Alþýðublaðið - 16.08.1934, Blaðsíða 2

FIMTUDAGINN 16. ágúst 1934
ALIÞÝÐUBLAÐIÐ
2
Eftirgerðir menn.
Tízkulýð og tiildursdflósum pyk-
ir eftiTgerSiur varningur til klæða
miðlur aðge.n.g'iiegur, en þeim hin-
lum sömu þykiir þó eugin van-
sæmd að þvi, að vera eítirgierðíir
mteinin — stæling af öðruon, eða
það, sem vér oft köllium apakiettér.
Fátt auiglýsár betur vanþroska,
amdlega fátækt iog lítánin frumlieilk
mainna., ejn alllar eftiaiiiermu'rlnaii!.
í isciðviamjíum. Ef einhver finnur
upp á því að> setja húTupiOittlok
á annað eyra'ð í staðfpirt fyrir á
sjálfa hauskúpuna, þá úisr >og
grúiiir gatan strax af tindilfættí-
tun tízkudxósum með lofurlítiinn
húf'usnepiil yfir öðru eyiranu. En
þótt stælingar manna, aérstaklegia
jkvenimajii í klæðinaði iog rósmálnð-
um andl'itum, augiýsti átakanliega
óisjálfstæði og sáiarlegan tóm-
Iqiika, þá er þó önnur mjöig slm'ilt-
andii tízkusýki mikið hneyksian-
legr,ii. Það eru málíýsku or'ð-
sjírípin1, sem mienin eru svo fljótir
ti!l að apa hver eftir öðrum, af
því frumteijki manna er ^oftast
mjö>g takmarkaður, eánnig á því
sviðfl'. Vanþekkímg mianna, bæði
min og annar, á tunguimálium og
það jafnvel á sínu etgim móðurr
málá>, hlýtúr að vera afsakan-
legri, þótt þar mætti oft átélja
tms&askap niokkúð.
„Er hann ekki sœtur!“ þóttli
fyriír niokkttu heilmikið nýnæmi í
fslenzku máií, en nú er það erðiiið
bragðiaust. Ef eitthvað kveður nú
að eánhverju, þá er það - ,/irfmm-
'ur‘‘, — „Er ekki' veðrið inndælt?í“-
— „Ö, það er alveg dmumur!“ —
„Er ekki> þetta faílegt?“ — „ó,
það er dmumur!“ — „Er ekki
þetita go>tt?“ — „Ó, það er alveg
dmumur!“ — Menin gleyrna því
auðvitað, að draumar geta líka
verið ömuriiegir.
Hafiíð þé:r ékfci tekið eftix
hljómfögriu kveðjunium: „B’.ess,
btesis!“ Uppprunalega var þetita:
„Vertu bliessaðuT iog aæll'!“ Þá
máttu misnn vera að því að tala.
Sv>o smiá jókst hraðiiinn og það
varð: „Vertu blessáður", og næst
að efintsi: „bliessaður“, >og nu er
það lO'iiðið þetta blessaða: „blless,
bl-ie-iss!“ — Ameriska var sarnt
á undan Istend'ingum í þessum
fr’amföirtum,. 1 gamla daga kvödd-
ust m>ein>n þar þanniig: „God by
you“, isem þýöiiir: „Gúð veri mieð
þér.“ Svo styttiist þetta og varð :
„Good by,“ sem þýðiiir: „gott þjá,í“
iog sejmasit varð það að eins:
„by, by,“ sem þýðiir „hjá,,hjá,?‘ —
Hvorttveggja er þietta, bæðj hið
ameiriska iog ísienzka, verðug
tálknmynd :nútíma-æðpsins. — Þá
e(riu það áhierzlurnar. — ,Ef eritt-
hvað tekst ekki, þá er það „ó-
mög\u)-le,gt“. Og ef eitthvað i>er
mlijkdjíenigliegt, þá er það, „afsk-ap-
legt!“ Ef eitthvað er .failegt, þá
ep það „>afisk-ap-lega“ falliegt, ,og
alt getur orðiið þanni'g „afsk-ap-
Legt“. Sumilr kunna þó ,ekki við
þesisi „afsk-áp-liega“ stierku iorð
og láta sér þá þetta nýnæmi
duga: „Það ejr svo mikið, falliegt!“
„Það e;r svo mikið gott!“ ,^Það>
er svo mikid inndælt!" Og þann-
og getur alt orði'ð svo „miJ(ÍÍp“
gott eða „mijdð“ ^ó-niögjJhlegt.r“
Pékir Sigurðssion.
