Morgunblaðið - 28.08.1999, Síða 12

12 LAUGARDAGUR 28. ÁGÚST 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Ritstjóri fínnska dagblaðsins Helsingin Sanomat
Erfíð staða að vera
markaðsráðandi
Morgunblaðið/Jim Smart
Janne Virkkunen, rítstjóri stærsta dagblaðs Norðurlanda.
FINNSKA dagblaðið Helsingin
Sanomat er stærsta dagblað á
Norðurlöndum. í fyrra voru dag-
lega seld að jafnaði 473 þúsund
eintök af blaðinu, og að sögn Janne
Virkkunen, aðalritstjóra blaðsins,
er salan á sunnudögum um 550
þúsund eintök. Á undanförnum ár-
um hafa að auki bæst við um hund-
rað þúsund áskrifendur í gegnum
netið, en Helsingin Sanomat hefur
þá stefnu að láta borga fyrir netút-
gáfu blaðsins.
Virkkunen var staddur hér á
landi fyrr í vikunni á fundi Norð-
urlandadeildar IPI, alþjóðasam-
taka ritstjóra. Starfsbræður hans í
Norðurlandadeildinni eiga flestir í
harðri samkeppni við önnur dag-
blöð en frá byrjun níunda áratug-
arins, þegar helsti keppinautur
blaðsins var lagður niður, hefur
Helsingin Sanomat verið nánast
allsráðandi á finnska höfuðborgar-
svæðinu, þar sem búa um milljón
manns. „Eg hef unnið á blaðinu
alla starfsævi mína, og þegar
keppinauturinn var lagður niður
hugsaði ég sem svo að það breytti
svo sem ekki miklu, en það er
miklu erfiðara að fást við þessa
stöðu heldur en ég hélt. Þetta er
líklega sami vandi og þið þurfið að
glíma við á Morgunblaðinu. Gagn-
rýnin á blaðið eykst til dæmis eftir
að þessi staða er komin upp.“
Virkkunen segir að stærsti
vandinn sé að fá blaðamennina til
að leggja sig fram við vinnuna,
þegar samkeppnin er engin. „Ef
ég spyr starfsmenn mína, „hafið
þið gert eins mikið og þið mögu-
lega gátuð í dag?“, er svarið yfir-
leitt „nei, við hefðum getað gert
betur.“ Við höfum góða blaða-
menn, en það er samt erfitt að fá
þá til að gera sitt allra besta. Það
er ekkert sem getur komið í stað
þeirrar hvatningar sem fylgir
harðri samkeppni. Starfsbræður
mínir í Stokkhólmi segja að gott
blað verði að hafa erfiðan keppi-
naut, þá verði starf ritstjórans í
raun auðveldara."
Góð fjárhagsstaða eykur
sjálfstæði blaðsins
Virkkunen segir að ráðandi
staða blaðsins verði líka til þess að
það verði gætnara en ella. „Dag-
blað í þessari stöðu hefur mikið
vald, og það er vandi að beita því
svo vel sé.“
Hann segir að blaðið láti ekki
stjórnast af utanaðkomandi þrýst-
ingi, eða sýni óhóflega „tillits-
semi“. „Efnahagsleg staða okkar
er góð, og við erum óháðir stórum
bönkum, tryggingafélögum og
stórum auglýsendum. Þeir þurfa
að auglýsa í blaðinu og geta því
ekki beitt okkur þrýstingi. Við höf-
um gefíð út skýr skilaboð varðandi
það.“
Virkkunen segir að Helsingin
Sanomat sé jafnframt með öllu
óháð stjómmálaflokkum. „Blaðið
var stofnað 1889 sem málgagn
hreyfingar Ungfinna, og eftir að
landið hlaut sjálfstæði varð það
málgagn^ frjálslynds stjórnmála-
flokks. Á fjórða áratugnum lýsti
blaðið yfir sjálfstæði sínu frá
flokknum og varð óháð. Síðan þá
höfum við verið ótengdir öllum
flokkum, en grunnhugsunin að
baki ritstjómarstefnunni er frjáls-
lynd, og jafnframt reynum við að
vera rótttækir.“
Samþjöppun að verða
á blaðamarkaði
Mikil samþjöppun er að verða á
finnskum blaðamarkaði um þessar
mundir. Þrjár blaða- og fjölmiðla-
keðjur hafa myndast. Stærst
þeirra er Sanoma-keðjan, sem
ræður Helsingin Sanomat, en
einnig meðal annars útbreiddasta
síðdegisblaði Finnlands, Ilta-Sano-
mat.
„Yfirráð yfir blöðunum em sí-
fellt að færast á færri hendur.
