Alþýðublaðið - 18.08.1934, Blaðsíða 3

LAUGARDAGINN 18. ágúst 1934.
AtPÝÐUBLAÐlÐ
3
Tvær my ndir, tvenasbonar aðferOir
11 sambandi við atviimubóta- uppi „p,rivat“-h'er á kostnaö bæj-
/ lÞYÐUBLAÐIÐ
I) AGBLAÐ 0G VIKUBLAÐ
Ú 1 G FANDI:
alþýduflokkjrinn
RITSTJORI:
F. R. VALDEivIARSSON
Ritstjórn og afgreiðsla:
Hverfisgötu 8 — 10.
Siiinar:
1000: Afgreiðsla, auglýsingar.
1Í01: Ritstjórn (Innlendar fréttir).
I!H)2: Ritstjóri.
II) 03: Vilhj. S. Vilhjálmss (heima).
1ÍI05: Prentsmiðjan
Ritstjórinn e til viðtals ki 6 — 7.
AIMðntrjggingar,
ATTUNDA grein samningann.a,
sem A iþ ýðuf 1 okk urmn og
F:ram sóknarf L o kkuni n:n ger'ðu miað
sér, p'égar gengið var tiT sjjórnar'-
myndunar, fjallar um almiennar
all)ýÖutryggingar og framfærslu-
iöggjöf.
Um það er samið, að löggjöf
um bæði fnessi atriði skuli ,koma
tii framkvæmda eigi síðar en í
láfjsibyrjiun 1936.
Það eru fá mál, sem .brýnni
nauðsyn beri til, að hrundíð verðji
í framkvæmd til hagsbóta alþýÖU
manna en aIþýðutryggingarnar.
Sá vísitr, sem til er að slíkrji
starfsiemi (slysatryggingar) er svo
smár, að lítiil bóf er að.
Astandið er í situt'tu máli .þanln-
ig, að hver sá rnaður, sem af
leinhvenjum ástæðum ekki gletur
sjimt störfum, hvort sem þvi valda
slysfariiir, veikindi, eili eða skortur
atviinnu, á einsikis úrkostar nema
að fiara á vonarvöl.
Arþýðuflokkurinin hefir um
la'n|gt ,skeiið barist fyriir umbó|t-<
um á þesöu sviði, gogn .harðsnú-
sinini andstöðu íhaldsiiis utan þiings
ng Innan.
Með kiosningasisgrinium 24. júní
ér loiks sú aðstaða sköpuö, ,að
máiiíið verður leysit.
Sú láusn, sem AlþýðufiiO'kkurlnn
hefiir barist fyrir og mun berjast
fyriir, er að alþýða mannia verði
triygð gegn skorti, þótt sjúkdóm-
ar, slysfárir, elli eða atvíínlniujjeysi
meinj mönnum að vinna sér iinn
brauð í 'Siveita síns andlitis. Með
öðrum 'orðum, þegar lorsakir, sem
hiutaðeigalnda eru ósjáifráðar,
svifta haimn aðstöðnnini tii að
vinna, þá sé h'Oinum þó trygt að
geta lifað nrannsæmandi lífi.
Ári'ð 1930 var skipuð þri|ggja
manina milliþinganefnd til þieSs
að undirbúa frumvarp tiil laga
um alþýðutilygginga'r. f nefndinn;
áttu sæti Ásgeir Áisgei'rslsion, Ja-
kiob Möller og Hara'Idur Guð-
mundsson. Ekki vanst þiedim Ás-
geiri O'g Möllier tími tii að siinna
þessiu stórmáli alþýðuninar. Har-
aldur vann hins vegar ósleitijliegá1,
og var starf hans lagt tiil grund-
vallar frumvarpi því, sem full'-
trúar Aiþýðufliokksins lögðu fyrir
síðasta þing. Að sjálfsögðu hindr-
uðu íhaldsöfl þingsins að májlið
mæði fram að ganga; því jreírra
boðorð er: Engar tryggingar,
bara miolar af borðlum þeirra riku
handa þeim, siem ekki geta séð sér
farborða, og atkvæði fyrir hvetin
rnola. S.
málið og afskifti rfkisstjómarinnar
af því, eru tvæ,r myndir úr
.stjórnmálasögu íhaidsins, sem al-
þýða má aidrei gleyma, og sem
hún verður að draga af sína læ;r-<
dóma.
