Morgunblaðið - 26.08.1999, Page 1

191. TBL. 87. ÁRG.
FIMMTUDAGUR 26. ÁGÚST 1999 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Tyrkir reiðir vegna skipulagsleysis á jarðskjálftasvæðum
Ecevit hvetur til
þj óðareiningar
Istanbúl, Yalova. AP, Reuters.
BULENT Ecevit, forsætisráð-
herra Tyrklands, varðist í gær
harkalegri gagnrýni sem tyrknesk-
ur almenningur og fjölmiðlar hafa
beint gegn stjórnvöldum vegna
skorts á skipulögðum viðbrögðum
við hinum skelfilegu afleiðingum
jarðskjálftans sem reið yfir í síð-
ustu viku. Sagði Ecevit fjöl-
miðlaumfjöllunina aðeins gera illt
verra og hvatti til einingar þjóðar-
innar andspænis hinum skelfilegu
hörmungum.
Ríkisstjórnin varpaði einnig frá
sér ábyrgðinni á því hve miklar
sveiflur hefðu verið á opinberum
tölum yfír látin fómarlömb jarð-
skjálftans. Sögðu talsmenn stjóm-
arinnar embættismenn í borginni
Izmit bera ábyrgð á þessum miklu
sveiflum; þeir hefðu verið fljótir til
að gefa upp miklu hærri tölur yfir
látna en staðfest hefði verið í því
skyni að borgin fengi meiri aðstoð
og hjálpargögn en ella. Borgarstjóri
Izmit sagði ástæðuna fyrir hinum
röngu tölum vera einföld mannleg
mistök sem ekki hefðu haft neinn
úthugsaðan tilgang.
Á gmndvelli þeirra opinbera
talna sem lágu fyrir síðdegis á
þriðjudag taldist fjöldi látinna þá
vera kominn yfir 18.000 en þessi
tala skrapp í gærmorgun saman urn
hátt í 6.000, eða niður í 12.514. í
gærkvöld var hún síðan leiðrétt í
12.594.
Talsmenn yfirvalda era hikandi
við að gefa upp áætlaðan heildar-
fjölda þeirra sem fórast í jarð-
skjálftanum en fyrir helgi gáfu
stjómvöld fulltrúum Sameinuðu
þjóðanna upp ágizkunartöluna
40.000. Þau pöntuðu 45.000 líkpoka.
200.000
heimilislaus
Um 200.000 manns, sem urðu
heimilislaus í jarðskjálftanum, hír-
ast nú úti undir beram himni eða í
tjaldbúðum og bráðabirgðahúsnæði
sem tyrkneski herinn og hjálpar-
starfsmenn hafa sett upp á skjálfta-
svæðinu. Úrhellisrigning hefur síð-
ustu daga gert aðstæður þessa fólks
enn verri en ella.
I tjaldborg utan við bæinn
Adapazari, sem jafnaðist að mestu
við jörðu í skjálftanum aðfaranótt
17. ágúst, kvörtuðu íbúar undan
ástandinu. „Skipulagið hér er
skammarlegt,“ hefur APeftir Cemil
Temizel, sem kvartaði hástöfum yfir
leku tjaldinu sem hann og fjöl-
skylda hans hafa þurft að gera sér
að góðu, og drallusvaðinu sem um-
kringir nú alla tjaldborgina.
Erol Cakir, héraðsstjóri Istanbúl-
svæðisins, hét því opinberlega í gær
að fólki í hans umdæmi, sem misst
hefur húsnæði í jarðskjálftanum,
yrði séð fyrir viðunandi þaki yfir
höfuðið áður en vetur gengi í garð.
Stjómstöð aðgerða á jarðskjálfta-
svæðinu gaf í gær út skipun um að
byrjað skyldi að ryðja burt húsa-
rústum þótt enn væri lík að finna í
þeim. Rakinn og ágústhitinn sem nú
væri á svæðinu yki enn á farsótta-
hættu; það kallaði á að ekki yrði
lengur beðið með að íyðja rústimar.
Herforingi
Bosníu-
Serba
handtekinn
Vín. AFP, AP.
MOMIR Talic, hershöfðingi í her
Bosníu-Serba, var í gær handtek-
inn í Vín, þar sem hann hafði
dvalist í nokkra daga sem þátttak-
andi á málþingi, og færður í hendur
Alþjóðastríðs-
glæpadómstólsins
í Haag, að sögn
austurrískra emb-
ættismanna. Vakti
handtakan mikla
reiði meðal Serba
sem sögðu hana
vera fyrirsát fyrir
einum „merkasta"
leiðtoga sínum.
Heimildamaður AFP sagði að
handtakan hefði farið friðsamlega
fram og að austurrískir lögreglu-
menn hefðu handtekið hershöfð-
ingjann í upphafi málþingsins í
gær.
Talic er hæst settur þeirra Serba
er nú bíða réttarhalda fyrii- Stríðs-
glæpadómstólnum. Dómstóllinn gaf
út ákærar á hendur Talic og Radis-
lav Brdjanin, fyrrum aðstoðarfor-
sætisráðherra Bosníu-Serba, í
mars sl. en ekki var tilkynnt um
ákærurnar fyrr en að handtöku lok-
inni. Brdjanin var handtekinn í júli
sl. og bíður réttarhalda í Haag.
