Morgunblaðið - 31.08.1999, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
LISTIR
ÞRIÐJUDAGUR 31. ÁGÚST 1999 31
AP
Richard Holbrooke, sendiherra Bandaríkjanna hjá SÞ, gætir að því að
Bernard Kouchner, yfirmaður skrifstofu SÞ í Kosovo-héraði, festi sig
ekki í gaddavírsgirðingu.
Holbrooke sækir
Kosovo heim
Pristina. AFP.
RICHARD Holbrooke, nýskipaður
sendiherra Bandaríkjanna hjá Sa-
meinuðu þjóðunum, er nú í opin-
berri ferð um ríki Balkanskaga og
kannaði í gær ásamt Bemard
Kouchner, yfirmanni skrifstofu SÞ í
Kosovo-héraði, svæði þau þar sem
mest hefur borið á ofbeldisverkum
Kosovo-AIbana gagnvart Serbum
sem í Kosovo búa. Hefur Holbrooke
átt fundi með starfsliði SÞ í hérað-
inu þar sem öryggismál og pólitísk
framtíð hafa m.a. verið rædd.
Löng bið hefur verið eftir því að
lögreglusveitir undir stjóm SÞ
tækju til starfa í Kosovo en þann 20.
ágúst sl. hófu um 800 alþjóðlegir
lögreglumenn störf í héraðinu og
tóku við sumum af starfsskyldum
friðargæslusveita Atlantshafs-
bandalagsins (NATO). Þeir Hol-
brooke og Kouchner héldu í gær
með slíkri lögreglusveit til eins
íbúðahverfa Pristina, héraðshöfuð-
staðar Kosovo, þar sem mikið hefur
borið á árásum Kosovo-Albana á
Serba.
Rússar friðar-
ferlinu mikilvægir
Á sunnudag lýsti Holbrooke því
yfir að rússneskar hersveitir sem
em hluti af friðargæsluliði KFÓR í
Kosovo, væru afar mikilvægar þrátt
fyi-ir mótmæli þau sem albanski
meirihlutinn hefur haft uppi um
vem þeirra. Sagðist hann vera sleg-
inn yfir því hve mikillar andúðar
gætti í garð Rússanna í héraðinu en
lagði áherslu á að ósætti Kosovo-Al-
bana og Serba mætti leysa með
friðsamlegum hætti.
Umferðarslys veldur deilum
Makedóníustjórnar og KFOR
Norskur hermaður
olli dauða ráðherra
Skopje. Reuters, AFP.
LÖGREGLUYFIRVÖLD í Ma-
kedóníu kyrrsettu í gær norskan
liðsforingja sem starfar í friðar-
gæslusveit Atlantshafsbandalagsins
(NATO) í Kosovo, KFOR, vegna
þáttar hans í bílslysi á laugardag
sem olli dauða ráðherra í ríkisstjórn
Makedóníu og fjölskyldu hans.
Norðmaðurinn ók bifreið friðar-
gæslusveitanna beint framan á bif-
reið Radovans Stojkovskis með þeim
afleiðingum að hann, eiginkona hans
og dóttir létust samstundis. Bílstjóri
ráðherrabifreiðarinnar og sonur ráð-
herrans komust lífs af.
Yfirvöld í Makedóníu sökuðu
NATO um að reyna að lauma Norð-
manninum og félaga hans, sem
einnig var í bifreiðinni, úr landi og
handtóku ökumanninn eftir orða-
skipti þariendra yfirvalda og emb-
ættismanna NATO.
Knut Vollebæk, utanríkisráðherra
Noregs, fór fram á það í gær við
stjórnvöld í Makedóníu að þau
kæmu Norðmanninum í hendur
embættismanna KFOR. Hafa norsk
stjómvöld og talsmenn NATO sagt
að málið ætti að falla í verkahring
KFOR. Hafa Makdóníumenn hafnað
slíkri meðferð málsins.
í yfirlýsingu yfirvalda í gær kom
fram að norsku liðsforingjarnir, sem
meiddust í árekstrinum, hefðu átt að
vera færðir til neyðarmóttöku í
Skopje, höfuðborg Makedóníu, en að
starfslið NATO hafi ekið þeim að
Petrovec-flugvelli þar sem þeim hafi
verið komið um borð í þyrlu. Eftir
úrskurð innanríkisráðuneytis Ma-
kedóníu hafi hermennirnir verið
fjarlægðir úr þyrlunni. Leyfi hafi þó
fengist fyrir því að senda annan
manninn, farþega í bifreiðinni, til
Kosovo þar sem hann hafi verið lagð-
ur inn á sjúkrahús KFOR. Ökumað-
urinn hafi hins vegar verið færður til
Skopje og hafi dómari farið fram á
gæsluvarðhald yfir honum.
Friðargæslulið KFOR staðfesti í
yfirlýsingu í gær að Norðmaðurinn
hefði valdið slysinu með því að aka á
röngum vegarhelmingi. Sagði jafn-
framt að rétta ætti yfir hermönnum,
sem sakaðir væru um glæpsamlegt
athæfi, í heimalandi þeirra.