Hættan er sú að eigendurnir fari
að hafa óeðlileg áhrif á innihald
blaðanna. Blaðamennirnir og rit-
stjórarnir verða að tryggja að það
gerist ekki.“ Virkkunen segir að
engar alvarlegar deilur hafi þó
orðið milli ritstjórnar og eigenda
Helsingin Sanomat.
Netáskrifendurnir viðbót
Önnur breyting sem er að verða
á finnska blaðamarkaðinum, eins
og annars staðar í Evrópu, er auk-
inn styrkur Netsins. Helsingin Sa-
nomat hefur tekið þá stefnu, ólíkt
flestum öðmm blöðum Norður-
landa, að bjóða aðeins netáskrift
gegn greiðslu. Um hundrað þús-
und manns em nú áskrifendur
með þessum hætti, og segir Virk-
kunen að það sé að mestu leyti
hrein viðbót við þann fjölda sem
fær blaðið í pappírsútgáfunni. Þeir
sem sagt hafa upp áskriftinni em
aðallega Finnar búsettir í útlönd-
um, enda er hefðbundin áskrift
dýr fyrir þá.
„Þegar við byrjuðum að bjóða
þessa þjónustu gerðum við ráð fyr-
ir að við gætum náð um fimmtungi
þess fjölda sem kaupir pappírsút-
gáfuna, og það hefur tekist. Við er-
um því nokkuð ánægðir með stöðu
okkar.“
Virkkunen samsinnir því að ein
ástæðan fyrir því að tekið sé gjald
fyrir netútgáfu blaðsins sé ráðandi
staða blaðsins. „Við erum þó alltaf
með þessa stefnu í endurskoðun.
Það er ekki ljóst hvort þetta er
besta leiðin.“
Dagur símenntunar
ídag
Fjölbreytt
dagskrá um
land allt
DAGUR símenntunar er hald-
inn í dag með fjölbreyttri dag-
skrá á um 30 stöðum á landinu.
Á meðal þess sem boðið verður
upp á er markaðstorg með upp-
lýsingum um námsframboð,
opnai’ kennslustofur, fyrirlestr-
ar, sýnikennsla og námsráðgjöf.
Dagskráin tekur mið af stað-
háttum og framboði á símennt-
un á hverjum stað. Allir dag-
skrárstaðirnir verða tengdir
saman með fjarfundabúnaði og
verður fyrirlestrum víða af
landinu varpað um hann. Dag-
skráin er opin almenningi og er
þátttaka í henni gestum að
kostnaðarlausu.
Hvatt til símenntunar
Markmiðið með deginum er
að vekja athygli á gildi símennt-
unar og þeim fjölbreyttu mögu-
leikum sem fólki standa til boða
auk þess sem honum er ætlað
að hvetja fólk til að taka þátt í
námi til að efla þekkingu sína
og færni í atvinnulífinu og/eða
til að auka persónulegan þroska
og lífshamingju. Dagskráin er
einkum ætluð þeim sem lokið
hafa grunnnámi og hafið þátt-
töku í atvinnulífinu.
Um 200 aðilar taka þátt í dag-
skránni; skólar, stofnanir, sam-
tök og fyrirtæki. MENNT hef-
ur umsjón með deginum fyrir
hönd verkefnisstjórnar mennta-
málaráðuneytis um símenntun,
sem stendur fyrir Degi sí-
menntunar.
Aðalbækistöð Dags símennt-
unar í Reykjavík er í Viðskipta-
háskóla Islands og Verzlunar-
skólanum. Upplýsingar um dag-
skrárstaði á landsbyggðinni er
að finna í Morgunblaðinu í gær.
Dagskráin stendur víðast hvar
frá 10 til 17. Greinargóðar upp-
lýsingar um hana má finna á
vefsíðunni http://mennt.is/si-
menntun.
Skólastjórar fagna
hærra fjárframlagi
Morgunblaðið/Kristinn Ingvarsson
Lausar kennslustofur við Fossvogsskóla fjarlægðar
Ný viðbygging
tekin í notkun
SKÓLASTJÓRAR ísaksskóla,
Landakotsskóla og Tjarnarskóla
fagna þeirri hækkun sem Fræðslu-
ráð Reykjavíkur hefur samþykkt á
framlagi borgarinnar til einkaskóla.
Þeir segja Ijóst að viðbótarupphæð-
in renni beint í rekstur skólanna.
Ólíklegt sé að þau hafi í för með sér
lækkun skólagjalda.
Framlag borgarinnar til skól-
anna hækkar úr 120 þúsund krón-
um á nemanda í 160 þúsund krónur.