1 b æ j ar stj ó r n ark o smngunu m í
vetur stendur Jón Þorláksson í út-
varpinu kvöld eftir kvöld og þyl-
ur bl'ekki'ngar um hirnn ágæta f jár-
hag bæjarins. „Staðreyndir|nar“,
sem hann leggur fram fyriir bæj-
arbúa eru þes'sar:
1. Stofnaniiir bæjarins érii í stór-
um uppgangi (þola mieiri bitlinga-
menin og hálaunamienin).
2. Skipulag bæjarmálefnanna
oig rekstur er svo, að j>ar ier
öðrum ekki ireystandi til að ,gena
betur.
3. Fjárhagur hæjarins; er í hinu
prýðilegasta ásitandi, einS og vita
máttii, þar sem íhaldið hefif
stjómað.
Þietta blygðunarlausa þvaður
Jóins Þorláksspnar var jafnharðan
rekið oifian í hann mieð rökum af
fuiltrúum Alþýöuflokiksjins. 1 þesis-
um mniræðum kiomu greinilega
■fram tvær stefnur: Jón Þor-
láksision og íhaldið sögðu: Það er
góður bæ,r og vel stjórnað ,þar
sem bæjarfélagið er eins og.sterkt
ví:gi um stórauðvald landsins og
glæfrasamasta og siðlausasta
braskara lýðsi ns. Fullltrúar A1 -
þýðuiiokksins sögðu: Það er góð-
ur bær, og vel stjónnað,. þar seir<
beiibráigði, vellíðain, menning og
aíkioma aUm bæja'rbúa, er mark-
miíð iO'g mælisnúria bæjarfmni-
kvæmdanna.
Nú líða vikurjO'g mánuðir. Hver
Skýnbær maður í bænum vissi,
að Jón ÞorláksiS'On og íhialdið
hiöfðu farið með blekkingar og
ósannindi — teins og alt af áður.
Bærinn er á hausmum. Ekki vegna
tekjuleysis og möguleiikaleysisi,
beldur vegna glæpsamlegrar van-
stjómar.
Gg nú fer íhaldlð að rétta við
þann fjárhag, sem ckki gat betri
yerálð í janúaT!!
f fyrsta lagi- með því að stofna
eftirfarandi embættj:
Bókariastaða við rafveituna
(gegn vilja rafmagnsstjóra) hamda,
formanni Heimdallar; laun 6000
(pólitisk kjaftamiðstöð og kosn-
iingamaskí’na íhaldsáins) handa' for-
manni Varðarfélagsins; l'aun 400
kr. á m án.
• AðiStO'ðarverkfræðingsstaða (til
viðbótar viið 8—10 verkfræðijnga
í þjónustu bæjarins og stoifnana
haiis) handa Eiinari Svei'nBsyni;
laun 400 kr. á mánuði.
Hagskýnslugerð (emhætti handa
dr. Birni Björnssyni, frambj. í-
haldsif'I. í V.-Húnavatnss., ti,l þess
að falsa rekstursafkiomu togar-j
anna íhaldinu í vil) laun ,eftir
rgikningi!!
í öðm lagi með því ,að segja
upp um 80 bláfátækum verka-
mönnum í vatnsveitunni.
I þriðja lagli með því ,að neiita
vierkamönngm bæjarins um 1 —
eins — da'gs s'umarfrí.
Og nú síðást í fjórða lagi með
því að ætla sér að ,fara að halda
arjins, þvert ofan í l'ög ,og rétt,
samtímiis því sem þeir neíta ,um
að sto'fna tiil a'u'kinna atvi|nnu(-:
bóta.
Hin myndin úr stjórnmálasiögu
ijhaldsáins er á þessn leið: ,
Einn góðan veðurdag labba hin-
jr háu íhaMshlerrar á fund ,ban’ka-i
istjómanna ti;l þess að fá ,lán.
Það, eru ekki nema örfáir mán-
uðir; iSiðan bæránn vur svo jíbI
stæð’ur, að sögn Jóns Þorláks-
sonar, að það myndá nálgast ó-
kristlilega aUðsöfnún, ef betur
værá. En svo undarllega bregður
við, að íhaldsbæjaristjórnin fær
nei í bönkunum. Og viðtökurnar
eru ekki ósvipaðar þvi, sem aðrir
lótiindir óreiðUmenn ifá í þieim hús-
unr, ákveð'iíð nei, kuidalegt við^
mót og hógværar áminningar um
sváfc og syndir liðinna tíma ásamt
ískyggálegum fjárhag. Sendimenn
tralds'ins mega fara heim við avo
búiðl Og nú er ekki, í anmáð bús
að venda en áð krjúpa ,að fóturrí
rMisstjórnarinnar, biðja hana um
Mn.