Þrjú ný íslensk leikrit
í Borgarleikhúsinu
ÞRJÚ ný íslensk leikrit verða á
dagskrá Leikfélags Reykjavikur á
leikárinu, sem er að hefjast.: Ein-
hver í dyrunum eftir Sigurð Páls-
son, Ásta málari eftir Ingibjörgu
Hjartardóttur og Afaspii eftir Örn
Árnason.
Ingibjörg sagði í samtali við
Morgunblaðið að hún hefði unnið að
verkinu um Ástu málara um nokkra
hríð. „Upphaflega ætlaði ég mér að
skrifa um hana útvarpsleikrit, en
þegar ég fór að kynna mér ævi
hennar nánar fannst mér þetta
henta miklu betur sem sviðsverk.“
Ásta málari var mjög þekkt í
Reykjavík á fyrstu tveimur áratug-
um aldarinnar. „Hún var fyrsta
konan í heiminum sem fékk meist-
araréttindi í málaraiðn og margir
kannast eflaust við frásögn Þór-
bergs Þórðarsonar af því er hann
réð sig í vinnu til hennar rigningar-
sumarið mikla. Ásta fluttist til
Bandaríkjanna árið 1920 þegar hún
var 37 ára að aldri og kom aðeins til
Islands aftur í tvær stuttar heim-
sóknir. Hún hafði þó upphaflega
ekki ætlað sér að dvelja nema eitt
ár erlendis. Hún lést árið 1955, 72
ára að aldri.“ Ingibjörg segist
byggja leikrit sitt á síðustu mánuð-
unum í ævi Ástu. „Á hana sækja
ýmsar minningar og þannig spinnst
þráðurinn í leikritinu. Það er auð-
vitað nauðsynlegt að halda sig við
staðreyndir í lífi hennar, þar sem
um raunverulega manneskju er að
ræða og börn hennar enn á lífi. Eg
er einmitt nýkomin heim úr ferð til
San Diego í Bandaríkjunum þar
sem tvær dætur Ástu eru búsettar.
Þær tala reiprennandi íslensku þótt
þær séu fæddar í Bandaríkjunum
og hafi ekki komið hingað nema í
örstuttar heimsóknir eftir að þær
komust til fullorðinsára."
Afaspil
Örn Árnason segir um barna-
leikritið Afaspil að þar sé Afi af
Stöð 2 í aðalhlutverki. „Hann er nú
að hefja sitt 13. starfsár hjá Stöð 2
og hefur lengi beðið mig um að fá
að komast upp á leiksvið. Nú ætla
ég að láta það eftir honum. Afaspil
Ingibjörg
Hjartardóttir
Einhver í dyrunum
Sigurður Pálsson segir að leikrit
sitt, Einhver í dyrunum, sé eitt
þriggja leikrita sem hann hafi í
smíðum. „Eg komst ekkert af stað
með neitt þeirra fyrr en ég áttaði
mig á því að ég varð að skrifa þau
samtímis. Annars var ég eiginlega
hættur að skrifa fyrir leikhús, hafði
snúið mér að skáldsagnaskrifum
þegai- Þórhildur Þorleifsdóttir
óskaði eindregið eftir því að fá leik-
rit frá mér. Einhver í dyrunum seg-
ir frá tveimur pörum, konurnar hy-
sterískar og karlarnir einóðir, þess
utan mætir gjai'nan einhver í dyr-
unum. Eg er að vona að þetta geti
orðið bæði fyndið og sársaukafullt í
Orn
Árnason
er sett saman úr fjórum þekktum
ævintýrum sem lifna á sviðinu þeg-
ar Afi byrjar að segja þau börnun-
um. Þetta eru Hans og Gréta, Geit-
urnar þrjár, Jói og baunagrasið og
eitt í viðbót sem ég er enn að velja.
Þetta ræðst allt saman á endanum
af fjölda leikenda og þess háttar
hlutum sem enn er verið að bræða
með sér. Það dæmist á mig að leika
Afa en ekki hefur enn verið ákveð-
ið hver leikstýrir,“ segir Örn sem
reyndar hefur nýverið skrifað und-
ir samning við Sjónvarpið um að
leikstýra Aramótaskaupinu. „Ætli
Afaspil verði ekki frumsýnt um
svipað leyti eða í byrjun næsta
senn, tragíkómedía, en þannig
finnst mér leikhúsið eiga að vera,“
segir Sigurður. Aðspurður um
sögusvið segir Sigurður það vera
íslenskan nútíma. „Þetta er íslenskt
fólk þar sem það talar á islensku en
þetta er enginn natúralismi, guð
forði mér frá því. Krafan í dag er
+oft svo nærsýn og natúralísk,
sjónvarpið hefur tekið yfir það hlut-
verk að sýna endurtekningar úr
hversdagsleikanum. Leikhúsið ætti
að vera frjálst undan þeirri skyldu
og mig dreymir um að okkur takist
að ljúka 19. öldinni áður en sú
tuttugasta er á enda,“ sagði Sigurð-
ur Pálsson rithöfundur.