Isaksskóli nýtur nokkurrar sér-
stöðu nú sem fyrr. Ákveðið hefur
verið að borgin greiði 186 þúsund
krónur með hverjum nemanda þar
þetta skólaár í stað 140 þúsunda
sem áður hafði verið samið um. Á
næsta skólaári munu framlög til
Isaksskóla lækka til samræmis við
aðra einkaskóla í borginni.
Ólíklegt að skólagjöld
lækki í ísaksskóla
Edda Huld Sigurðardóttir, skóla-
stjóri Isaksskóla, kvaðst ánægð
með hækkun framlags borgarinnar
í samtali við Morgunblaðið. „Auð-
vitað munar miklu að fá 186 þúsund
eða 140 þúsund en fyrst og fremst
fer þetta í aukinn launakostnað
kennara," sagði hún. Edda bendir á
að fyrir síðustu mánaðamót fengu
grunnskólakennarar í fullu starfi
hjá Reykjavíkurborg um 18.000
króna launahækkun á mánuði.
„Þessi hækkun hjá Fræðsluráði er
fyrst og fremst til að mæta því, svo
okkar kennarar og kennarar í öðr-
um einkaskólum þyrftu ekki að
vera á lægri launum," sagði Edda.
Aðspurð hvort hækkunin gæti
orðið til þess að skólagjöld lækkuðu
svaraði Edda: „Fljótt á litið fæ ég
ekki séð að það geti orðið, því mið-
ur.“ Hún segir þó ekki gott að fella
neina dóma um það að óathuguðu
máli, reikna þurfi allt upp aftur út
frá hinum nýju forsendum.
Reynt að bæta þjónustuna í
Landakotsskóla
Séra Hjalti Þorkelsson, skóla-
stjóri Landakotsskóla, sagðist mjög
ánægður með hækkun á framlagi
borgarinnar til skólans sem hann
segist satt best að segja ekki hafa
átt von á. Hjalti gerir ráð fyrir að
uþphæðin renni beint til reksturs
skólans. „Við reynum náttúrlega að
bæta þá þjónustu sem við veitum,“
sagði skólastjórinn. Hann segir að
verið sé að athuga hvernig unnt sé
að bæta kjör starfsfólksins hlið-
stætt við það sem er að gerast í öðr-
um grunnskólum Reykjavíkurborg-
ar. Hjalti segir ekki útlit fyrir lækk-
un skólagjalda í Landakotsskóia.
Hjalti segir hag Landakotsskóla
mikið hafa breyst til batnaðar eftir
að sveitarfélögin tóku yfir rekstur
grunnskólanna. „Nú eru jafnir
styrkir fyrir alla einkaskólana
nema ísaksskóla. Við erum mjög
ánægð með þetta og öll okkar sam-
skipti við borgaryfirvöld," sagði
Hjalti.
Fer í daglegan kostnað
í Tjarnarskóla
Margrét Theodórsdóttir, annar
tveggja skólastjóra Tjarnarskóla,
segist að sjálfsögðu sátt við hækk-
un framlags borgarinnar. Hún
fagnar því að borgin komi betur til
móts við einkaskólana.
Margrét gerir ráð fyrir því að
viðbótarupphæðin fari i að standa
undir daglegum kostnaði við rekst-
ur Tjarnarskóla. „Við höfum alltaf
reynt að sníða okkur stakk eftir
vexti með tilliti til þeirra fjármuna
sem við höfum í höndum. En það
verður að segjast eins og er að
reksturinn undanfarin ár hefur ver-
ið mjög í járnum," sagði Margrét.
Hún segir að nú liggi fyrir að
gera nýja fjárhagsáætlun með tilliti
til hins aukna fjárframlags. Ef svig-
rúm gefst segir Margrét koma til
greina að bæta kjör kennara við
skólann.
NÝLEGA voru lausar kennslu-
stofur við Fossvogsskóla fjar-
lægðar. Ný viðbygging við skól-
ann, sem tekin verður í notkun í
haust, gerir það að verkum að
ekki er lengur þörf á hinum
lausu kennslustofum.
Átta lausar stofur voru fjar-
lægðar nú. Sumar þeirra hafa
verið við skólann í um 25 ár, að
sögn Óskars Einarssonar skóla-
sljóra. Hann fagnar langþráðri
stækkun skólans mjög og vonast
til að unnt verði að hefja kennslu
í níu almennum kennslustofum í
nýbyggingunni á næstu dögurn.
Smíðakennsla mun fara fram í
tveimur lausum stofum fram að
áramótum en þá vonast skóla-
stjórinn til að sérgreinastofur í
nýju byggingunni verði tilbúnar
og unnt verði að íjarlægja síð-
ustu lausu stofurnar af lóð Foss-
vogsskóla.