Morgunblaðið - 02.10.1999, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
LAUGARDAGUR 2. OKTÓBER 1999 35
Að minnsta
kosti 22 létust
í Mexíkó
AP
Veggur hrundi á bflastæði í Mexíkóborg í
jarðskjálftanum á fimmtudag.
Oaxaca. AP, Reuters.
EKKI færri en 22
létu lífið vegna jarð-
skjálftans sem reið
yfir Mexíkó á
fimmtudag, flestir í
héraðinu Oaxaca,
skammt frá upptök-
um sjálftans undan
Kyrrahafsströndinni.
I gær var hlúð að
særðum og reynt að
lagfæra skemmdir,
sem þykja ótrúlega
litlar miðað við hve
öflugur skjálftinn
var.
Nokkrir eftir-
skjálftar mældust í
Mexíkó í fyrrakvöld
og í gær, en enginn
sterkari en 4,5 stig á
Richters-kvarða. I
jarðskjálftanum á
fímmtudag, sem
mældist 7,5 stig, titr-
uðu hús, þök hrundu,
vegir skemmdust og
rafmagni sló víða út.
Sérfræðingar segja
að til allrar hamingju
hafi skjálftinn verið
öflugastur á mjög
stijálbýlu svæði, svo
manntjón og
skemmdir urðu mun
minni en hefði orðið í þéttbýli. Er-
nesto Zedillo, forseti Mexíkós, skoð-
aði í gær svæðin sem verst urðu úti.
I héraðinu Oaxaca létust að
minnsta kosti tuttugu manns, en
flestir þeirra urðu undii- húsum sem
hrundu. Um tuttugu manns voru
lagðir inn á sjúki-ahús með meiðsli.
„Fæstir íbúai- Oaxaca gátu fest
svefn í nótt, vegna þess að við vor-
um taugaóstyrk og óttuðumst að
annar jarðskjálfti riði yfir,“ sagði
Alberto Rodriguez, héraðsstjóri í
Oaxaca, í gær. Skólar í héraðinu
voru lokaðir í gær, svo unnt væri að
kanna hvort byggingarnar hefðu
iaskast í skjálftanum.
Öflugasti skjálftinn síðan 1985
Einn maður lést í Mexíkóborg,
sem er um 500 km frá upptökunum,
en hann fékk hjartaáfall í kjölfar
skjálftans. Kona lét lífið í héraðinu
Veracruz við Mexíkóflóa, en hún
hrasaði við titringinn og höfuðkúpu-
brotnaði.
Talið er að þetta sé öflugasti jarð-
skjálfti sem riðið hefur yfir Mexíkó
síðan 1985, en þá létu allt að 10 þús-
und manns lífð í tveimur hrinum
sem mældust 8,1 og 7,3 stig á
Richters-kvarða. Jarðskjálftar eru
algengir í Mexíkó og er Mexíkóborg
á sérstöku hættusvæði.
Ellen Gunnarsdóttir býr í Mexíkóborg
Var ákaflega
skelkuð
ELLEN Gunnarsdóttir sagn-
fræðingur býi- ásamt eiginmanni
sínum og syni í Mexíkóborg.
Hún sagðist hafa orðið ansi
skelkuð er skjálftinn reið yfir,
en haldið ró sinni.
„Við vorum heima hjá okkur
þegar jarðskjálftinn reið yfír og
húsið riðaði fram og aftur, það
var eins og að vera á bát í öldu-
sjó. Okkur fannst þetta standa
ansi lengi,“ sagði Ellen í samtali
við Morgunblaðið í gær. „Það
urðu engin slys á fólki eða til-
takanlegar skemmdir á húsum
hér í Mexíkóborg, en rafmagnið
og síminn fóru af í um það bil
klukkustund. Einnig skapaðist
nokkurt umferðaröngþveiti, sér-
staklega í miðborginni, vegna
þess að það slokknaði á götuljós-
um og fólk var að flýta sér að ná
í börnin sín í skólann.“
Ellen segir að í Mexíkóborg
hafí skjálftinn ekki verið sérlega
sterkur. „Fólk fór víða út úr
húsum og jafnaði sig, en snéri
svo aftur til vinnu. Margir eru
reyndar hræddir hér eftir stóra
jarðskjálftann árið 1985, svo það
var ansi mikið um taugaáföll og
Rauði krossinn var á þeytingi
um borgina, en annars var allt
frekar rólegt. Þeim, sem hafa
búið hér frá barnæsku og hafa
upplifað marga skjálfta, fannst
ekki mikið til um þetta,“ sagði
Ellen.
sími 551 3311
Lansur
lausardasur
15% afsláttur af
nælontöskum
NEYTENDUR
Málþing’ um gæði grænmetis
frá sjónarhóli neytenda
Islenskt grænmeti
ekki eftirbátur
þess erlenda
STOFNUNIN Matvælarannsóknir
Keldnaholti, sem er samstarfsvett-
vangur Rannsóknastofnunar land-
búnaðarins og Iðntæknistofnunar,
kynnti niðurstöður ítarlegs verk-
efnis um gæði grænmetis á mál-
þingi síðastliðinn fimmtudag.