Bæjarstjórnarfundur
er í dag. 5 mál é«u á dag-
skrá auk útsvarsmála, þar á mfeðL
al fcO'Sning f jögurra mainina í skóia
ne/nd.
Hér birtast enn tvær myndir frá
hiinum geysilegu flóðum í Pól-
land'i, >en í þieim fórust yfir 700
manns. Efri myndln sýnjEr vöxt
Nýtt íþróttahús?
Jón Þ'OirsteinsiSon, hinn vinsœli
íþróttafcehinarii, hefir isótt um leyfi|
tjiil bygglingarnefndar till að
byggijá íþróttahús úr ste’jnstieypu
á lóð isánni við Lindargötu. Bygg-
iþgarnefnd sá sér ekki fært á
fundi .S'inum 9. þ. m. að verðla við‘
bepðninni að svo komnu máfi og
frestaðii henini. Er voinandi að bær-
d|nn .sýnii ieins mikla hjálpfýsi og
- hiamn jgeitur í þessu máli Jóns
VFéichseTfljótsins, og sést ein brú-
im yfiir það. Neðri myndin sýnir
eyöilegginguna í leiíriú þorpi, er
flóðiln gengu 'yfir.
Amatörar!
Framköllun, kopiering og
stækkanir, fallegar og end-
ingargóðar myndir fáið
þið á Ljösmyndastofu
; S’prðar Guðmondssonar
Lækjargötu 2. Sími 1980.
Bífreiðio RE. §06
sem hafði af-
greiðslsi á Litlu
bílstöðinni er
flutt á
Bifreiðastöð íslauds,
sími 1540.
Þorkell Jönsson, bifreiðarstjóri.
Nýkomið:
Teppasópar, ryksugur 89,5o
Bónkústar lo,So
Rafmagnsstraujárn, Rex, 17,00
ACME þvottavindur 48,oo
Kaffistell fyrir 6 lo,75
Matarstell fyrir 6 17,75
4 matskeiðar, 4 gafflar og
4 borðhnífar, riðfr. alt á 9,8o
Siprðnr Kjartans on,
Laugavegi 41. — Sími 3830.
Þú, sem tðkst
B.-S.-A. - reiðhjólið úr portinu
við Bankastræti 3 á miðvikudag-
inn var! Skilaðu því strax aftur,
eða þú kemst undir mannahend-
ui, því lögreglan veit um núiner
og einkenni hjólsins.
Slökkvistöðin.
Breytiinigar eiga að fara fram,
í isiumar á húisú S1 ökkviistö ð varínmi-
ar vilð Tjarnargötu.
Sálmabókarmálið.
Ettir séra Jakob Jónssoa að Nesi,
— Nl.
mimsta kosti svarar hann ekkiert
En hvað snertir þetta sálma-<
bókarviðbætinn nýja? Það er auð-
skillið máil. Sú ktnkja, sem beski
mertn Plmzkmr. kristni hugm sér.
sem fmmtiþarkirkju, en frjálslynd
og óhád> hijmi görnlu trújrœci, en
viU hjálpa pjóðirmi tll ax> fiUjtn
nœgja heilbrigðri trúarpörf, l,np-
rceta herml hugsjánir og lifsskod1-
un Jesú Krists og styðja d& öllum
sömtum fmmjönwi í sapnbúlw-'
háttum, atvilnmlifi og löggjöf,
Þetta er sú kirkja, sem svarar
táil vorra tímla:, og í samræmi vi!ð
þessa stefnu verður að stjórna
Menzku kirkjunni, ef vel á að
fara. Aldrei hefir riðið einis mikiið
á þvi og eiinmitt nú, að kirkju-
stjórnin hafi ákveöið mark fyrir
augum og vinnd sikipulega að því.
