Alþýðublaðið - 16.07.1934, Síða 3
MÁNUDAGINN 16. JÚLl 1934.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
3
ALJÞÝÐ UBL AÐIÐ
DAGBLAÐ OG VIKUBLAÐ
ÚTGFANDI:
ALÞÝDUFLOKK JRINN
RITSTJORI:
F. R. VALDEivIARSSON
Ritstjórn og afgreiðsla:
Hverfisgötu 8 —10.
Siinar:
4000: Afgreiðsla, auglýsingar.
4! 01: Ritstjórn (Innlendar fréttir).
4002: Ritstjóri.
4003; Vilhj, S. Vilhjálmss. (heima).
4!)05: Prentsmiðjan
Ritstjórinn er til viðtals kl. 6—7.
4 ára
áætlunin.
Morgiunblaðið birti á laugardag-
i,nn alla 4 ára áætlun Afpýðus
fliokksiijns.
Alpýðublaðið viil færa Morgun-
blaðinu paikki;r fyrir að útbreiða
4 ára áætlunina, pví að nú er leáin^
mitt mjög nauðsynlegt að fólk
kyn'ni sér pessa starfsskrá Al-
pýðuflokksiWs, par sem fram-
kvæmdir á henni byrja nú innan
skamms og halda áfram næstu
mánuðina og árin.
Vill Aipýðublaðið vænta piesls,
að mienin, sem enn eru fylgjandi
Sjálfstæðisflokiknum og Morgun-
blaðiilniu, geymi vandlega 4 ára á-
ætluin Alpýðuflokksin.s, kynini sér
hana rækiiliega og beri hana swo
saman við starfsemi fulltrúa AL
pýðuflokksiinis á alpingil iog( í ník-
isstjórn, pegar til stjórnarmynd'/
unar kemur.
Vælntiir Alpýðublaðið piess líka
af Morgunblaðinu, að pað birti
jafinóðum og framkvæmdir verða
hinár einiStöku liðir 4 ára áætlun'-i
ar Alpýðuflokksiins.
ast lifið — og börn hafsins eru
fyrst og fremst fiskarnir. En
sleppum pví og sampykkjum, leims
oig höfundur ætiast til, að parna
sé átt við sjómenniiina. En lekki
er allur vaudiun búiinln par með'.
Lesið viersiið á ný. Þá munuð piiði
knmast að raun um, að pað er
dálítið erfitt að gera sér grieir)
fyriitr, hvort englunum er parna
bioðið að búa hjá sjómöinnunum
eða sjómönnumuim hjá englunum.
Ja, pvílik snild og ununar-anda-
gift!
f>á hiikar séra Gunmar ekki við
að haga orðum .sínum panniig,
að fyllilega miinmir á pýzka junk-i
ara- og nazista-guðfræði:
Á mieðan sól á sæinn skíh
tpá sfé í heimi biert:
Vér meguim kaliast pjóðin pín,
ipví pú vor kóngur ert.
Kaflinin, sem petta er í, heitir
„Trúarleg ættjarðarljóð“, og sver
hann sig víðar í sönru ætt og
petta vers. Við ísliendi'ngar sikul-
um vera útvalin .pjóð drottlins.
Það skal vera í hieimi „bert“ . . .
hvað sem er pá um Baunverjanin,
svo að Hund-Tyíkinn sé nú ekki
niefnidur.
Enn segir sama skáldið, slem/
virðiist slaga einna hæst upp í
sinn háa yfirboðara um skáldment
og hugmyndir;
Sameiglnlegur fnndur
presta og besmara,
Samei,giiniegur fundur presta
og keinnara var haldinin í Háskól-
anum 6. júií. Fundinn sóttu piessiiir
fuHtrúar : Frá prestum: Séra Sig.
P. Sivertsen vígslubiskup, séra
Asmundur Guðmunidssion prófess-
or, ,séra Sigurgeiir Sigurðssion, ísa-
fiirðii, séra Óskar piorláksaon,
Prestsbakka, séra Björn Maginús-
■son, Borg, séra Garðar Þ'Orstedms-
son, Hafnarfilrði, séra, Eiríikur Al-
bertsson, Hiesti, séra Hálfdán
Helgason, Mosfielli, séra pórður
Ólafsson, Reykjavík, séra Ingi-
mar Jóinisson skólastj. — Fr,á
kienniurum: Guðjón Guðjónisson
skólastj., Ilafnarfirði, Ól. p. Krist-
jálnission toennari, Rvík, Hallgr.
