Morgunblaðið - 11.02.2000, Blaðsíða 24

24 FÖSTUDAGUR 11. FEBRÚAR 2000
URVERINU
MORGUNBLAÐIÐ
SAMEINING 1996
Togaraútgerð Vestfjarða, útgerð, ísafirði
Básafell, rækjuverksmiðja, ísafirði
Ritur, rækjuverksmiðja, ísafirði
Hraðfr.húsið Norðurtanginn, boifiskvinnsla, ísaf.
Sléttanes, útgerð, Þingeyri
Kambur, bolfiskvinnsla, Flateyri
BASAFELLhf
NUVERANDI
EIGNIR:
REKSTUR
SKIP
tw'-
Suðureyri
Rækjuverksmiðja
á ísafirði
Saltfiskvinnsla
á Flateyri
Frystihús
á Suðureyri
Sléttanes ÍS, frystítogari
Skutull ÍS, frystitogari
OrriíS, frystitogari
Guðm. Péturs IS, rækjutogari
Gyllir íS, línubátur
Hafrafell ÍS, Isfisktogari
Páll Jónsson ÍS, ísfisktogari
q G ísafjörður
Flateyri
O .
Þingeyri
40% í rækjuverksmiðjunni
Miðfelli á ísafirði
Hlutur í Kambi
á Flateyri
Hlutur f Fiskvinnslunni
íslandssögu á Suðureyri
SKIP
KVOT1 1996/97:
Jónína ÍS, línubátur
Jóhannes ívar ÍS, dragn.bátur
Styrmir ÍS, línubátur
Orri IS, frystitoc jari
Guðm. Péturs i ÍS, rækjutogari
Um 14.000 þorskígildistonn
KVÓTI 1999/2000:
Um 5.000 þorskíg.tonn
Verulega hefur dregið úr starfsemi Básafells hf. frá sameiningunni 1996
Kvótinn minnkað um 9
þúsund tonn á 4 árum
Þegar sex sjávarútvegsfyrirtæki á norðan-
verðum Vestfjörðum sameinuðust kringum
áramótin 1996-7 gerðu flestir ráð fyrir að í
fæðingu væri öflugt fyrirtæki og sáu fram á
bjartari framtíð í atvinnumálum á svæðinu.
Annað kom hinsvegar á daginn. Rekstur
Básafells hefur alla tíð gengið erfíðlega og
hefur félagið neyðst til að selja frá sér bæði
eignir og kvóta. Helgi Mar Árnason rifjaði
upp söffu Básafells frá sameininfflinni.
Slæmar
horfur á
loðnusölu
til Japans
Tókýó. Morgunblaðið.
HORFUR á samningum um sölu á
loðnu til Japans eru ekki miklar um
þessar mundir og sagði Jón Magnús
Kristjánsson hjá Sölumiðstöð hrað-
frystihúsanna í Tókýó í gær að stað-
an væri mjög erfið.
„Það er lítil eftirspurn og mjög
lágt verð,“ sagði Jón Magnús, sem
hefur fylgst med loðnumarkaðnum í
12 ár. „Þetta verður mjög lítið á
þessu ári og ég hef aldrei séð það
jafn svart.“
íslendingar hafa verið að fram-
leiða um 20 þúsund tonn af loðnu á
ári fyrir Japansmarkað, nema hvað
framleidd voru milli átta og níu þús-
und tonn árið 1999, sem var sér-
staklega erfítt á markaðnum hér í
Japan vegna þess hvað loðnan var
smá.
1997 og 1998 voru seld um 20 þús-
und tonn af loðnu frá íslandi til Jap-
ans, 1996 voru það 37 þúsund tonn,
1995 20 þúsund og 1994 nálægt 20
þúsund tonnum. Islendingar hafa
voru einir á markaðnum i fjögur ár,
en nú er staðan breytt. Eins og
markaðurinn er nú má sennilega
búast við að ekki náist að selja
meira en milli fimm og sex þúsund
tonn frá íslandi. Markaðsástandið
hér í Japan er nú þannig að það eru
litlar birgðir og lágt verð. Síðan er
hætta á offramboði þar sem Norð-
menn hafa bæði áhuga og getu til að
framleiða mikið af loðnu.
------*-+-*------
Lítill afli
FISKVEIÐAR hafa brugðist við
vesturströnd Bandaríkjanna en gert
er ráð fyrir að heildaraflinn verði
27.000 tonn í ár. Um árabil hefur
hann verið um 74.000 tonn á ári en
fór niður fyrir 36.000 tonn í fyrra.
Sérfræðingar eru ekki á einu máli
um ástæður aflahrunsins en segja
þær sennilega vera af náttúrunnar
völdum. I því sambandi er bent á
breytingar á ástandi hafsins, litla
aukningu á stofnstærðum og fimm
heita E1 Nino-strauma síðan 1982.