Reykjavík íhaldsins — barefla-
borgin, sem einu sinni ætlaði áð
verða sjálfstætt riki fyrir sig,
undir stjórn Jóns Þor'MikiSiSonar1,
varð áð leita til Mn,dsstjórnaxi|nni
ar, kyngja stóryrðunum, blekk-
ingunum, beligingnum, stinga stór-
læti braskarans í bakvasann og
játa s'inn edgin vanmátt.
Þar hefst annar þáttumnn í
þessari sögu, þáttur Alþýðuflokks-
'ins O'g Haraldar Guðmundssonar.
— Hinm fyrri mætti vel heita
þáttur bareflanna og aðgerðaleys!-
isiinis, hijnin síðari brauðsinis og
framkvæm damma.
En.
Kosningarnsr i
Svíþjóð fi haast,
Jafnaðarmannastjói nin
hefir fækkað atvinnu-
ieysingjnm um 90 þús.
16. September í hausí eiga að
faria fram ko,sningar til lands-
þinganna í Svíþjóð.
Landsþánlgin eru nokkurs kon-
ar fylkiisþi'ng, en þieilr sem verðia
Munu því þessar kosningar hafa
mifcla póiití'ska þýðingu. Jafnað-
armömmum hefir aukiist , mfkið
Ifyljgii í Svíþjóð við undanfarandi!
fcoisniingar og er búist vfð að svo
verðii enn.
Nú hafia þeiir nokkuð aðra að-
stööu en áður, þar siem þeifr haifa
verið stjómarflokk'ur um nokk-
urn, tíma, því að eins og kunnugt
er, er í Svíþjóð samsteypustjórn
máill bændafl'O'kksins og jafnað-
armanna.
Samsteypu'stjóm jafnaöar-
manna og bænda í Svíþjóð hefiir
'Orðii.ð miikið ágengt t. d. í at-
vinnuleysismááunum. — Þegar
istjórnji'n tó'k við 1930, voru 189
þúSu'md atviinnuleysingjar f Sví-
þjóð, en nú 100 þúSund.
Þessi fækkun atvinnulieysilngja
er því nær eingöngu að þiakka
ráðstöfunum stjórnarinnar. Um 90
þúsund manns haía fiengið at-
krónur.
Borgarritarastaða (til þess að kiosnjiir til þ'eirra, hafa óheámfíjnáis
vinna verk Jónsi ÞiorLákssoamr); áhrfjf á hvernig neðri deild ríjkis-
laun 9000 kr. ; þaingisá'nis verður skipuð.
Forstjóra ráð ningarsk rif sto fu
vinru \ið oi lnte ar framkvæmdir,
Áranguriinin af þessum ráð'stöl-
unum istjórnarimmar til útrrýnrr
ingar atvmnuleysinu hefiir haft
mjög mikil áhri'f á skoðanir fóilks-
ins, þannáig, að sums staðar, þar
siem nazisminn er farfnn að
hafa eitthvert fýigi, hefír hann
nú alveg rnist það, eftir að árang-
urinn af ráðstöfunum stjórnardnn-
ar hefir kontijð í ljós. !
Samvi'nna flokkanna hefir bygst
á því, að jafnframt því, sem verð
ýmiissa landbúnaðarafurða var
hæfckað, hafa verið gerðar ýms-
ar ráðstafaniir fyrir verkamenin-
ina til hæikkaðra launa og auk-
iinnar - atviimnu.
Eru bændur í Sviþjóð nú al-
ment farniir að skilja það, að þáð
er geysimliikiis virði fyrir þá, er
kaupgeta vierkalýðsins sé sem
mest og að hagsmumr þ,essara
tveggja istéttla fara nrjög saman..
Ráðstafíanir sænsku stjórnar-
innar, sem hafa að miklu leyti1
byggst á fyrirfram gerðum áætl-
ununr eru nú á góðrfi leið mieð
að M'sa Svíja undan áhriifum
kreppunnar, og meðlimataM
sæmska jafínaðarmapniáfliokksins
eykst nú hröðum ski]efum.