Jómsson yfirkennari, Rvík, Aðal-
steiinn Sigmundsson toennari, Rvíto,
Arngr. Kristjá'nsson toeninari, Rvík,
Aðalsteinn Eiríkss. kennari, Rvík, 1
Iingibjörg Guðmundsdóttir kenn-
ari, Rvík, Lárus Halldórsson
skólastj., Brúariandi, Valdimar
Snævarr keunari, Norðfirði. —
iÞiessi mál voru tiekin til með-
fierðar:
I. Kntstmdómsfmdsla bapm.
Lagt fram og rætt álit frá
niefnd, sem kosin var sl. ár, og
að lokum sampykt ályktun, eft-
ir tillögu nefndarinnar, svohljóð-
andi:
Funtrúafundur presta og kenn-
aria leggur til:
1. Að fyrir yng-stu börn á náms-
aldri verði géftmr út frásögur úr
Nýj-a testamentinu um líf og starf-
Jesú, á léttu máli við peirra hæfi.
Myndir fylgi og ver,s. Eiunig gæti
komið til mála að hafa í bókinui
Það yrði pá í fyrsta sikilti,
-Sem Morgunblaðið léði lið hags-
muna- og viðreisnar-máium al-
pýðufóltosims í la'ndiinu. **
Drag, guð, rniíg nær, ei hu-gguin
'göíst í hieim;
í hjarta mér
ég blindast snemma lét af soili
og seim,
en svikinn er;
ef piig ég á, má beiimur hrynja
í grunn
og himinn mieð,
ég sit við' næigtabrunn.
Ekki fiinst mér nú sérlega geðs-
legt að hugsa mér himraaföðuriinb.
hafandi belsi á börnum sínunn
og pau eims og práa klaufum'
spyrnandi irlöðukálfa1, er haun
streitiist við að toga til sí;n. En
látum petta vera og alla siráld-
sikaparlega teymd í pessu verisi.
Öllu öðru andstyggilégri er sú
sérjgæðing-shugisun, senr pað ber
vott um. Hvað u-m himiin og jörð,
með ölliu pví: lífi, siem par er og
hrærist, ef séra Gunnar stendur
bundinn við troðfulla jötu lanrbs-
iin,s!
Þá get ég ekki látiö hjá líða
að geta pess, að prátt fyrir unr
garð genjgnar og væntanlegar
styrjaldir, með eiturgasi og öðr-
um slíku-m n-áðarmeð'ulum(!!),
hefir pott nauðsynlegt að tína í
f-áeiiina s'ögukafla úr Gamla testa-
mientiniu, t. d. úr sögunini unr Jós-
ep.
2. Að samdar verði biblfusögur,
er við taki af pessari bó-k, og séu;
pær ætiaðar nokkuð eldri og
pnosikaðri börnum. Biblíusögurnar
séu úr báðum tiestamentunum, og
kaflarnir úr Gamla testamentinu
pa'nnig valdir og peim pannig
sitoipað, að trúarsaga ísraelspjóð-
arálnniar komi sem lj-óstast fram.
MyUdir séu í bókilnnd.
3. Að Barna-biblían, siðara
hieftá, eða Nýj-a testamentið, verði
lögð tfl gnumdvaHar n-ámi peirra
barina, sem proskuðust eru og
leuigst komin í n-ám-i. Jafnframt
sé samin og gef-in út biblíuhand-
bóik, aðialliega nneð skýriinigum yf-
ir Nýja testamentið. Séu í henni
stuttir, ljósir o-g læsilégir fræðir
kaflar við barna hæfi um staði,
mienin, -siiði, mienningarhætti o. fl.,
-er að gagnd megi koma viðken,sl-u
o-g nám í krástnum fræðum. í
bókáinni verði bæði myndir og
uppdrættir. — Samning og um-
sj'óin með útgáfu pessara priggja
b-óka, ..sem taldar hafa verið, vierð-i
falíiin- 6 m-anna nefnd, 3 guðfræö*
dlngum o-g 3 toennurum-. Kjósi síha
prjá aðalf'undur Prestafélags ís-
lamds og ken-narapingið 1935.
Fundunim-n telur, að í mamir
kynssöigu fyriir börn gæti ekkd
n-ógu mikið kriistnisögunnar, og
leggur pví tfl, að í niæ'stu útgáfu
maniníkynissöiguinniar verði nneira
Um kriistndha, einkum um upp-
haf beinnar iog fyrstu útbredðslu.
Einmiig sé kirkjusö-guágrip Valdi-
mans Sn-ævars h-aft að l-estrarbók
fyriir bö-rn, að svo miiklu leyti,
siem pví verður við k-omiið, og
íkemnarar í kristnum fræðumtelja
hieppiliegt.
Steínið hærra, hermenn kriistn'iri
Hefjið .siigurvopmiim beitt,
fram í stríðið fyrilr Jesúm
fylki-ð liiði um svæð'ið bneit-t.
Hefjið krossiins heilagt merki
hiátt á I-oft: í stríðsins raun:
Fram til starfa, Kristur kall-ar,
knossins bíða sigurlaun.
