Alþýðublaðið - 07.08.1934, Blaðsíða 2

ÞRIÐJUDAGINN 7. ágúst 1934.
ALÍ>ÝÐUBLAÐIÐ
2
Sýning á manni
eins og kann er.
Sitgurijó;n á Álaíossi heldur sýn-
ingu á sjálfum sér mieð greiia
sinni í „Alþýðublaðinu" 25. júií,
siem á að heita svar viið grein
mfin’ni í isama blaðí 23. júlí. Það,
sem Sigurjón skrifar í mefndrti'
grieóin, er honum að öllu líeyti slam-
boðliið, sökum þess, að hingað til
heftir hanin, svo siem flestum mun
kunnugt, ekki svifizt þess að
briegða fyrir siig ósannindum,
enda þótt minna væjni í húfdi.
Siigiurjón verður að fyrirgiefa,
að ég get ekki tekið grein bans
siem svar við grein minni, því að
fáilmið 'Og æðiskastið tii að sýn-
ast er svo mikið, að hann kenwjr
hvergi nærri því afni, sem ég
ræddi í neflndri grein. Þó að Sig-
urjó;n ge,ti, ef tii vilT, eitthyað;
sett út á mig persónulega, þá
munu þó þeir brestiir, sem mest
ber á hjá mér, vera hverfandi litl-
iir í jslamanburði við þá eigínleiika,
sem dagiegia koma svo grejniliega
fram hjá honum við þá, sem svo
ógæfusamir eru að eiga atvinnu-r
möguleika síma undir hann að
sækja. Og skulu hér á eftir tekim
niokkur dæmi um kósti hans:
Sigurjón segir í igrein sinini, að
hann hafi lánað mér peninga fyrr-
ir fram, en þetta eru ósannindi,
eins og að vísu öll greinin er.
Hann borgar illa eftir á, hvað
þá fyiúr fram. En jafnframt þess-
um ósanndndum reyn'ir ruddaL
meninið að bianda kohu m'inni inn
í þetta mál, sem henni er með
öllu óviðkomandi. En í þessu
sambandi er rétt að ítreka það,
sem ég áður hefi sagt, að þegar
verkamenn Sigurjóns fara fram
á kauipgredðslu, þá verður jafnan
hans fyrsta spurning: Hvað ætl-
arðiu að gera við penimgana?
Undir slijkum krimgumstæðum
verða mienn oft að grípa til ýmf
is koinar nieyðarúrræða til að fá
kaupíð, ef þaið þá tekst. Svo var
ástatt fyrir mér í það skiftið,
sem Sigurjón segiist hafá lánað
mér peningana. Hið rétta í þiessu
er það, að þá átti ég iinini kr.
300,00, en bað aðeins um kr.
130,00, lekki til að senda konu
minn(ii ferðafé, eins og hann þó
heldur fram, því þess var ekki
þörf, þar ©ð ég 11/2 mánuði áður
en ég byrjaði að vin:na hjá Sigur-
jóini hafði ráðstafað því. Þegar
ég fór til Siigurjóms kom ég úr
fastri vininu, en þar eð kon’an var
veik erlendis, gat hún ekki kom’-J
izt beim fyr en rúmlega 2 mán-
luðum eftir að ég fór að Álafossi.
Sigurjón gerist svo ósvifinn að;
segja, að han'n hafii greitt méi|
50o/o umfram umsamið kaup, en»
ekki er mér ljóst hvernlg hann;
kemst að þeirri iniðurstöðu. Að
vísu keyptí ég af bonum hiinn 24.
iokt. 1933 fyrir kummingja mdn|n
kjöttuminu, sem átti að vera 1. fl.
dilkakjöt, en reyndist að vera
ólseigt rOiliukjöt. Verðið var kr.
120,00, log greiddi ég þegar í sítað
kr. 50,00. En þegar til þess kom,
að matreiða skyldi vöruna, var
hú;n að gæðum svo sem áð:ur siegi-
ir. Ég margítrekaði við Sigur-
jón, að hann tækí kjötið aftur.
Enln frlemur fór ég þess á leit, að
hainn endurgreiddi þiessar kr.