Tii þess að ekfcert fálm yrði á
fainkvæmdum, ætti biskup og
kirkjuráð að leggja fyrir synodus
éða kirkjuþimg ákveðna áætlun
til nokkurra ára og skipulegigja
starfið samkvæmt henni. Þietta
hefir sfcort tilfinnanlega imdan:-;
farin ár, og þó hefir það hvergf
komið jafn-raunalega í ljós og
teámmörtjt í sálmabókármálinu, bæð|i
í því, að viðbætirinn skyldi
verða saminn >og eins hinu, hvern-
ig hann er saminn.
Viðbætirinn hefix yfírleitt sömú
ókosti og gamla sálmabókin, að
nokkrum vibbættum þó. Að
béfur til tímanna. Inn í kverið
hefir verið hrúgað sálmum efti'r
gamla menn — meira að segja
margra alda gamla — og eru þeir
ortir mieð sama b!æ og með sö/nú
trúfræði og þeár, sem úreltir eru
jorðnir í isiálmabókinni. Látum svo
vera, að þeir, sem aðhyllast hina
gömlu trúfræði, eigi heimtingu á
sírnium sálmum, en þá höfðu þieir
næga fyrir og því engin þörf á
þeim; í viðbætinn. Þar áttu fyrst
og fremlst að koma þeir sálmar,
sem ortir eru í nýjum. anda og
ná bæði til ungra og gamalla
trúman-na. 1 bókinni verður líjtið
vart við þau straumhvörf, seiry
orðið hafa við það að spiritismj-
inn hefir umskapað hugsani'r
manna ium dauðann til meiri
bjartsýni. Og fátt er þarna, sem
hvetnr til starfs fyrir félagslegu
réttlæti og knýr til baráttu víð
þjóðfélagsmeinin. Meira að segja
eru feld úr sálmi nr. 779 (eftir
V. V. Sn.) eiinmitt þau vers, sem
að lúta þessú.
Enin fremur hefir ekkert verið
tiekflð tillit til ýmsra hreytiinga,
seim orðiiið hafa í starfsiemi is-
lenzku kirkjunnar í seinni tíð,
bæði' presta og leikmanna, einB
iog hr. Sigurbjöm Á. Gí'slason bef-
ir réttilega ben,t á í „Bj>arma“
(15.—16. tbl. þ. á.). Enginin sjó-
mannásálmur, engir sérstakir
æskulýðssállmar, iog svo ég taki
jm(éjii í miunn orð Sigurbjarnar Á.
Gíslasonar: „Enginn kristniboðs-
sálmur, sárfáir vakningasáhnar og
lítjiði 1 um trúangleðd*) er í bókjjninii.
Eru þó Islendingar nógu þung-
lyndir, þótt sálmabækurrnar séu
lekki síflelt með „kross og mót-
lætingar“.
Nú fullyröir Þorst. Gíislason, að
„( sálmaikveðskap síðustu hállfr-
ar aldariinnar er ekki annað betra
að íin;na“ en það, sem; í Viðbætj-
iin'n var tekið. Ég get vel trúaö
því, miðað við það, sem kiomijð
er á dagiinn, að nefndin hafi ekki
fundið neitt betra, því að ’hún:
virðist hafa afkáralegri hug-
myndir um gott og vont í sálina-
kveðskap heldur ien flestir aðr-
ir. En setjum nú svo, að simefckur
bennar sé óbrjálaður, hvað gerði
hún þá tiil að finna sáTma? Hvar
leitaði hún að þeim? Hve mörg-
um skáldum var boðið að senda
sálma? Og hverni'g stendur á þvf,
að mefndin hiefir gengið fram hjá
skínandi fögrum sáTmum í
Morgni, Prestafélagsritinu,
Straumum >og Lindinini, sem
befðu á svipstundu sungist inn í
hugi þjóðarlnnar? Hér vantar
suma fegurstu sálma eftir VaTdi-
mar. Smævarir >og sálma eftiir séra
Sigurð Einarslson, séra Sigurjón
Guðjónss'on og fleiri, sem fást við
andlegan kvieðskap.
