Morgunblaðið - 31.08.1999, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
ÞRIÐJUDAGUR 31. ÁGÚST 1999 33
Fer full nærri velsæmismörkum
væmninnar. Þó svo að faðirinn sé
blankur og úrræðalaus er erfítt að
kyngja hörmungum Ali, sem þegar
verst lætur verður álíka rauna-
mæddur og rotinpúrulegur á svipinn
og allslaus heimilisfaðir sem er grýtt
bónleiðum út frá bankastjóranum.
Skótapið virðist svo auðleyst með
því að segja pabba sannleikann.
Kannski á myndin að vera ádeila á
bruðl og uppeldisaðferðir Vestur-
landabúans, allavega á hann erfitt
með að átta sig á þessari hörku,
hræðslu og slíkri ofureymd að
manni brygði ekki hið minnsta þó
Oliver Twist skytist útúr næsta
húsasundi. Myndin er afar fyrirsjá-
anleg með slöppum Rocky kafla
undir lokin (sú mynd örugglega ekki
verið sýnd í landi æjatolla). Undar-
leg blanda raunsæis og einskonar
ævintýris. En meiningin er góð og
krakkarnir leika þokkalega.
Sæbjörn Valdimarsson
Birtir hægt
að morgni
Regnboginn
TRICK
Handrit Jason Schafer. Leikstjóri
Jim Fall. Bandaríkin 1999.
Hressilega blátt áfram mynd um
unga homma í leit að afdrepi til
skyndimaka. Gabriel (Christian
Campbell) og Mark (John Paul Ritt-
er), kynnast í neðanjarðarlest í New
York og ákveða að bregða sér beint í
bólið. Ljón eru í veginum. Fyrst og
fremst gagnkynhneigður herbergis-
félagi Gabriels og léttrugluð vinkona
hans, sem virðist langa obbolítið í
hommana. Þá er vinkona Gabriels,
leikkonan Katherine (Tori Spelling),
einatt að tefja fyrir þeim, sömuleiðis
roskinn vinur hans, aðstæður því all-
ar hinar fjandsamlegustu. Nóttin líð-
ur, hægt og sígandi, í kynferðislegri
pattstöðu, uns birtir af morgni.
Campbell er sá sem heldur endum
saman í þessari rómantísku gaman-
mynd. Þetta er geðugasti strákur
sem fær sjálfsagt flesta til að kyngja
afbrigðilegu ástaiífínu og gera jaðar-
efni boðlegt hverjum sem er - með
góðri aðstoð leikstjóra og höfundar.
Spelling, dragdrottning og ruglukoll-
an, hjásvæfa herbergisfélagans, lífga
öll uppá atburðarásina með
skemmtilegum tilþrifum í fyndnum
og vel skrifuðum hlutverkum. Af
marggefnum tilefnum í svipuðum
kvikmyndum, er ástæða til að minn-
ast á þá einhliða mynd, sem dregin
er upp og sýnir samkynhneigða
einatt til í tuskið. Reyndar átta ég
mig ekki á því heldur hvort vélmenni
dreymi rafknúnar kindur.
Sæbjörn Valdimarsson
Börn himnaríkis?
lláskólabfó
ROTTUFANGARINN -
THE RATCATCHER ★★★
Leiksljóri og handrit Lynne Ramsey.
Skotland 1999.
Það er töggur í skoska kvikmynd-
argerðarmanninum Lynne Ramsey,
hún er hvergi bangin við að að kafa
ofaní skítinn og ljótleikann sem um-
lykur fátæklingana í Govan, einu öm:
urlegasta hverfí Glagowborgar. í
órafjarlægð frá Enoch Center. Aðal-
persónan í þessari raunsæju þjóðfé-
Iagsskoðun er 12 ára snáði sem í
upphafi verður óbeint valdur að
drukknun leikfélaga síns. Margt
fleira plagar drenginn. Hann er að
komast á kynþroskaaldurinn, er í
uppreisn gegn umhverfinu, drykk-
felldum ónytjungnum, föður sínum
og hvimleiðum systrum. Gömlu leik-
félögunum, en er of ungur til að fá
inngöngu í klíku stóru strákanna.