50,00, því þeirxa var krafizt af
mér. Þetta er sennilega það, sem
hann kallar að greiða 50 0/0 um-
fram umsamið kaup, en hvað
myndi ef bonum hefði láðzt að
stela 1/6 af hiniu umsamda kaupi
að ógleymdum ölium þeim tím-
um, sem hann beinlínis dró af
mér, log þeim 20o/o, sem hann hét
að gefa af ölium þebn vörum,
sem ég myndí kaupa af honum.
Þegar ég hafði lokið við sund-
höllinia, fór Siigurjón þess á leit
við mig, að ég gerði „Lagerpláss-
ið“ í vierksmiðjunni raka- og
vatns-þétt, og tókst ég það á
hendur. Hihn 30. sept 1933 var
ég að viinnu minrd, og kl .12 á
hádegi var svo siem venja er til
hringt tjil matar. Allir vom glað-
ir (því men'n áttu von á góðUm
mat), qn hvað skeður? Grútúldið
kjöt var borið fyrir þteyttan
verkalýðinn, nú svo siem verið
hafði dag eftir dag. Þá lét ég
kalla á ráðskonuna, og 'spurði
ég hana, hvort ©kki væri tíl aWn-
ar matur, tog meitaði hún þvf. Þá
hað ég hana, fyrir hönd allra,
sem inni voru, að taka af borð-
inu kjötið og færa það Sigur-
jóini. Miorguninn eftír kemur Sig-
urjón in|n á lagerplássið þar sem,
ég var við vinnu mína við þriðja
mann. Bað hann mig að tala’ við
sig prívat, og gekk ég með bon-
um lítilð leitt afsíðis. Þar spurði
hann mig með. sínum venjulega
xiuddaskap, hvemig ég vogaði
mér að sýna af mér svo marg-
ítrekaða ósvífni á sínu beimili.
Kvað hann mig vera hin;n fyrsta,
sem vogað hefði að sýna sér slíkt.
Ég taldi það aftur á móti í
mieira lagi ósvífið af honum, að
bjóða okkur verkamön;num hans
upp á úldið kjöt og myglaða
kæfu, eiinmitt í miðii sláturstíð-
inn,i, þvf allir vissu að tíl værií
nóg af ferskum iog horuðum geml-
iingsskrokkum í sláturs'húsihu. Þá
svaraðfí hann mér með sinini venju-
legu prúðmensku og hæversku,
að ég skyldi halda kjaftí1, þvf illa
sætí á mér að koma svonia fram,
þiegar hann væri að basla við a;ð
gefa lokkur að éta. Ég sagði að
hann skyldi iekki vera að nieinlu
basli mín vegna, því ég hefði síð-
an ég var 15 ára alt af unnið
fyrir mat míinium. En af þessuml'
á’stæðum sagði ég upp vinnunni.
En það kalla ég ekki opna líei’ð
tii að fá kaup sitt greitt, að vera
ineyddiur til að fara að minstá
kosti' á fulnd hans til að hlusta á
stvíVirðilngar og fúkyrði.
Sigurjón seg’ir í siuni grein, að
hann hafi tvívegis þurft að loka
mig ininái vegna óregiu. óreglu
kallar Sigurjón það, að heimta
sæmilegt viöurværi. En hið sanína
er, að Sigurjón lokaði mig og
aðra þá, er unnu að sundskála-
byggiinguuni, úti, meðan hann á-
samt ráðherrunum njeytti ljúf-
fengra rétta, og kallaði hann það;
„Selskap" rvtSugiildl Hingað til
hefi ég haldið það venju, að slífk-
ar veizlur væru fyrst og fremst
haldnar fyrir byggiingamennána,
©n það gerði Sigurjón ekki.
Allur aðbúnaður verkafóiksins
á Álaflossi er í mesta rnáta slæm-
ur, ien, ekki mun mér fært að
fjalla um þau mál að sinlná, þar
eð rúm mdjtit í blaðiinu er af skoro-
um skamti.
Ég er sammála ei;num okkar
bezta vísindamauni, sem fyrir fá-
um árumi reit í Morgunblaðáð, að
brýn inauðsyn væri á, að haía
eftí’rlit með andlegri hreysti pejjfra
manna, sem eru í lopinberum og
ábyrgðarmiklum stöðum. — Siig-
urjón Pétursson er skólastjóri í-
þróttaskólans á Álafiossi.
29. júlí 1934.
Kristmji Þónbarsofi
frá Brekkholti.
uununuummrm
Alt af gengur pað bezt
með HREINS skóáburði
— gljáir afbragðs vel. —
Amatðrar!