Margar fisktegundir þurfi langan
tíma til að ná kynþroska og því taki
uppbygging stofna langan tíma.
EIN stærsta sameining sjávarút-
vegsfyrirtækja á Vestfjörðum, og
jafnvel hérlendis, varð í árslok 1996
þegar fjögur fyrirtæki á ísafirði og
Þingeyri; Togaraútgerð ísafjarðar,
rælq'uverksmiðjumar Básafell og
Ritur og útgerðarfélagið Sléttanes,
sameinuðust undir nafni Básafells hf.
í upphafi ársins 1997 bættust tvö fyr-
irtæki í hópinn, Kambur hf. á Flateyri
og Hraðfrystihúsið Norðurtanginn
hf. á ísafirði.
Hið sameinaða fyrirtæki var með
kvóta upp á tæp 14.000 þorskígildi og
var nærri helmingur heildarkvótans í
rækju. Básafell var þannig með
stærstu sjávarútvegsfyrirtækjum
landsins, gerði út vel útbúinn skipa-
flota, rak fullkomna saltfiskvinnslu á
Flateyri, rækjuverksmiðju á Isafirði
og frystingu á Suðureyri.
Fyrirtækin sem á sínum tíma
mynduðu Básafell gerðu samtals út
10 skip, þau Guðmund Péturs ÍS,
Hafrafejl IS, Pál Jónsson ÍS, Gylli ÍS,
Jónínu ÍS, Jóhannes ívar IS.Styrmi
ÍS og frystiskipin Sléttanes ÍS, Skut-
ul ÍS og Orra IS.
Erfiðleikar strax
í upphafi
Byrjunarörðugleikar í rekstri
Básafells voru strax meiri og annars
eðlis en margir áttu von á í upphafi og
kostuðu fyrirtækið meiri fjármuni en
nokkum óraði fyrir.
Fljótlega eftir sameininguna fór
mjög að draga úr rækjuveiðum á ís-
landsmiðum en stærsti hluti starf-
semi Básafells var í rækjuvinnslu.
Fjárfest hafði verið í dýrum og fúll-
komnum búnaði til vinnslunnar, auk
þess sem ráðist var í umfangsmiklar
endurbætur á rækjuskipunum Skutli
ÍS og Orra ÍS. Til að vega á móti
rekstrartapi seldi Básafell jafnan
aflaheimildir eða skip á hverju ári og
gat þannig sýnt fram á söluhagnað í
afkomutölum sínum. Félagið var
hinsvegar á sama tíma að tapa gríðar-
legum fjármunum á rekstrinum og
skuldimar hlóðust upp.
Um mitt síðasta ár námu heildar-
skuldir Básafells um 6,2 milljörðum
króna. Til samanburðar má nefna að í
lok árs 1996 námu heildarskuldir fé-
lagsins um 4,9 milljörðum króna.
Svanur Guðmundsson kom að rekstri
félagsins í júní á síðasta ári og á
stjómarfundi í lok mánaðarins var
ákveðið að selja eignir fyrir einn og
hálfan milljarð króna. Frystitogarinn
Sléttanes IS var seldur Ingimundi hf.
og Látrum hf. í júlíbyrjun, ásamt
rúmlega 2.000 þorskígildistonna
kvóta. Hluti af sölunni var greiddur
með rækjukvóta á Flæmingjagrunni.
Básafell átti þá eftir tvö nýuppgerð
rækjuskip, Skutul ÍS og Orra ÍS.
Fyrirtækið gerði auk þess út línu-
skipið Gylli IS, rækjutogarann Guð-
mund Péturs ÍS, nóta- og línuskipið
Júlla Dan IS, snurvoðabátinn Súg-
firðing ÍS, auk þess sem félagið átti
helmingshlut í snurvoðabátnum
Bjarma BA.
Guðmundur Kristjánsson
tekur völdin
Guðmundur Kristjánsson, útgerð-
armaður frá Rifi, tók við stjómar-
taumunum í lok júlímánaðar á síðasta
ári þegar hann keypti 28,53% hlut
Kers ehf. og íshafs hf. í Básafelli.
Fyrir átti Guðmundur um 7,6% hluta-
Qár og varð hann með kaupunum
langstærsti hluthafi í Básafelli með
36,13% hlut í félaginu. Ætla má að
aflaheimildir Básafells um þetta leyti
hafi numið um 7.000 þorskígildistonn-
um.