Leikfélag Reykjavíkur auglýsti
verkefnaval sitt í Morgunblaðinu
um helgina. Þai' kom fram, að með-
al erlendra verka á stóra sviðinu
verða Djöflarnir eftir Fjodor
Dostojevskí í leikgerð og leikstjórn
Alexei Borodín, Vbrið vaknar eftir
Frank Wedekind, sem Kristín Jó-
hannesdótth' leikstýrir, og Bláa
herbergið eftir David Hare, sem
frægt varð á fjölunum í London og
á Broadway fyrr á árinu, þegar
Nicole Kidman lék í því. Leikstjóri
er María Sigurðardóttir og hún
leikstýrir einnig tveimur leikstýrir
tveimur öðrum leikritum á litla
sviði Borgarleikhússins; Leit að
vísbendingu um ráð og rænu í al-
heiminum eftir Jane Wagner og
Sýnd veiði eftir Michele Lowe. Þá
verður söngleikur Cole Porter,
Kysstu mig Kata, sýndur í leik-
stjórn Kenn Oldfield og Þórhildar
Þorleifsdóttur.
Frá síðasta leikári verða sýnd
leikritin Sex í sveit, Pétur Pan,
Fegurðardrottningin frá Línakri og
Litla hryllingsbúðin.
Einsöngs-
perlur
í Hafnar-
borg
ÓLÖF Kolbrún Harðardóttir
sópransöngkona og Edda Er-
lendsdóttir píanóleikari halda
tónleika í Hafnarborg, Hafnar-
firði í kvöld, þriðjudag, kl.
20.30. Tónleikarnir eru þeh'
síðustu í tónleikaferð um land-
ið, þar sem þær stöllur hafa
kynnt nýútkomna plötu með
íslenskum einsöngslögum. Á
plötunni, „Ljós úr norðri", eru
26 íslenskar einsöngsperlur
eftir Árna Thorsteinsson, Ey-
þór Stefánsson, Karl O. Run-
ólfsson, Pál Isólfsson, Sigfús
Einarsson, Sigvalda Kalda-
lóns, Þórarin Guðmundsson og
Þórarin Jónsson. Á efnisskrá
tónleikanna verður hluti ís-
lensku laganna fluttur auk
ljóða eftir Hugo Wolf og
Sergey Rachmaninov en þau
eru sungin í íslenskri þýðingu
Þorsteins Gylfasonar.
Sigurður
Pálsson
Sigrún
Hjálmtýsdóttir
Anna Guðný
Guðmundsddttir
Bergþór
Pálsson
óskar
Pótursson
Bláa kirkjan, Seyðisfjarðarkirkju
Blönduð efnisskrá
á lokatónleikum
FLYTJENDUR á lokatónleikum í
tónleikaröðinni „Bláa kirkjan" ann-
að kvöld, miðvikudagskvöld, kl.
20.30 í Seyðisfjarðarkirkju, eru
söngvaramir Sigrún Hjálmtýsdóttir
(Diddú), sópran, Óskar Pétursson,
tenór, og Bergþór Pálsson, barítón,
ásamt Önnu Guðnýju Guðmunds-
dóttur píanóleikara. Á dagskrá er
tónlist eftir íslensk og erlend tón-
skáld, sönglög og óperutónlist.
Sigrún Hjálmtýsdóttir hefur
sungið við Islensku óperuna og
Þjóðleikhúsið, við Gautaborgaróp-
eruna i Svíþjóð og Óperuna í Þránd-
heimi í Noregi.
Bergþór Pálsson hefur sungið
fjölda óperuhlutverka, m.a. Don
Giovanni í samnefndri óperu Moz-
arts, Évgéní Ónegin í samnefndri
óperu Tsjækofskís, Enríco í Lucia
di Lammermoor eftir Donizetti,
Germont í La Traviata eftir Verdi,
og von Eisenstein i Leðurblökunni
eftir Strauss.
Óskar Pétursson er yngstur
Álftagerðisbræðra frá Skagafirði.
Hann nam söng við Söngskólann í
Reykjavík og Tónlistarskóla Akur-
eyrar.
Anna Guðný Guðmundsdóttir
hefur m.a. komið fram sem einleik-
ari með Sinfóníuhljómsveit Islands,
Sinfóníuhljómsveit æskunnar, Sin-
fóníuhljómsveit áhugamanna og
Kammersveit Reykjavíkur. Saman
hafa þær Sigrún og Anna Guðný
komið fram á fjölda tónleika innan-
lands sem utan, m.a. i London,
Tókýó og í Bandaríkjunum. Árið
1995 hlaut Anna Guðný 12 mánaða
starfslaun frá íslenska ríkinu.