Alþýðublaðið - 13.08.1934, Side 1

MÁNUDAGINN 13. ágúst. 1934.
XV. ÁRGANGUR. 244. TÖLUBL.
0-0 VIEUBLAÐ AL>tÐurLo*RöaiNK
... * ■» ' 'iflW' . -.... ............ ,1.1. ■ im I t I III III ...
|ö- émkmk&sM te. 2BSS* wtaaM - ta SJ® Íwtí í mé&alll. *1 Ilems—H tmsmt vaa »a*a. V1SK3BLð&m
i Mft »«.!»« Ms«k« aSlar kaMe gmfcMr. or Urtmt I tecMaatnu. MMar c« BtgHðM 00 AiKJRKH»SLA AtyfB*’
Onðnnndor Kanban og Oonnar
Gnnnarsson gerðlrað professorum!
Viðtal við Halldór Kiljan Laxness.
Hitler lætur fangelsa
79 anstnrrfska nazista
Þar á meðal er aðalforingi fieirra,
Franenfeld
ElTT af aíðustu varfcum fr,á-
fa'andi stjórnarvaxað veitaiít
höfuindunum Gunnari Gunnars-
syini ioig Guðmundi Kamban pró-
fessionstitia. Mun það hafa verið
Þioiisteinn Briem fyrv. fcensl'umála-
ráðherra, sem réði þessu.
Ot af þessu spaugilega tiltæki,
sem að víisiu er ekki einis dæmj
hér, .slniérl Alþýðublaðið sér í
m'origun til fulltrúa rithöfunda í
stjórn „Bandalags ísilepzkra lista-
manna,“ Halldórs Kiljans Laxmeiss
'Og iSpurð'i hann um álit hans á
þessu.
Halldór stagði m. a.:
— Bandialag ísjlenzkra lista-
manna, þar sem þessir höfu’ndar
ieíu mikiisimietnir meðlimir, tekur
vitasfculd enga afstöðu tiil S'ilkra
útnefniniga, ng ef ég ætti að láta
uppi raokkurt áiit um þetta mál,
þá gr það að eins mitt persónu-
llega álit. Það virðist hafa verið
tilgangur stjórnarininar að votta
þessum mönnum ei'nhvern heiður,
en mér finst, að þetta sé mjög
seinh'eppile'g aðfefð til að heiðra
skálid.
„Prófessior" er ekkert ann-
að ieji starfshieiti manns, sem hef-
ií stoólakenslu að atviunugnein.
Að kalla starfandi skáld „pró-
feessor" er í mínum augum á j,afn
miiklum rökum byigt eins og til
dæmiiis að nefna han|n skipstjóra
eða prest. Þáð ier álika frálei'tt
að tala um prófessor Gunnar
GunnarissiOin og prófessor Guð-
mund Kamban eins og t. d. að
tala um skáldið NSiefe Dungal eða
stoáildið Gunnlaug Ciaessien. Slíkt
verfcar ein;s iog móðgiun eða kjána-
legt háð. Skáíld íer skáld og skóla-
toennari er skólátoemnari, hvort
tveggja er gott út af fyrir sig.
Menn sem eru rithöfundar eiga
kröfu á því, að vern mietnir sem
rjthö'fundar, ekki sem skólatoenn-
arar, — jafnvel þótt hið útlenda
orð „prófiess,or“ sé viðhaft. Gunn-
ar Gunnarsson og Guömundur
Kamban ieru fyrst iog fremst
mierjkiieg skáld, og hafa á iengan
hátt umiið til pess að vera skreytt
ir mieð ótimabærri prófessors-
regnhlíf.
Ég veit að hégómlegt og
miiis|sfcilið titlatog af þessiu fagi
var ektoi! óþekt í ýmsum lömdum
áðuir fyrri, einkum þar sem. húm-
bútok var haft í sérstökum há-
vegum, tjl dæmis var H. C. And-
ersen á gamalsaidri gerður etas- |
ráð i Danmörtou(!!) En slíkur
stimpill verður frekar til að fæla
lesiendur frá höfundi, en hæna
þá að bonum. Að óreyndu mun
ófcunnur lesandi skáganga skáild-
söigu leftiir prófessor Gunnar
Guininarssioin og sjónleik eftir pró-
fessior Guðmund Kamhan.