Mér er pað vel kunnugt, a,5
slíkir „kristiliegir“ hiers-öingvar
hafa verið tíðlkaðir, ern sá and-i,
sem pieir ieru sprottniir af, er lein^
mitt orsiö'kim til pess umburðar-
leysis og peirrar hárðhiaskju, sem
kirkjan oftlega hefir sýnt og sýná
ir, og hefir leitt af sér trúarf-
bragðaofsó-knir og blóðugar styrj-
aldir. Verð ég að segj-a, að p:essi|
andi, fram gen-ginn í -orðum af
miuinni pieirra, sem halda sig
ganga eri-ndi Kri,sts, minnár .mig
ávaít á 'orð Jóns prests Magnús-
sonar, pá er ha'nm í Píslans-ö-gu,
sinni kvartar undan pví, að sjálft
guðs orð umsnúist í munni sér
iog verði hið andstyggilegasta
guðlast.
Læt ég svo pessi dæmi nægja
um ófrem-d bókariinn-ar. Sv-ona er
petta pá, sem á að hljóma drottni
til dýrðar í kirkjiumum -og ú,t-
varpið á að flytja inn á púsundir
Fhndurinn be-in-ir peim tilmæl-
um tfl yíirstjórnar fræöslimi-álá
anna og barnavemdarráðs, að
hlutast ver.ði tiíl um pað, að í
kvikmyndahúsum lands'ins verði
sýndar fagrar og fræðandi mynd-
ir af stöðum á Gyðiingalandi og
lifnaðarháttum fólks par.
Fuindurinm iílur sv-o á, að barna-
guðispjónustur, sunmudagaskólar
eða ferðir presta og kennara rneðf
börnium muuá ekki að eims geta
orðið .kristmlifi barnanina til efi-
ingar, heidur einnig glætt mjög
mákiið samviinnu presta og kenn-
ara. Þess vegna purfi hv-ori'r
tveggj-a -að hlyn-na að Slíku starfi
um laind alt.
Aðalstein'n Si'gmundsson. Ás-
muindur Guðmundsson. Hálfdan
Helgasion. Ól-afur Þ- Kristjáns-
isoin.
II. Kvtkimjndasýnfpgar.
Sampykt v-ar pessi tillaga:
Pundurinn t.elur brýn-a nauösyn
á pví, að v-andað sé stórum bet-
ur til kvikmyn-dasýninga en ver-
ið hefir, og að ekki séu sýndar
aðjiar myndir en pær, sem hafii
ótvírætt uppeldis- og menningar-
gildi. .
jÞá lítur fundurinn panniig á, að
núverandi eftirlit mieð kvikmynda-
sýningum hafi ekki náð tilgangi
sinium, og teiur pví nauðsyn á,
að löig um pessi efni verði end-
urstooðuð, -og nefnd manna hafi
úiistourðarvald um sýningu
mynda, í stað eins mamns ems
og nú er, og séu pieir menn valdir
úr h-ópi presta og toennara.
En fullnaðarúriausnina telur
fundurinn pó v-era, að hi'ð opin-
bera tak-i rekstur kvikmyndahús-
an'n-a í sínar hendur og starf-
ræki pau sem mien'náíngárstofnanir
hiiðstæðar skóium og útvarpi'.
III. Lanmmál.
Svohij-óðandi tfllaga var sam-
pykt:
Fuiltrúafundur presta og toenn-
aria haldinn í R-eykjavík 6. júlí
1934 vill b-enda hinni háttvirtu
milliipinganjefnd í laumamálum á
pað, hve aigeriiega óviðunaudi
launakjör p-essara stétta eru, og
pví brýn nauðsyn að par verði
ráðin sem ailra fyrst bót á, ef
nokkur von ætti að verða til
pess, að pess-ar stéttir gæti rækt
sim mik-iilvægu störf fyrir pjóð-
félagið á pann hátt, sem krafilst
er ai peim.
IV. Ræt-t um væntaniegan hen\nf
amfurtd Nardurlanda á Islandf
1936 og koisin nefnd til undir-
búnings: Guðjón Guðjónsson
skóiastjpri, Siigurður Jónsson
skólastjóri, Kristinn Ármaunssion
mientaskólakennari, séra Hálfdan
Helgason og Ingibjörg Guð-
mundisdóttir kennari.
V. Bmdindifífnál.
Saihpykt var pessi tiillaga:
Fundurinn beiuir peirri áskorun
til Prestafél-ags Islands -og Sam-
bands islenzkra barnakieniniara að
vinna að pví, að upp verð'i tekin
af h-álfu* presta og kennarastéttS
aránnar skipulögð barátita gegn
áfe'ngisiböM'nu. (FB.)