*) Leturbneyting mín. Jak. J.
Nei; Þorstieinn Gíslason verður
að toenina leinhverju öðru um >en
að lektoert sé til af andlegum
kveðiskap á Islándi, sem iekki jafn-
ist á við margt af því, semj í Vi(ði-
biætinn hefir verið tekið.
Það hefir þegar verið um það
rætt, hve lélegur kveðskapur er
jninan um og saman við’ í bókL
iinini og óþarfi að rifja það upp
hér. Sumir sáimarnir eru efniþr
og and-lausir frá hendi skáldanna
sjálfra, öðrum befir verið breytt
til hi:n,s veira af niefndiinra, og
það, sem svakalegast er í því
eftíji, er það, að nefridin sfculij
leyfa sér að breyta sálmum að
tkáldunum forspurðuím. En fyri”
því hafa orðið Valdimar Snæh
rarr, Jakob Smári, Hulda cg
Ólina að minsta kosti. Það getiur
réttlæzt að laga til gamla sálima,
til þess að lengja líf þeirra, en
varlega verður í það að fara, o>g
það verður að gerast af möinnum,
sem vit háfa á. En slíjk mieðferð á
sálmum Oiifandi manma án leyfí's
höfundar verðúr aldne'i of harö-
lega víjtf. Eða mundi biskupiínm
iog Freysteiinn kæra sig um. slífct
! gagnvart sjálfum sér.
Eitt af því, sem sýnir leinma á-
, takanlegast hirðuleysi eða smekk-
leysi nefndarinnar, er það, hverri-
ig hún hefir gért upp á miflili,
þegar fleiiri ien ein þýðing eru
til af sama sálnii. Berið saman
þýðingu séra Gunnars Ámasonar,
nr. 711 í Viðbætinum, og þýðingu
Eimars H. Kvaran, nr. 21 í „Þitt
ríki komi“. — Sömuieiiðis þýð-
ingu biskupsius á sálmi Birké-
dals, nr. 744 og þýðingu séra
Lárusar Halldórssonar yngri á
sama sálmi. Þriðja dæmið er nr.
858, þýðing biskups („Elska helg
iog há“) og þýðing Valdimars V.
Snævars, siem er að fiimna í „Kiomi
ri|ki þitt“, nr. 35. Um þær geta
varla oröið skiftar skoöanir utan
niefndariinniar, að þær þýðingar,
sem hú'n hefir hafnað, ieru lipraijj
O'g fegunrj.
Ég fer lekki lengra út í þá galla,
sem á bókinni eru. Þó vildi ég
gefa nefndairmönnium >eitt ráð >og
það er að halda ein:n fund en;n þá
og syngja þá sáímana með þeim
lögum, sem lagboðarnir víisa til.
en það er réttast að hafa engaln
óviðkomandi viðsitaddan.
III.
Hvorkii Símon Jóh. Ágústsson
né Guðmu’idur Hagalín koma með
tillögur um það, hverniig bætti
skuli úr þedm vandræðum, aem
ruefndin hefir valdið með háttalagi
síniu, nema Símon lieggur tiil, að
uppplagiinú sé brent. Einis gæti(
einhver auðugur maður, sem vil.1
kirkj'unni vel, keypt upplagið og
kbm'ið því fyrir kattarnief.
Hvað sem þessari tillögu líður,
er aðalvandinn ólieyst'ur fyrir því,
en það> er að bæta sálmako>st íis-
lenzkra safnaða. Jafnvel fúlar
skammir um prestana koma þarna
ekki að haldi.
Eina úrræðið, sem vit er í, er
«c| hefjast pegar, handa im rœki]-
l\egu emhuskoðun sálirýibólmrlnn-