Morgunblaðið - 28.08.1999, Blaðsíða 45

MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
LAUGARDAGUR 28. ÁGÚST 1999 45
Starfsmennt-
un og aukin
framleiðni
UNDANFARIN ár
hafa forsvarsmenn fyr-
irtækja í auknum mæli
áttað sig á því að
starfsfólk er verð-
mætasta eign hvers
fyrirtækis. I bókhaldi
er steinsteypa og
tölvu- og vélbúnaður
fært sem eign fyrir-
tækisins, en allt sem
viðkemur starfsfólki er
fært sem kostnaður.
Laun, veikindi, orlof,
og það furðulegasta af
öllu - starfsmenntun -
eru færð sem kostnað-
ur. Oft er það svo að
starfsmannastj órar
hvað þá fræðslustjórar (starfsþró-
unarstjórar) eru ekki til hjá ís-
lenskum fyrirtækjum. Ef þeir eru
til þá eru þeir oft neðarlega í
stjórnstiganum eða þá að fjármála-
stjórinn sinnir því að vera starfs-
mannastjóri/fræðslustjóri kl.
13.00-15.00 á föstudögum. Hjá öll-
um erlendum fyrirtækjum sem
standa sig vel í samkeppni eru
starfsmannastjórar og fræðslu-
stjórar mjög ofarlega í stjórnunar-
stiganum, oft næstæðstir.
leggi sig fram og skili
árangri í starfi. Það er
viðurkennt að það eru
ekki einungis fyrir-
tækin sem eiga að ráða
hvaða starfsmenntun
starfsmenn sækja, þeir
eiga einnig að geta
ráðið því sjálfir. Því er
haldið fram að þau
lönd sem ætla sér að
fylgja tækniþróuninni
og viðhalda þeim lífs-
háttum sem við höfum
tamið okkur verði að
sjá til þess um 20% af
vinnuaflinu séu að
jafnaði í starfsmennta-
námi. I Bandaríkjun-
um hefur verið gerð könnun þar
sem athugað var hvaða fyrirtæki
stóðu sig best. Það voru þau sem
laða til sín besta starfsfólkið. Þau
verðlauna góða frammistöðu og vita
að starfsþróun er fjárfesting. Þau
viðurkenna að nýir starfsmenn era
drifkraftur framtíðarinnar. Innan-
hússráðningar eru settar skör
hæira en utanhússráðningar, og
Starfsmannastefna
Guðmundur
Gunnarsson
starfsmennirnir sjálfir sem vita
best hvemig er hægt að hagræða
til þess að auka framleiðni.
Unnið hefur verið að því undan-
farin ár að endurskipuleggja Ford-
verksmiðjurnar í Bandaríkjunum.
Grunnurinn í þeiiri endurskipu-
lagningu er ný starfsmannastefna.
Þeir segja að starfsfólkið sé upp-
spretta styrks fyrirtækisins, að það
skapi þekkingu þess og ákvarði
orðstír þess gagnvart viðskiptavin-
unum og þá um leið möguleika til
þess að lifa af í samkeppninni.
Liðsvinna á vinnustöðum er það
fyrirkomulag sem hefur rutt sér til
rúms víða undanfarið og eftir því er
unnið hjá Ford og skilar mjög góð-
um árangri. Þetta felst meðal ann-
ars í þátttöku starfsmanna í stjórn-
un fyrirtækisins og í því að efstu
stjórnunarlögum er fækkað veru-
lega og stjórnunin er færð út í liðin
sem vinna að framleiðslunni. Þetta
krefst þess að gagnkvæmt traust
og virðing ríki milli fyrirtækisins og
starfsfólks þess.
Höfundur er formaður Rafíðnaðar-
sambands íslands.
Stimpilklukkukerfi
Bkerfisþróun hf.
Fákafeni 11 • Sími 568 8055
www.islandia.is/kerfisthroun
Mesta sóunin í hverju
fyrirtæki er vannýtt starfsfólk
Því hefur oft verið haldið fram að
launþegar og aðgerðir stéttarfélag-
anna séu ein helsta ástæðan eða
menntakerfið sakað um að vera lé-
legt og það þurfi að auka starfs-
menntun. Þegar borin eru saman
viðhorf hér á landi og í þeim lönd-
um sem við viljum standa jafnfætis
gagnvart starfsfólki blasir við hver
sé helsta ástæða lágrar framleiðni.
Óánægt og illa launað starfsfólk.
Það er margviðurkennd staðreynd
að ef starfsfólk er á svo lágum laun-
um að þau duga vart tii hnífs og
skeiðar þá hugsar starfsfólkið ekki
um annað, það er óánægt og kemur
fram gagnvart verkefnum sínum og
fyrirtækinu í heild á neikvæðan
hátt. Það sýnir ekkert frumkvæði
og framleiðni verður mjög lítil. Ef
starfsmannastjórnun verður áfram
með þeim hætti sem tíðkast víða í
fyrirtækjum hér á landi náum við
ekki langt í því að auka framleiðni.
Ef við lítum til rafiðnaðargeirans
blasir við önnur sýn. Þar er mikið
samstarf um starfsmenntamál milli
atvinnurekenda og launþega.
Vegna örrar tækniþróunnar verður
hluti rafiðnaðarmanna að endur-
nýja starfsmenntun sína á 3-5 ára
fresti. Liðlega helmingur starfandi
rafiðnaðarmanna fór á starfs-
menntanámskeið í Rafiðnaðarskól-
anum á síðasta ári. I þeim geira
hefur verið langminnsta atvinnu-
leysið hér á landi, fjölgun starfa í
rafiðnaðargeiranum síðustu tvö ár
hefur verið tæg 20% sé litið til
fjölgunar í RSÍ, meðaldagvinnu-
laun hafa hækkað um 30% á sama
tíma. Þetta kemur fram í skýrslu
um mannaflaþörf og sérhæfð verk-
efni, meðan sérhæft starfsfólk
skortir í öðrum geirum.
í starfsfólkinu eru fólgin þekk-
ing og orðstír fyrirtækisins
Hér gilda sömu lögmál og í
íþróttum, fyrirtækið með best þjálf-
aða starfsfólkið sigrar. Það er við-
urkennt víða í heiminum að þeir
starfsmenn sem ekki sinna starfs-
menntun séu orðnir of einhæfir eft-
ir 3-4 ár. Þeir geta ekki fengið störf
í sinni starfsgrein þurfi þeir að
skipta um vinnu. Þetta skiptir mjög
miklu máli og hefur mikil áhrif á
viðhorf og vellíðan starfsmanna,
sem er grundvöllur þess að þeir
Grunnurinn í endur-
skipulagningu
Ford-verksmiðjanna,
segir Guðmundur
Gunnarsson, er ný
starfsmannastefna.
það hvetur starfsfólkið til dáða. Það
veit af möguleikum til frekari
starfsframa og leggur sig því fram.
I könnunum í Japan og Banda-
ríkjunum kemur fram að þrír af
hverjum fjórum starfsmönnum
geta aukið framleiðni sína. En til
þess að starfsmaðurinn geti það
þarf hann að vita að hverju er
stefnt í fyrirtækinu og til hvers er
ætlast af honum. Til að ná fram
fylgi við þá stefnu sem fyrirtækið
íylgir við að auka framleiðni og ná
betri árangri þurfa þeir sem eru í
keppnisliðinu, starfsmennirnir, að
vita að hverju er stefnt. Það eru
-AM beAÍO I bœMMMl!
Gefðu þér tíma!
■<
<
r

r