Ómurleg og áhrifarík mynd, af-
burðavel leikin af William Eadie í að-
alhutverkinu, og smærri hlutverkin
öll í góðum höndum. Gerð með
óvenjulega hreinskilnu hugarfari,
engu sópað undir teppið. Ruslið
flæðir, rotturnar tímgast, lúsin lifir
fínu lífi. Það er ekki verið að skafa af
vansældinni sem umlykur allt og
alla. Drengurinn er ráðalaus, móðir
hans á átakanlega upplyftingu í
dansi við dætur sínar undir gömlum
slagara með Tom Jones. Fyrsta ást-
in hans allragagnið í hverfinu. Þvílíkt
líf.
Sæbjörn Valdimarsson
Hótel Jörð
Háskólabfó
„LUCKY PEOPLE CENTER“
irk'k
eftir Eric Pauser
Hér er á ferðinni forvitnileg
sænsk heimildarmynd eftir Eric
Pauser sem fjallar á athyglisverðan
hátt um ýmsa þætti mannlífsins á
jörðinni við aldarlok og leitar víða
fanga. Pauser fer með myndavél sína
um veröld alla og tekur myndir og
viðtöl við hið ólíkasta fólk og dregur
fyrst og fremst upp mynd af marg-
breytileika mannskepnunnar sem
byggir þennan hnött; segja má að
mynd hans sé óður til fjölbreytileika
mannlífsins.
Pauser fjallar um trúarlíf í mis-
munandi heimshlutum allt frá vúd-
úgöldrum til kristinnar trúar. Hann
fjallar um dansmenninguna og ein-
hver segir: Við erum ekki fullkom-
lega mannleg fyi-r en við syngjum og
dönsum. Hann fjallar um kynlíf og
ræðir við gamla klámdrottningu sem
segir að kynlífið sé lífið sjálft. Hann
fjallar um ofbeldi og manninn í nú-
tímanum sem finnur útrás með
poppgargi eða einfaldari lífsháttum
og afturhvarfi til náttúrunnar.
Arnaldur Indriðason
Sígaunasálir
lláskólabíó
GADJO DILO „SKRÝTNI
AÐKOMUMAÐURINN irtck
Leikstjórn og handrit: Tony Gatlif.
Frakkland 1998.
Ungur Frakki, Stéphane, fer til
Rúmeníu að leita sígaunasöngkonu
sem pabbi hans dýrkaði. I sígauna-
þorpi hittir hann Izidor, eldri mann
sem syi'gir, að sonur hans hefur verið
ákærður íyrh' þjófnað og settur í
fangelsi. ízidor trúir því að Guð hafi
sent sér Stéphane, og tekur hann
með sér heim. En ekki eru allir
þorpsbúar jafn hrifnir af skrýtna að-
komumanninum.
Leikstjórinn Tony Gatlif sem er
sjálfur af sígaunaættum, tekst að
draga upp mjög forvitilega og heill-
andi mynd af sínu fólki, sem alls
staðar í heiminum hefur verið litið
hornauga í tímans rás, án þess þó að
reyna að hefja það upp til skýjanna.
Þótt þetta sé bíómynd hefur hún
mikið heimildagildi. Hún gefur góða
innsýn í heim sígaunanna, lifnaðar-
hætti, siði og hugunarhátt og sýnir
hvernig dásamleg tregafull tónlistin
og dans skipta sköpum í menningu
þeirra. Leikararnir eru langtum
flestir raunverulegir þorpsbúar að
leika sjálfan sig, og eru alveg frá-
bærir, því það eru engin höft á þessu
fólki, það ber tilfinningar sínar utan
á sér. Þar ber sérstaklega að nefna
Izidor gamla, sem er svo stórkost-
legur að hann gæti verið persóna í
Svörtum ketti, hvítum ketti eftir
Kusturica. Rona Hartner leikur Sa-
binu, sígaunastelpuna sem hefur
dansað í Belgíu og tekst að heilla að-
komumanninn upp úr skónum. Hún
er yndisleg og virðist vera að leika
sjálfan sig, alla vegana er hún jafn
sannfærandi og hinir áhugaleikar-
arnir. Það er helst að franski leikar-
inn Romain Duris sem fer með hlut-
verk Stéphane, skeri sig úr sem „al-
vöru“ leikari, en það gerir hann bara
að ennþá skrítnari aðkomumanni.