Árfiið 1932 jókst talan um
16400 og 1933 um 13
þúsund, og má búast við að
jkioisniingarnar í haust verði nýr
s'iigur fyriir flokkiínn.
trygging fyrir því, að atkvæðaL
grefiðsian sé leynileg, og þar er
það miklu verra en atvinnumHss-
ir, sem bíður þeirra, senr hsru
trúir sam.ifæringu siinni.
Það hefir aldrei verið til minniij-
hliutaflokkur, senr hefir haft erfið-/
ará aðistöðu en nú í Þýzkalandi.
Ef nú væri þar um að ræðá
frjálsar kosr.ingar, ef hver og einn
fiengd að fylgja sinni persónuf)
liegu skoðun, þá myndi Hitlier iekki
fá meiri hluta við þes&ar kosná
ingar.
En þeir, sem hafa hugrekki til
að segja nei, að afneita nazfsmÞ
anum og öllu hinu andstyggilega
og heimsfculiega framferði nazist-
anna, það eru menn, sem eru að
vinna fyrir framtíðii'na. Það eru
menn, sem alt mannkynið standur
i þak'kariskuld við, af því að þeir
ieru að ryðja fnelsinu braut til
Sigurs.
Hitler er að tala um lýðræðið
í Þýzkaiandi; hann þykist hafa
gefið þjóðinni þrisvar tækifærSj'
til að kjósa, en í Þýzkalandi und-
ir stjórn Hitlers er álífca rétt áð
tala um kosningar og lýðræði,
lelnis iog að tala um, að mehn
andi í ioftlausu rúmi.
Kosningarnar
í Þýzkalandi
eru á morgim.
Á sunnudaginn á að fara fram
þjóðamtkviæðagreiðs'la í Þýzka-
landi um það, hvort Hitler . skull
gegna forsetastörfum jafnframt
kanzlaraembættinu.
Það er enginn vafi á því, að
Hitlier fær yfirgnæfandi) meiri
hlluta, en það ier jafnframt vafa-
laust, að á atkvæðatölunum er
ekkiert að byggja.
Margar milljónir mamna muuu
greiða afkvæði þvert ofah' í sanni-
færfingu ,sina og réttárm'eðvitund.
Óttinn við nazi'stana, óttinn við
fangaherbúðirnar, mun verða svo
mikiil, að menn munu ekki hika
við að breyta þvert á .móti þvi,
sem -þeir áil'íta rétt vera. .
Fóikið mun verða pínt „ mieð
harðrri hendi til að segja já, og
hvað er því til fyrirstöðu, að
hægt sé að neyða þá, siem gefa
eiga 'upp atkvæðatölurnar, til að
falsá þær?
Það má því gera ráð fyrir
tvenns fconar fölsun, beinni og ó-
heimni. En þessi dagur verður
prófdagur fyrir þýzku þjóðina.
Hann gefur sérhverjum Þjóðverjia
tæíkifæri til að prófa sátt pef-
sóniuiega hugrekki: hvort bann
vilji bejdur segja já og niðast
með þvi á réttarvitund sinni og
sannfæringu, eða. siegja nei og
eiga von á fangaherbúðum ,og
þrælfcunarvinnu.
Og það efar enginln, að mjög
margir miunu velja fyrra kost
inn. Og þessium mönnum er
vöTfcunn. Við könnumst hér við
mennina, siem taka menn einsliega
inn á sfcrifstofu sína og hóta þeim
atvinnumissi, ef þeiir kjósi ekki
eftiir þeirra höfði. En þetta er
barnáleifcur hjá því, sem nú er að
jg'orast í Þýzkalandi. Þar er engin
KLEINS
kfHtfaps
reynist bezt
Baídursgata 14.
Simi 3073.
Tilkynning frá Oddi Sigurgeirs-
syni,
Nú er svo komið, að Kassá-
gerðliin, ,sem smíðar kassana, befiir
ágfimst bæ minn, Hraunprýði, og
er nú dæmdur ttil niðurnijfs. Til
þess að ég, gæðin.gur minin og
bundu'rinn Sámur hafi 'eimhvars
staðar húsakynm, hefrr Magnús
minn Vaff útvegað nrér iinni hjá
Pétni hinum haga, Hraunfjörð.
HUgsum við allir vel til þess,
að búa þar. Ég fæ þar hesthús
'O'g hlöð'u o. s. frv. Kunnum við
alii’r Magnúsi beztu þakkir fyrir.
Oddur Sigurgeirsi&on
af Skaganunr.