Samtals var nafnvirði hlutafjárins
sem Guðmundur keypti af Keri ehf.
og íshafi um 216.644.657 krónur en
kaupverð var ekki gefið upp. Gengi
hlutabréfa í Básafelli á Verðbréfa-
þingi íslands um það leyti sem kaupin
fóru fram var 1,73 og miðað við það
var verðmæti þess hlutafjár sem
skipti um eigendur við samninginn
um 374,8 milljónir króna, en ljóst var
að greitt var hærra verð fyrir hluta-
bréfin. Guðmundur tók við stöðu
framkvæmdastjóra Básafells hf. um
miðjan ágúst sl. og hóf stjóm félags-
ins strax að selja eignir í því skyni að
lækka skuldir félagsins og bæta
rekstur þess.
í lok nóvember á síðasta ári var
niðurstaða rekstrarreiknings Bása-
fells á Isafirði fyrir reikningsárið frá
byrjun september 1998 til ágústloka
sl. um 954 milljóna króna tap. Þar af
var tap af reglulegri starfsemi 674
milljónir króna. Afkoma Básafells var
þannig einhver sú lélegasta sem sést
hefur í sjávarútvegi síðustu ár.
Rækjuverksmiðja og frysti-
geymsla Básafells var seld í lok októ-
ber sl. til nýs félags, Miðfells, sem er í
eigu Básafells, Hraðfrystihússins-
Gunnvarar hf., Þormóðs ramma-
Sæbergs hf. og fleiri aðOa. Eignimai’
vora seldar á samtals um 185 mUIjón-
ir króna. Hlutafé Miðfells er 60 mOlj-
ónir króna og eiga Hraðfrystihúsið-
Gunnvör hf. og BásafeU hf. hvort um
sig 40% hlut í félaginu og Þormóður
rammi-Sæberg hf. 20%.
Hraðfrystihúsið-Gunnvör hf. hefur
auk þess keypt varanlegar aflaheim-
Odir af Básafelli fyrir allt að 800 millj-
ónir króna eða á annað þúsund þorsk-
ígildistonn. Það er nánast eini kvótinn
sem seldur hefur verið frá félaginu
eftir að Guðmundur Kristjánsson tók
við stjómartaumunum en Básafell
hefúr í dag yfir að ráða um 5.000
þorskígUdistonna kvóta.
Þá hefur nóta- og línuskipið Júlli
Dan ÍS verið selt, sem og snurvoða-
báturinn Súgfirðingur ÍS. Bæði skip-
in vom seld með litlum aflaheimOd-
um. Stefnt er að því að fækka enn
frekar í flota félagsins. Þá hefur Bása-
fell einnig selt töluvert af fasteignum
á Isafirði, m.a. gömul fiskvinnsluhús.
Eignir og rekstur á Flateyri
og Suðureyri seldur
Stjóm BásafeUs hf. ákvað á síðari
hluta síðasta árs að hætta starfsemi á
Flateyri og Suðureyri í lok ársins og
sagði öllu starfsfólki sínu á þessum
stöðum upp störfum. Á stjómarfundi
BásafeUs hf. hinn 26. nóvember sl. var
Guðmundi Kristjánssyni fi-am-
kvæmdastjóra falið að taka upp við-
ræður við heimamenn á ísafirði, Flat-
eyri og Suðureyri með það að
markmiði að stokka upp rekstm'
BásafeUs hf. með þátttöku heima-
manna.
í desemberbyrjun náðist sam-
komulag milli stjórnar Básafells hf.
og heimamanna á Suðureyri um yfír-
töku á rekstri félagsins á staðnum.
Uppsagnir á Suðureyri vom dregnar
tU baka og náðu heimamenn sam-
komulagi við stjóm Básafells um að
taka yfir rekstur félagsins á staðnum.
Stofnað var nýtt félag, Fiskvinnslan
íslandssaga, sem keypti eignir Bása-
fells á Suðureyri, meðal annars fisk-
vinnsluhús með tUheyrandi tækjum.
Flateyringar stofnuðu einnig félag,
Kamb, sem keypti rekstur Básafells á
staðnum í byrjun desember en salt-
fiskvinnsla Básafells hafði einkum
farið fram á Flateyri auk lítilsháttar
flakafrystingar. Básafell á hlut í báð-
um þessum fyiTrtækjum.
www.nordiobb.net
Sumarvinna
__________á \ o r ð u r 3 ö n d u m
Límsóknarfresitir rennur út 1. HtClYS
Noregtát • Færevjar • f innfand • Ajandseyjðr •
Oanmörk * Graenland • Svíþjúö *
Einnig: Austjobb - Ævintýri í Austurvegi,
ww w.eastjob.net
Umsáknarfrestrj.r tU 15. mars.
Nárérí upplvsingar: wtá
'■ r- (t y r æ n a f é í ci g i ð I
101 Re xjk j a i> í k
s í m i 5 5 1 016 5 ■
jnúrdiobb% novden