1 þessarii útiniefningu ríikiSstjórn-
arininar finst mér að felist í fyrsta
lagi yfihlýsing um það, að það sé
heldur ómerkilegt og iítilfjöriegt
að vera skáld, og þess vegna beri
því opinbera að votta geðþekkum
mönnuni' eins og Gunnari Guinn-
arssynl og Guðmundi Kamban
samhygð isína fyrir að hafa valið
sér þennan óviðkunniánlega starfa
með því að útniefna þá til ei'n-
hverrar hieiðursstööu, sem stjóm-
arvölduinum þykir virðulcgri, i
þessu tilfelli skólakennari með
útlendu orði, — m. ö. o. eins og
þegar Dioin Quijote tók sápuskál
rakáranis og dæmdi hana til að
vera skjöld sinin.
Ég lít á pessara skótlabennara1-
titia stjómarinnar ti'l handa skáld-
um og rithöfundum sem vott
beánnar fyrirlítningar á fögrum
liistum, yfirlýsingu um vanmat á
skáldum og listamönnum, eg álft
að stjórninni væri sæmra að gera
betur við bennara landsins áður
en hún fer að klí'na skólakeinnara;-
titlinum á menn, isem stunda
öwnur störf.
BFflfðinp bálstofa
rædd í bæfarráðl
Síðan Báifarafélag íslands var
stofnað í febrúa'r hafa um 500
manns gerst félagar. Markmið fé-
lagsstjó.miarinnar er að flýta pví,
se:m mlest, að bálstofa verð'i reislt
íi höfuðistaðnum og annars staðar
hér á landi, þar se;m næigur á-
hugi er á bálfaraimáílinu.
Borgarstjóra Reykjavikur barst
nýiega uppdráttur af bálstofu í
Frh. á 4. síðu.
Hræðilegu slysi var afstýrt i
gærdag á Baldunsgötu, nnlli
Freyjugötu og Þóxsgötu.
Kl. 12V2 var lítil stúlka að aka
barlniavagni með barni í yfir göt-
una, þar sem Þórsgata og Bald-
ursgatan mætast, eða á homiinu
hjá Kiddabúð.
Þegar telpian var komin mleð
bamavagninn dálítið út á götuna
komiu tvær fólksbifreióar sín úr
hvorri áttinni og sá hún samstund
is að árekstur hlyti áð verða.
Rússar ákæra
Japani fyrir hermd"
arvark í Mansjúrfia
BLOCHER,
hershö'fðingi Rússa í Asíu.
OSLO, 11. ‘ágúst. (FB.)
Fréttastofa ráðstjórnarinnar f
Moiskwa befir sent út tilkynn-
ingu um það, að í á yfirstandandi
ári hafi orðið 16 alvarleg jám-
brautarslys á Austur-klnversku
jáimbrautinini og 91 sinni hafi
vopnaöir flokkar ráðist á járn-
bnautarstöðvar til þess að vinna
þar hermdarverk. 116 jámbraut-
arstarfsmienn hafa verið numdir á
brott og 46 myrtir, en 103 særð-
ftr í viðureign við bófa.
Rússar ætla, að Japanar hafi
egnt árásarmen'nina upp til þess
að vinma þessi hryðjuverk.
Japanir krefjasft skýr-
inga af Rússum
BEERLÍN, í dag. (F. 0.)
Japaniska sendiherranumf í Mios"-
kva befir verið falið að biðja
rússinesku stjómina um skýringu
á ýmsum atvikum, sem komið
ha'fa fyrir við austurlandamiærí
Síhieríu, m. a. því, að japanisfcir
þegnar, sem staddir voru í Man-
churiu, hafa verið dregnir yfdr
landamærin og fangelsaðir.
