 3890. — Austurstræti 3.