Sextán hollenzkir stúdentar
fcomu biingað til bæj-ar-
ihs með G-oðaflossi í dag. Ætla
pei'r að dveija hér í siex vilkurtl
og viinna fyri,r sér. Er petta í
priðja siinn, sem holienzkir náms-
menn dvelja hér á pennan hátt.
LAND UR LANDI.
Saga um Charles Lindbergh.
Eftárfarandi smásaga um Lind-
bergh hiefilr nýlega birzt í ýms-
um blööðum viðs vegar um hieim:
Ldndbergh vai'r í vetur boðið að
takla p-átt í miðdegisveizlu, s-em.
haldin var á ein,u af hóte'lum
New-York-borgar. Miðdagurinn
kostaði 5 dollara fyrir manninin,.
En Liindbergh nieitaði að taka pátt
í viedzlunnj. ,Þegar blaðamenin
spurðu hann hver væri orsöökin
fyrir neitun-inni, gaf h-ann eftiri
farandi svar, er hann óskaði eftir
að væri birt:
„Ég kom nýlega tii Shanghai í
Kí(na í flugvél minni. Þar sögðu
menn mér frá hu-ngursheyðinnj;
siem hierjaði 1-andið. ,Þar frétti' ég,
að um 1000 mamns dæju til jafn-
aðar á dag úr hu-ngri og ef til
vill anmað eins af völdum far-
sótta, klæðilieysis og annara af-
lieiðinga hallærisms. Þar frétti ég
einnig, að af fj-ölmennum flokki
lækna, er sendur var paðan tfl
p-eirra héraða, er bágstöddust
voru, hefðu aðeins 7 komið lif-
and-i aftur. pab, sem sárast skorti
í sumurn héruðum, væru pó ef
tái viil mieðul. Það, sem væri par
af læknum, stæði uppi hjálpar-
vana og ráðprota sökum mieðala-
skorts. Ég bauð yfirvöldunum að
1-ána flugvél mí-n-a og fljúga pang-
að. Svo var flugvélin hlaðih
nauðsyn-liegustu lyfjum og áhöld-
um eins og hún mest gat boriíð
og ég flaug af stað. Þ'&gar ég
kiom á l'endingarstaðinn, komu
læknarnir og lijúkrun'ark-onurnar
á móti mér til að veita pví mótl-
töku, er ég flutti, en peim var
rutt tij hliðar og hálfnakinn
manngrúinn streymdi að véliun'i
ti,l að vita hvort nokkuð væri
ætilegt. Það var stoelfilíeg sjón,
hálfdauðár af hungri tróð svo að
segja hver annan fótum. Brjál-
æ-ði hu-ngursins logaði í augum
og andliti:. ,Þeir mööguðu utan
vængi'na á flugvélinnii minní. —
reyndu að éta pá. Með naumind-
um tókst mér að sleppa paðaw
og sækja nýja hleðslu af iýfjum
til Shanghai.
En p-egar ég flaug frá Kí'na,
hafði mér opnast ný útsýn yfir
j-örðina og jarðlífið. — Vísindin
eru. ágæt, pau hafa gefið mér vé’l-
áina míina, svo ég get flogiö'krim|g4
um jöörðina prátt fyr.iir stiorma
og óveður. — En okkur vantair
pað, sem er stærra og mieira en
vísájndin. Okkur vantar nýjan
skilning, nýtt eðii, nýja sjón. Og
ég mun aldrei éta 5 dollara mái-
tið meðan flugvélin mrn ber
tannaför hungraðra og kvalinna
mannia, er lieituðu braulðis í heijmi,
sem er að siigast undir offýlli,
— ofhleðslu auðs og brauðs, með-
a:n hungur og skortur herjar
hálfa jörðiina."
150 jurtaréttir
eftir H'elgu Siigurðardóttur hieit-
ir matr-etðslubók, sem nýliega er
toomin- út í 2. útgáfu, aukinni >og
endurbættri. Ungfrú . Hielga hefiír
áður gefið út „Bökujn í 'hieiimahúsl-
um“ og „Kaldir réttir og smui(t
brauð“, og hafa pær bækur orðiði
mjöig viinsælar af húsmæðrum
laindsims. Auk pess hiefir ungfrú
Heiga haldið mörg matreið'sil'u-i
inám'stoeið víðs vegar um landið
við ág-æta aðsókn.
pessa bó-k „sálm“ í herljóðastil, j
og er sá eftir leinhverja anxuiska
' kvinmu, ,sem kölluð er skáidkona
f höfundatalinu. Fyrsta „versið"
er .svona:
heimiila. Þetta á að göfgá æsikuna
og hugga ellina í pessu landi.
1 inæsta kafla tek ég svo hið
mienningarliega viðhorf. (Frh.)
Gmmumdur Gíslason HagaJín.