I verkefni Matvælarannsókna
var fylgst með gæðum grænmetis
á íslenskum markaði í heilt ár, þ.e.
frá mars 1998 til sama mánaðar ár-
ið 1999. Gæðin voru metin út frá
sjónarhóli neytenda, en í erindi
Vals N. Gunnlaugssonar, sem bar
heitið „Hvað ræður gæðum græn-
metis?“, kom fram að gæði ákvarð-
ast af bragðgæðum, útliti, efnainni-
haldi og hollustu. Gæði eru, sam-
kvæmt erindi Vals, það sem neyt-
endur og úrvinnsluaðilar segja að
þau séu.
Verkefnið hvati að auknum
gæðum grænmetis
í verkefninu voru upplýsingar
um uppruna, afbrigði og ræktunar-
aðferð skráðar þannig að niður-
stöðurnar nýtast framleiðendum
jafnt sem neytendum og geta orðið
hvati að auknum gæðum fram-
leiðslunnar. Þá var notað skynmat
til að meta bragðgæði og útlit
grænmetisins en efnagreiningar til
að mæla einstaka efnisþætti, svo
sem þurrefni, nítrat og nokkur
vítamín. Að lokum yar framlag
grænmetis til neyslu Islendinga á
hinum ýmsu næringarefnum reikn-
að.
Bragðgæði íslensks og innflutts
grænmetis voru borin saman. Is-
lensku tómatarnir höfðu að jafnaði
meira tómatbragð en þeir erlendu,
en í þeim síðarnefndu kom oftai’
fram aukabragð. Að meðaltali var
einnig meira af hollustuefnunum
beta-karótíni og lýkópeni í íslensk-
um tómötum en í innfluttum. Hins
vegar var heldur minna af beta-
karótíni í íslenskum gulrótum en
þeim innfluttu, en íslenskar gul-
rætur veita samt sem áður mjög
mikið af þessu efni borið saman við
önnur matvæli. Jafnframt má taka
fram að meira gulrótarbragð var af
íslenskum gulrótum þegar borið
var saman við erlendar og eins
voru þær safaríkari en þær síðar-
nefndu.
Gæði framleiðslunnar
jöfn og góð
Gæði íslensku framleiðslunnar
voru almennt mjög jöfn og góð.
Lítill munur var á skynrænum
þáttum milli vetrar og sumars á
salati á meðan gæði gulróta rýrn-
uðu yfir vetrartímann. íslenskt
grænmeti, sem framleitt er við raf-
lýsingu yfir vetrartímann, kom
ávallt vel út úr gæðamatinu og
vítamíninnihald var síst minna en á
öðrum árstímum. Niðurstaðan
hlýtur því að vera sú að íslenskt
grænmeti stendur því innflutta
fyllilega jafnfætis varðandi þau
vítamín sem mæld voru, þau voru
fólasín, E-vítamín og beta-karótin,
en það er forveri A-vítamíns. Eng-
in ein grænmetistegund veitir mest
af öllum vítamínunum og því er
æskilegt að neytendur borði fjöl-
breytt úrval grænmetis.
Vörur frá
Plastprenti
hækka um 9%
HINN 10. október næstkomandi
hækka allar framleiðsluvörur Plast-
prents um 9%. Að sögn Sigurðar
Braga Guðmundssonar fram-
kvæmdastjóra Plastprents hefur
plasthráefni hækkað um 50-60% en
það kemur aðallega frá Hollandi og
frá Noregi. Hann segir að helming-
ur af vöruverði sé hráefniskostnað-
ur og því deginum ljósara að full
þörf sé á umræddri hækkun. Hann
bendir hins vegar á að erfitt hafi
verið að hækka þessar vörur um 9%
á einu bretti og kaupmenn bregðist
illa við henni.
Þær vörur sem um ræðir eni t.d.
plastfilmur fyrir matvælaiðnaðinn,
venjulegir burðarpokar, heimilis og
ruslapokar og byggingarplast. Sig-
urður Bragi segir að erlendis hafi
þessar vörur verið að hækka að
undanförnu og hann segir að hækk-
unin hérlendis sé frekar síðbúin ef
litið sé til nágrannaþjóðanna.
Mikið úrval af herraskóm
Póstsendum samdægurs
Kringlunni, 1. hæð,
sími 568 9345.
$TOR UTSALA
UM ALLT LAND
útivistar & vinnufatnaður
66°N Skúlagötu 51 Reykjavík • Akureyri • Vestmannaeyjum
Hafnarbúðin ísafirði • SÚN Neskaupstað • Skipaþjónusta Esso Ólafsvík
Vélsmiðja Hornafjarðar • Skeljungsbúðin Keflavík