Framköllun, kopiering og
stækkanir, fallegar og end-
ingargóðar myndir fáið
þið á Ljösmyndastofu
SigirSar GDðmnndssenar
Lækjargötu 2. Sími 1980

V.
Ódýrt. Klæðaskápar, barnarúm
og borð. Lindargötu 38.
AÐALSKILTASTOFAN, Grjóta-
götu 7, uppi. Öll skiltavinna fljótl
O'g vel af hendi leyst. Sanngjarnt
verð. Opi:n allan daginn-
Beztu og ódýrustu sumarferðirn-
ar verða nú eins og áður frá
Vörubílastöðinni í Reykjavík, sími
1471.
HÚSMÆ0UR!
Farið í „Brýnslu“,
Hverfisgötu 4.
Alt brýnt, Sími 1987
ÞAKKARÁVARP. Er komínn úr
oirlofsfieirðinni. Fó;r um Borgarnes,
Hálsasveit, Skiorradal og Svrnadal.
Gilst á Hömrutn hjá Jakobi
frænda míjnum, líka á Brekku á
Hvalfjafðarströnd. Læt ég hér
meö fylgja 2 vaxkerti, sem ég
bið ritstjóra blaðsins að konra
tii Snæbjarnár eða biskupsins, að
þau getí komið Hallgr|msltírkju
til góða, Ég kom að Indriðastöis
um tíl Guðmundar föðurbróður
míjns. Ég þakka Fúsa í Nofður-
kotínu hestinin, sem hann lánáði
mér landiurgjaldslaust. Reið ég
hioinum bieina leið héðan upp í
Boiigames. Kom að Kjaransstöð-
um til Þorsteins vinar mílns. Halnu
gaf mér 5 kr. og góða; fliík. Hjart-
ans þöfck. Ég þakka lika nafnia
á Melum og kouu hans bæðli hey
iog beát fyrir mig og hestíjnn.
Váð erum báðir af Melaætt, al-
kunnlir kraftamunn. Hundurinin
var í Tu’ngu. Fékk hanin bæðii inn-
töku iog bað. Kostaði það 5-kail,
svo skatturinn e.r goldinn. Oddur
Sigurgieirss'On af Skaiganum.
Framtíð unga fólksins
í Reykjavík.
Eftir Benedikt Jakobsson, leikfimiskennara.
IV.
UMFERÐ OG REGLUR.
Það er vafalaust enginn bær á
Niorðurlöndum ,sem er eins ger-
sneyddur umfierðamienningU og
Reykjavíik ,miðað við þá bæi, sem’
hafa svipaða íbúatölu. Af þeirri
ástæðu eru umferðaslys tíðari
en ella mundi. Orsökin til þess,
að umflerðamenning hefir ekki
náð að þroskast hér nema að litlu
leyti, er hiinn hraði vöxtur bæjari
ins, sem að miklu leyti hefir átt
sér stað á kiostnað sveita og sjáv-
arþorpa víðs vegar um land.
Hverfandi lítið af þessu aðflutta
fólki hefir heyrt eða kynst þeiny
umferðareglum, sem nauðsynleg-
ar þykja hjá öðrum þjóðum. Þar
við bætist svo, að Reykjavík var
svo lítill bær, þegar farartækin
breyttust fpá því að vera hestar
og vagnar í bifreiðar, bifhjól og
síðar strætisvagna, að engin knýj-
andi þörf var fyrir hendi að
skipuleggja umflerðina nánar.
Það hefir ýmislegt verið gert
Nl.
nú síðustu ári;n tíl að skipuleggja
umflerð bæjarins, en þvi miður
gengur það illa inn í almjewnjing,
að nokkuð sé til, sem heiti unr-
flerðareglur.
Margir munu kannast við hinn
florvitnislega þráasvip, sem ein-
kennir nautpening þegar bifreið
fler um þjóðveginn og tvístrar
þessUm vesalingum af veginum.
Sama svipinn setja sumir bæjar-i
búar upp þegar þeir eru neyddir
til að flýja upp á gangstéttirnah
undan bifreið eða strætisvagni.
Þetta verður skiljanlegt sé það
athugað, að Reykvíkingar hafa
breytt til á tvennan hátt: Um flar-
artæki, 'Og nokkur hluti þeirra
um friðsamt sveitaheimili og
borgarlíf. Án þess að losa sig við
einræningsháttnn og seinlætið,
sem strjálbýli og samgönguskort-
ur undaufarinna alda hefir mairk-
að í hina íslenzkir þjóð.