Gadjo Dilo er ástarasaga, örlaga-
saga þar sem stutt er milli hláturs og
gráturs. Þetta er áhrifarík saga af
manni sem í leit sinni að sjálfum sér
þarf að kasta frá sér öllum sínum
vesti-ænu venjum og hugsanhætti, og
finnur mikla meira en hann bjóst við.
Á skemmtilega afslappaðan hátt
leggur leikstjórinn áherslu á að fólk
beri virðingu fyrir ólíkum menning-
arheimum sem geta komið manni
skringilega fyrir sjónir í fyrstu. Gadji
Dilo er þó aðallega heillandi frásögn
af innviðum mannsálarinnar og sönn-
um tilgangi lífsins.
Hildur Loftsdóttir
Líf og dauði
í sama líkama
HAUT LES COEURS!
HERTU UPP HUGANN!
ick'k
Sólveig Anspach 1998.
EMMA býr með unnusta sínum
Simon, og er ólétt að sínu fyrsta
barni, þegar læknirninn tilkynnir
henni að hún sé með stórt krabba-
meinsæxli í öðru brjóstinu.
Geislameðferðin muni skaða krílið
og henni er sagt að fara í fóstur-
eyðingu. En Emma gefst ekki
upp svo auðveldlega og finnur sér
sjúkrahús þar sem hún fær að
halda baminu, en baráttan við
dauðann fyrir lífinu verður fyrir
vikið helmingi erfiðari.
Leikstjórinn Sólveig Anspach
segir frá eigin reynslu af barátt-
unni við krabbameinið í þessari
kvikmynd. Enda er lýsingin mjög
raunsönn þar sem komið er mjög
nærri aðalpersónunni og kafað
inn í allar þær erfiðu tilfinningar
sem þvílíkt áfall vekur upp hjá
sjúklingnum; reiði, stundum gleði
en aðallega hræðslu við að deyja,
við að vera ekki aðlaðandi, við að
missa allt það sem lífið hafði hing-
að til gefið.
Sólveig hefði ekki geta valið sér
betri leikkonu í hlutverk Emmu
en einmitt Karin Viard. Það er
skemmtilegt til þess að vita að
hún er þekkt gamanleikkona í
Frakklandi, en það hreinlega
geislar af henni í þessu dramat-
íska hlutverki. Julien Cottereau
er líka skemmtilegrr í hlutverki
Olivier, viðkvæma bróður Emmu
sem þolir ekki að sjá systur sína
þjást. Simon og önnur hlutverk
eru hins vegar ekki jafnskemmti-
lega skrifuð.
Handritið er annars ágætlega
skrifað. Sorgleg og átakanleg
saga er sögð á mjög látlausan
hátt, og þrautagangan brotin upp
með húmor og tónlist sem gera
Emmu enn meira lifandi og
myndina litríkari. Myndatakan er
fin og þá sérstaklega í nokkrum
Sólveig Anspach ásamt móður sinni, Högnu Sigurðardóttur,
arkitekt í París, við frumsýningu myndarinnar
HERTU UPP HUGANN.
atriðum á sjúkrahúsinu sem ná
vel að túlka hræðslu söguhetjun-
ar við örlög sín.
LítU og lagleg mynd með per-
sónulega og skemmtilega sýn á
sálarleg átök við erfiðar aðstæð-
ur.
Hildur Loftsdóttir
Innlausnarverð vaxtamiða
verðtryggðra spariskírteina ríkissjóðs
Hinn 10. september 1999 er 28. fasti gjalddagi vaxtamiða verðtryggðra
spariskírteina ríkissjóðs í 2. fl. B 1985.
Gegn framvísun vaxtamiða nr. 28 verður frá og með 10. september nk. greitt sem hér segir:
Vaxtamiði með 50.000 kr. skírteini = kr. 5.000,60
Ofangreind fjárhæð er vextir af höfuðstól spariskírteinanna fyrir tímabilið
10. mars 1999 til 10. september 1999 að viðbættum verðbótum sem fylgja hækkun
sem orðið hefur á lánskjaravísitölu frá grunnvísitölu skírteinanna.
Athygli skal vakin á því að innlausnarfjárhæð vaxtamiða breytist aldrei eftir gjalddaga.
Innlausn vaxtamiða fer fram gegn framvísun þeirra í afgreiðslu
Seðlabanka íslands, Kalkofnsvegi 1, Reykjavík og hefst hinn 10. september 1999.
Reykjavík, 31. ágúst 1999
SEÐLABANKIÍSLANDS