Era tvímenningarnir ákærðir
fyrir að hafa stjórnað hinum ill-
ræmdu Omarska-, Keraterm- og
Trnopolje-búðum í Bosníustríðinu
1992-1995, auk þess sem þeir era
grunaðir um að hafa staðið að því
að reka fleiri en 100.000 Króata og
múslíma frá norðvesturhluta Bosn-
íu með tilheyrandi ofbeldisverkum.
Vindhani á flugi
yfir Pétursborg
ÞYRLA svífur yfír turni einnar
af tignarlegustu byggingum
Pétursborgar sem á sínum tíma
hýsti flotamálaráðuneyti Rússa-
keisara. Neðan í þyrlunni hang-
ir vindhaninn sem á heima á
toppi turnsins og þykir mikil
borgarprýði. Hann var festur á
turninn á ný í gær en unnið
hafði verið að viðgerð hanans í
um tvö ár. f baksýn er fsaks-
dómkirkjan.
Forsetar Rússlands og Kína á leiðtogafundi í Miðasíuríkinu Kirgistan
Vilja bandalag gegn áhrifum
Bandarrkjamanna í heiminum
Bishkek. AP, Reuters.
RÚSSAR og Kínverjar vilja
mynda með sér nánara bandalag í
þvf skyni að skapa mótvægi við of-
urvægi Bandaríkjanna í alþjóða-
kerfinu. Forsetar Rússlands og
Kína, Borís Jeltsín og Jiang Zem-
in, urðu ásáttir um þetta í gær, á
fundi leiðtoganna í Bishkek, höfuð-
borg fyrrverandi Sovétlýðveldisins
Kirgistans.
Jeltsín og Jiang áttu fund saman
áður en þeir tóku báðir þátt í leið-
togafundi fímm Mið-Asíuríkja, sem
fram fór í Bishkek í gær. Megin-
markmið þess fundar var að stuðla
að meiri stöðugleika á landamær-
um Kína við Rússland og þrjú önn-
ur fyrrverandi lýðveldi Sovétríkj-
anna.
Jeltsín notaði þetta tækifæri til
þess að hvetja einu sinni enn til að
Rússar og Kínverjar tækju hönd-
um saman um að takmarka áhrif
Bandaríkjamanna í heiminum.
Rússneskir ráðamenn hafa orðið
sýnilega áhugasamari um styrkari
tengsl við nágrannaríki Rússlands í
Asíu eftir loftherför Atlantshafs-
bandalagsins gegn Júgóslavíu, sem
Rússar beittu sér af mætti gegn.
„Þessi leiðtogafundur fer fram
er ástandið í heiminum er alvar-
legt,“ sagði Jeltsín. „Einstök ríki
era að reyna að þvinga heiminn í
kerfi, sem hentar aðeins þeim, og
líta framhjá því að heimurinn er
margpóla."
Jiang lét svipuð orð falla í sinni
ræðu. „Það er erfitt að skapa
margpóla heimsskipulag en þróun-
in í þá átt er orðin óafturkallan-
leg,“ sagð hann.
I áratugi var grannt á því góða í
samskiptum Sovétríkjanna og Kana
Reuters
Forsetar Rússlands og Kína,
Borís Jeltsrn og Jiang Zemin,
heilsuðust innilega á leiðtoga-
fundinum 1 Bishkek.
og allnokkram sinnum kom til mik-
illar spennu á landamæram ríkj-
anna. Á síðustu árum hafa tengsl
Rússlands og Kína batnað mikið,
sem lýsir sér m.a. í því að Kína er
orðið eitt mesta viðskiptaland
Rússlands og flytur inn milljarða
dollara virði af rússneskum her-
gögnum.
Byggja upp traust
Fundur leiðtoga Rússlands,
Klna, Kirgistans, Kasakstans og
Tadjíkistans í Bishkek var fjórði
slíki fundurinn sem efnt hefur ver-
ið til frá því sá íyrsti var haldinn í
Peking árið 1996, en þar var ákveð-
ið að halda áfram að vinna skipu-
lega að því að byggja upp traust
milli ríkjanna, sem eiga sameigin-
leg landamæri sem ná yfir tugþús-
undir kílómetra.
Leitað að letigeninu
London. Reuters.
LETINGJAR, svokallaðir, gætu
brátt átt von á góðri afsökun
fyrir framtaksleysinu. Vísinda-
menn við Háskólann í Glasgow
telja sig geta fundið gen sem
skýri hvers vegna sumir fást
helst ekki til að leggja á sig lík-
amlegt eða andlegt erfiði.
Vísindamennirnir ætla að
hefja rannsókn á æskufólki í
Glasgow og vonast tO að finna
áþekk gen í þeim unglingum
sem era lítt gefnir fyrir mikla
hreyfingu.
Susan Ward, prófessor í lækn-
isfræði við Glasgow háskóla,
segii’ í viðtali við The Daily Tele-
graph að það geti breytt með-
ferð sjúkdóma sem orsakast af
hreyfíngarleysi, takist vísinda-
mönnunum að einangra og rann-
saka genamynstur sem stýrir
því sem við eram vön að nefna
leti.