Enn fremur á sendiherrann að
spyrjast fyrir um það, hve marg-
ir Japanar séu nú í varðhaldi
í Rússlandi af ópektum ástæðum.
Gmeip hún þá í flýti barnifð
, úr vagninum, en 'í því skuliu
i bifreiðarnar saman og varð bama-
vagninn á milli og mölbrotnaði.
Telpan og barnið 1 meiddust
mloíkkuð, en þó ekki hættulega.
Telpan meiddist á vinstra hné
Oig vinstri hendi, en bamið marð-1
ist á öðru lærinu.
Teipa'n er 12 ára gömul og
heitiir Sigríður Ragnia Sesisielíusar-
dóttir og á heima á Urðanstíjg
12. Frh. á 4. síðu.
EINKASKEYTl
TIL ALÞÝÐUBLAÐSINS
KAUPMANNAHÖFN í miorgun.
Frá London er símað, að þær
fregnir berist frá Berlín, að 79
foringjar austurrískra nazista,
þar á íneðal aðalíoringi þefrra,
Frauenfeld, hafi verið teknir fast-
'ir og settir í fangelsi samkvæmt
skipuin Hitlers.
Fangelsujn austurrisku nazist-
Staihemberg og Massolini
ræða valdatökn Habsborgara.
BERLIN í dag. (FÚ).
Starhemberg va.rakanzlar:i Aust-
lurríkis hefir veriö í Róm áð ræða
við Mu'ssolini.
FraniSka blaðið, Petit Journal
sqgir, að þeir hafi mest rætt urnj'
það, hvort mögulegt væri að
Habsborgarættin kæmist aftur til
valda í Austumíki. Blaðið segír,
að ,sú staðreynd að um þetta
sé rætt, sanni það þegar í hvaða
vandræðum austurríska stjórnin
KALUNDBORG, 11. ágúst. (FÚ).
Ennþá er mikill fólksstraumur
til legstaðar Hindenburg í Tann,-
enbierg-minnismerkinu.
Fólk istreymir þangað i járn-
brautum og bilum og bíður i
Stórbrun&r af maana-
völduBn fi Þýzkalandi
KALUNDBORG, 11. ágúst. FÚ.
Eldur toom upp í þorpi einu í
nótt iMechlemburg og brunnu 15
bæir eða alls 48 bæjarhús, þar af
aninna er afleiðing af tilraunum
Hitlers tdf að koma á sættum mi’ili
Austurríkis og Þýzkalands.
Þeissi ráðstöfun, Hitlers hefir
vakiið mikla gremju mieðal þýzkra
nazista, sem telja, að hinir austur-
risku félagar þeirra hafi veriíð,
ilia sviknir af foringjanum Hitler.
x STAMPEN.
Otto erkihertogi
fór t gær til Stokkhóims
EINKASKEYTI
TIL ALÞÝÐUBLAÐSINS
KAUPMANNAHÖFN í mörgu'n.
Otito lerkiliertogi og rikigerlingi
í Austurrjki fór í gær frá Kaup-
mannahöfn til Stokkhólmls.
Orðrómurinn um, að hann
myndi í Stokkhólmi trúlofast Sig-
ridÞ dóttur sænska krónprilnsínjs
er bioriin til baka.
Otto erkihentogi dvelur í Svi-
þjóð í þlrjár Vikur og ferðast um
landiö. STAMPEN.
burgsmiinniislmerkið, tii þess að
komast þar inn og ganga fram
hjá kistu forsetans.
Legstaður hans er sífeit skrýdd-
ur 8000 lifandi rósum.
11 stórhýsi, margt af kúm og
hestum brann inni.
Talið er að elduri'nn hafi komið
upp af mannavöldum og hefir
áður orðið þarna stórbruni, eimnig
af mannavöldum að talið er, þótt
ekki, hafi ináðlst í biunavarginn.
Télf ára gðmul telpa
bjargar árs gðmlu barnl
hafi verið síðan Doliíuss dó.
Þúsundlr manna
streyma tll Tannenberg
stórliópum fyri-r után Hinden-