Ég befi ekið með bifneiðum í
ýmsum bæjum og borgum um öll
Norðurlönd og mjög sjaldan fyrir
hitt bifreiðarstjóra, senr hafa
stjórnað bifreiðum sínum með svo
svio mi'killi leikni og vilss'u, serrý
flestir neykvískir ökumeun sýna
í starfi sínu daglega. En þessa
frábæru leifcni hafa þeir íengið í
baráttunni við tvent: óreglu-
bundna umflerð gangandi manjna'
og hjólrfðandi, og óskipulega
lágðar götur og þröngar. En það
síðara lagast vonandi að ein-
hverju leyti, jafnóðum og skipu-
lagsuppdreetti bæjarins ver.ður
fullnægt.
Ég vil í þessu sambandi vekja
athygli á því, að víða erlendis
er göt'um með tvöfaldri umferð
skift í miðju með hvítri rák, sem
komið er fyrir í asfaltinu um
leið O'g göturnar eru lagðar. Það
mundi verða mun léttara að halda
uppi umflerðaneglum, væri þessi
nýbreytni tekin upp hér. Bifreiða-
akstur yrði negiubundnari og
gangandi imenn gætu betur
glögigvað sig á umferð bifreiða
og hjóla.
V.
Það er lögnegla þessa bæjar,
sem á að halda uppi reglu á
götum úti. Hún á að sjá um, að
umflerðareglur séu ekki brotnar,
að svo miklu leyti siem unt er.
Hún á enn fremur að venja ung-
linga af þeim ósið, að hjóía mieð
fullri ferð eftir gangstéttum og
út úr portum.
í flestum menningarbæjum er-
lendis er bifreiðarstjórunr bann-
að að flauta frá kl. 23—6, eða
yfir svefnthnan'n. Hér er oft flaut-
að í 15—20 mínútur fyrir utan
hús um miðjar nætur, og þann-
ig raskað ró þeirra, aem njóta
svefns iog værðar. VII ég leyfa
mér að sfcora á lögreglustjóra
Reykjavíkur að sjá um, að sett
verði reglugerðarákvæði um það,
að bifreiðarstjórum sé bannað að
flauta á götum bæjarins frá kl.
23—6.
VI.
■ UMFERÐ OG FRAMKÖMA.
Við Islendingar erum vafalaust
ekki heimskari en uágrannaþjóð-
ir okjkar. En við erum latari og
óstundvísari en þær. Um þettal
ber t. d. umferðin hér í bænmw
vitni. Sjaldgæft er að sjá bæjár-i
búa flýta sér á götum úti. Flest-
ir lalla silalega, með hendurnar í
buxnavösunum og sigarettustúf í
munnvikinu, og þegar kvöjda tek-
ur standa álitlegir hópar af ung <
lingum á götuhiornum og á tröpp-
um stærri húsa við fjölförnustu
götur bæjarins án þess að geta
ákveiðið sig í því, hvað gera skuli.
Það er sjaldgæft að sjá hér
gengið þvert yfir götu, og þó
muindi flestum slysunr verða af-
stýrt, e,f hver einasti vegfarandii
gerði það að ófrávíkjanlegri
skyldu si;nni að ganga þvert yfir
allar götur, sejri bifreiða- og
hjóla-umferð er eftir.
VII.
Við höfum farið að dæmi ann-
ara þjóða*og reist lokkur höfuð-
borg á fögrum stað við sæmi-
lega höfn. Þa;ð á því að vera heil-
ög skylda þeirra, sem á einhverw
hátt hafa tækifærj til að vinna
að menníngarlagri þróun þessa
bæjar og notið hafa erlendra
mienniwgaráhrifa, að vinna sam-
einaðir að því marki, að gera
íslenzkt þjóðlíf sem heilsteypt-
ast á þeim grundvelli, senr bezt
hæfir við íslenzka staðhætti og
þjóðareinkienini. Annats má búast
við, að hin nýja og gamla me;n;n-
ing hæfi hvor aninari álíka vel
og silkisokkar og kús'kinnisskór.
ÆSkan hefir kraftana til átak-
anna. Hún þarf verkefni. Skapið
þau!
Bmedikt Jakobsson.